近期，西藏农科院畜牧研究所研究员完秀 ·华科加在西藏阿里地区发现了公元8世纪由藏王赤松德赞建立的扎东寺石碑内容抄写本，文中明确记载吐蕃国王达日年塞到赤松德赞时期，逐步完全征服象雄的历史，具有较高的研究价值。本期特刊登完秀 ·华科加的一篇文章和扎东寺石碑内容抄写本的珍贵图片，供大家研究交流。
རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
ཉེ་ཆར། བོད་ལྗོངས་ཞིང་འབྲོག་ཚན་རྩལ་ཁང་གི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་བན་ཤུལ་དཔལ་མཁར་རྒྱལ་གྱིས་སྟོད་མངའ་རིས་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་ཁྱུང་ལུང་དགོན་ནས་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དུ་ཡོད་པའི་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་དེའི་ཞལ་བཤུས་ཀྱི་མ་ཕྱི་དངོས་ཀྱི་ཤོག་དྲིལ་ཞིག་མཐོང་ཞིང་། ཤོག་དྲིལ་ཆ་ཚང་ལ་ཡིག་ཕྲེང་༡༠༣ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དུ་ཡོད་པའི་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་དེའི་ཞལ་བཤུས་ཀྱི་མ་ཕྱི་དངོས་ཡིན་པར་ངེས་ཤིང་། ད་ལྟའི་བར་བོད་རིག་པའི་དཔྱད་ཡིག་གི་ཁྲོད་དུ་བེད་སྤྱོད་བྱས་མེད་པའི་ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ཞིང་། དེའི་ནང་དུ་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་བཙན་པོ་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་ཞང་བློན་ཟིང་པོ་རྗེ་སྟག་སྐྱ་བོའི་བློན་པོ་བཞིས་ཐོག་མར་ཞང་ཞུང་དབང་དུ་བསྡུས་ཚུལ་ནས་བཟུང་རིམ་བཞིན་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བློན་པོ་ཁྲི་དབང་གཙུག་ཕུད་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ། དུས་ཡུན་རིམ་པར་ཞང་ཞུང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དབང་དུ་བསྡུས་ཚུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་དེའི་བྱུང་བ་སོགས་གསལ་པོར་འཁོད་ཡོད་པར་ཞིབ་དཔྱད་ནན་ཏན་གནང་ཡོད་པས་ཞིབ་འཇུག་གི་རིན་ཐང་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་སྣང་ནས་འདིར་བཀོད་པ་ཡིན། །
内容提要：
公元7世纪文成公主远嫁吐蕃赞布松赞干布，初到雪域西藏时，公主就用中原的《八十种五行算观察法》，堪舆和推算出了西藏的地形地貌，犹如一个仰卧的罗刹魔女形状。后来松赞干布在此地形上以显统治地域面积，修建镇魔二十四座寺庙。该地图以象雄等为代表的各邦国之中心，则是吐蕃时期修建的大昭寺，其他寺庙围绕着吐蕃领域而建。
这张地图上的镇魔二十四寺之一，即现在位于日喀则仲巴县境内的西藏著名古寺扎东寺。据12世纪的重要文献记载，扎东寺是因降伏古象雄岗底斯神山之魔而建，之后公元8世纪赤松德赞修缮了先祖遗留的扎东寺，并在寺前建立了盟书石碑，修建了宫殿。
本文从三个章节对上述论点进行了分析研究。第一章首先认准魔女仰卧地图中扎东寺的位置，再以寺院的实际地域和文献中所记载的历史相结合阐述扎东寺的历史源流；第二章详细论述扎东寺的所在地——卓雪，即古地名，其地域范围的认定，据文献记载卓雪是吐蕃时期的北象雄，有关北象雄的部分史料记载于英国驻印度办事处收藏的敦煌文献中，也有其他文献记载如何征服北象雄等内容，故此结合实地考察对相关主题论点进行分析研究；第三章重点研究公元8世纪由赞布赤松德赞建立的扎东寺石碑，因石碑已有1200多年的历史，现已损毁。然而，值得庆幸的是近期这个具有重要历史意义的石碑内容抄写本在阿里地区被发现，文中明确记载从吐蕃赞布达日年塞的四位大臣首先征服象雄到赤松德赞时期大臣赤旺祖为止，逐步完全征服象雄的历史，对此详细分析、认真研究。
གླེང་གཞི།
སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་དུ་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་མཐའ་བཞིའི་རྒྱལ་ཕྲན་དུ་མར་དབང་བསྒྱུར་ནས་མངའ་རིས་སུ་བཅུག་པ་དང་། རྒྱལ་ཕྲན་དེ་དག་གི་སོ་མཚམས་གནད་ཆེ་ཁག་ལ་མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་རེ་བཞེངས་ཤིང་། སྤུ་རྒྱལ་བཙན་པོའི་བཞུགས་གནས་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ལྟེ་བར་ངོས་བཟུང་ནས་དེའི་ས་དབྱིབས་ཀྱང་གཞན་གྱིས་བཏུལ་དཀའ་བའི་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་དུ་འགྱེལ་པ་ཞིག་ལ་དཔེ་བླངས་པ་དང་། སྲིན་མོ་དེའི་སྙིང་ཁའི་དཀྱིལ་དུ་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་ལྟེ་བ་ཇུས་འགོད་བྱས་ཤིང་རྒྱལ་ཕྲན་གཞན་རྣམས་ནི་དེའི་མཐའ་བསྐོར་ན་མངའ་རིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་ཡོད་པའི་ས་བཀྲ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་རབས་བརྒྱད་པར་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་སྔར་ཡོད་མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་ཆེད་དུ་བཏབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་དག་གི་མདུན་དུ་བཀའ་གཙིགས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པའི་ཆེ་རྟགས་ཀྱི་རྡོ་རིང་རེ་བཙུགས་ནས་མངའ་རིས་འཁྲུལ་མེད་ཡིན་པའི་མཚོན་རྟགས་གཙོ་བོར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
དེ་བཞིན་དུ་སྤུ་རྒྱལ་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་དགེ་བརྗོད་སྒོ་མོ་རྣམ་བཞིའི་ལས་སྒོ་ཆེན་པོ་ཁག་གི་བྱུང་རིམ་ཁྲོད་དུ་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་གྱི་དབྱིབས་སུ་ཡོད་པའི་ས་བཀྲ་དེའི་ནང་ལ་མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞི་བཅུ་ཞེ་གསུམ་ཙམ་བཞེངས་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། འདིར་སྐབས་སུ་བབས་པ་ནི་སྲིན་མོའི་རྐང་ལག་བཞི་པོའི་བར་ཚིགས་རྣམས་ནོན་པའི་ཕྱིར་ཏུ་མཐའ་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞི་བཏབ་པའི་ཡ་གྱལ་ལས། གནའ་བོའི་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཆགས་འཇིག་དང་འབྲེལ་བའི་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ཁང་ཞེས་པའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་གླེང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
གཅིག སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་གྱི་ས་བཀྲའི་ནང་གི་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་ངོས་འཛིན་སྐོར།
དེ་ལ་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་གྱི་པུས་མོ་གཡས་པ་ལ་པྲ་དུན་རྩེ་བྱ་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཞིག་བཏབ་ཡོད། གཙུག་ལག་ཁང་དེ་ནི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཤད་སྟངས་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་རླུང་གི་ཁ་གནོན་དུ་བཞེངས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གྲགས་ནའང་། དོན་ངོ་མར་གངས་ཏི་སེ་མཐོང་ན་བོད་ཀྱི་རི་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པར་དོགས་ནས་ཏི་སེ་མི་མཐོང་པའི་ཕྱིར་ཏུ་བཞེངས་པ་ཡིན་ཞེས་འཁོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་གནད་ཆེ་