[གནད་བསྡུས] ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོ་ནི་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ཕན་འབྲས་སམ་ལས་ཆོད་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན། ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་དེས་སློབ་གྲྭས་གཙོ་ཁྲིད་བྱས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་འཕེལ་རིམ་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཐུབ། ལྷག་པར་བྱང་ཚད་མཐོ་བའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་གཞོགས་འདེགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐུབ་སྟེ། ཁྱིམ་བདག་དངོས་སུ་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་ཚེ། རྣམ་པ་དང་ནང་དོན། ཐབས་ལམ་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྣ་མང་རང་བཞིན་དུ་འཕེལ་ཐུབ། ཡིན་ནའང་ལག་ལེན་གྱི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ་ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཞན་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་གིས་མཉམ་སྐྱོང་བྱེད་སྒོའི་ནང་རང་འགན་མ་འགྲུབ་པ། སློབ་གྲྭས་ཀྱང་དེའི་གཙོ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཡོད། དེ་བས་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་ཕྱིར། སློབ་གྲྭས་མ་ལག་འཐུས་ཚང་ཡིན་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཚན་རིག་རང་བཞིན་དང་རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལམ་སྲོལ་བཟང་པོ་འཛུགས་དགོས།
[གནད་ཚིག] ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭ་མཉམ་འབྲེལ། ཆུང་འབྲིང་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ། ཐབས་ཇུས།
སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ལ་དུས་རབས་གསར་བར“མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཀྲུང་གོའི”འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་བརྗོད་དོན་ཁྲོད་བླང་བྱ་ནན་མོ་བཏོན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་དུང་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ལ་ཕྱོགས་པའི་སློབ་གསོའི་ལམ་ཕྱོགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས་ན། སྟོབས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་བཀོལ་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལག་ལེན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི་ལ་ལམ་སྟོན་གནང་དགོས།①ལྷག་པར་ད་ལྟའི་དུས་རིམ་དུ་རིམ་པ་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་དག་ནི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་རྟེན་གཞི་གཙོ་བོ་ཡིན།②ཡིན་ནའང་དེའི་གཙོ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་པར་ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད།2015ལོའི《དུས་ཡུན་ཐུང་བར་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བསམ་འཆར》ཞེས་པའི་ཡིག་ཆའི་དགོངས་དོན་ལྟར་ནའང“ཕྲུ་གུ་དང་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་ནས་ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭའི་སློབ་གསོ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ལ་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་འཛུགས་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ”ནན་བཤད་བྱས་ཡོད།《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བཅའ་ཁྲིམས》སུ“ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོ་དང་། སློབ་གྲྭའི་སློབ་གསོ། སྤྱི་ཚོགས་སློབ་གསོ་བཅས་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་དང་མཐུན་སྦྱོར་གཅིག་མཐུན་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས”ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད་པས། གོང་གི་བླང་བྱ་ལྟར་ཁྱིམ་ཚང་ནི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་མངོན་མེད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྟོབས་ཤུགས་ཡིན་པ་དང་། སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་བཤད་གང་ལེགས་བྱས་ཡོད། སློབ་གྲྭས་ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོའི་ལག་ལེན་རང་བཞིན་གྱི་ལེགས་ཆ་སྤྱད་དེ་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཁྱིམ་བདག་གིས་ཕྲུ་གུའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་སྲིང་དང་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་རྒྱུ་གལ་ཆེའོ། །
དང་པོ། ལག་བསྟར་གྱི་གནས་ཚུལ།
ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭའི་མཉམ་ལས་ནི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་བརྩི་བཀུར་དང་མཉམ་ལས་ཧུར་ཐག་བྱེད་པ་དེ་གཅིག་ནས་སློབ་གྲྭས་ཐབས་ལམ་མང་པོ་སྤྱད་དེ་དྲིལ་སྒྲོག་དང་སྐུལ་སློང་བྱེད་པར་བརྟེན་དགོས་ལ། གཉིས་ནས་ཁྱིམ་བདག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་སློབ་གྲྭའི་བྱེད་སྒོ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གཞོགས་འདེགས་ཧུར་ཐག་བྱེད་ཐུབ་དགོས། ཁོ་བོའི་དཔྱད་འབྲས་འདི་ནི་ཞིན་ཧེ་རྫོང་ཆུང་འབྲིང་སློབ་གྲྭའི་ཁྱིམ་བདག་སུམ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ལ་བརྟག་དཔྱད་འདྲི་ཤོག་སྤྲད་པ་ལས98.82%ཙམ་གྱི་འདྲི་ཤོག་ཕྱིར་བསྡུས་ཏེ་ཞིབ་འཇུག་བགྱིས་པ་ཡིན་ལ། བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་མཁན་ཁྱིམ་བདག་ལ་མཚོན་ནའང་ས་ཁུལ་མི་འདྲ་བ་དང་། ཕོ་མོའི་ལུས་རྟེན་མི་འདྲ་བ། ཁྱིམ་ཚང་གི་གནས་བབ་མི་འདྲ་བ་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཡོད་པས། རང་རྫོང་གི་ཆུང་འབྲིང་སློབ་གྲྭ་སོ་སོས་ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐབས་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་གཞི་རྩའི་གནས་ཚུལ་གང་ལེགས་མཚོན་ཐུབ་པར་འདོད་དེ། དཔྱད་འབྲས་སྤྱི་སྡོམ་བྱས་པ་གཤམ་གསལ་ལྟར་ཏེ།
