པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་རིག་པའི་དཔེ་སྐྲུན་ལས་ཀར་ཐུགས་ཁུར་གནང་བ།
སྤྱི་ཟླ་4པའི་ཚེས་11ཉིན་ནས་ཚེས་14ཉིན་བར། ངེད་གངས་ལྗོངས་ཉི་གཞོན་འཕྲིན་སྦྱོར་ཀུན་འདུས་ལྟེ་གནས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཁག་ཅིག་འགོ་གཙོ་དཀོན་མཆོག་རྡོ་རྗེའི་སྣེ་ཁྲིད་འོག །རྒྱལ་ས་པེ་ཅིན་དུ་ཕྱིན་ནས་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་ཀྲུང་དབྱང་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་བོད་སྐད་རླུང་འཕྲིན། ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཆ་འཕྲིན་ལྟེ་གནས་བཅས་ལ་རྟོག་ཞིབ་དང་སློབ་སྦྱོང་བྱས། ལྷག་པར་དུ་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དུ་ཕྱིན་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་ཞིང་། བོད་རིག་པའི་ལས་གཞི་གལ་ཆེན《བཀའ་བསྟན》དཔེ་བསྡུ་མ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་དང་། བོད་རིག་པའི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ་གལ་ཆེན་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཞུ་དག །དཔར་སྐྲུན། འགྲེམས་སྤེལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་ཡིན།
《བསྟན་འགྱུར》དཔེ་བསྡུར་མ་ཐོག་མར་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་བའི་མཛད་སྒོ
ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནི་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་གཙོ་གཉེར་དང་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ཞིག་ཡིན་ལ། རང་རྒྱལ་གྱི་ཆེད་དུ་བོད་རིག་པའི་དཔེ་དེབ་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་སའི་དབང་གྲགས་ལྡན་པའི་ལས་ཁུངས་ཤིག་དང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་དཔེ་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་དང་རྒྱལ་ཕྱི་ནང་གི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་འབྲས་ཐོ་འགོད་དང་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱེད་སའི་སྟེགས་བུ་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། དེ་ཡང་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནི་སྤྱི་ལོ་1986ལོར་དབུ་བརྙེས་ཤིང་། བགྲང་བྱ་37ཙམ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་སྟབས་བརྒྱུད། དེང་དུས་བོད་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག །དབྱིན་ཡིག་བཅས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་རིགས་1700ལྷག་དང་དཔེ་དེབ་ས་ཡ་4ལྷག་པར་སྐྲུན་བྱས་པས། རྒྱལ་ཕྱི་ནང་དུ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེས་ཆེ་བའི་བོད་རིག་པའི་ཆེད་ལས་རིག་གཞུང་དཔེ་སྐྲུན་ལས་ཁུངས་ཤིག་ཏུ་གྲུབ་ཡོད།
ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་ཧྲེ་ཀྲང་ཧུང་ཐའོ་ལགས་ཀྱིས་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་བཞིན་པ།
རྒྱུས་ལོན་བྱུང་བ་ལྟར་ན། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་བོད་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་རྩ་ཆེན་གང་མང་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད་པ་ལས། དཔྲལ་བའི་མིག་ལྟ་བུ་ནི《བཀའ་བསྟན》དཔེ་བསྡུར་མ་ཡིན་པ་སྨོས་མ་དགོས་ལ། དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་གི་ཚན་ཞིབ་རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། 《བཀའ་འགྱུར》དཔེ་བསྡུར་མ་ནི་མ་དཔེའི་གླེགས་བམ་རེ་དེབ་རེ་བྱས་ཏེ་བསྒྲིགས་ཡོད་པ་དང་། དེབ་རེར་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ལྡེབ་གྲངས་900ཙམ་ཡོད་ལ། དཀར་ཆག་ལ་དེབ་2དང་གཞུང་དངོས་ལ་དེབ་106བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་དེབ་108ཡོད། 《བསྟན་འགྱུར》དཔེ་བསྡུར་མ་ནི་ཕལ་ཆེར་མ་དཔེའི་གླེགས་བམ་གཉིས་རེ་དེབ་རེ་བྱས་ནས་བསྒྲིགས་པས། དེབ་རེར་ཆ་སྙོམས་ལྡེབ་གྲངས་1500ཡོད་ཅིང་། དཀར་ཆག་དེབ་4བཅས་བསྡོམས་པའི་དེབ་124ཡོད། དེ་ཡང་2008ལོའི་ཟླ་10བར《བཀའ་བསྟན》དཔེ་བསྡུར་མ་ཡོངས་རྫོགས་པར་བསྐྲུན་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་དངོས་སུ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། སྔ་གཞུག་ཏུ་སྐབས་གསུམ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔེ་དེབ་བྱ་དགའ་དང་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་ཇོ་མོ་གླང་མའི་བྱ་དགའ་སོགས་ཐོབ་མྱངས། གཞན་ཡང་། 《ཀྲུང་ཧྭའི་བོད་ཡིག་རིག་མཛོད་ཆེན་མོ་ལས་ས་སྐྱ་གོང་མ་རྣམ་ལྔའི་གསུང་འབུམ།》（དེབ་25）དང་《བོད་ལྗོངས་ལོ་རྒྱུས་ཆེན་མོ》（དེབ་13）《མེས་པོའི་ཤུལ་བཞག》（ལེའུ་131）《བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར》《སྔ་རབས་མཁས་པའི་ལྗགས་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》《དེང་རབས་མཁན་པའི་གསུམ་རྩོམ་བདམས་བསྒྲིགས》《ཚིག་མཛོད་སྣ་ཚོགས》《བོད་ན་གཞོན་པའི་བརྩམས་ཆོས》《དེང་རབས་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་ཡིག་མཛོད》སོགས་དཔེ་ཚོགས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་གང་མང་པར་སྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད།
《ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ》དུས་དེབ་ནི་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་གིས་གཙོ་སྒྲུབ་དང་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ་ཅིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ནང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་བོད་རིག་པའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ་ཉག་ཅིག་དེ་ཡིན། མིག་སྔར་བོད་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག །དབྱིན་ཡིག་བཅས་ཀྱི་དཔར་གཞི་གསུམ་ཡོད་ལ། དེའི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཀློག་པ་པོ་ནི་བོད་ལྗོངས་དང་བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་གཞན་དག །དེ་མིན་མཐོ་རིམ་སློབ་ཆེན་དང་རིག་གཞུང་སྡེ་ཁག་སོགས་འདུས་ཡོད་པས། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཆེས་མཐོའི་ཆུ་ཚད་དང་ཆེས་གསར་པའི་གནས་ཚུལ་མཚོན་ཐུབ་བོ། །