གངས་རི་མཇལ། རྡོག་བྲོར་འཁྲབ། ཟླ་བ་འཚོལ། འགྲོས་རྒྱུག་ལྟ། ཞིམ་ཟས་ཟ་བ་སོགས་ནི་ད་ལོའི་དབྱར་དུས་སུ། ཡུལ་སྐོར་པ་རྣམས་དཀར་མཛེས་ཀྱི་དཀར་མཛེས་ལ་ཕེབས་ནས་དཔུང་ཁག་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་དང་གླུ་གར་གྱི་ཕ་སའི་མཛེས་སྡུག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚོར་བ་རེད་ལ། ས་གནས་འདི་ནི་ཡུལ་སྐོར་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་གདམ་བྱ་ཡིན། སྤྱི་ཟླ་7ཚེས་16ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར། མཛེས་པའི་དཀར་མཛེས་སུ་ལྷན་དུ་འཛོམས། ཡུལ་སྐོར་ཞིང་ཁམས་སུ་ཅི་དགའ་སྐྱོད། གངས་རིས་སྐོར་བའི་ནོར་བུ་གླིང་ཞེས་པ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་2023ལོའི་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་རི་ཁུལ་རིག་གནས་ལྗོངས་རྒྱུ་དུས་ཆེན་གྱི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོ་དེ་དཀར་མཛེས་རྫོང་དུ་སྤེལ་བ་རེད། སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་སོ་སོ་ནས་ཡོང་བའི་སྐུ་མགྲོན་དང་ས་གནས་དེ་གའི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོར་ཞུགས།
དཀར་མཛེས་རྫོང་དུ་གསར་བརྗེའི་རིག་གནས་ཉམས་སུ་མྱོང་།
སྤྱི་ཟླ་7པའི་ཚེས་16ཉིན། དཀར་མཛེས་རྫོང་གི་དངོས་མང་བཤམས་སྟོན་ཁང་ཁག་ཅིག་གི་སྒོ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག །དཀར་མཛེས་རྫོང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་རྫོང་དཔོན་གཞོན་པ་ཆོས་ཐར་གྱིས། དེ་རིང་དངོས་མང་བཤམས་སྟོན་ཁང་འདི་དག་སྒོ་འབྱེད་བྱས་པ་དེས། ལོ་ངོ་སྟོང་གི་དཀར་མཛེས་ཀྱི་གཏིང་ཟབ་པའི་རིག་གནས་དང་། བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་གསར་བརྗེའི་ལོ་རྒྱུས། ཚོན་མདངས་རྣམ་པ་བཀྲ་བའི་ཁམས་པའི་རིག་གནས་མངོན་ཡོད་ཅེས་ཟེར།
ཁྲུང་ཆིང་ནས་འོང་བའི་ལིའུ་ཐའོ་ཡིས་ལོ་བཅུ་སོན་པའི་བུ་ཁྲིད་ནས་སྒོ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཁོ་ཚོ་ཆེད་དུ་དཀར་མཛེས་རྫོང་དུ་གསར་བརྗེའི་རིག་གནས་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་འོང་བ་རེད། དཀར་མཛེས་རྫོང་དམར་དམག་རྒྱང་སྐྱོད་དཀར་མཛེས་དམག་དཔུང་མཉམ་འཛོམས་དྲན་གསོ་ཁང་དང་དཀར་མཛེས་རྫོང་དཔུང་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པ་བོད་དུ་སྐྱོད་པ་དང་"ལམ་གཉིས་ཀྱི་བསམ་བློ"བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་དྲན་གསོ་ཁང་གིས་ཁོ་ཚོ་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་བཞག་ཡོད།
དམར་དམག་དཔུང་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ས་དོང་ཁྱུ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་ལངས་ནས། ལིའུ་ཐའོ་དང་མོའི་བུ་གཉིས་ཧ་ལས་ནས་ཡུད་ཙམ་སྨྲ་བ་མེད་པར་བསྡད། སྤྱི་ལོ་1951ལོར་བསྐྲུན་པའི་དཔུང་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ས་དོང་ཁྱུ་ཚོགས་ནི་སྐབས་དེར་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་དཔུང་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པ་དང་བོད་དམངས་ཁྲི་མ་འབུམ་གྱིས་ཁམས་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་དཀར་མཛེས་གནམ་ཐང་སྐྲུན་སྐབས་བཞག་པའི་རྗེས་ཤུལ་ཡིན། གྲལ་དུ་སྒྲིག་པའི་ས་དོང་འདི་དག་ནི་ཡི་གེ་མེད་པའི་དཔེ་དེབ་རེ་རེ་ཡིན་ལ། སྔོན་ཆད་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་གི་ལོ་ཟླ་དེ་ཚོས། ཞུམ་པ་མེད་པའི་གསར་བརྗེའི་སྙིང་སྟོབས་མངོན་པར་བྱས་ཡོད་ལ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་དོན་དངོས་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། དཀར་མཛེས་རྫོང་ནི་ཁམས་བྱང་གསར་བརྗེའི་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ས་གནས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། དམར་དམག་དཔུང་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ས་དོང་ཁྱུ་ཚོགས་དེ་2019ལོར་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་སྡེ་ཁག་སྟེ། ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་རྗེས་ཤུལ་གལ་ཆེན་དང་འཐུས་ཚབ་རང་བཞིན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ནང་ཚུད་པ་དང་། འདི་ནི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོའི་རྟེན་གཞི་གལ་ཆེན་ཡིན་པས། སྔར་ནས་དཀར་མཛེས་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ཁོང་དུ་ཉར་བའི་བསམ་པའི་རྒྱགས་ཕྱེ་རུ་གྱུར།
ཀྲུའུ་ཏེ་དང་དགེ་རྟག་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པའི་དྲན་གསོ་ཁང་དུ་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་འོ་ཆུ་འདྲེས་པ་ལྟ་བུའི་མཛའ་བརྩེ་མཚོན་ཡོད་ལ། དཔུང་ཁག་མཉམ་འཛོམས་ཐང་ཆེན་དུ་བྱང་དུ་རྒྱང་སྐྱོད་བྱས་པའི་ཞུམ་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་བརྐོས་ཡོད་པ་དང་། དཔུང་ཁག་མཉམ་འཛོམས་རྐང་ལམ་དུ་གསར་བརྗེའི་བརྩེ་སེམས་ཀྱིས་ས་ཁུལ་དེ་དྲོད་ཀྱིས་སྐྱོང་པའི་སྣང་ཚུལ་མཚོན་པ་བྱས་ཡོད། མཛའ་མཐུན་ཐང་ཆེན་དུ་ས་གནས་གཞན་ནས་སྤོས་པའི་མང་ཚོགས་ཚོའི་གླུ་གར་ལ་རོལ་བའི་རྣམ་པ་བརྗོད་ཡོད་དང་། དཀར་མཛེས་རྫོང་གི་གསར་བརྗེའི་རིག་གནས་མངོན་གསལ་དོད་ཅིང་། ཡུལ་སྐོར་པ་མང་པོ་མགྲོན་དུ་བསུས་པར་མ་ཟད། དཀར་མཛེས་རྫོང་གིས་གསར་བརྗེའི་ཡུལ་སྐོར་ནུས་པ་ཇེ་ལེགས་དང་གསར་བརྗེའི་ཡུལ་སྐོར་ཞབས་ཞུའི་རྒྱུ་སྤུས་མཐོ་འདེགས། གསར་བརྗེའི་ཡུལ་སྐོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤུགས་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
སྣ་མང་རིག་གནས་ཀྱིས་ཡུལ་སྐོར་དར་རྒྱས་གཏོང་།
པེ་ཅིན་གྱི་ཡུལ་སྐོར་པ་ཀྲང་ཧྲོང་ཡན་གྱིས་བལྟས་པ་ན། དཀར་མཛེས་ཀྱི་དཀར་མཛེས་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་འདོད། ཕྲུ་གུ་གུང་གསེང་ཡིན་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་མོས་ཁྱིམ་མི་ཁྲིད་ནས་མི་དྲུག་གནམ་གྲུའི་ཐོག་ཁྲེང་ཏུའུ་དང་དེ་ནས་རང་གིས་རླངས་འཁོར་སྐོར་ནས་དཀར་མཛེས་སུ་ཡུལ་སྐོར་དུ་སྐྱོད།
སྔོ་ཞིང་དྭངས་བའི་མཁའ་དབྱིངས། དཀར་ཤིང་གཙང་བའི་སྤྲིན་པ། ཡངས་ཤིང་ཆེ་བའི་རྩྭ་ཐང་། བསིལ་ཞིང་འཇམ་པའི་གནམ་གཤིས་སོགས་ཀྱིས་ཡུལ་སྐོར་པ་ཀྲང་ཧྲོང་ཡན་ཁྱིམ་མི་རྣམས་ལ་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཚོར་སྣང་སྟེར་ཡོད་ལ། དེ་བས་ཀྱང་བརྗེད་པ་དཀའ་བ་ནི་བོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་རིག་གནས་དེ་ཡིན།
གེ་སར་མཁར་གྲོང་དུ་དཔའ་བོའི་གཏམ་རྒྱུད་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་། མགོན་པོ་སྐྱབས་གནའ་མཁར་དུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རིག་གནས་ཉམས་སུ་མྱོང་། ཁྲོན་བོད་ཚོང་ལས་གྲོང་དུ་ཚོང་ལས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཐུབ་ལ། སྟག་གླང་རི་དང་ཁ་བ་ལུང་རིའི་ཚོན་མདོག་རྣམ་པ་བཀྲ་བའི་འབྲོག་ས་རུ་གངས་རི་དང་རྩྭ་ཐང་།