གཅིག ཁྱིམ་བདག་མང་ཆེ་བས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཕན་འབྲས་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ།
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན་རང་རྒྱལ་གྱིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ནང་བཞག་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྤྱི་དམངས་སོ་སོའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་ལྟ་བ་རིམ་བཞིན་བརྟན་པོར་བཙུགས་ཡོད།དེ་བས་བརྟག་དཔྱད་འབྲས་བུ་ལྟར་ནའང་། ཁྱིམ་བདག78.23%གྱིས་རང་གི་ཉེ་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་གཙིགས་སུ་འཛིན་གྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག92.54%ཡིས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཁ་ཕྱོགས་གལ་ཆེ་ཤོས་ནི“ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དམ་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ”དེ་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་ཡོད།དཔྱད་འབྲས་ལྟར་ན། ཁྱིམ་བདག95.27%གྱིས་སློབ་གྲྭར་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག91.19%ཡིས་ཕྲུ་གུ་དང་མཉམ་དུ་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་འདོད་ཡོད་པ། ཁྱིམ་བདག77.53%གྱིས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་ལ་ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེའི་ཐོག་ནས་ཁྱིམ་བདག་གིས་སློབ་གྲྭས་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཁྲོད་གཙོ་ཁྲིད་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད་པ་ལ་ཚད་མཐོའི་ཁས་ལེན་བྱེད་པ་དང་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་མ་ཟད། དེའི་ལག་ལེན་གྱི་ཕན་འབྲས་ལ་བློ་ཡིད་ཚིམ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མཚོན་ཐུབ།
གཉིས། བྱང་ཚད་ཅུང་མཐོ་བའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་གཞོགས་འདེགས་ཐུབ་པ།
ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོ་ནི་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བའི་བདག་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པས། བྱང་ཚད་མཐོ་བའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་དེ་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བའི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་དང་།བརྩེ་དུང་། རིན་ཐང་ལྟ་བ་བཅས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་གསོའི་མི་འདང་བའི་ཆ་ཁ་གསབ་བྱེད་ཐུབ། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱལ་ཡོངས་སྤྱི་ལ་མཚོན་ནའང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྤྱི་དམངས་སོ་སོའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན། 2014ལོར་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པའི་གཞི་གྲངས་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན། སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་ཐད་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་འོག“སྤྱི་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་ཡོ་བྱད”སོགས་ལྗང་མདོག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བའི་བསྡུར་ཚད་ནི47.33%ཡིན①པ་དང་། 2021ལོར་དེ་གའི་སྤྱིའི་བསྡུར་ཚད64.09%ལ་བསླེབས།
ཁྱིམ་བདག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས་སློབ་མའི་ཁྱིམ་ཚང་ནང་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་ངང་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་བའི་བསྡུར་ཚད་ཀྱང་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཁྱིམ་བདག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་ཀྱིས་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད། དཔེར་ན། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་དུ་བླངས་པའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་ཕྲུ་གུར་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་བའི་བསྡུར་ཚད་དེ་ཁྱིམ་བདག་གཞན་ལས་མངོན་གསལ་གྱིས་མཐོ་བ་སྟེ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་དུ་བླངས་པའི་ཁྱིམ་བདག་ལས71.61%གིས་ཁྱིམ་དུ་ཕྲུ་གུར་གད་སྙིགས་རིགས་དབྱེ་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་བས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་དུ་བླངས་པའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོར་དེ་བས་དོ་ཁུར་བྱེད་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ཆ་འཕྲིན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཡོད། དེ་ལྟར་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་བའི་ཁྱིམ་བདག་གིས་ཕྲུ་གུར་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་སླ་བ་མ་ཟད། ད་དུང་ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་བའི་སློབ་མ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ལག་ལེན་གྱི་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོད།
