[གནད་བསྡུས] དེང་གི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་ཁག་ཏུ་སླར་བསྡུ་དང་རྫོགས་ཚིག ཟླ་སྡུད་གསུམ་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བ་ལ་གོ་འཛོལ་ཡོང་དང་ཡོང་བཞིན་འདུག་པས། དཔྱད་རྩོམ་འདིར་སྔ་ཕྱིའི་མཁས་པའི་བཞེད་པ་ཕལ་ཆེ་བ་གོང་བུར་བསྒྲིལ་ནས་སླར་བསྡུ་དང་རྫོགས་ཚིག ཟླ་སྡུད་རྣམས་ཀྱི་གོ་དོན་དང་ངེས་ཚིག་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
[གནད་ཚིག] སླར་བསྡུ། ཟླ་སྡུད། རྫོགས་ཚིག
དང་པོ། སླར་བསྡུའི་ཐ་སྙད་གསལ་བཤད།
ཐོག་མར་སླར་བསྡུའི་ཐ་སྙད་གསལ་བཤད་བྱ་བ་ལ་སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་བཞེད་པ་དང་རང་གི་གསལ་བཤད་གཉིས།
གཅིག སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་བཞེད་པ།
སུམ་ཅུ་པའི་རྩ་བར།“རྗེས་འཇུག་ཡི་གེ་བཅུ་པོ་ནི། ། མིང་གང་གི་ནི་མཐར་སྦྱར་བ། ། དེ་ལ་ཨཱ་ལི་བཞི་པ་སྦྱར། ། སླར་བསྡུ་བར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །”①ཞེས་པ་ལས་རང་རེའི་བོད་ཡིག་གི་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལུགས་ཐོག་མར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་དུས་ནས་སློབ་དཔོན་ཐོན་མིས་རྗེས་འཇུག་བཅུ་པོར་ཨཱ་ལི་བཞི་པ་སྦྱར་བར་གོ་ངོ་དོ་ནོ་བོ་མོ་འོ་རོ་ལོ་སོ་བཅས་བཅུ་དང་ད་དྲག་དབང་གིས་ཏོ་ཐོབ་པས་ཁྱོན་སྡོམ་ཚིག་ཕྲད་བཅུ་གཅིག་ལ་སླར་བསྡུ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཐོག་མར་གསོལ་བའོ། ། དེ་ནས་དུས་ཕྱིས་སུ་དཔལ་ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་པས“རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཡི་གེ་བཅུ་པོ་ནི། མིང་གང་ཡང་རུང་བ་དག་གི་ནི་མཐར་སྦྱར་བ། དེ་ལ་ཨཱ་ལི་བཞི་བ་ཨོ་ཡིག་སྦྱར་བ་ནི། དོན་རེ་ཞིག་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་ཐ་སྙད་ནི་སླར་བསྡུ་བ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ། །”②ཞེས་པ་ལ་ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་དང་སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་དཔལ་ཞ་ལུའི་འགྲེལ་ལུགས་དང་གཅིག་པ་ཙམ་དུ་སྣང་ངོ་། ། ཡང་པྲ་ཏི་དགེ་བཤེས་ཀྱིས“དེ་ཡང་རང་གང་ལ་སྦྱར་བའི་མིང་ཟླ་སྡུད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ལྷག་མ་གཞན་མི་སྟོན་པ་མིན་ཏེ།”③ཞེས་ཚིགགི་ལྷག་མ་ཡོད་པར་བཞེད་ནས་བརྗོད་དོན་རེ་ཞིག་རྫོགས་པར་སྟོན་པའི་གསལ་ཁ་བཏོད་པ་དང་། ཨ་ལག་ཤ་ངག་དབང་བསྟན་དར་ལྷ་རམས་པས“དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སླར་བསྡུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་རང་ཚིག་གི་རྗེས་སུ་སླར་ཡོང་རྒྱུའི་དོན་གང་ཡིན་རེ་ཞིག་བསྡུས་སོང་བས་ན་སླར་བསྡུ་ཞེས་བྱའོ། །”①ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་བཀྲ་ཐང་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས“རྗེས་འཇུག་དེ་ག་རང་ཚེག་ཁྱིམ་གོང་མ་དེར་མཐུད་དེ་མིང་གཞི་བྱས་ནས་སྦྱར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཨཱ་ལི་མཚོན་རྟགས་བཞི་པ་ན་རོ་ཞིག་སྦྱརསོང་ན། སླར་ཤེད་མི་དགོས་པར་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་འགྱུར་བར་ནི་ཤེས་པར་བྱ”②ཞེས་སླར་བསྡུ་ལ་ངེས་ཚིག་གམ་སྒྲ་བཤད་ཚུལ་དུ་གསལ་བར་བཀྲལ་ཡོད་པ། དངུལ་ཆུ་དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེས་ལྗོན་དབང་ལས“གོ་ངོ་དོ་ནོ་བོ་མོ་འོ། ། རོ་ལོ་སོ་ཏོ་སླར་བསྡུ་སྟེ། ། རྫོགས་ཚིག་ཟླ་སྡུད་ཅེས་ཀྱང་བྱ། །”③ཞེས་སུམ་ཅུ་པར་སླར་བསྡུ་དང་། དག་ཡིག་གཞན་ནས་རྫོགས་ཚིག་དང་། སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆར་འོ་ལ་སོགས་པ་ཟླ་སྡུད་ཅེས་པའོ། ། ཞེས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་རྫོགས་ཚིག་དང་ཟླ་སྡུད་བསྟན་པའི་མུར། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱང་གསལ་བོར་བསྟན་ཡོད་པ་དང་། དོར་ཞི་གདོང་དྲུག་སྙེམས་བློ་མཆོག་གིས“རྗེས་འཇུག་བཅུ་དང་ད་དྲག་བཅས་བཅུ་གཅིག་གི་མཐར་རང་དང་འདྲ་བའི་ཡི་གེར་རྣ་རུ་སྦྱར་བ་ལ་རྗོགས་ཚིག་ཅེས་བྱ་ཞིང་། རྗོགས་པའི་དོན་ཡང་།ཚིག་གཅིག་པུ་དེའི་བརྗོད་དོན་རྫོགས་པའམ། དོན་ཚན་དང་ལེའུ་མཇུག་རྫོགས་པ་སོགས་ཀྱི་རིགས་དུ་མ་ཡོད་ཅིང་། ཚིག་གི་རིང་ཐུང་དང་། མང་ཉུང་སོགས་ཀྱང་ངེས་པ་མེད་པས། སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་སྦྱོར་དགོས་པ་ཡིན།”④ཞེེས་སླར་བསྡུ་ནི་རྫོགས་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་ཚིག་ཐག་བཅད་པ་དང་ཆབས་ཅིག སྐད་ཆ་གནས་སྐབས་ལ་རྫོགས་པའི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་ར་སྤྲགས་པ་དང་། རྗེ་བཙུན་ལམ་རིམ་པ་ངག་དབང་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས“སྔར་བཤད་པའི་ཡི་གེ་བཅུ་པོ་ཉིད་མིང་གང་གི་མཐར་སྦྱར་བ་དེ་ལ་ཨཱ་ལི་བཞི་པ་ཨོ་སྦྱར་བ་གོ ངོ་། དོ། ནོ། བོ། མོ། འོ། རོ། ལོ། སོ་སྟེ་དངོས་བསྟན་བཅུ་དང་། ཤུགས་བསྟན་ཏོ་བཅས་བཅུ་གཅིག་ནི་སྔར་སྤྲོས་ཏེ་བཤད་པ་སླར་བསྡུ་བའི་སྒྲ་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ། །”⑤ཞེས་འགྲེལ་གནང་བ་དང་། རྒན་དཔའ་རིས་སངས་རྒྱས་མཆོག་གིས“གོ་ངོ་དོ་ནོ་བོ་མོ་འོ། ། རོ་ལོ་སོ་ཏོ་རྫོགས་ཚིག་སྟེ། ། སྐབས་བབ་བརྗོད་དོན་རྫོགས་པ་ཙམ། ། སྟོན་བྱེད་སྒྲ་ཡིན”⑥ཞེས་ཐད་ཀར་རྫོགས་ཚིག་ཅེས་པ་བེད་སྤྱད་པ་དང་སླར་བསྡུའི་ངེས་ཚིག་ལ་རྗོད་བྱེད་ཚིག་གང་གི་རྗེས་སུ་སླར་ཡོང་བའི་ཚིག་གྲོགས་དག་བསྡུ་བར་བྱས་པས་སླར་བསྡུར་ངོས་བཟུང་བ་དང་། རྒན་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བས“གོ་ལ་སོགས་པའི་ཕྲད་དེ་དག་གི་སླར་བཤད་རྒྱུའི་དོན་རྣམས་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་བསྡུ་བར་སོང་བས་སླར་བསྡུ།”①ཞེས་སླར་བསྡུའི་གོ་དོན་ལ་བཞག་ཡོད།
