སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཐེངས་མང་པོར་བོད་སྐྱོར་དང་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཀར་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གནང་ཞིང་། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ནི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བསྒྲུབ་དགོས་ཞེས་བསྟན།
ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཝང་ཞའོ་ཧུའེ་ཡིས་བསྟན་དོན། “རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་དང་མཐའ་མཚམས་བདེ་སྲུང་། བོད་འབྲེལ་ཁུལ་བརྟན་བརླིང་ཡོང་བ་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ངོས་ནས་སི་ཁྲོན་བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་དང་ཞིང་ཆེན་ཡོངས། རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་འབྲེལ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་དགོས་པའི”བླང་བྱ་གལ་ཆེན་བཏོན་ཞིང་། མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དང་། འཕེལ་རྒྱས་འབྱོར་ལྡན། ཡུན་རིང་བདེ་འགོད་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་བརྟན་བརླིང་ཡོང་པའི་འཐབ་ཇུས་གལ་གནད་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བར་བྱས་ནས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སི་ཁྲོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་འདོན་དགོས།
སི་ཁྲོན་གྱིས་ཚད་གཞི་མཐོན་པོ་དང་རེ་བ་ནན་མོས་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཞིང་། སྡེ་ཚན་ཡོངས་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོན་པོའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རོགས་འདེགས་བྱས། སི་ཁྲོན་གྱི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་ཀའི་ཐོག་མའི་ཀུན་སློང་ཅི་ཡིན་པ་དང་། དཔེ་མཚོན་གྱི་ཉམས་མྱོང་དང་། ལས་ཀའི་གྲུབ་འབྲས་གང་དག་ཐོབ་ཡོད་པ། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་བྱེད་མི་སྣ་བརྗེ་སྤོར་བྱེད་པའི་གནད་འགག་གི་སྐབས་འདིར། ངེད་གསར་འགོད་པས་ཞིང་ཨུའི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུའུ་ཡི་བོད་འབྲེལ་ཁྲུའུ་གསུམ་པའི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་ཁུར་པར་བཅར་འདྲི་བྱས་པ་གཤམ་གསལ་ལྟར།
དབུལ་ཕྱུག་མཐུན་སྦྱོར་གྱི་རྒྱལ་ཁའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་“7+20”ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས།
དྲི་བ། རང་ཞིང་གི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཀ་དེ་གནད་འགག་གི་འཕེལ་རྒྱས་བརྒྱུད་རིམ་གང་དག་བརྒྱུད་ཡོད།
ལན། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཧྥུ་ཅན་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས། “ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར། དབུལ་ཕྱུག་མཉམ་ལས། མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས”བཅས་ཀྱི་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལམ་བཏོན་ཐོག །ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་དང་མཚོ་རྒྱུད་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་དོ་མི་སྙོམས་པའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད། ཀྲའེ་ཅང་དུ་ཕྱག་ལས་ལ་ཕེབས་རྗེས། སྐུ་དངོས་སུ“དབུལ་ཕྱུག་མཉམ་ལས་ཀྱི་ལས་གཞི”དོན་འཁྱོལ་དང་བཀོད་སྒྲིག་མཛད་ཅིང་། ཡུལ་ཁོངས་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཐོབ། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུས་ནན་ཏན་གྱིས་དབུལ་ཕྱུག་མཉམ་ལས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་དཔེ་ལྟ་བྱས་ཤིང་། 2012ལོ་ནས་བཟུང་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་7+20”བོད་འབྲེལ་ཁུལ་དང་རྫོང་ལ་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ལས་ཀ་བཀོད་སྒྲིག་དང་དོན་འཁྱོལ་བྱས། ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁྲེང་ཏུའུ་སོགས་བལྟོས་བཅས་སུ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་བདུན་ལ་ཆ་འགྲིག་ལས་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་མཚོ་འཕགས་མཐོ་ཞིང་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པའི་བོད་འབྲེལ་རྫོང་20ལ་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པར་པར་བརྟེན། “སི་ཁྲོན་རྣམ་པའི་དབུལ་ཕྱུག་མཉམ་ལས་ལས་གཞི”བསྐྲུན་པ་རེད།