མཚེའུ་བཅས་ཀྱི་མཐོ་སྒང་གི་མཛེས་སྡུག་ཉམས་སུ་མྱོང་། ད་དུང་དཀར་མཛེས་རྫོང་ལ་གཏིང་ཟབ་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དང་སྣ་མང་བའི་དེང་རབས་རིག་གནས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ངོ་མཚར་བའི་སྣང་ཚུལ་མངོན་ཡོད་དེ། དཀར་མཛེས་རྡོག་བྲོ་དང་བོད་ཡིག་ཡིག་གཟུགས། ཐང་ག་སོགས་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་ཁྲོད་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྣང་ཚུལ་ངོམ་བཞིན་མཆིས།
ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ས་ཁུལ་གསར་པ་གཏོད་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ལས་དོན་བླང་བྱ་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ས་གནས་གལ་ཆེན་བསྐྲུན་རྒྱུ་དམིགས་ཚད་དུ་བྱེད་པ་དང་། ས་ཁོངས་ཡོངས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་དམངས་ཕན་དམངས་ཕྱུག་གི་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་མ་ལག་གིས་རིག་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིང་ཆེན་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་ཡུལ་སྐོར་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིང་ཆེན་སྟོབས་ཆེར་གཏང་ཆེད་དཀར་མཛེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་ཧུར་ཐག་འབུལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱིས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་།
ནོར་ཤ་དང་ཤ་མོང་ཐོན་རྫས། ནས་ཆང་། ཕྱིང་པ་སོགས་ཏན་ཞ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཁྱད་ལྡན་ཟས་མཆོག་དང་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱིས་ཡུལ་སྐོར་པ་མང་པོའི་ཡིད་དབང་འགུག་བཞིན་ཡོད་དེ། ཡུལ་སྐོར་པ་གང་མང་ཞིག་གིས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁུག་མ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་བར་མེད་དུ་ཁུར་བཞིན་མཆིས།
ཏན་ཞ་གྲོང་པ་ལ་འདན་པ་གྲོང་རྡལ་གྱི་འགྲོས་མའི་ཕ་ས་ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་ལྡན་ལ། རྟ་མཆོག་འགྲོས་མ་མང་ཞིང་རྟ་འགྲོས་མའི་རིག་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྡན། ཏན་ཞ་ལ་གྲོང་པས་འགྲོས་མ་དང་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ཐོན་ལས་ཐད་གཞན་དྲིང་འཇོག་མི་དགོས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་དེ། རྟ་མཆོག་ཉོ་ཚོང་བྱེད་ས་དང་རྟ་སྒ་ཆས་ཉོ་ཚོང་བྱེད་ས། ཟ་འདུག་སྐྱོད་གསུམ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཚོང་ལས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཡུལ་སྐོར་པའི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཏུ་གྲུབ་ཡོད་པས། དཀར་མཛེས་རྫོང་གི་འགྲོས་མའི་ཐོན་ལས་དང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་སྒོ་འཕར་ནས་ཕྱུག་པོའི་ལམ་དུ་སྐྱོད་ཀྱི་ཡོད།
དཀར་མཛེས་རྫོང་གིས་རྟ་འགྲོས་མའི་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་བཏོན་པར་བརྒྱུད། རྟ་འགྲོས་མའི་རིག་གནས་ཐོན་ལས་གླིང་དེ་མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཐོན་ལས་བྱས་ནས། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ཏུ། རྟ་འགྲོས་མའི་རིག་གནས་ཐོན་ལས་གླིང་བཙུགས་ནས་ཚོང་གཉེར་བྱས་རྗེས། སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་ལས་གནས་200ལྷག་ཁ་སྣོན་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། ལོ་གཅིག་གི་རིང་ཡུལ་སྐོར་པ་མི་ཐེངས་8000ལྷག་འགུག་ཐུབ་པར་མ་ཟད། ཡོང་སྒོ་དམངས་སྒོར་ཁྲི་200ལྷག་འཕར་སྣོན་ཐུབ་ཅིང་། ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡུལ་ཤོག་དང་གྲོང་རྡལ་7ལ་ཕན་ཐོག་ཐུབ། །