གོང་དུ་བཀོད་པའི་སྔོན་བྱུང་ད་བཞུགས་ཀྱི་མཁས་པས་སླར་བསྡུའི་གོ་དོན་དང་ངེས་ཚིག་ལ་བཞེད་པ་ཅི་རིགས་ཤིག་སྣང་རུང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་བཀྲོལ་སྟངས་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་སྙིང་བོ་གཅིག་ལས་མ་འདས་ཏེ། སླར་བསྡུ་ནི་དོན་རེ་ཞིག་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ལས་སླར་ཡང་འཆད་རྒྱུའི་དོན་རེ་ཞིག་བསྡུ་བ་ཞེས་པ་ལས་སླར་ཡང་ལ་འགྲེལ་ན་ལོག་ལམ་དུ་ཕྱིན་པའོ། །
གཉིས། རང་གི་གསལ་བཤད།
སླར་བསྡུའི་སླར་དང་བསྡུ་ལ་སྐབས་བབ་ཀྱི་དོན་ཅི་ཞིག་གོ་བར་གསེད་བཀྲོལ་གྱི་ཞིབ་ཆ་མི་མཛད་དེ། སླར་ལ་སླར་ཡོང་རྒྱུའི་དོན་དང་སླར་བཤད་རྒྱུའི་དོན། སླར་བཤད་མི་དགོས་པ། སླར་བཤད་རྒྱུའི་དོན་སོགས་འགྲེལ་གནང་བ་ལ། སྔར་གྱི་དུས་སུའམ་མཁས་པའི་དབུས་སུ་ནི་དོན་དེ་ལ་ངེས་ཤེས་རྙེད་ཐུབ་རུང་། དེང་གི་ཆར་སླར་བསྡུའི་སླར་ལ་ཡང་བསྐྱར་དང་རྗེས་མའམ་མཇུག་གི་དོན་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཡང་བསྐྱར་གྱི་དོན་དེ་ཁ་སྐད་དུ་སྤྱོད་ཆེ་བས་གོ་འཛོལ་ཡོང་དང་ཡོང་བཞིན་པ་དང་། སླར་བསྡུའི་སྐབས་ཀྱི་སླར་ལའང་སླར་ཡང་ངམ་བསྐྱར་བའི་དོན་ལ་འགྲེལ་ནས། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་ཁུལ་དུ་སླར་བསྡུའི་སྒྲ་བཤད་ལ་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་རྡོ་ཆག་བཙན་དུ་བསྒྲིགས་པ་མང་དུ་སྣང་བས། ཅི་ནས་ཀྱང་ཡིད་གཟབ་པར་གནང་དགོས། ། བསྡུ་ལ་ཡང་དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས་ལས“བསྡུ་ནི་སྡུད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟ་བ་ལ་སྡུད་དང་འདས་པ་ལ་བསྡུས། སྐུལ་ཚིག་ལ་སྡུས་བཅས་མཚོན་པ་དང་། གོ་དོན་ལ་ཐོར་བུ་རྣམས་གནས་གཅིག་གམ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུ་རུ་བཅུག་པ་སྟོན་པ་དང་། ཚུར་འགུག་བྱེད་པ་སྟོན་པ། མཇུག་རྫོགས་པར་སྟོན་པ། ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་བ་སྟོན་པ། དབང་བསྒྱུར་བ་སྟོན་པ། ཇེ་ཆུང་དུ་འཁུམས་པ་སྟོན་པ”②བཅས་ནང་དོན་ཁག་དྲུག་ཙམ་ལ་འཇུག་པ་ལས། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ནི་མཇུག་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། བསྡུ་རུབ་དང་བསྡུ་གསོག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །
དེ་ན། སླར་བསྡུའི་སླར་ནི་རྗེས་མའམ་མཇུག་གི་དོན་ཡིན་ཙ་ན། ཚིག་རྗེས་མའམ་གཞུག་མ་དང་བསྡུ་ནི་མཇུག་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། སླར་བསྡུའི་གོ་དོན་ལ་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱི་ཚིག་རྗེས་མའམ་གཞུག་མ་ཡིན་པས་སྐབས་དོན་རེ་ཞིག་མཇུག་རྗོགས་པར་སྟོན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ། རྫོགས་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་གསལ་བཤད།