བའི་དཔྱད་གཞི་ཞིག་ཡིན། འོ་ན་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བསམ་གཞིགས་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ལ། དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་དེར་སྤུ་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་གངས་ཏི་སེ་དང་མཚོ་མ་ཕམ་ས་དགྲ་རུ་བརྩིས་ནས་དེ་གཉིས་རྣམ་པར་འགོག་བྱེད་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིགས་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་གྱི་ས་བཀྲའི་སྟེང་དུ་བཏབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཁོ་ན་དར་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་བཏབ་པ་མ་ཡིན་པར། སྤུ་རྒྱལ་གྱི་མངའ་རིས་རྒྱ་ཁྱོན་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད་པའི་འཆར་ཇུས་གང་ཞིག་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་དམ་སྙམ་པས་དཔྱད་དགོས་སོ།།
གཉིས། པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གནས་ཡུལ་གཙང་གྲོ་ཤོད་ཀྱི་སྐོར།
ང་ཚོས་ཡང་བསྐྱར་གོང་ནས་འཆད་ཟིན་གྱི་གནད་དོན་དེ་གཟབ་ནན་གྱིས་ཤེས་དགོས་ན། པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཡུལ་གྱི་ས་ཆ་དེ་ཡང་དག་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། གཙུག་ལག་ཁང་དེ་ནི་ད་ལྟའི་ཆར་ནུབ་ཀྱི་གཞིས་རྩེའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མངའ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་འབྲོང་པ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་ཡོད་ལ། ཡུལ་གྲུ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ཚེ་མངའ་རིས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་ས་མིང་རྙིང་པ་ཡང་གཙང་གི་གྲོ་ཤོད་ཅེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད། གཙང་གི་གྲོ་ཤོད་ཅེས་པའི་མིང་དེ་ནི་སྤུ་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་གི་ཞང་ཞུང་ལ་མངའ་བསྒྱུར་ནས་གསར་ཏུ་བཏགས་པའི་མིང་ཞིག་ཡིན་ལས་ཆེ་ཞིང་།
དོན་ངོ་མར་གནའ་བོའི་ཞང་ཞུང་ལ་ལྷོ་བྱང་ཁག་གཉིས་ཡོད་པའི་ཡ་གྱལ་ལས་བྱང་གི་ཞང་ཞུང་ཁོ་ན་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་པ་ཡིན། དེ་ལ་སྤུ་རྒྱལ་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ་བྱང་གི་ཞང་ཞུང་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དུམ་བུ་ཞིག་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་དུ་གསལ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ།
༡ ༄ འུང་གི་འོག་ཏུ་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་རྩན་གྱི་རིང་ལ། ཁྱུང་པོ་སྤུང་ཟད་ཟུ་ཙེ་ལྟ་ཞིག་རྒསྟེ་ཉི་མ་འདོར་གནང་ངོ་།། འུང་ནས་
༢ བཙན་པོའི་ཞ་སྔར། ཟུ་ཙེས་གསོལ་པའ། སྔུན་ཡབ་གནམ་རྀའི་རིང་ལ། བདག་གཱི་འབངས་སུ་བཀུག་པ་ལྟ་ཞིག སྤྱན་
༣ ཀྱིས་ཀྱང་མ་གཟིགས། ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བཅགས་ན། བཙན་པོ་སྲས་ཀྱིས། སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཤིང་། ཞབས་ཀྱིས་