གསུམ། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ནང་དོན་སྣ་མང་ཅན་ལ་ཕྱོགས་པ།
སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གིས་སྤེལ་བའི་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་བ་དང་སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་དག་གིས་ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་སློབ་མ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཆ་རྐྱེན་གང་ལེགས་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད་དེ། གཞན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་དཔྱད་འབྲས་ལྟར་ནའང་། སྐྱེ་ཁམས་སློབ་གསོའི་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཐབས་ལམ་སྣ་མང་ཡོད་པ་དེས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་སློབ་གསོར་ཁྱིམ་ཚང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པར་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད།① ཁོ་བོའི་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ནའང། ཁྱིམ་བདག50%ཡན་གཙོ་བོ་བརྙན་ལམ་དང་སྐད་འཕྲིན་གྱི་སྤྱི་སྟེགས་བརྒྱུད་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོར་ཟབ་ཞུགས་བྱེད་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་བཅུ་ཆ་གསུམ་ལྷག་ཙམ་སློབ་གྲྭས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་པའི་ཁོར་ཡུག་གཙང་སྦྲའི་བྱེད་སྒོ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་གསོ་སྦྱོང་ནང་ཞུགས་ཡོད། དེ་མིན་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ནང་དོན་སྟབས་བདེ་ནས་འཐུས་ཚང་དུ་འགྱུར་བཞིན་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་ཐབས་ཀྱང་ཁ་ནས་བཤད་པ་ཁོ་ན་ནས་ལག་ལེན་རང་བཞིན་ལ་ཕྱོགས་བཞིིན་པ་དེས་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གིས་སྤེལ་བའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོའི་རྣམ་པ་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མ་ཟད། ད་དུང་ཚད་གཞི་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ནང་དོན་ཡང་སྣ་མང་ཅན་ལ་ཕྱོགས་པ་མཚོན་ཐུབ།
གཉིས་པ། དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན།
ད་ལྟའི་དུས་མཚམས་སུ་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་སློབ་གྲྭའི་ཐད་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་ཕུགས་ཀྱི་འཆར་འགོད་མི་འདང་བ་དང་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཐད་རང་འགན་མ་ཐེག་པའམ་ལས་གནས་སྟོང་བར་ལུས་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྔར་བཞིན་གནས་ཡོད་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཞན་པའི་ཆའང་མངོན་ཡོད་དེ།
གཅིག ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ལས་རིམ་ཁྲོད་ཁྱིམ་བདག་གིས་རང་གི་འགན་གཙང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ། ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོས་བྱིས་པའི་འཚར་ལོངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ཚབ་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བའི་བག་ཆགས་རིམ་འགྱུར་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་སྟེ། སུའུ་ཧོ་མུའུ་ལིན་སི་ཅི་ཡིས་བྱིས་པ་འཚར་ལོངས་ཡོང་བར་ཁྱིམ་ཚང་དང་།སློབ་གྲྭ། སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག རང་ཉིད། དཔེ་དེབ། སྟེས་དབང་དུ་ཐོན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཅས་དྲུག་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཚུལ་གྱི་དགོངས་གཞི་བཏོན་པ་ལས་ཀྱང་།ཁྱིམ་ཚང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་རྩ་བ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་ཁྱིམ་ཚང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཚུལ་ཐད་ཁྱིམ་བདག་ཁག་ཅིག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་དམའ་དྲགས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་ཤེས་བྱ་དང་། རིན་ཐང་ལྟ་བ། བྱ་སྤྱོད་བཅས་ལ་ངོས་འཛིན་གསལ་བོ་མེད་པ་དང་ནོར་འཛོལ་བྱུང་བ་སོགས་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་གཞི་རིམ་འབྲོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་བདག་ཁག་ཅིག་གིས་ཕྲུ་གུའི་རིག་སྟོབས་འཕེལ་རྒྱས་དང་སློབ་སྦྱོང་གི་གནས་ཚུལ་ཁོ་ནར་དོ་ཁུར་བྱེད་པ་ལས། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དམ་གོམས་གཤིས་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་ལ་སྣང་ཆུང་བྱེད་པའི་གོམས་གཤིས་ཆགས་ཡོད། ཡང་ཁྱིམ་བདག་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ནུས་པ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་