ཁམས་བརྒྱད་ཟིལ་བསྐོར་བའི་བསྙེལ་བྱང།

བཞི་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡུལ་ཚོ་དང་བུ་གཤི་རུ་ཕྱིན་པ།

（དེབ་སྔོན་མར་མཐུད）ང་ཚོས་ཞོགས་ཇ་བཏུང་རྗེས། སྣེ་ཁྲིད་པ་མཁས་གྲུབ་ཀྱིས་རོགས་པ་ཕོ་སར་ཞིག་ཁྲིད་ཡོད་པ་ངེད་གསུམ་བཅས་མི་ལྔ་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་ནས་ལམ་ཐག་མི་རིང་བའི་མི་རྒོད་དགོན་པར་སོང་། རྒྱ་སྐད་དུ་ཡེ་རེན་སི（野人寺）འབོད། གཞུང་ལམ་གྱི་གཡོན་ཕྱོགས་ལུང་པ་ཞིག་ན་འདུག །ལུང་མདའ་ན་དེང་སྐབས་ཚ་འུ་ཡུལ་ཚོར（察而村）འབོད་པ་ཞིག་འདུག །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་གྲོང་ཞེས་ཡིག་རྙིང་ཞིག་གི་མཐར་བྲིས་ཡོད་ཅེས་སྤྲུལ་ཆུ་བོ་ཚེ་རིང་ལས་ཐོས། ཡུལ་ཚོ་དེ་དྲུང་པ་རིན་པོ་ཆེ་འཁྲུངས་ས་ཡིན་པས། མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞེངས་འདུག །དེ་ནས་མི་རིང་བར་དགོན་པ་དེར་ཐོན། དགོན་པ་དེ་ནི་དེང་སྐབས་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་བོན་དགོན་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད། སྣེ་ཁྲིད་པའི་རྗེས་འབྲངས་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་ཞིག་དང་མཇལ། མཚན་ལ་རིག་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་དང་ཕ་ཡུལ་རོང་བྲོག་དགེ་བཤེས་རྩ། ལག་ཀ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐྱེ་རབས་བརྒྱད་པར་ངོས་བཟུང་ནས་ད་བར་བཞུགས་འདུག

གནས་ཆེན་བྱེ་བ་རྟག་བརྩེ།

དེ་ལ་སྔར་ཉིན་མཁས་གྲུབ་ཀྱིས་བཤད་པ་དང་།ཉིན་འདིར་སྤྲུལ་སྐུས་གསུང་པ་གཉིས་བསྡོངས་ན། ལུང་པ་དེར་སྔོན་ཆད་ལག་ཀ་ནང་ཞེས་འབོད། ལག་ཀ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ནི་མི་རྒོད་དགོན་པ་ཡོད་སའི་ལུང་པ་དེར་འཁྲུངས། འཁྲུངས་སར་དེང་སྐབས་བྲག་ཁུང་ཞིག་མཇལ་དུ་ཡོད། ཆུང་ནས་གཞན་དང་མི་མཚུངས་པའི་གྲུབ་རྟགས་ཅན་དུ་གྲགས། ལྷ་སར་བྱོན་ནས་གཡུ་རུ་དབེན་སའི་བླ་མ་རྣམས་བསྟེན་ཏེ་བོན་པོའི་མདོ་རྒྱུད་སྙན་བརྒྱུད་རྣམས་རྫོགས་པར་གསན། གཡུ་རུ་དབེན་ས་དེ་དེང་སྐབས་སྨན་རི་དགོན་པར་གཏོགས། མི་རྒོད་དགོན་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཐོགས་དོན། ངག་རྒྱུན་དུ་བླ་མ་ཁོང་གིས་མི་རྒོད་མང་པོ་རོགས་སུ་བཀུག་ནས་དགོན་པའི་ཀ་བ་རྣམས་མི་ཉག་ཕོ་བྲང་ལྔ་བརྩེགས་ནས་ཁྱེར་ཡོང་བ་དང་། རི་དེ་ནས་མི་ཉག་བཞག་བྲའི་བར་དོང་རིང་པོ་བསྐོས། ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་ཉིན་བདུན་བར་སུ་ཡང་ལྟ་རུ་མ་ཡོང་ཞེས་བགོས་ཀྱང་།

ཉིན་གསུམ་འགོར་རྗེས་ཁོང་གི་མ་ཡུམ་སེམས་མ་བདེ་བར་ལྟ་རུ་ཕྱིན་པས། བྲག་ཕུག་རྡིབ་ནས་མི་རྒོད་མང་ཤོས་དོང་དུ་ཚེ་ལས་འདས། སྐབས་དེར་བླ་མ་ཁྲོས་ནས་རྡོ་ལ་ཕྱག་རྗེས་བཞག་པར་གྲགས་པ་ད་ལྟ་མཇལ་དུ་ཡོད། གཞན་རྒྱབ་རིའི་རྩེ་རུ་རྡོ་ཇ་སྒམ་འདྲ་བ་ཞིག་ཀྱང་མཇལ་དུ་འདུག །དེ་ནི་སྐབས་དེའི་མི་རྒོད་ཀྱིས་ཁུར་ཡོང་ནས་དེར་སླེབས་སྐབས་དོང་རྡིབ་པས་བཞག་པ་རེད་ཟེར། སྐབས་དེར་རྟེན་འབྲེལ་དབང་གིས་རི་ཁྲོད་ཆུང་ངུ་ཙམ་མ་གཏོགས་གྲུབ་མེད། རི་ཁྲོད་ཆུང་ངུ་དེ་ལ་དེང་སྐབས་མི་རྒོད་དགོན་པ་ཟེར། དེའི་བྲག་ངོས་སུ་བདུད་རྩི་ཆུ་མིག་རང་བྱུང་སོགས་བཤད་པ་ཅན་མང་ཙམ་ད་སྐབས་མཇལ་རྒྱུ་འདུག

མུ་རྒོད་དགོན་པ།

དེར་བལྟས་ན། ལག་ཀ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞུ་བ་ཕྱོགས་དེར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ལགས་པས། དེའི་ལོ་རྒྱུས་རྩད་གཅོད་ཞུས་པར། བོན་པོ་སྤྲུལ་སྐུ་ཚང་ནས་ངོ་སྤྲོད་གནང་པ་འདི་ལྟར། ལག་ཀ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ལ་མིང་གཞན་ཀྲང་ཚང་གི་སྤྲུལ་སྐུ（张家活佛）ཞེས་ཀྱང་འབོད། འཁྲུངས་ཡུལ་བརྒྱད་ཟིལ་དང་། ཁོང་ནི་གཤེན་ཆེན་ཀླུ་དགའ་ནས་བརྩིས་པའི་སྐུ་ཕྲེང་ཉེར་གཅིག་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་གསང་སྔགས་རོང་དུ་མུ་ཏིག་དགོན་པ（གོང་དུ་བཤད་པའི་མུ་ཏིག་ལྷ་ཁང་）བཏབ། དེ་ནི་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་བོན་པོའི་དགོན་པ་ཐོག་མ་ཡིན་ཟེར།