དཀར་ལེབས་སུམ་རྟགས་དཀའ་འགྲེལ་དུ“སྐབས་དོན་རྫོགས་སྒྲ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། ། སུམ་ཅུ་པ་ལས་སླར་བསྡུ་དང་། ། སྨྲ་སྒོའི་གཞུང་ལས་ཟླ་སྡུད་དང་། །དག་ཡིག་རྣམས་ནས་རྫོགས་ཚིག་ཅེས། ། དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། ། འདི་སྐབས་ལྷུག་པར་ཤད་འཕར་ཐོབ། །”③ ཅེས་པ་དང་། སི་ཏུའི་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས་སུ“ཁོ་བོ་ནི་གཞུང་འདིར་བསྟན་གྱི་སླར་བསྡུ་སྨྲ་སྒོ་ནས་བཤད་པའི་ཟླ་སྡུད་དེང་སང་རྫོགས་ཚིག་ཏུ་གྲགས་པ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཅིང་།”①ཞེས་རྫོགས་ཚིག་གི་ཡོང་ཁུངས་ནི་ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱིས་བརྩམས་གནང་བའི《དག་ཡིག་ཉེར་མཁོ་བསྡུས་པ་སྡེབ་སྦྱོར་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ》ཞེས་པའི་ནང“རྗོགས་ཚིག་སྐབས་སུ་ན་ར་གཉིས། ། མ་གཏོགས་མཐའ་རྟེན་བརྒྱད་པོ་ལ། ། རང་ལ་ན་རོ་སྦྱར་ཏེ་དཔེར། །”②ཞེས་པ་ལ་ཁུངས་གཏུགས་ནས་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། དོན་དངོས་སུ་སྐབས་དོན་རྫོགས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་སློབ་དཔོན་ཐོན་མིའི་རྟགས་འཇུག་རྩ་བར་བསྟན་པ་ལ། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱི་རྒྱུན་བསྐྱངས་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་འཇུག་གི་རྩ་བར“དོན་ལ་བསྙེགས་པ་ཡོད་མེད་དང་། ། བསྟན་བྱ་ལྷག་མ་ཡོད་མེད་དང་། ། ཚིག་དོན་རྫོགས་དང་མ་རྫོགས་ཀྱིས། ། དེ་དག་ནང་གསེས་རྣམ་པར་དབྱེ། །”③ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ལེགས་བཤད་ལྗོན་པའི་དབང་པོའི་འགྲེལ་བ་གཟོང་ཆུང་རྣོན་པོ་ཞེས་པའི་ནང“དེ་ཡང་སུམ་ཅུ་པ་ནས། སླར་བསྡུ་བར་ནི་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་སླར་བསྡུར་གསུངས་པ་དང་། རྟགས་འཇུག་དང་དག་ཡིག་འགའ་ནས། ཚིག་དོན་རྫོགས་དང་མ་རྫོགས་ཀྱིས་ཞེས་རྫོགས་ཚིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང་། སྨྲ་སྒོ་ནས། འོ་ལ་སོགས་པ་ཟླ་སྡུད་པའོ་ཞེས་ཟླ་སྡུད་དུ་གསུངས་སོ། ། གསུང་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཙམ་ལས་དེ་རྣམས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ།”④ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཡོད་པས་ཕྱིར་རོ། །
གོ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་ཕྲད་ལ་མཁས་དབང་འགའ་རེས་ཐད་ཀར་རྫོགས་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱད་ནས་སླར་བསྡུའི་ནང་དོན་འགྲེལ་བ་ནི། གནས་སྐབས་བོད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ལས་དང་པོ་བར་སློབ་པའི་སྐབས་སུ་དོན་རྟོགས་པ་ལ་ཁ་གསལ་གོ་བདེའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་མཆིས་ཡོད་ལ། གོ་འཛོལ་མི་ཡོང་བར་ཕན་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་སྙམ།
གསུམ་པ། ཟླ་སྡུད་ཀྱི་ཐ་སྙད་གསལ་བཤད།
