དང་པོ། གྱོད་དཔེ་དྲངས་ནས་ཁྲིམས་རའི་ལོ་
ཙཱའི་གནད་དོན་འདྲེན་པ།
གཅིག །གྱོད་དོན་ངོ་སྤྲོད།
མི་ཀ་པ། བོད་རིགས། འབྲོག་པ། མི་དར་མ། རྒྱ་ཡིག་མི་ཤེས། ཉིན་ཞིག་མི་ཀ་པ་ཁྱིམ་གྱི་མཁོ་ཆས་ཙག་ཙིག་གི་ཕྱིར་དུ་འབྲོག་ཁུལ་ནས་རྫོང་མཁར་དུ་སོང་།ལམ་ནས་མི་ངོ་ཤེས་ཤིག་ལ་ཐུག་སྟེ་རྫོང་མཁར་གྱི་ཆང་ཁང་དུ་ཆང་ལེགས་པོ་དང་། རོལ་དབྱངས་སྙན་མོ་ཡོད་པས་ཤིན་ཏུ་འཁྲུག་ཆ་ཆེ་ལ། མཉམ་དུ་སོང་སྟེ་ཚོད་ལྟ་བྱ་བའི་བསམ་ཚུལ་བཏོན། མི་ཀ་པ་མཚར་སྣང་གིས་ཁྱེར་ཏེ་དགོང་མོར་ཆང་ཁང་དེར་སོང་ཞིང་དེ་གའི་འུར་ཟིང་གི་ཁྲོད་དུ་གཡེང་། ཆང་གིས་མྱོས་ནས་ཚད་ཅིག་ལ་བསླེབས་དུས། མ་གཞིར་ཕྱིར་ཐོན་གྲབས་ཡིན་པའི་མི་ཀ་པ་དོན་ཙག་ཙིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་གམ་གྱི་མི་ཁ་པ་དང་ག་པ། ང་པ་བཅས་ལ་ཁ་འཛིང་ཤོར། ཆང་ཁང་སྦྱིན་བདག་གིས་དེར་མཐོང་རྗེས་ཁོ་ཚོ་ཕྱི་རུ་སོང་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་རོགས་ཞུས། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་མི་གཞན་ཁ་ཅིག་ཀྱང་གནས་དེར་བསླེབས། མི་ཀ་པས་ཕ་རོལ་ལ་མི་མང་བས་རང་གིས་གྱོང་རག་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་ནས། མངོན་གསལ་དུ་ལག་འགུལ་རྒྱུ་མིན་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་ཡང་། མི་ཁ་པ་དང་ག་པ། ང་པ་བཅས་ཀྱིས་བར་བཤོལ་ལ་ཁ་ཡ་མི་བྱེད་པར་མི་ཀ་པར་མཐའ་སྐོར་རྡུང་བཏང་། མི་ཀ་པས་རང་ཉིད་ཐར་མི་ཐུབ་པ་ཤེས་རྗེས། སྐེག་གི་གྲི་བཏོན་ནས་གང་བྱུང་གཡུགས་པས། མི་ཁ་པ་དང་ག་པ་ལ་རྨས་སྐྱོན་བཟོས།
གཉིས། གྱོད་དོན་ལས་ལོ་ཙཱའི་གནད་དོན་གཤོམ་པ།
གྱོད་གཞི་བྱུང་རྗེས་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མི་ཁ་ཤས་ཚོད་འཛིན་བྱས་ནས་འདྲི་རྩད་བྱེད་པར་ཁྲིད། ཀ་པས་རྒྱ་སྐད་མི་ཤེས་པས་ལོ་ཙཱ་བ་ཞིག་བཙལ། ཀ་པས་གྱོད་གཞིའི་བརྒྱུད་རིམ་བོད་སྐད་ཀྱིས་གསལ་བཤད་བྱས་པ་དང་། ཁ་པ་དང་ག་པ། ང་པ་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་རྡུང་བས་གནས་ཚུལ“སྐོར་རྡུང”ཞེས་ཐ་སྙད་གཅིག་གིས་བཤད། འོན་ཀྱང་ལོ་ཙཱ་བས་བསྐོར་བས་གནས་ཚུལ་ཁོ་ན་ལས་སྐོར་རྡུང་གི་གནས་ཚུལ་ལོ་ཙཱ་བྱས་མེད། དེར་བརྟེན་འདྲི་རྩད་ཟིན་ཐོར་ཁ་པ་དང་། ག་པ། ང་པ་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་སྐབས་ཀ་པས་གྲི་ཡིས་ཁ་པ་དང་ག་པ་རྨས་ཟིན་པ་འཁོད། ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་དུ་འདྲི་རྩད་ཟིན་ཐོ་དེ་དཔང་རྟགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར། ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་བྱེད་སྐབས་ཀ་པར་ལོ་ཙཱ་བ་མཁོ་འདོན་བྱས་མེད་པས་མཐར་ཀ་པས“རྐང་བཙུགས་ནས་རྨས་སྐྱོན་བཏང་བའི་བྱས་ཉེས”བསགས་པས་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་བཙོན་ཁང་དུ་བཅུག
གསུམ། གྱོད་དོན་གྱི་ལོ་ཙཱའི་གནད་དོན་དབྱེ་ཞིབ།
གྱོད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་དུ་དཔྱད་མཚམས་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཤམ་གྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཡོད། གཅིག་ནི་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འདྲི་རྩད་བྱེད་སྐབས་ལོ་ཙཱ་བས་ལོ་ཙཱ་བྱེད་ནོར་བྱུང་བས་འདྲི་རྩད་ཟིན་ཐོར་དོན་དངོས་འགོད་མ་ཐུབ། གཉིས་ནི་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་ཁྲོད་ལོ་ཙཱ་བ་མཁོ་འདོན་བྱས་མེད་པས། འདྲི་རྩད་སྐབས་སུ་ལོ་ཙཱ་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་བའི་གནད་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་ཡོ་བསྲང་མ་ཐུབ། གསུམ་ནི་ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་ལས་གནས་སྟོང་པར་ལུས། བཞི་ནི་ཁྲིམས་རའི་ཆེད་ལས་ལོ་ཙཱ་བ་དཀོན། མཐར་མ་ཉེས་ཁག་གཡོགས་ཀྱི་གྱོད་གཞི་བྱུང་།
གཉིས་པ། ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་གནས་པའི་གནད་དོན།
ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་དུ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དོ་བདག་གི་སྐད་བརྡའི་ཁེ་དབང་གི་ངོ་བོ་དང་འདུ་ཤེས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་དང་།ཁྲིམས་འཛིན་ལག་ལེན་ཁྲོད་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དོ་བདག་གི་སྐད་བརྡའི་ཁེ་དབང་དེ་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་དུ་འགན་སྲུང་ཐོབ་པའི་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་པར་རྟོག་ཞིབ་དང་རྒྱུས་ལོན། ཞིབ་བསྡུར་བྱས་ན་ད་གཟོད་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྒོ་ནས་སྟིངས་འཛིན་ཐུབ་ལ། འདུ་ཤེས་དང་ལམ་ལུགས་གཉིས་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་ཧེ་བག་ཆུང་དུ་གཏོང་ནས། མ་འོངས་པའི་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་དུ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དོ་བདག་གི་སྐད་བརྡའི་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱེད་པར་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་གཏན་འབེབས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་གསལ་སྟོན་བྱེད་པའི་གདེང་ཚོད་ཡོད།
གོང་གསལ་གྱོད་དཔེ་ལས་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་ཆེས་རྩ་བར་གྱུར་པའི་གནད་དོན་ཞིག་བཏོན་པ་སྟེ། ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་ལས་གནས་སྟོང་པར་ལུས་པའི་གནད་དོན་དེ་རེད། ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་ལས་གནས་སྟོང་པར་ལུས་ཚེ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གཏུག་བཤེར་ཞུགས་མཁན་གྱིས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ནས་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་ཁེ་དབང་ལ་འགན་ལེན་བྱེད་ཐབས་བྲལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་ལྷུ་ཚིགས་ཀྱི་གྱོད་གཞིའི་གནས་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་དཔང་རྟགས་གྲལ་བཤེར་སོགས་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་ཐབས་བྲལ་བས། གསབ་བཅོས་དཀའ་བས་གནས་ཚུལ་མུ་མཐུད་དུ་བྱུང་སྲིད། དེའི་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་དུ་ཁྲིམས་འཛིན་དྲང་གཞག་དང་དྲང་བདེན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཆེས་མ་མཐའི་བྱེད་ནུས་འཆོར་ངེས། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཁོ་བོ་ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་ལག་ལེན་དུ་ཞུགས་ནས་ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱ་བ་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཁྲོད་གནད་དོན་དེ་དག་ཕུད་པའི་གནད་དོན་གཞན་མང་པོ་གནས།
གཅིག །ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་སྒྲིག་སྲོལ་དང་ཚད་གཞི་གཅིག་གྱུར་མིན་པ།
ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་ཁེ་དབང་དང་འོས་འགན་མང་པོ་ཞིག《རྩ་ཁྲིམས》དང《མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》དེ་བཞིན་གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་གཏན་འབེབས་འདི་དག་རྩ་དོན་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་འབེབས་ཡིན་པ་ལས། ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་སྒྲིག་སྲོལ་དང་ཚད་གཞི་གཏན་འབེབས་ཆ་ཚང་ཞིག་མེད་པས། ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱ་གང་འདོད་བྱས་པ། ལོ་ཙཱ་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་བ། ལོ་ཙཱ་ཡང་དག་མིན་པ། ཚད་ལྡན་མིན་པ་སོགས་གནད་དོན་གྱིས་མཇུག་མཐར་ཐད་ཀར་ཁྲིམས་ཁང་གི་དཔྱད་མཚམས་གཏོང་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས། དེར་བརྟེན་ལག་ལེན་དུ་སྐད་གཉིས་གྱོད་དོན་ཅི་ལྟར་དབྱེ་འབྱེད་དང་། ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་བརྒྱུད་རིམ་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཇིི་ལྟར་འདེམས་པ། མཉམ་གྲོས་ཁྲིམས་ར་ཇིི་ལྟར་འཛུགས་པ། བཅའ་ཁྲིམས་ཡིག་རིགས་ཇིི་ལྟར་བཟོ་བ་སོགས་དོན་དངོས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཁྲིམས་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྐད་གཉིས་གཏུག་བཤེར་གཅིག་གྱུར་གྱི་བེད་སྤྱོད་ཚད་གཞིའམ་མཛུབ་སྟོན་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་འཆར་གང་མགྱོགས་འདོན་དགོས་པ་དང་། ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱའི་སྒྲིག་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས། བཅའ་ཁྲིམས་སྤྱད་འཐུས་ཀྱི་གཟབ་ནན་རང་བཞིན་དང་གཅིག་གྱུར་རང་བཞིན་སྲུང་འཛིན་བྱེད་དགོས།
གཉིས། ཁྲིམས་རའི་ཆེད་ལས་ལོ་ཙཱ་བ་དཀོན་པ།
སྐད་གཉིས་ཀྱི་ནུས་པ་ནང་བྱན་ཆུད་པ་མ་ཟད་ཁྲིམས་རིག་པའི་ཆེད་ལས་ཤེས་བྱར་བྱང་བའི་ཁྲིམས་རའི་ལོ་ཙཱ་བ་དཀོན་པའི་གནད་དོན་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་གསོ་སྐྱོང་ལམ་སྲོལ་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པས། མིག་སྔར་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་སློབ་གླིང་ཆེ་གྲས་ཁག་ཏུ་དངོས་གཞིའི་ཁྲིམས་རིག་པ（བོད་རྒྱ་སྐད་གཉིས）ཆེད་ལས་བཙུགས་ནས་དེའི་ཐད་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་སྟོང་ཆ་སྐོང་ཅི་ཐུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་མིག་སྔའི་དངོས་གཞིའི་ཁྲིམས་རིག་པ（བོད་རྒྱ་སྐད་གཉིས）ཆེད་ལས་ཡོད་པའི་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་ཁག་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན་གནད་དོན་མང་པོ་མཆིས། དེའི་ནང་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ནི་སློབ་ཁུངས་ཀྱི་གནད་དོན་མིན་པར་སློབ་མ་གསོ་སྐྱོང་གནང་མཁན་དགེ་རྒན་གྱི་དཔུང་ཁག་གི་གནད་དོན་དེ་རེད། མི་རིགས་སློབ་ཆེན་མང་ཆེ་བས་ཆེད་ལས་དེའི་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ཐད་ཁྲིམས་རིག་པའི་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་གྱིས་ཁྲིམས་རིག་པའི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་འཁུར་བ་དང་བོད་ཡིག་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་གྱིས་བོད་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་འཁུར་བ་དང་། དེ་རྗེས་སྐད་གཉིས་ཁྲིམས་རིག་པའི་མིང་བྱང་ཙམ་ཁུར། ཁོ་བོས་བལྟས་ན་དེ་ལ་ནོར་འཁྲུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད། དངོས་གཞིའི་ཁྲིམས་རིག་པ（བོད་རྒྱ་སྐད་གཉིས）ཆེད་ལས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་གི་ཁྲིམས་རིག་པའི་བསླབ་གཞི་བོད་སྐད་ཀྱིས་སློབ་ཁྲིད་གནང་དགོས། དེ་ལྟར་མིན་ཚེ་མཐར་ཆེད་ལས་དེའི་སློབ་མ་རྣམས"རི་བོང་རི་བོང་ཤོར་སྡོམ་པ་སྡོམ་པ་ཤོར་བའི"དཔེ་རུ་སྲིད། དེར་བརྟེན་བསླབ་གནས་མཐོ་ལ་རིམ་པ་མཐོ་བའི་བོད་རྒྱ་སྐད་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིམས་རིག་པའི་ཆེད་ལས་ཀྱི་དགེ་རྒན་དཔུང་ཁག་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་ནི་མིག་སྔར་གནད་དོན་དེ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་སྲོག་ཤིང་ཡིན།
ཁྲིམས་རའི་འདྲི་གཅོད་དུ་ཆེད་ལས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་བླང་བྱ་སྐོང་མ་ཐུབ། འོན་ཀྱང་། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་བླང་བྱ་ལྟར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཏུག་བཤེར་ལ་ཞུགས་པའི་ཁེ་དབང་འགན་ལེན་བྱེད་ཆེད། ཁྲིམས་རིག་པའི་ཆེད་ལས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་མེད་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་གདན་དྲངས། ཡིན་ནའང་། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་མིང་དང་ཚིག་ལ་ལོ་ཙཱའི་བླང་བྱ་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བས། ལོ་ཙཱ་བྱས་པར་རྟག་ཏུ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ནོར་འཁྲུལ་འབྱུང་བཞིན་ཡོད། （མུ་འགོད）