སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་ཁེ་རྡོ་གྲོང་རྡལ་ལ་ཇ་ཡི་ལོ་རྒྱུས་རིང་པོ་ཡོད། དེ་ཡང་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་760ལོའི་ཡར་སྔོན་དུ། རི་སུལ་དེ་རུ་ས་གནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྤང་རྩི་དཀར་པོ་“仙山瑞草”རུ་འབོད་པའི་ཇ་སྡོང་བཙུགས་ཡོད་ལ། དུས་དེ་རིང་ཇ་ལོ་དེ་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་ལྔའི་ཡ་གྱལ་དུ་གྱུར་ཡོད།
བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་ཁེ་རྡོ་གྲོང་རྡལ་ནི་དག་གཙང་གྲ་འགྲིག་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གསར་དར་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་སྨུག་སྤྲིན་ལྷོག་ལྷོག་རྒྱུ་བའི་སྔོ་ལྗང་ལྗང་གི་རི་བོའི་ཁྲོད་དུ་གནས་ཡོད་ལ། སྣུམ་ཤིག་ཤིག་གི་སྔོ་ལྗང་ཇ་ཞིང་ར་བ་དང་ཚོན་མདོག་དཀར་པོ་བྱུག་པའི་ཁང་པ་གཉིས་ལས་རང་བྱུང་གི་སྣུམ་ཚོན་རི་མོ་ཞིག་མ་བཅོས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་འདུག །
ཁེ་རྡོ་གྲོང་རྡལ་གྱིས“ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དེ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་མཐོ་རུ་གཏང་རྒྱུ་དེ་དམིགས་འབེན་དུ་འཛིན་པ། གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏང་རྒྱུ་དེ་དམ་འཛིན་བྱེད་པ”བཅས་དོན་དངོས་དང་དམ་པོར་སྦྲེལ་ནས། བར་སྟོང་བཀོད་སྒྲིག་དང་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས། འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་སོགས་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་འཆར་འགོད་བྱས་ཏེ། བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་གིས་ཁུལ་གཉིས་དང་ཁུལ་གསུམ་གྱི་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་གི་གྲུབ་ཆ་གྲུབ་པ་དང་དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་སྐུལ་འདེད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
མིག་སྔར་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཆར་འགོད་གཞིར་བཟུང་ནས། གློག་ཤུགས་དང་འཕྲིན་གཏོང་། སྡོད་ཁང་དང་འགྲོ་ལམ་སོགས་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་དང“གསང་སྤྱོད་གསར་བརྗེ”ཡུར་ཆུ་བཅོས་སྒྲིག་དང་གད་སྙིགས་རྫིང་བུ་འཛུགས་སྐྲུན་སོགས་མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས།
ཐེན་ཤང་རྟགས་ཅན་གྱི་ཇ་ལོའི་ཚོང་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས། “སྤྲིན་སྟེང་གི་ཐེན་ཞང་·ཇ་ལོ་ཡི་ཁེ་རྡོ”ཞེས་པའི་ཚོང་རྟགས་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པར་འབད་བརྩོན་ཧུར་ཐག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་ལས་དོན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས། གོམ་གང་མདུན་སྤོས་ཀྱིས་སྤུ་མིའིི“普米”རིག་གནས་དང་། ཁེ་ཅའི“客家”རིག་གནས། ཇ་རྟའི་གནའ་ལམ་གྱི་རིག་གནས་སྔོག་འདོན་བྱས་ནས“དར་རྒྱས་ལྔའི”ལས་དོན་མགྱོགས་སུ་བཏང་ཡོད།
2021ལོར་ཁེ་རྡོ་གྲོང་རྡལ་ལ་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་ཤང་གྲོང་གི་བྱ་དགའ་ཨང་དང་པོ་ཐོབ་པ་དང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཆེས་ཐོག་མའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་ཤང་གྲོང་བརྒྱ་ཡི་མཚན་སྙན་དང་སི་ཁྲོན་རིག་གནས་དར་སྤེལ་དཔེ་སྟོན་གྲོང་རྡལ་གྱི་མཚན་སྙན་ཐོབ།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་ཁེ་རྡོ་གྲོང་རྡལ་གྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཡིག་འབྲུ་20ཡི་བྱེད་ཕྱོགས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་ནས། “ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་གཅིག་འདོམས་དང་། ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དེ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་དམིགས་འབེན་དུ་འཛིན་པ། གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏང་རྒྱུ་དེ་དམ་འཛིན་བྱེད་པ”བཅས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས། ཁྱོན་ཡོངས་དང་བརྟན་བརླིང་། གོ་རིམ་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བརྟན་དུ་བཏང་ཡོད།
ཐོན་ལས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་འོག །མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དེ་ཁེ་རྡོ་གྲོང་རྡལ་རི་སུལ་གྱི་ཇ་ལོ་དང་འདྲ་བར། ཚེ་སྲོག་ལ་ལང་ཚོའི་དཔལ་ཡོན་རྒྱས་བཞིན་འདུག །