ཟླ་སྡུད་ནི་སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ་ལས“འོ་ལ་སོགས་པ་ཟླ་སྡུད་པའོ། །”⑤ཞེས་གསུངས་པ་ལ་རང་འགྲེལ་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཡི་གེ་བཅུ་ལ་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚིག་གི་ཟླ་སྡུད་པ་ཡིན་པར་འགྲེལ་ཡོད་པ་དང་། པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་གྱིས་མཛད་པའི་སྨྲ་སྒོའི་འགྲེལ་བ་བསྟན་བཅོས་སྨྲ་བའི་རྒྱན་དུ“འོ་ལ་སོགས་པ་སླར་བསྡུ་བའོ། །”དང་། “རྗེས་འཇུག་ཡི་གེ་བཅུ་པོ་ལ་ཨོ་སྒྲ་སྦྱར་བ་སྟེ། ། རྫོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །”⑥ཞེས་ཟླ་སྡུད་དེ་སླར་བསྡུ་དང་རྫོགས་པའི་དོན་ལ་འགྲེལ་ཡོད་པ་དང་། དེ་མ་ཟད་སྔོན་བྱུང་ད་བཞུགས་ཀྱི་སྒྲ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སླར་བསྡུ་དང། ཟླ་སྡུད། རྫོགས་ཚིག་གསུམ་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་བཞེད་དོ། །
དེ་ཡང་གོང་སྨོས་ཀྱི་ཟླ་ནི་ཚད་ལྡན་མཁས་པའི་དགོངས་པ་བཞིན། སླར་དང་གཞུག་མ། རྗེས་མ། མཐའ་མ་སོགས་ཀྱི་དོན་ལ་འགྲེལ་དགོས་འདུག་སྟེ། སྨྲ་སྒོའི་འགྲེལ་བ་རུ་གསུངས་པའི་ཚིག་གི་ཟླ་སྡུད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གི་གྲོགས་ལ་གོ་ན་ག་ལ་བདེན་གྱི་ཚིག་གི་མཇུག་མའམ་མཐའ་མའི་དོན་ལ་འགྲེལ་དགོས། གང་ལགས་ཤེ་ན། ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི《དག་ཡིག་མཁས་པའི་འབྱུང་གནས་ལས་བྱུང་བའི་བརྡ་གསར་རྙིང་གི་རྣམ་གཞག་བཞུགས་སོ》ཞེས་པ་ལས།“སླ་བ་ནི་ཟླ་བ།”དང“སློས་པ་ནི་ཟློས་པ།”①ཞེས་པ་དང་།རྒན་དུད་བླ་བུ་ཆུང་གི《ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ལས་ཁོལ་དུ་ཕྱུང་བའི་བརྡ་གསར་རྙིང་གི་རྣམ་གཞག་ཐོར་བུ་བཞུགས་སོ།》ཞེས་པའི་ནང“དཔྱིད་སླ་ར་བ་ནིི་དཔྱིད་ཟླ་ཐོག་མ། སླ་ནི་ཟླ་སྟེ་སྟོན་སླ་འབྲིང་པོ། དགུན་སླ་ཐ་ཅུང་ལྟ་བུ། །”② ཞེས་པར་དཔགས་ན་ཟླའི་བརྡ་རྙིང་གི་གཟུགས་སླ་ཡིས་མཚོན་པར་མཆིས་པ་དང་། དེང་གི་དུས་སུའང་ཁམས་པའི་ཡུལ་སྐད་ཁྲོད་དུ་ཟླ་བ་དང་པོ་སོགས་ལ་སླ་བ་དང་པོ[la³⁵wa⁵³ təŋ³⁵wo³¹]རུ་བཏོན་དང་འདོན་བཞིན་པ་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། ཨ་མདོའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་ལུང་སྐད་དུ་ཟླ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་ཆེས་གནའ་བོའི་གོ་དོན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི།“རྗེས་སུ་ལུས་པ”ལ[dza lu nda]ཞེས་སྨྲ་བ་ལ། [dza]ནི་བོད་ཡིག་ཡིག་གཟུགས“ཟླ”ཡི་སྒྲའི་དོད་དང་། [lu nda]ནི“ལུས་གདའ”ཡི་སྒྲའི་དོད་ཡིན་ཙ་ན།“ཟླ་ལུས་གདའ”ལུང་སྐད་དུ་རྗེས་སུ་ལུས་པའི་དོན་ཡིན། དེ་ལས་ཟླ་ནི་རྗེས་ཀྱི་དོན་ཡིན་པ་དང་། ཟླ་ཡི་ཐ་སྙད་ཕལ་ཆེ་བ་ལ[dza]རྫ་ལྟ་བུའི་སྒྲར་འདོན་པ་ནི་ཁམས་དང་ཨ་མདོའི་ཁ་སྐད་དུ་སྤྱད་དང་སྤྱོད་མུས་ཡིན་པས་ཟླ་སྡུད་ཀྱི་ཟླ་ནི་རྗེས་ཀྱི་དོན་ཡིན་པ་ལས་ཚིག་གི་ཟླ་གྲོགས་ལ་འགྲེལ་ན་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ཡིན།