2016ལོར། ཞིང་ཨུས་སྔོན་མའི་7+20”ཡི་བོད་འབྲེལ་ཁུལ་དང་རྫོང་ལ་ཁ་གཏོད་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ལས་ཀའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ཁྱབ་ཁོངས་ཇེ་ཆེར་བཏང་ནས་སྔོན་མའི་བོད་འབྲེལ་ཁུལ་དང་རྫོང་20ལས་བོད་འབྲེལ་ཁུལ་དང་རྫོང་32ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱས་ཤིང་། “གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་རྫོང་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང་། རྫོང་གིས་རྫོང་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི”བྱེད་ཐབས་གཉིས་སྤྱད་ནས་ཡང་བསྐྱར་ཁྲེང་ཏུའུ་སོགས་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་བལྟོས་བཅས་སུ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་9དང་ཅུས་（གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང）23གྱིས་བོད་འབྲེལ་ཁུལ་དང་རྫོང་32ལ་ཆ་འགྲིག་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པར་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པར་མ་ཟད། རོགས་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་སོགས་ཀྱིས་རྫོང་སོ་སོ་ནས་འཇོན་ཐང་ཅན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་25ཡིས་གྲུབ་པའི་ལས་ཀའི་རུ་ཁག་རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་རྫོང་སོ་སོར་ལོ་གཉིས་ལ་འགན་བཏགས་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་དུ་མངགས།
དབུལ་གྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་འོས་འགན་རྒྱལ་ཁའི་ངང་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་རྗེས། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི“ཕུད་མི་རུང་བ་བཞིའི”སྐོར་གྱི་མཛུབ་སྟོན་ལྟར། ཞིང་ཨུས་དབུལ་གྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་སྐྱེད་པར་དམིགས་ཤིང་། གྲོང་གསེབ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དར་སྤེལ་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། སྐོར་གསར་པའི་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་（2021-2025ལོ）འཆར་འགོད་གཏན་འབེབས་དང་ལག་བསྟར་བྱས་པར་མ་ཟད། ཞིང་ཨུའི་རྩ་འཛུགས་པུའུ་དང་། ཞིང་ཨུའི་བོད་འབྲེལ་གཞུང་སྒྲུབ་ཁང་། ཞིང་ཆེན་འཕེལ་རྒྱས་བཅོས་སྒྱུར་ཨུ་ལྷན། ཞིང་ཆེན་གྲོང་གསེབ་དར་སྤེལ་ཅུས་སོགས་སྡེ་ཁག་ཟབ་ཞུགས་བྱས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་གྲོས་མོལ་ལས་ཀའི་ལམ་ལུགས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁོངས་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་མཉམ་ལས་འཕེལ་རྒྱས། ཐུན་མོང་འཕེལ་རྒྱས་བཅས་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་།
ད་ལྟ་ཁག་གོང་མའི་རོགས་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པ་ཕྱིར་ཐོན་ཞིང་། ཁག་གསར་པའི་རོགས་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པས་ལས་འགན་ཁུར་བའི་སྐབས་རེད། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་ཀར་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་སོ་སོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།
ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་མུ་མཐུད་དུ་ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་བོད་འབྲེལ་རྫོང་32ཀྱི་ལས་ཀ་ལེགས་པོར་བསྒྲུབ་དགོས།
དྲི་བ། རང་ཞིང་གི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཀ་ལ་ཆེས་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་ཁྱད་ཆོས་གང་དག་ཡོད།
ལན། སི་ཁྲོན་གྱིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས་ནས། མུ་མཐུད་དུ་ཁྲེང་ཏུའུ་སོགས་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཐོག །ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་བོད་འབྲེལ་རྫོང་32ཀྱི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཀ་ལེགས་པོར་བསྒྲུབ་ངེས།