༤ བཅགསྟེ། བདག་རྒན་པོའི་སྡུམ་པ་ཁྲི་བོམསུ་དགྱེས་སྐྱེམས་སྟོན་མོ་གསོལ་བར་ཇི་གནང་ཞེས་གསོལ་ནས།
༥ བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་རྩན་གྱིས་ཟུ་ཙེ་གསོལ་བ་བཞིན་དུ་གནང་ངོ་།། འུང་གི་རྗེས་ལ། མགར་ཡུལ་ཟུང་ཕོ་བྲང་ས་འཛིན་
༦ བར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཟུ་ཙེ་གནང་དུ་མཁར་ཁྲི་བོམསུ་མཚལ་ནས། མགར་ཡུལ་ཟུང་གིས་བལྟས་ན། མཁར་
༧ འདིའི་བཀའ་གྲོས་ལ་གཏོགསྟེ་ཟུ་ཙེ་གློ་བ་ཉེ་འོ། འུང་གི་འོག་དུ། བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་གྱི་རིང་ལ།
༨ མྱང་ཞང་སྣང་གློ་བོ་རྀངས་པ་ཟུ་ཙེས་དཀུ་འཔེལ་ཏེ། བཙན་པོའི་སྙན་དུ་གསོལ་ཏེ། ཞང་སྣང་བཀུམ་ནས་ཟུ་ཙེ་
༩ གློ་བ་ཉེའོ།། ཏོ་ཡོ་ཆས་ལའྀ་རྗོ་བོ་བོར་ཡོན་ཙེ་བརླགསྟེ། ཏོ་ཡོ་ཆས་ལ་ལསྩོགས་ཏེ་བྱང་གི་ཞང་ཞུང་ཐམས་
༡༠ ཅད། ཁྲི་སྲོང་རྩན་གྱི་ཕྱག་དུ་ཕུལ་ཏེ། ཟུ་ཙེ་གློ་བ་ཉེའོ། བཙན་པོའི་བློན་པོ་ནང་ན། སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ་ལས་གློ་
༡༡ ཉེས་བ་སྔན་ཆད་ཀྱང་མ་བྱུང་ངོ་།། ཟུ་ཙེ་འཛངས་སོ་ཤེས་སོ།། སྒྱུ་ཆེ་ཞིང་མཁས་སོ།། དཔའ་ཤེས་པའོ།། ཆུ་གང་
༡༢ ཆེའོ།། ཡང་བ་རིང་ངོ་། མྱི་ཆིག་ལ་ཚོགས་དགུ་ཚོགས་ན། སྤུང་སུད་ཟུ་ཙེ་ལ་ཚོགས་སོ།།
ཞེས་གསལ་ཡོད། དེ་ལ་སྤྱིར་བྱང་གི་ཞང་ཞུང་ནི་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཡབ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་ནས་བཟུང་མངའ་རིས་འཁྲུལ་མེད་དུ་བཅུག་ཡོད་ནའང་། སྲོང་བཙན་དུས་སུ་ཡང་བསྐྱར་འོས་ལངས་བྱས་ཡོད་སྟབས་དྲག་པོའི་འདུལ་བཅོམ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་མི་རབས་ལྔ་ཙམ་སོང་བའི་མཐར་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་དུས་སུ། དེའི་ནང་བློན་ལྕེ་ཡི་དམག་གིས་ཞང་ཞུང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མངའ་རིས་འཁྲུལ་མེད་དུ་བཅུག་ཡོད་ལ། བྱང་གི་ཞང་ཞུང་གི་ལྟེ་གནས་གཙོ་བོ་སྟེ་གཙང་གི་གྲོ་ཤོད་དུ་པི་བ་མཁར་ཞེས་པའི་ཕོ་བྲང་ཞིག་ཀྱང་བཞེངས་ཡོད།
མདོར་ན་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་ནི་སྤུ་རྒྱལ་དང་ཞང་ཞུང་གི་སོ་མཚམས་གྲོ་ཤོད་དུ་བཏབ་པའི་བཀའ་རྟགས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ཞིག་ཡིན་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོར་ཤེས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ཞང་ཞུང་གི་ས་དགྲ་ཡོངས་སུ་གནོན་པ་དང་ཞང་ཞུང་ནི་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་མངའ་རིས་འཁྲུལ་མེད་ཅིག་ཡིན་པའི་ཆེད་དུ་བཞེངས་པའང་རྗེས་སུ་དཔག་ནས་རྟོགས་ནུས་པ་ཞིག་རེད།
གསུམ། པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་མདུན་དུ་བཙུགས་པའི་བཀའ་གཙིགས་རྡོ་རིང་གི་སྐོར།
ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བརྒྱད་པ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ཙམ་ལ། སྔར་གྱི་ཡབ་མེས་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་གྲོ་ཤོད་དུ་མཐའ་འདུལ་ལ་རྒྱས་བཏབ་པའི་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་ཉམས་གསོ་མཛད་ནས། ཡང་བསྐྱར་ཡང་འདུལ་རྟིང་གནོན་གྱི་སླད་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀླུ་མ་དྲོས་པའི་ཁ་གནོན་མཛད་པའི་བཀའ་རྟགས་སུ། གཙུག་ལག་ཁང་དེའི་མདུན་དུ་བཀའ་གཙིགས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཞིག་བཙུགས་ཡོད་ནའང་། དུས་ཡུན་མི་ལོ་ཧ་ཅང་མང་པོ་འགོར་བས་ད་ལྟའི་ཆར་ཆེ་རྟགས་ཀྱི་རྡོ་རིང་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འཇིག་མོད། དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྟག་རི་གཉན་གཟིགས་ཀྱི་སྐུ་རིང་ལ་ཁོང་གི་ཞང་བློན་ཟིང་པོ་རྗེ་སྟག་སྐྱ་བོའི་བློན་པོ་བཞིས་ཞང་ཞུང་སྡེ་དང་བཅས་པ་དབང་དུ་བསྡུས་ནས་མངའ་རིས་སུ་བཅུག་པ་སོགས་ཀྱི་བྱུང་བ་ནར་མར་འཁོད་པའི་བཀའ་གཙིགས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཞིག་ཡིན་པར་ཚོད་དཔག་བྱས་ཆོག་པ་ཞིག་རེད།
ཉེ་བའི་ཆར་ཧ་ཅང་སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ། གུས་པས་དེའི་སྐོར་གྱི་ཤོག་དྲིལ་ཞིག་གི་ཕྱི་མོའི་པར་རིས་ཆ་ཚང་ཞིག་མཐོང་ཞིང་། དེ་ནི་པྲ་དུན་རྩེ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དུ་ཡོད་པའི་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་དེའི་ཞལ་བཤུས་ཀྱི་མ་ཕྱི་དངོས་ཡིན་པར་ལུང་དང་རིགས་པའི་ངེས་ཤེས་བརྟན་པོ་རྙེད་ཅིང་། ཞལ་བཤུས་ཤོག་དྲིལ་རིང་པོ་དེ་ནི་བཙན་པོའི་དུས་སུ་བསེ་སྒྲོམ་དངུལ་སྤྲས་མའི་ནང་དུ་བཅུག་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་བསྐོས་ནས་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་ཡིག་ཚང་ཞིག་ཡིན་པའང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་བོ།།
མཇུག་གི་གཏམ།
མདོར་ན་སྤྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བདུན་པའི་ནང་དུ་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་མངའ་རིས་རྒྱ་བསྐྱེད་པའི་འཆར་ཇུས་ཀྱི་ནང་དུ་གནའ་བོའི་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་རབས་ཚུད་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་འཛམ་གླིང་གི་ལྟེ་བ་མཚོན་པའི་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་གྱི་ས་བཀྲའི་ནང་དུ་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་ཕྲན་ནི་མཐའ་མཚམས་སུ་བརྩིས་ཡོད་ལ། དེའི་གནད་ཆེ་བའི་རྩང་བོད་སོ་མཚམས་གྲོ་ཤོད་དུ་ཞང་ཞུང་གི་ས་དགྲ་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡུལ་དེ་ནི་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་མངའ་རིས་འཁྲུལ་མེད་ཅིག་ཡིན་པའི་དཔང་རྟགས་སུ་བཀའ་རྟགས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་པྲ་དུན་རྩེ་བཞེངས་ཡོད་པ་དང་།
དེའི་མདུན་དུ་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་སྔར་རང་གི་མེས་པོས་བཞག་པའི་བཀའ་ཡི་རྟིང་གནོན་ལ་བཀའ་གཙིགས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཞིག་བཙུགས་ནས་མནའ་གན་མཐུ་མོ་ཆེ་ཡི་ངོ་བོར་བླ་ནས་རྒྱས་བཏབ་ཏེ་བཞུགས་ཡོད།