མདོར་དྲིལ་ན། རྫོགས་ཚིག་ནི་སྐབས་བབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱའི་དོན་རེ་ཞིག་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ཞེས་འགྲེལ་དགོས་པ་དང། ཟླ་སྡུད་ནི་ཚིག་གི་ཟླ་སྟེ་ཚིག་གི་རྗེས་མའམ་མཐའ་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་རེ་ཞིག་སྡུད་སོང་བ་ཞེས་འགྲེལ་ན་གོ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །
* ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་རིག་གཞུང་སློབ་གླིང2020ལོའི་རབ་འབྱམས་པའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ་ཡིན།
① སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས། ཀརྨ་སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2008:2.
② ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་པ། སུམ་རྟགས་སྐོར་གྱི་དཔེ་རྒྱུན་དཀོན་པོ་འགའ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིགས་པ་མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2009:11.
③ པྲ་ཏི་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ། པྲ་ཏི་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ་ཀྱི་སུམ་རྟགས་དགོངས་འགྲེལ། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013:22.
8.png
① ཨ་ལག་ཤ་ངག་དབང་བསྟན་དར་ལྷ་རམས་པ། བསྟན་དར་ལྷ་རམས་པའི་གསུང་འབུམ་བཞུགས་སོ། ། [M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2020:542.
② བཀྲ་ཐང་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན། བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལ་འཇུག་་པའི་ཉམས་སྣང་། [M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1997:56.
③ དངུལ་ཆུ་དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེ། དངུལ་ཆུ་དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེའི་གསུང་འབུམ།སྨད་ཆ། [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2020:127.
④ དོར་ཞི་གདོང་དྲུག་སྙེམས་བློ། བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་རྣམ་བཤད་གསར་སློབ་བདེ་ལམ། [M] ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2018:62.
⑤ རྗེ་བཙུན་ལམ་རིམ་པ་ངག་དབང་ཕུན་ཚོགས། སུམ་རྟགས་འགྲེལ་བ་དང་བཤེས་སྤྲིངས་ཚིག་འགྲེལ་སོགས་བཞུགས་སོ། ། [M] སེར་གཙུག་ནང་བསྟན་དཔེ་རྙིང་འཚོལ་བསྡུ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས། :17.
⑥ དཔའ་རིས་སངས་རྒྱས། བརྡ་སྤྲོད་སྦྱོར་བ་རྣམ་བཞི་རབ་གསལ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010:314.
① དག་ཡིག་གསལ་བསྒྲིགས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:425-426.