ལག་ཀའི་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་ཨ་སྔགས་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས། ཐང་མགོའི“དྲེང་ལུང་དགོན་པ”བཏབ། དགོན་པ་དེ་ད་སྐབས་ཤུལ་ཙམ་ལས་ལྷག་མེད། དེ་ནས་དུས་འགྱུར་བར་གྱི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམས་དེ་གར་བཞུགས་ནས་བོན་བསྟན་སྤེལ། རིམ་གྱིས་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་ས་གནས་གཞན་ལ་གཡང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱུང་། སྔོན་ཆད་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་དུ་སྲིད་པ་བོན་དར་ཞིང་། དམར་མཆོད་ཀྱི་ལས་རིགས་ཤུགས་ཆེ། གཞི་བདག་མང་པོར་དམར་མཆོད་འབུལ་དགོས་པའི་སྲོལ་ཉེ་ཆར་བར་ཡོད་རུང་། ད་སྐབས་མང་ཤོས་ཀྱིས་ལག་ལེན་བསྟར་གྱིན་མེད།

མེང་གྲོང་གི་སྲིད་པ་པ་བོད་གྱི་དཔེ་ཆ། 

དེ་ནས་ང་ཚོ་རྒྱབ་རིའི་བྲག་ཕུག་དང་། ཕྱག་རྗེས། ཆུ་མིག །རྡོ་སྒམ་རྣམས་མཇལ་དུ་ཕྱིན། ལམ་ཁྲིད་པ་དང་སྣེ་ཁྲིད་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེལ་མ་ཞུས་རྗེས། ངེད་གསུམ་རྫོང་དུ་ལོག་ནས་ཉིན་གུང་འཐུང་ཞིང་། དེ་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལུང་པ་བརྒྱུད་ནས་བུ་གཤི།（伍须）ལ་སོང་། དེ་ལ་བོད་ཡིག་ཏུ་འོད་སྐྱིད་ཅེས་བྲིས་འདུག་མོད། བུ་གཤི་ཟེར་བ་འདྲ་སྟེ། མི་ཉག་སྐད་དུ་བུ་རིས་ནི་སྟོད་དང་གཤི་ནི་མཚོའི་དོན་ཡིན། ཝ་གཤི་སོགས་མི་ཉག་ཡུལ་ན་དེ་འདྲའི་མིང་ཐོགས་པ་མང་། བུ་རིས་ཨ་ཤི་ཟེར་བ་ཡར་སྟོད་ཀྱི་མཚོའི་དོན་ཡིན་པས་མིང་དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་འདྲའོ། །

མེང་གྲོང་གི་ཁང་རྙིང་།

དེ་ནས་གྲྭ་པ་ཞིག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་ནས་དུང་འཁོར་ཁང་རྙིང་ཞིག་ཏུ་སོང་། ནང་དུ་གྱང་རིས་གནས་བསྟན་བཅུ་དྲུག་དང་། རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི། རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་སོགས་འདུག །གྲྭ་པས་བཤད་ན་ཁོ་ཚོ་གྲོང་ཚོའི་རྒྱབ་རི་ལ་བྲག་དཀར་བཅུ་གཉིས་ཡོད། གཞི་བདག་ཡིན། དེའི་ནང་གི་སྟོང་རི་དཀར་པོ་གཞི་བདག་གི་གཙོ་བོ་ཡིན། དེ་ལ་བསང་ཡིག་ཡོད་གསུངས་རུང་རྙེད་མ་བྱུང་།དེ་ནས་གཞན་ལྷ་ཁང་རྙིང་པ་ཞིག་ཏུ་སོང་། སྒོ་ཁར་ལྡེབས་རིས་རྙིང་པར་འགུ་ར་གྲོང་པའི་གཞི་བདག་ཙུ་ཙུ་མོའི་རི་མོ་དང་། ནང་དུ་སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད། གནས་བསྟན་བཅུ་དྲུག །དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས། ཇོ་བོ་རྗེ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེ། མི་འཁྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་རྙིང་པ་མང་པོ་འདུག

དེའི་སྒོ་ཁ་ནས་རྒན་མོ་མིང་ལ་ཚེ་རིང་ལྷ་སྐྱིད་ཟེར་བ། ལོ་ན་74ལོན་པ་ཞིག་དང་ཐུག །མོས་བྲོ་གླུ་གཉིས་དང་གནའ་གླུ་གཅིག་བཅས་བླངས། སྐད་སྙན་མོ་འདུག །དེ་ནས་ང་ཚོ་བུ་གཤི་མཚོ་ལ་ལྟ་སྐོར་སོང་།མཚོ་དེར་ཡུལ་སྐོར་པ་ཧ་ཅང་མང་བའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཤིག་ཡིན་པ་འདྲ་མོད། སྐབས་དེར་སྒོ་གཏན་འདུག །ཡིན་ནའང་གྲྭ་པ་ངོ་ཤེས་བརྒྱུད་ནས་སྒོ་ཕྱེས་ཏེ་ང་ཚོ་མཚོ་ཁར་ཐོན། དངོས་གནས་ས་ཆ་སྐྱིད་པོ་རེད། རི་མགོ་གངས་དང་རྫ། དེ་ནས་ནགས། དེ་ནས་སྤང་། དེ་ནས་མཚོའོ། །ལྷག་ཏུ་སྤང་དེ་ལ་གངས་རྫ་ནགས་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་འདུག

དེ་ནས་ང་ཚོ་རྫོང་དུ་ཕྱིར་ལོག །བོན་པོ་མཁས་གྲུབ་ཀྱིས་མཁོ་འདོན་གནང་པའི་བསང་མཆོད་རྙིང་པ་འགའ་ལ་པར་བླངས་པ་གྲུབ་རྗེས་ནུབ་འཚལ་འཐུང་བསམ་པ་ན། སྔར་ནས་འབྲེལ་བ་ཞུས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་ཆུ་བོ་ཚེ་རིང་གིས་ཁ་པར་གཏོང་བྱུང་པས། ཁོང་གི་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཕྱིན། དེ་ནས་ཉིན་ཤས་རིང་ལ་བརྒྱད་ཟིལ་བསྐོར་ཚུལ་དང་། མཐོང་ཐོས་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཕྱོགས་བསྡོམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཁོང་ལ་ཞུས་ཤིང་།ཁོང་གིས་ཀྱང་ཡུལ་སྐད་མ་གོ་ས་དང་གཞན་ད་དུང་མ་ཐོན་པའི་ས་གནས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཅས་ཁ་གསབ་ཚུལ་དུ་ང་ཚོར་གསུངས།