གཅིག་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས་ནས་མི་རིགས་སོ་སོའི་འགྲོ་འོང་དང་། སྤེལ་རེས། མཉམ་འདྲེས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། ཁྲེང་ཏུའུ་ཀའོ་ཞིན་ཆུས་ཀྱིས་“ཀའོ་ཞིན་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་ནས་རོགས་སྐྱོར་ཟམ་མི་ཆད་པའི”ཏང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་མཚོན་རྟགས་བསྐྲུན་ཞིང་། དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ལྟར། ཞབས་ཞུའི་རྩིས་ཐོ་གྲུབ་ཡོད་དེ། ཀྲི་པུའུ་ཡིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་ཏང་ཡོན་གྱིས་དཔེ་སྟོན། མང་ཚོགས་ཟབ་ཞུགས་བྱེད་པའི་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་སྲོལ་ཆགས་ཡོད། གཞན་ཁྲིམས་ལུགས་རོགས་སྐྱོར་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་རབ་དང་རིམ་པ་དང་སྨྱན་སྦྱོར་བརྒྱུད་དེ་སྡེ་དགེའི་ཡུལ་སྐོར་གྱི་དགེ་མཚན་ངོ་སྤྲོད་བྱས། ཁྲེང་ཏུའུ་ཏུའུ་ཅང་ཡན་གྱིས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ཐུན་མོང་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་དཔེ་སྟོན་ལ་བརྩོན་པ་བྱས་ནས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ལྷ་སྒང་གྲོང་རྡལ་དང་ར་རྔ་ཁ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལྗོངས་ཁུལ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཕྱོགས་འདུས་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཤིང་། ས་གནས་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཚོང་རྟགས་མང་པོ་གཏོད།
གཉིས་ནི་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་དམངས་འཚོ་མཛུབ་སྟོན་དུ་བྱས་ནས་མི་རིགས་སོ་སོའི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱས། མེན་དབྱང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དགེ་རྒན་35རྔ་བ་ཁུལ་ཧུང་ཡོན་རྫོང་གི་ཡུལ་ཚོ་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་སློབ་གྲྭར་མངགས་ཤིང་། མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་360ཡིས་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་6གི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཤིང་། མེན་དབྱང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྨན་ཁང་གསུམ་པས་ཧུང་ཡོན་རྫོང་མི་དམངས་སྨན་ཁང་གི་དོ་དམ་ལས་ཀ་འགན་ཁུར་ནས་ཚན་ཁག་གཙོ་བོ་དྲུག་གསར་དུ་བསྐྲུན། ལུའོ་ཀྲོའུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྒོར་ཁྲི་360བཏང་ནས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་འདབ་པ་རྫོང་སློབ་གསོ་བྱ་དགའི་ཐེབས་རྩ་དང་སློབ་གསོ་རོགས་སྐྱོར་ཐེབས་རྩ་བཙུགས་ནས་དགེ་བཟོ་པའི་ལས་ཀའི་སྤྲོ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་། སྒོར་ཁྲི་310བཏང་ནས་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭ་དང་རྫོང་སློབ་འབྲིང་གི་སློབ་མའི་ཁྲུས་ཁང་ལེགས་བཅོས་བྱས་ནས་སློབ་མ་1500ཡི་ཡུན་རིང་པོར་ཆུ་དྲོན་མོས་ཁྲུས་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དང་། ཡུལ་ཚོ་དང་རྫོང་གི་ལོ་ན་0-3བར་གྱི་བྱིས་པའི་འཚོ་རྒྱུ་ADགཏིག་སྦྱོར་སྨན་རྫས་རིན་མེད་དུ་སྟེར་བའི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་བྱིས་པ་བདེ་ཐང་ངང་འཚར་ལོངས་འབྱུང་བར་རོགས་འདེགས་བྱས། ཡའེ་པིན་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ཉག་རོང་རྫོང་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་སྨན་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཤིང་། སྨན་ཁང་དེ་ནི་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ཆེས་ཐོག་མའི་གློག་ཆད་རྒྱུ་མེད་པའི་སྨན་ཁང་ཡིན། ཧྥན་ཀྲི་ཧྭ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ལིའང་ཧྲན་ཁུལ་གྱི་མུ་ལི་རྫོང་སོགས་ཀྱི་མི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་གཞུང་ལམ། ཆུ་རྐ་སོགས་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཏེ་དུད་ཁྱིམ་600ལྷག་ལ་ཁེ་ཕན་བསྐྲུན།
གསུམ་ནི་རིག་ནུས་བོད་སྐྱོར་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཏེ་“ཚོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན”གྱི་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ནུས་གཏིང་ཇེ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བ། ཁྲེང་ཏུའུ་ཅིན་ཉིའུ་ཆུས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སེར་ཤུལ་རྫོང་དུ་ཁྲིམས་ལུགས་ཤེས་བྱ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་དང་། ཁྲེང་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཧྲུང་ལིའུ་ཆུས་ཀྱིས་འབའ་ཐང་རྫོང་མི་དམངས་སྨན་ཁང་དུ་ཆེད་ལས་ཅན་གྱི་ལུས་ཁམས་བརྟག་བཤེར་ལྟེ་གནས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། སྒོར་ཁྲི་200ལྷག་བཏང་ནས་འབའ་ཐང་རྫོང་བྱིས་པའི་བདེ་སྲུང་ལྟེ་གནས་བསྐྲུན། གཞན་འབའ་ཐང་རྫོང་གི་མི་100ལྷག་ལ་རིན་མེད་དུ་སྐྱ་འགྲིབ་མིག་ནད་ལ་གཤག་བཅོས་བྱས། ཧྥན་ཀྲི་ཧྭ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ལིའང་ཧྲན་ཁུལ་མུ་ལི་རྫོང་གི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་དུ་སློབ་གྲྭ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་རྟེན་གཞི་36བཙུགས་པར་བརྟེན། མུ་ལི་རྫོང་མཐོ་རྒྱུགས་ཀྱི་རྒྱུགས་ཚད་ལོངས་པའི་མི་གྲངས་2015ལོའི་མི་འགའ་ནས་2022ལོའི་མི་163བར་འཕར་བ་རེད།
བཞི་ནི་ཐོན་ལས་དང་ལས་ཞུགས་ཀྱི་བོད་སྐྱོར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་མི་རིགས་སོ་སོའི་ཐོར་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་སྣང་བཅས་ཇེ་མཐོར་བཏང་། ཁྲེང་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཅིན་ཅང་ཆུས་ཀྱིས་ཕྱི་ཕྱོགས་མ་དངུལ་དང་ཕྱི་དངུལ་ཁེ་ལས་འདུས་འཛོམས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོར་ཁྲི་400བཏང་ནས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་བྲག་འགོ་རྫོང་གི་མཐོ་སྒང་འོ་སྤྲི་ཐོན་རྫས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་བཏང་ནས་འབྲོག་པ་དུད་ཁྱིམ་སྟོང་གསུམ་ལ་ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཡོང་འབབ་སྒོར་སྟོང་ལྔ་ཇེ་མང་དུ་བཏང་། ཁྲེང་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཆིང་དབྱང་ཆུས་ཀྱིས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྡེ་རོང་རྫོང་གི་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་སྨན་རྩྭའི་འདེབས་འཛུགས་ལ་དམིགས་ནས་ཉི་མའི་ལུང་པའི་གྲོང་རྡལ་དུ་ཨ་བི་ཥ་འདེབས་འཛུགས་རྟེན་གཞི་མུའུ་1000ལྷག་བསྐྲུན་པ་དང་། “ཨ་བི་ཥ་དངུལ་ཁང”གི་གཏན་འཇགས་ཐོབ་ཆ་བགོ་བ+ཉེན་ཁའི་ཡོང་འབབ་རྣམ་པ་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་མི་260ལྷག་གི་ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལས་ལུགས་ཡོང་སྒོ་སྒོར་ཁྲི་གཉིས་ལ་འཕར། གཞན“ཀུང་སི+རྟེན་གཞི+དུད་ཁྱིམ+མཉམ་ལས་ཁང”གི་རྣམ་པ་སྤྱད་དེ་ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་སྨན་རྩྭའི་རྟེན་གཞི་མུའུ་1400ལྷག་བསྐྲུན་ནས་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་ཚོ་དང་གྲོང་རྡལ་བརྒྱད་ཀྱི་མང་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་ལ་ཁེ་ཕན་བསྐྲུན། མའེ་ཧྲན་གྲོང་ཁྱེར་ཏུང་ཕའོ་ཆུས་ཀྱིས་རྔ་བ་ཁུལ་མའོ་རྫོང་གི་གཞི་རིམ་མཁོ་འཚོང་མཉམ་ལས་ཁང་དང་ཞིང་གྲོང་ཐུན་མོང་དཔལ་འབྱོར་རྩ་འཛུགས། ཞིང་པའི་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་བཅས་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན་དང་ཕྱིར་འཚོང་སོགས་ལ་ལེགས་བཅོས་བྱས་ནས་མའོ་རྫོང་གི་སྤུས་ལེགས་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཚོང་ར་ཡངས་པོར་ཕྱེས།
ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་གཡུར་དུ་ཟ་བའི་གྲུབ་འབྲས་བླངས།
དྲི་བ། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ལས་ཀར་འདི་ལྟ་བུའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ།
ལན། 2012ལོ་ནས་བཟུང་། ཞིང་ཆེན་ནང་ཁུལ་གྱི་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་གིས་ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ལོ་སྔོན་མའི་སྤྱི་པའི་སྔོན་རྩིས་ཡོང་འབབ་ཀྱི་0.5%དང་། ཡང་ན་0.3%རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་ནོར་སྲིད་མ་དངུལ་ལ་བཏང་། ཁྱོན་བསྡོམས་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་95.5ལྷག་བཏང་ཞིང་། ལས་གཞི་5000ལ་འཆར་འགོད་ལག་བསྟར་བྱས། ཁྱོན་བསྡོམས་ཐེངས་དྲུག་ལ་ཕུལ་བྱུང་ཅན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་6338བོད་འབྲེལ་ཁུལ་དང་རྫོང་ལ་འགན་བཏགས་སྦྱོང་བརྡར་ལ་མངགས།
གསར་དུ་བསྐྲུན་པའི་ཁང་ཁྱིམ་དང་ཐོན་སྐྱེད་ཁང་པ། སློབ་གྲྭ། གཞུང་ལམ། ཟམ་པ་སོགས་དང་། ལག་རྩལ་ཟབ་སྦྱོང་དང་མཉམ་ལས། འཛད་སྤྱོད་རོགས་སྐྱོར་སོགས་ལས་རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་དུ་བཏང་ཞིང་། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་བསྐྱར་དར་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བགྲོད་ལམ་དུ་མཉམ་དུ་བསྐྱོད་དགོས།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ལས་ཁུངས་སོ་སོས་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པ་2000ལྷག་གི་ལས་གནས་འཕར་བ་དང་། དེ་ལས་མི་800ལ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་གཟེངས་བསྟོད་ཐོབ། །