① དཀར་ལེབས་དྲུང་ཡིག་པདྨ་རྡོ་རྗེ། དཀར་ལེབས་སུམ་རྟགས་དཀའ་འགྲེལ། [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:16.
① སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས། ཀརྨ་སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2008:47.
① ས་པཎ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་སོགས། དཔལ་ས་སྐྱའི་གསུང་འབུམ་པོད་གཉིས་པ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005:227.
① སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས། ཀརྨ་སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2008:8.
① དཀའ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན། ལེགས་བཤད་ལྗོན་དབང་དང་དཀའ་གནད་གསལ་མེའི་འགྲེལ་པ་གཟོང་ཆུང་རྣོན་པོ་དང་ཚད་མའི་གནད་བསྡུས་ལུང་རིགས་ཚོམ་བུ་བཞུགས་སོ། [M] སེར་གཙུག་ནང་བསྟན་དཔེ་རྙིང་འཚོལ་བསྡུ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས། 2019:21-22.
① དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པ། སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:66.
① ས་པཎ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་སོགས། དཔལ་ས་སྐྱའི་གསུང་འབུམ་པོད་གཉིས་པ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005:130.
① དུད་བླ་བུ་ཆུང་།གསར་རྙིང་བརྡ་ཡིག་གི་བསྟན་བཅོས་གང་མཐོང་གཅེས་བཏུས་མ། [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013:129-130.
① གོང་མཚུངས། 2013:332.
① བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ། བོད་སྐད་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་རྣམ་གཞག [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2021:52.
② དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:425-426.
③ དཀར་ལེབས་དྲུང་ཡིག་པདྨ་རྡོ་རྗེ། དཀར་ལེབས་སུམ་རྟགས་དཀའ་འགྲེལ། [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:16.
① སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས། ཀརྨ་སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2008:8.
① དཀའ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན། ལེགས་བཤད་ལྗོན་དབང་དང་དཀའ་གནད་གསལ་མེའི་འགྲེལ་པ་གཟོང་ཆུང་རྣོན་པོ་དང་ཚད་མའི་གནད་བསྡུས་ལུང་རིགས་ཚོམ་བུ་བཞུགས་སོ། [M] སེར་གཙུག་ནང་བསྟན་དཔེ་རྙིང་འཚོལ་བསྡུ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས། 2019:21-22.
① དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པ། སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:66.
① ས་པཎ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་སོགས། དཔལ་ས་སྐྱའི་གསུང་འབུམ་པོད་གཉིས་པ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005:130.
① དུད་བླ་བུ་ཆུང་།གསར་རྙིང་བརྡ་ཡིག་གི་བསྟན་བཅོས་གང་མཐོང་གཅེས་བཏུས་མ། [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013:129-130.
① གོང་མཚུངས། 2013:332.
①③ སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས། ཀརྨ་སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2008:47.9.
② ས་པཎ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་སོགས། དཔལ་ས་སྐྱའི་གསུང་འབུམ་པོད་གཉིས་པ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005:227.
④ དཀའ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན། ལེགས་བཤད་ལྗོན་དབང་དང་དཀའ་གནད་གསལ་མེའི་འགྲེལ་བ་གཟོང་ཆུང་རྣོན་པོ་དང་ཚད་མའི་གནད་བསྡུས་ལུང་རིགས་ཚོམ་བུ་བཞུགས་སོ། ། [M] སེར་གཙུག་ནང་བསྟན་དཔེ་རྙིང་འཚོལ་བསྡུ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཁང་ནས་བསྒྲིགས། 2019:21-22.
⑤ པཎྜིཏ་སྨྲི་ཏི་ཛྙ་ན་སྟེ་དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པ། སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2011:66.
⑥ ས་པཎ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་སོགས། དཔལ་ས་སྐྱའི་གསུང་འབུམ་པོད་གཉིས་པ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005:130.
① གོང་མཚུངས། 2013:332.
①② དུད་བླ་བུ་ཆུང་། གསར་རྙིང་བརྡ་ཡིག་གི་བསྟན་བཅོས་གང་མཐོང་གཅེས་བཏུས་མ། [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013:129-130.332.
9.png