ང་ཚོ་སྒོར་བུད་ནས་ནུབ་འཚལ་རྒྱགས་པོ་ཞིག་འཐུང་དགོས་བསམ་རུང་། ཆུ་ཚོད་བཅུ་གཅིག་ལ་སླེབས་ཟིན་པས་ཟ་ཁང་ཚང་མ་སྒོ་བརྒྱབ་འདུག །བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་གིས་མགྱོགས་ཐུག་འཐུང་ན་ཟེར་རུང་དེ་ཙམ་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པར་ངེད་གསུམ་མགྲོན་ཁང་དུ་སོང་། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་མགྲོན་ཁང་འགྲམ་དུ་ཟ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་སྒོ་ཕྱེས་འདུག །ང་ཚོས་དེ་ནས་ནུབ་འཚལ་རྒྱགས་པོ་ཞིག་འཐུང་ནས་མགྲོན་ཁང་དུ་ལོགས།

ལྔ་པ། ཧོར་པ་དང་ཤར་ཁ་རུ་ཕྱིན་པ།

བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་ནས་ཧོར་པ（洪坝）རོང་དུ་འགྲོ་བར་ལམ་ཞིག་ཡོད་པར་ཐོས་རུང་། དགུན་དུས་སུ་འགྲོ་ཐབས་བྲལ་བས། ང་ཚོས་ཉིན་ཤས་རྗེས་ནས་དར་མདོ་བརྒྱུད། ཧྲི་མན་（石棉）གྱི་ས་ཆ་བསྐོར་ནས་སྤྱི་ལེ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་བཅད་དེ་ཕྱིན། དེ་ལ་ཧོར་པ་འབོད་དོན་ཤར་ཁའི་ངག་རྒྱུན་ནང་སྔོན་དུས་སུ་བྱེ་བ་ལུང་དུ་གེ་སར་འཁྲུངས་པ་དང་། ཧོར་པ་རོང་དེ་ཧོར་ཡུལ་ཡིན་ཚུལ་ཤོད་རྒྱུ་འདུག །རི་ལམ་ཀྱག་ཀྱོག་མང་ཙམ་བརྒྱུད་མཐར་ཡང་ཅན་མིན（羊圈门）ཡུལ་ཚོར་འབྱོར། དེ་ནས་ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་ཟེར་བའི་རྒན་པོ་ཞིག་དང་ཐུག །ཁོས་བཤད་ན་ལུང་པ་དེའི་ཕུགས་ན་སྔོན་ཆད་དགོན་པ་ཞིག་ཡོད། མིང་ལ་དགོན་པ་ཁུག་ཟེར། འདེབས་མཁན་ནི་སྦྱིན་པའི་རྒྱལ་མོ་ཟེར་བ་ཡིན། རྒྱ་གར་ནས་ཡོང་། སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་ཐང་ག་གསུམ་བསྣམས་ཡོང་། དེ་ལས་ཆེས་ཆེ་བ་དགོན་པ་འདིར་ཡོད། གཞན་གཅིག་མང་རྫོང་ན་ཡོད། དེ་ལས་གཞན་ཞིག་ཤར་ཁ་ན་ཡོད། ཐང་གའི་ནང་དོན་ལ་ལྷ་ཞིག་ཡོད། ཏ་ཧྥོ་ཕོས་ས（大佛菩萨）ཟེར། སྔོན་ཆད་ཡུལ་འདིར་ལོ་ཏོག་མི་ལེགས་སྐབས་ཐང་ག་དེ་ལ་གསོལ་མཆོད་ཞུས་ན་འབྲས་བུ་ལེགས་པོ་འབྱུང་བར་བཤད། ཡིན་ནའང་ཉེ་རབས་སུ་རྐུ་ལ་ཤོར་བས་གྱོང་པ་ལའང་ཟེར། ང་ཚོ་ལུང་པ་དེའི་དགོན་ཤུལ་དུ་སོང་། རྩིག་ཤུལ་དང་ས་འབུར་འགའ་ལུས་འདུག་པ་དང་། དེར་ལྷ་ཁང་ཀ་ཐག་གང་ཅན་ཞིག་བརྒྱབ་འདུག །ནང་དུ་གཤེན་རབ་བཅས་ཀྱི་ཐང་ག་གསར་པ་འགའ་དཔྱངས་ཡོད་པ་ལས་གཞན་ལྷ་རྟེན་མི་འདུག །དེའི་ཉེ་འཁོར་དུ་མེ་རྫོང་རྒྱག་ཤུལ་དང་བྱ་སྤུ་འཐོར་ཡོད་པ་བཅས་ལ་བལྟས་ན་དམར་མཆོད་ཀྱི་སྲོལ་ད་དུང་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་ན་རི་ཞིག་འདུག །ལུང་པ་དེའི་གཞི་བདག་རེད། མིང་ལ་ཁ་དྲག་ཡུལ་ལྷ་འབོད་པ་ལས། བསང་ཡིག་སོགས་ཅི་ཡང་ལྷག་མི་འདུག །ང་ཚོ་གནས་སྤོ་ཚང་ལ་འབྱོར་བ་ན། ངོ་ཤེས་རྒན་པོས་བཀོད་སྒྲིག་ལྟར་ཡུལ་དེ་གའི་ཆ་ལུགས་ཅན་གྱི་མ་རྒན་གསུམ་ཐོན། དེའི་ནང་གི་རྣལ་འཇོམས་ཟེར་བས། མི་ཉག་སྐད་ཀྱིས་གནའ་གླུ་འགའ་དང་གཞན་ཁོ་ཚོའི་སྐད་ཀྱིས་གནའ་གླུ་མང་པོ་བླངས། དེ་དག་དབྱིས་རིགས་ཀྱི་དམངས་གླུ་དང་འདྲ་བའི་ཆ་འདུག་སྙམ།

མུ་རྒོད་དགོན་པའི་ཕྱག་རྗེས། 

ཕྱི་ཉིན་ནམ་ལངས་པ་ནས། ངོ་ཤེས་རྒན་པོས་རོགས་དན་བཅས་ང་ཚོ་དམུ་རྗེ་ལ་ཕྱིན། དེང་སྐབས་མེང་གྲོང་（猛种）འབོད། དམུ་རྗེ་ཟེར་བ་མི་ཉག་སྐད་དེ་གནས་རི་ཞིག་གི་མིང་ཡིན། གནས་རི་དེ་མཆོད་ཡུལ་ནང་གསེས་སུ་ས་གནས་དེར་བཅད་པ་ལའང་དམུ་རྗེ་འབོད་ཅེས་ས་གནས་དེའི་མིས་བཤད། ལམ་བར་དུ་སྲིད་པ་བོན་ཆོས་བྱེད་པའི་བོད་མིང་ནམ་མཁའ་ཚེ་རིང་ཟེར་བ་ཚང་ལ་སོང་། ང་ཚོ་ཐོན་སྐབས་ཁོ་ནང་དུ་མི་འདུག །ཏོག་ཙམ་ནས་སླེབས་བྱུང་། སླེབས་མ་ཐག་ཁང་སྟེང་ནས་ཕྱིར་ཡོང་རྒྱུ་མི་འདུག །ངས་ཅི་ཡིན་སྙམ་བཞིན་རྗེས་འདེད་ནས་ཁང་སྟེང་དུ་སོང་། ཁང་སྟེང་དེར་ལྷ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་འདུག །བན་རྒན་ཞིག་གི་སྐུ་པར་དང་མཆོད་ཆ་འགའ་བཤམས་འདུག་ལ། དེའི་མདུན་དུ་ཤུག་པ་དང་སྤོས། དེའི་སྟེང་དུ་ཤ་རློན་པ་བཅས་བསྲེགས་ནས་བདུག་གི་འདུག །ཁོ་དེའི་མདུན་དུ་གུམ་ཙོག་བཅས་ནས་འདུག །གཞན་དེའི་ཉེ་སར་རྔ་དང་རྐང་གླིང་། ཆང་སོགས་བཞག་འདུག །ཁོས་ང་ཡོང་བ་ཚོར་བཞིན་ཡར་ལངས་ཏེ་ཚུར་འཁོར་ནས་རྒྱ་སྐད་ཀྱིས་ཁྱོད་བདེ་མོ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ངའི་ཐད་དུ་ཡོང་།

ངས་ཀྱང་སྐད་ལན་བྱིན་པ་ནས་དེར་ཡོང་དོན་སྐོར་གྱི་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་ཞུས། དེ་ནས་ང་ཚོ་འོག་གི་ར་སྐོར་དུ་བསྡད། ཁོས་བཤད་ན་ཁོ་ལ་ཆུང་མ་དང་བུ་མོ་གཉིས། བུ་གཅིག་བཅས་ཡོད་ལ། བུ་དེ་མ་འོངས་པར་ཁོའི་བོན་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་ཡིན། མིང་ལ་ཚེ་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་ཟེར། ཁོ་ཚོའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཐོག་མ་དབུས་ནས་འདིར་ཡོང་བ་དང་། རིམ་གྱིས་ཕ་ཡི་བུ་ལ་བོན་གྱི་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་ཟམ་མ་ཆད་པར་ཡོང་ཞིང་། ཁོ་ནི་མི་རབས་ཉེར་བཞི་པ་ཡིན་ཟེར། བོན་ཆོས་དེ་ནི་སྲིད་པ་བོན་གྱི་ཆོས་ཏེ། དམར་མཆོད་བྱེད་མཁན་རེད།

མུ་རྒོད་དགོན་པའི་བྲག་ཕུག 

ད་དུང་ཁོས་བཤད་རྒྱུར། བོན་འདི་མི་གཅིག་ལ་མ་གཏོགས་བརྒྱུད་མི་རུང་། བོན་དེ་བརྒྱུད་སྐབས་ཐོག་མར་ཡི་གེ་སློབ་དགོས་པས། ཚེ་འཛིན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་ལོ་མང་པོར་ཡི་གེ་བསླབས་ཟིན། ད་གདམས་ངག་བྱིན་པ་ལས་ལྷག་མེད། གདམས་ངག་དངོས་སྟེར་སྐབས་ཕའམ་བླ་མ་གང་དེའི་ཁ་ཆུ་འཐུང་བ་སོགས་ཀྱི་ཆོ་གའི་ཕྱག་སྲོལ་ཡོད་ཟེར། གདམས་ངག་དེ་བླངས་པ་ནས་བླ་མར་གྱུར་པ་རེད། དེ་ནས་ཁྱི་ཤ་དང་བྱ་རྒོད། ཉ་ཤ །རི་དྭགས་སོགས་ཀྱི་ཤ་ཟ་མི་རུང་པ་དང་། གང་འདོད་དུ་སྲོག་གཅོད་མི་རུང་། གལ་ཏེ་ནད་པའི་རིམ་གྲོ་སོགས་སུ་སྲོག་གཅོད་དགོས་སྐབས་ཆོ་ག་དང་སྦྲགས་ནས་ལས་ལ་འཇུག །དཔེར་ན་ཕག་ཅིག་ལ་ཆ་བཞག་ན་གསོད་པའི་ཡར་སྔོན་ནད་པས་ཕག་དེའི་མཆུ་ནས་ཧུབ་གསུམ་འཇིབ་པ་དང་རེག་པར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱིས་ནད་གདོན་རྣམས་ཕག་གིས་བླངས་པར་མོས། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ཕག་དེ་ནད་པའི་ཚབ་བྱས་ནས་གསོད་པར་བྱེད། དེ་ལ“གླུད”གཏོང་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ཆོག་སྟེ། ཚབ་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་བཤད། ད་དུང་ཁོས་ཆོ་ག་དེ་དག་འདོན་པ་ལས། སྲོག་གཅོད་དངོས་ཀྱི་བྱ་བ་སྦྱིན་བདག་ཁོ་རང་གི་མི་ལ་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་ཅེས་ནན་བཤད་བྱས་བྱུང་། ཁོས་དཔེ་ཆ་ཞིག་ང་ཚོར་བསྟན། ནང་དུ《སྐར་རྩིས་འཕྲུལ་གྱི་ལྡེ་མིག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ》 《ཐབ་སྒྲུང་བཤད་པ་བཞུགས་སོ》ཞེས་དབུ་མེད་ཀྱིས་བྲིས་འདུག །ཁོ་ཚོས་སྐད་དུ་མི་ཉག་སྐད་དང་འདྲ་ས་མང་པོ་འདུག་པར་མ་ཟད། གྲངས་ཀའི་ཐད་ད་སྐབས་གསར་སྡེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཉག་སྐད་དུ་བཅོ་བརྒྱད་བར་མི་ཉག་རང་སྐད་ཀྱིས་བརྩི་བ་ལས། གཞན་རྣམས་བོད་སྐད་ཀྱིས་བརྩི་མོད། ཁོ་ཚོས་གཅིག་ནས་སྟོང་ཚོའི་བར་གྱི་གྲངས་ཀ་རྣམས་མི་ཉག་རང་སྐད་ཀྱིས་བརྩི་བཞིན་འདུག་པས། ལས་རོགས་དགེན་དགྲ་འདུལ་ལགས་ཀྱིས་མི་ཉག་སྐད་དག་མ་འདིས་སྤྱོད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ཡང་ཡང་སྨྲས་བྱུང་།

དེ་ནས་ང་ཚོ་རི་རྩེར་འཛེགས་ནས་དམུ་རྗེ་གྲོང་མཁར་ལ་སོང་། རྡོ་གཡབ་དང་རྩིག་པ་རྩིག་སྟངས་སོགས་ལ་ཁྱད་ཆོས་འདུག །དགོན་པ་བྱ་བ་མེད་མོད། གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཀྱི་དྲི་མ་ཚོར་ཐུབ། ལྷག་ཏུ་ཞིང་རྩིས་11པའི་ཚེས་15ཉིན་སྟོན་པ་མཆོད་པའི་དུས་ཆེན་རེད་ལ། ཉིན་དེར་སྲིད་པ་བོན་གྱི་ཆོ་ག་དང་།མཆོད་འཆམ། དམར་མཆོད་སོགས་མཛད་སྒོ་མི་ཉུང་པ་ཡོད་ཅིང་། གཤེན་རབ་ཀྱི་ཐང་ག་ཞིག་གཤོམ་པར་བྱེད་སྐད། ཐང་ག་དེ་ལ་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་ནས་ལྔ་བརྒྱའི་བར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་རབས་ཐོས། ཧོར་པ་རོང་གི་ངག་རྒྱུན་ནང་གི་ཐང་ག་གཅིག་དེ་ཡིན་པ་འདྲ་མོད། དུས་སྐབས་མ་ཁེལ་བས་མཇལ་མ་ཐུབ།

དེ་ནས་རི་ལས་བབས་རྗེས་རི་འདབས་སུ་བོན་ཆོས་བྱེད་མཁན་ཞིག་དང་འཕྲད། བོད་མིང་ཙིནྟ་ཚེ་རིང་དང་རྒྱ་མིང་ཝང་ཏེ་ཅུན（王德军）ཟེར། ཁོང་ནི་ལུང་པ་དེའི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྒྱུད་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། ཆིན་ཧྭ་སློབ་ཆེན་སོགས་སུ་སྲིད་པ་བོན་ཆོས་ཀྱི་རིག་གནས་སྐོར་ཞིག་འགྲེམ་སྟོན་བྱེད་པར་འགྲོ་མྱངས་འདུག །ཁོས་ང་ཚོར་བོན་དཔེ་མང་ཙམ་བསྟན། སྟེང་དུ་ཉི་ཟླ་སོགས་ཀྱི་རི་མོ་འདུག་ལ། དེར་མཛུབ་མོ་ཀེར་ནས་འདི་དག་སྲིད་པའི་ཡི་གེ་རེད། སྔོན་ཆད་བླ་མ་ཚོས་འདི་ཁོ་ན་སྤྱོད། དེའི་རྗེས་བོད་ཡིག་དར་བ་ནས་བོད་ཡིག་གི་འགྲེལ་བཤད་དང་སྒྲ་སྒྱུར་བྱས་ཡོད་ཟེར། ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་བལྟས་པ་ན་གཟུགས་རིས་མང་ཙམ་འདུག་པ་ལ་མཆན་ལྟ་བུའི་དབུ་མེད་ཀྱི་ཡི་གེ་བཀོད་འདུག །ཁོས་བཤད་རྒྱུར་བན་ཆོས་དང་བོན་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཙོ་བོ་སྲོག་གཅོད་དང་མི་གཅོད་ཡིན། གལ་ཏེ་ནད་པ་ཞིག་གི་སྲོག་བསྐྱབ་དགོས་ན་དུད་འགྲོ་སོགས་གཞན་ཞིག་གི་སྲོག་བཅད་ནས་ནད་པའི་སྲོག་མཐུད་པ་ལས་གཞན་པའི་ཐབས་ཤེས་གཞན་མེད། སྔོན་ཆད་ཤར་ཁ་ལ་དཔེ་བཞག་ན་ངས་ངོ་ཤེས་པའི་བོན་ཚང་མ་སྲོག་གཅོད་མཁན་ཡིན། ད་སྐབས་འགྱུར་བ་བྱུང་ནས་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་མི་འདུག །དེ་ཚོ་འགྱུར་འདུག །དེ་བཞིན་སྔོན་ཆད་མི་ཉག་པ་རང་གི་ཆོས་ལུགས་དེ་སྲོག་གཅོད་པའི་བོན་ཆོས་ཡིན་ཡང་། རིམ་གྱིས་འགྱུར་ནས་ད་སྐབས་ཉུང་ཤས་མ་གཏོགས་ལྷག་མེད་ཅེས་ཕངས་སེམས་བཅས་བཤད།

དེ་ནས་ང་ཚོ་ཧྲིན་མེན（石棉）བརྒྱུད་ནས་མེན་ལིས（冕宁）སུ་འབྱོར། དེར་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དང་ལུང་པ་མི་ཉུང་པ་མཆིས་ཚུལ་ཐོས་རུང་རེ་རེ་ནས་ཉུལ་ལོང་མ་བྱུང་། ནུབ་མོར་ངོ་ཤེས་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་བ་བྱས་པའི་ས་གནས་དེའི་ཤེས་ཡོན་པ་ཞིག་དང་མཇལ། བོད་ཟས་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ནས་མཉམ་དུ་ནུབ་ཟས་ལ་རོལ་བཞིན་ཁ་བརྡ་བྱས། ཁོང་གིས་ས་གནས་དེར་མི་ཤི་སྐབས་རོ་བསྲེགས་ནས་རུས་པ་རྣམས་ས་ལ་སྦ། སྐབས་དེའི་རྡོ་རེ་བླངས་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚབ་བྱེད། དེའི་ནང་གི་རྡོ་དེ་གཞི་བདག་ལ་མཆོད། དུས་དེ་ནས་དུར་མཆོད་བྱེད་པ་རྡོ་དེ་འཇོག་སའི་གནས་ཡིན། རྡོ་དེ་ལ་ཇོ་ཟེར། དེ་ནི་ཕལ་པའི་རྡོ་དང་མི་འདྲ་བར་བརྩི་འཇོག་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། རྒྱལ་རོང་གི་རྒྱལ་མོ་དམུ་རྡོའང་ཐོག་མར་རྡོ་ཞིག་ལ་དད་པ་འཇོག་པའི་སྲོལ་ནས་རིམ་གྱིས་གནས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་འདྲ་སོགས་བཤད། ཟ་ཁང་གི་སྦྱིན་བདག་མས་ས་གནས་དེའི་དམངས་གླུ་སྙན་མོ་ཞིག་བླངས། ཚིག་འབྲི་མི་གོ་བ་མ་གཏོགས་མང་རྫོང་གི་དམངས་གླུ་རྣམས་དང་འདྲ་བའི་ཆ་འདུག

ནངས་མོར་ཉི་ཟེར་རི་རྩེར་ཕོག་པ་དང་མཉམ་དུ（冕宁）ནས་ཆས་ཏེ་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད། ལམ་བར་ནས་དབྱིས་རིགས་དང་བོད་མི་འདྲེས་སྡོད་བྱས་པའི་ཡུལ་ཚོ་ཁ་ཤས་བརྒྱུད་ནས་ཀྲང་ཚང་གི་ཆུ་རགས（张家河坝）ཞེས་པའི་ཡུལ་ཚོར་འབྱོར། དེའི་རི་ངོས་སུ་སྔོན་ཆད་བོད་པ་རྐྱང་རྐྱང་གི་ཡུལ་ཚོ་དུད་གྲངས་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད་ཀྱང་། ད་སྐབས་ཕལ་ཆེར་གཞན་དུ་སྤོས་ཟིན་པས་དུད་གྲངས་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལས་མེད། གང་ལྟར་དེ་དག་ཚང་མ་བོན་ཆོས་བྱེད་མཁན་རེད། དེའི་ནང་གི་དུད་ཚང་གཅིག་གིས་ལམ་ཁར་ཚོང་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཕྱེས་འདུག །དེའི་བདག་མོས་ང་ཚོར་དགྱེས་བསུ་ཞུ་བཞིན་ཁ་བརྡ་དེ་དག་བཤད་པ་རེད། མོའི་སྐད་ཆའི་ནང་ན་མི་ཉག་སྐད་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་འདུག་ཅེས་ལས་རོགས་དགེན་དགྲ་འདུལ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས། གང་ལྟར་ཡུལ་མཐའ་ཞིག་ན་རིགས་མཐུན་གཞིས་སྡོད་བྱེད་མཁན་རེ་དང་འཕྲད་དུས་ཚོར་བ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་རེད། དེ་ནས་མུ་མཐུད་ལམ་ལ་ཞུགས་ནས་སྤྱི་ལེ་བརྒྱ་ཙམ་སོང་རྗེས་བྱེ་བ་ལུང་གྲོང་རྡལ（雪洼龙镇）དུ་འབྱོར། གྲོང་རྡལ་དེའི་མིང་ནི“བྱེ་བ་རྟག་བརྩེ”ཞེས་པའི་གནས་རི་གྲགས་ཅན་དེའི་མིང་ནས་བཏགས་འདུག །གྲོང་རྡལ་དེ་ནས་སྤྱི་ལེ་བཞི་བཅུ་ཡས་མས་བརྒལ་རྗེས་ཤར་ཁ་རོང་ཡུལ་ཚོ་གོང་མ་རུ་འབྱོར། ཡུལ་ཚོ་དེའི་ཁང་པ་རྩིག་སྟངས་དང་། ལམ་ཁའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཆ་བྱད། འདུ་ཁང་ཆུང་ཆུང་དང་མཆོད་རྟེན། ལྷག་པར་རི་ངོས་སོགས་སུ་འཐེན་ནས་ཡོད་པའི་རླུང་རྟ་རྣམས་ལ་བལྟས་ན་བོད་མིའི་ཡུལ་ཚོ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ། ཡུལ་ཚོ་དེ་ནི་ལམ་ཐག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་དང་ཆེས་ཐག་རིང་དུ་གནས་ཡོད་པས། སྔོན་ཆད་མི་གཞན་དང་འབྲེལ་འདྲིས་དཀོན་པའི་ལུང་པ་ཞིག་རེད།

ང་ཚོས་སྔ་མོ་ནས་ངོ་ཤེས་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་བ་བྱས་པའི་འབྲུག་རྒྱལ་གྱིས་ལམ་ཁར་བསྒུགས་འདུག །ཁོས་སྣེ་ལེན་ནང་བཞིན་དེ་ཚང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན། ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་རྗེས་ཁོས་ཆུང་མས་ང་ཚོར་ཚོད་མ་ཞིམ་པོ་འགའ་གཡོས་ཤིང་། ང་ཚོས་ཉིན་གང་པོར་ཟ་མ་མ་རྙེད་པས་སྤྱང་ཀི་ཤ་ལ་རྔམ་བཞིན་མྱུར་མོར་ཟོས་པ་ཡིན། ཕོ་བ་ལྟོགས་པས་ཡིན་ནམ་གང་ལྟར་འབྲུག་རྒྱལ་ཚང་ལ་འབྱོར་དུས་རང་ཁྱིམ་ལ་འབྱོར་བ་དང་མཚུངས་པར་འཛེམ་དོགས་བྱེད་རྒྱུ་མ་བྱུང་། ཟ་མ་ཟོས་རྗེས་འབྲུག་རྒྱལ་གྱིས་སྣེ་ཁྲིད་ནས་ང་ཚོ་མུ་མཐུད་དུ་ཤར་ཁ་རོང་གི་ལུང་པའི་ཕུགས་སུ་ཞུགས།

མི་རིང་བར་བྱེ་བ་ཞེས་པའི་སར་སླེབས། དེ་ནི་ཁོ་ཚོ་ལུང་པའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གེ་སར་འཁྲུངས་ས་ཡིན་ཟེར། དེ་ནས་ཅུང་ཙམ་ཕྱིན་པ་ན་གཞུང་ལམ་གྱི་འོག་ཏུ་ཆུ་མིག་ཅིག་གི་དཀྱིལ་ན་རྡོ་ལེབ་མདོག་ནག་པོ་གྲི་བརྡར་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་འདུག །དེ་ནི་ཁོ་ཚོ་ལུང་པའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གེ་སར་གྱི་གྲི་བརྡར་ས་ཡིན་ཟེར། རྡོ་དེ་ལ་གེ་སར་གྱི་གྲི་བརྡར་བས་དེའི་ས་མིང་ལ་གེ་སར་བསོ་ལོ་གྲི་ཁུག་ཅེས་གྲགས་འདུག །བསོ་ལོ་གྲི་ཁུག་ཅེས་པ་ཁོ་ཚོའི་ལུང་སྐད་དེ་དོན་ལ་གྲི་བརྡར་ས་ཞེས་པའི་དོན་རེད་ཅེས་སྣེ་ཁྲིད་པ་འབྲུག་རྒྱལ་གྱིས་བཤད། དེ་ནས་ཅུང་ཙམ་ཕྱིན་པར་ཆུ་བོའི་འགྲམ་ངོགས་སུ་ན་བ་གོར་གོར་ཞིག་འདུག །དེ་ནི་ཁོ་ཚོ་ལུང་པའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གེ་སར་གྱིས་ན་བ་གོར་གོར་དེ་ནས་རི་དྭགས་ཤྭ་བ་ཞིག་བསད་པས་དུས་དེ་ནས་ཤྭ་བ་ཞེས་པའི་མིང་ཆགས་ཤིང་། ད་སྐབས་ཀྱང་དེའི་ས་མིང་ལ་ཤྭ་བ་འབོད་ཟེར། དེ་ནས་ཡར་ཕྱིན་པ་ལམ་གྱི་ཡར་སྟེང་གི་ངོ་ཞིག་ན་རྡོ་རིང་པོ་ཞིག་བརྩེངས་འདུག །དེ་ནི་ཁོ་ཚོ་ལུང་པའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གེ་སར་གྱི་བེར་ཀ་རེད། གེ་སར་གྱིས་བེར་ཀ་དེར་བཙུགས་པས་ད་སྐབས་ཀྱང་ས་མིང་ལ་ཨ་ལ་ལུང་ཛ་འབོད། ལུང་ཛ་ཞེས་པ་བེར་ཀའི་དོན་རེད་ཅེས་སྣེ་ཁྲིད་པ་འབྲུག་རྒྱལ་ཀྱིས་བཤད། དེ་ནས་ཡར་ཕྱིན་པ་ཐང་མི་ཆུང་བ་ཙམ་ཞིག་འདུག །ཐང་དེར་ཛ་ཐང་ཞེས་འབོད། དེ་ནི་ཁོ་ཚོ་ལུང་པའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གེ་སར་གྱིས་ཐང་དེར་ཛ་ར（མཆན། ཛ་ར་ཞེས་པ་ཚ་འབོག་གི་དོན）འཐུང་པས་ཛ་ཐང་ཞེས་པའི་མིང་ཆགས་ཟེར།

དེ་ནས་ཡར་ཕྱིན་རྗེས་བྱེ་བ་རྟག་བརྩེར་སླེབས། དེ་གར་བླ་མ་ཨ་ཏོ་ཞེས་པ། སྡེ་དགེ་འཇོ་མདའ་ཞལ་རྗེས་དགོན་པའི་བོན་པོ་བླ་མ་ཞིག་བཞུགས་འདུག ཞལ་རྗེས་དགོན་ཞེས་པ་བདེ་ཆེན་གླིང་པའི་དགོན་པ་ཡིན། བླ་མ་ཨ་ཏོ་ཁོང་ཤར་རྫ་ལ་གྲྭ་སར་བྱོན་མྱོང་། ད་སྐབས་ལོ་69ཡིན་ལ། ཤར་ཁ་རོང་དུ་ཐོན་ནས་ལོ་11སོང་ཞིང་། དེའི་རིང་གནས་རི་དེར་མཚམས་ལ་བཞུགས། ཁོང་གིས་ཤར་ཁ་རོང་ཟེར་བ་མིན། ཕྱྭ་ཁ་རོང་ཡིན། ཕྱྭ་ཞེས་པ་གཡང་གི་དོན་ཡིན། བོན་པོའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་ཆེ་བས་ལུང་པ་འདིར་ཐོགས་པ་འདྲ་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་གནས་རིའི་མིང་ལ་བྱེ་བ་རྟག་བརྩེ་ཟེར། གནས་འདིར་རིག་པ་འཛིན་པ་བྱེ་བས་དུས་རྟག་ཏུ་འགྲོ་ལ་བརྩེ་བས་མིང་དེ་ལྟར་བཏགས། མི་ལོ་མང་པོའི་ཡར་སྔོན། བླ་ཆེན་དྲན་པ་ནམ་མཁའ་དང་། འགྲོ་མགོན་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན། སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་གསུམ་གྱིས་གནས་ཆེན་མང་པོར་གཏེར་སྒོ་ཕྱེ་སྐབས། ཁོང་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཀྱིས་ལུང་པ་འདི་བདུད་དང་སྲིན་པོས་གང་བར་དམ་ལ་བཏགས། རི་དེའི་དཀྱིལ་དུ་མཆོད་རྟེན་རང་བྱོན་ཡོད། རིའི་གཡས་སུ་བཻ་རོ་ཙ་ནའི་ཞབས་རྗེས་དང་། གཡོན་དུ་འགྲོ་མགོན་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་གྱི་ཞབས་རྗེས། རི་མདུན་དུ་ལྷ་མོ་ཡེ་ཤེས་དབང་མོའི་ཞབས་རྗེས་ཡོད། ཉག་རོང་ཝ་ཆུང་དགོན་པའི་གཏེར་སྟོན་གསང་སྔགས་གླིང་པ་བྱོན་ནས་གཏེར་བླངས་པའི་རྗེས་ཡོད། ད་སྐབས་ཀུན་རྒྱ་དགོན་པར་སྐབས་དེའི་གཏེར་ནས་བླངས་པའི《དྲན་པ་བཀའ་ཐང་》 《པདྨ་བཀའ་ཐང་》

《ཚེ་དབང་བཀའ་ཐང་》གསུམ་ཡོད། དེའི་ནང་ན་གནས་འདིའི་སྐོར་ཡོད་པར་འདྲ། གནའ་སྔ་མོ་ལུང་པ་འདིའི་ནང་ན་དགོན་ཆུང་བདུན་ཡོད་མོད། ད་སྐབས་གསུམ་ལས་མེད། ལུང་པའི་མདོ་ཕྱོགས་ས་ལེ་བུ་ཞེས་པའི་བྲག་ངོས་ལ“ཨ་ཨ་ཀ་ས་ལེ་བུ་ཨ་ཡཾ་ཨཾ་འདུ”རང་བྱོན་ཡོད། དེ་ནི་བོན་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་བོན་སྐུའི་བསྙེན་པ་ཡིན། ད་སྐབས“ཡཾ”མ་གཏོགས་རིག་མི་འདུག་གསུངས།  ང་ཚོ་སྒོར་བུད་ནས་བླ་མ་གང་དང་མཉམ་དུ་དྲན་རྟེན་གྱི་པར་ཞིག་བླངས་རྗེས་ཕྱིར་ལོག །མུན་རུབ་ཟིན་ཅིང་ལམ་ལ་ཀྱག་ཀྱོག་དང་འབར་འབུར་མང་བས། རླངས་འཁོར་གྱིས་ཀྱང་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་འདུག་ཅེས་པ་ནང་བཞིན་སྐད་སྒྲ་ཙར་ཙིར་མང་པོ་དང་བཅས་ཕྱིར་སྣེ་ཁྲིད་པ་འབྲུག་རྒྱལ་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར། འབྲུག་རྒྱལ་གྱིས་མི་ཉག་དམངས་གླུ་དང་བྲོ་ཚིག་རེ་འགའ་ཤེས་ཤིང་། ང་ཚོས་བརྙན་དང་ཡི་གེར་བླངས། ནུབ་མོར་དེར་བསྡད། ཕྱི་ཉིན་འབྲུག་རྒྱལ་བརྒྱུད་ཁྱིམ་མཚེས་ཤིག་ནས་བསང་ཡིག་ཅིག་རྙེད། དེ་ཚང་གི་སྒོའི་ཁར་ཁྱུང་རྡོ་བརྐོས་དག་མ་ཞིག་ཀྱང་མཇལ། དེ་ནས་ལུང་པ་དེད་ནས་ཡོང་སྐབས། སྔ་ཉིན་བོན་པོ་བླ་མས་གསུངས་པའི“ས་ལེ་བུ”ཞེས་པའི་བྲག་རྩར་ཕྱིན། དེར་ལྷ་ཁང་ཆུང་ངུ་ཞིག་འདུག །བྲག་ལ་ཁ་བཏགས་མང་པོ་བཏགས་ཡོད་པ་ལས་རང་བྱོན་གང་ཡིན་ངོས་འཛིན་མ་ཐུབ། དེ་ནས་ང་ཚོ་མུ་མཐུད་ནས་ཉིན་ཤས་རིང་གི་མཇལ་སྐོར་མྱོང་ཚོར་གླེང་ཞོར་ཕྱིར་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །

དྲུག་པ། མཇུག་སྡུད།

དཔྱད་གཞི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ནུབ་རྒྱུད་དང་། དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཤར་ལྷོའི་རྒྱུད། གངས་དཀར་རི་བོའི་ལྷོ་ནུབ་བཅས་སུ་གནས་ལ། གཡག་རྔ་དང་། ལིའང་ཧྲན། དཀར་མཛེས་བཅས་ས་ཁུལ་གསུམ་གྱི་འབྲེལ་མཚམས་སུ་གནས། བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་མངའ་ཁོངས་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་བཞི་མ་6770ཡོད། ཁོངས་གཏོགས་ཤང་17དང་གྲོང་རྡལ་1བཅས་ཡོད། མི་འབོར་ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་ཐེངས་བདུན་པའི་གྲངས་གཞིར་གཞིགས་ན། 2020ལོའི་ཟླ་11ཚེས་1ཉིན་གྱི་ཆུ་ཚོད་ཀླད་ཀོར་བར་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་གི་རྒྱུན་སྡོད་མི་འབོར་53738ཟིན་ཡོད། དེ་ལ་བོད་སྐད་དུ་བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་ཟེར་ལ། ཟུར་བརྒྱད་ཅན་གྱི་རྫོང་གི་དོན་ཡིན། དེ་ནི་མིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས（སྤྱི་ལོ་1567ལོར）དབུས་ཀྱི་བླ་མ་གངས་རི་བསྟན་པའི་ཉི་མ་ཁམས་ཁུལ་དུ་བསྟན་པ་སྤེལ་བར་ཕེབས་ནས། དེང་སྐབས་ཐང་མགོ་ཤང་གྲོང་ཚོར་བརྒྱད་ཟིལ་དགོན་པ་བཏབ་པ་ནས་བརྒྱད་ཟིལ་ཞེས་པའི་མིང་ཐོགས། འདི་ལ་ཅིའུ་ལུང་ཞེས་འབོད་དོན། 1914ཡར་མར་ལ་ཅིའུ་ལུང་གི་ཡན་ལག་ཅུས་འཛུགས་སྐབས། དེའི་ཁོངས་གཏོགས་ལ་གསང་སྔགས་ལུང་དང་། སྦ་བོ་ལུང་། སྨ་ཏི་ལུང་། ཧོར་པ་ལུང་།བན་པ་ལུང་། སི་ཧུ་ལུང་། དཔའ་སྲེག་ལུང་། ཇ་ཐོན་ལུང་། བྱེ་བ་ལུང་བཅས་ཡུལ་ཚོ་དགུ་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ཚང་མ་ལུང་གི་སྒྲས་ཟིན་པས་མིང་དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་རེད་ཅེས་འཁོད་ཡོད།

མདོར་ན། བརྒྱད་ཟིལ་རྫོང་དུ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་སྐད་དང་། མི་ཉག་སྐད། འགུ་རའི་སྐད། འཕེན་མིའི་སྐད། ན་མོ་ཡུག་སྐད་བཅས་སྐད་རིགས་ལྔ་དང་། ཆོས་ལུགས་སྲིད་པ་བོན་དང་། གཡང་དྲུང་བོན། ས་སྐྱ། དགེ་ལུགས་རྣམས་ལ་དད་མཁན་ཡོད་པར་མ་ཟད། དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་རྣམས་ལ་གདོད་མའི་བོད་ཀྱི་ཁྱད་གཤིས་ངོ་མཚར་བ་འདུག་པས། རིག་གནས་ཉུལ་ཞིབ་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཆེས་ལེགས་པའི་ཡུལ་སྐོར་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་འབབ་ཚིགས་ཤིག་རེད།

ཡིད་ཕངས་པ་གཞན་ཞིག་ལ་དུས་ཚོད་ཀྱི་དབང་གིས་“ན་མུ་ཡུག”གི་དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་པ་ཞིག་ལ་དུས་ཆད་བགོས་རུང་། སྟབས་མ་འགྲིག་པས་མཇལ་ཐུབ་མ་བྱུང་། གོ་ཐོས་སུ་ན་མུ་ཡུག་ནི་སྲིད་པ་བོན་གྱི་ཆོས་ལུགས་སྤྱོད་པའི་མི་སྡེ་ཞིག་ལ། ཤོད་སྲོལ་དུ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐབས་བན་བོན་འཁྲུགས་ནས་དབུས་ལས་མ་བསྡད་པར་ས་མཐའ་རུ་འཁྱམ་ཡོང་བ་དང་། དེའི་སྐོར་གྱི་ངག་སྒྲུང་མང་པོ་འཆད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆ་ལུགས་སོགས་ཀྱང་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཏུ་འདུག་སྐད།

ད་དུང་ཆུ་བོ་ཚེ་རིང་གིས་མཁོ་སྤྲོད་ལས་ཤེས་པ་ལྟར་ན། ཇ་ཐོན་རོང་གི་ཡན་ཏན་གྲོང་ན་ལྷ་ཁང་ཞིག་ཡོད། ནང་ལ་མི་ལ་རས་པ་སོགས་ཀྱི་པར་བཞུགས་པ་དང་། ཨ་ར་དགོན་པའི་འདབས་ཀྱི་ཟུར་གནོན་ལྷ་ཁང་ནང་དུ་འཇང་རི་སྨུག་པོ་དང་བཀའ་བརྒྱུད་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པའི་ལྡེབས་རིས། ཐང་མགོའི་ལྷ་ཁང་རྙིང་པར་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ལྷ་རིས་མང་པོར་བཞུགས་པས། བར་སྐབས་ཤིག་བརྒྱད་ཟིལ་དུ་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་ལུགས་དར་ཁྱབ་ཕྱིན་པ་ངང་གིས་རྟོགས་ཐུབ་བོ། །（རྫོགས་སོ།）