ནའང་། ལག་ལེན་དུ་བསྟར་ཚད་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་ཅུང་དམའ་བ་སྟེ། ཤེས་སྤྱོད་གཉིས་ལ་བར་ཁྱད་ཆེ་བའི①གནས་ཚུལ་ཡོད་པས། རང་དཔེ་གཞན་སྟོན་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བ་སོགས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལག་ལེན་ཁྲོད་ཁྱིམ་བདག་གི་འགན་མ་འགྲུབ་པའི་ཆ་ཡོད་པར་འདོད།འབྲེལ་ཡོད་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་འབྲས་ལྟར་ན། “ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཤེས་བྱ་ནི་ནང་མིའི་བསླབ་བྱ་ལས་ཐོབ་པའི”②སྡོམ་ཚིག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཐེངས་འདིའི་བརྟག་དཔྱད་འབྲས་བུ་ལྟར་ན། སློབ་གྲྭའི་འབྲེལ་ཡོད་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཁྱིམ་བདག་ཞུགས་པའི་གནས་ཚུལ་དངོས་དེ་འདྲའི་ཡག་པོ་མེད་པར་མངོན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་སློབ་གྲྭས“སྤྱི་ཕན་བྱེད་སྒོ”སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་མྱོང་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཁྱིམ་བདག་ཞུགས་ཚད་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་ཅུང་དམའ་བར་འདུག སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཁྲོད་ཁྱིམ་བདག་གི་ལས་གནས་སྟོང་བར་ལུས་པ་དེས་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཕན་འབྲས་དངོས་ཉམས་ཞན་དུ་བཏང་ཡོད།
གཉིས། ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ལས་རིམ་ཁྲོད་སློབ་གྲྭས་གཙོ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ།
སློབ་གྲྭ་ནི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་རྟེན་གཞི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོའི་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་སྒྲིག་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་།མཉམ་ལས་སྟེགས་བུ་བསྐྲུན་ནས་སློབ་གསོའི་རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་དང་། སྤྱི་ཡོངས་རང་བཞིན། གཅིག་མཐུན་རང་བཞིན་བཅས་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་དཔྱད་འབྲས་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་དུ་སྐྱེ་ཁམས་འདུ་ཤེས་ཐད་ངོས་ཟིན་གཏིང་ཟབ་མེད་པ་དང་།སྐྱེ་ཁམས་སློབ་གསོའི་ཐབས་ཤེས་ཆིག་རྐྱང་ཅན་དང་རྣམ་པ་ཙམ་ལས་མེད་པ། ཆེད་ལས་དགེ་རྒན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཞན་པ། ཆེད་དོན་སློབ་གཞི་མེད་པ། དགོས་ངེས་ཀྱི་མ་དངུལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མི་འདང་བ་བཅས་ཀྱིས་སློབ་མའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་སྔོན་དཔག་གི་ཕན་འབྲས་ཐོན་རྒྱུར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་།③ ཐེངས་འདིའི་བརྟག་དཔྱད་འབྲས་བུ་གཞིར་བཟུང་ནའང་། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོའི་དྲིལ་སྒྲོག་སློབ་གསོ་དང་ཁྱིམ་བདག་ཞུགས་པའི་ཧུར་སེམས་སྐུལ་སློང་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ད་དུང་འབད་བརྩོན་དེ་བས་མང་པོ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།ཁྱིམ་བདག91.19%ཡིས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་འདོད་ཡོད་ལུགས་བརྗོད་མོད། འོན་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་ཁྱིམ་བདག་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་སློབ་གྲྭའི་འབྲེལ་ཡོད་བྱེད་སྒོར་རྒྱུས་མངའ་དེ་ཙམ་མེད་པ་སྟེ།“རྒྱུས་མངའ་མེད་པའི”ཁྱིམ་བདག་སྤྱིའི16.22%ཟིན་པར་མ་ཟད། ད་དུང་སློབ་གྲྭའི་འབྲེལ་ཡོད་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་མྱོང་མེད་པའི་ཁྱིམ་བདག་ཀྱང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད། བསྡུར་ཚད་དེས་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་དེ་སྔར་བཞིན་ཁྱབ་ཁོངས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ནང་ཚུད་ཡོད་པ་དང་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཐེངས་ཀྱང་སྔར་བས་མང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་མཚོན་ཡོད། དེ་བས་སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་རིག་ཚན་དགེ་རྒན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ཚད་གཞི་ལྟར་རང་འགུལ་ངང་སློབ་ཁང་དུ་སིམ་དགོས་པ་དང་། དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པ་དང་འཆར་གཞི་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་ཆེད་དོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས་པ་རྟོགས་ཐུབ་སྟེ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་དམིགས་པའི་ཆེད་དམིགས་སློབ་གཞི་ཡང་ཉུང་བ་དེས་སློབ་གྲྭ་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་སྔར་བཞིན་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་ཡུན་རིང་གི་སྤྱིའི་འཆར་འགོད་མེད་པ་མཚོན་ཡོད།
གསུམ་པ། དགོས་ངེས་ཀྱི་ཐབས་ཇུས།
སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ནི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ཞིང་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་བཟོ་སྐྲུན་ཞིག་ཡིན་པས་ན། སློབ་གསོའི་བྱེད་པོ་ཡིན་པའི་སློབ་གྲྭ་དང་ཁྱིམ་ཚང་གང་ཡིན་ནའང་འགན་འཁྲི་ལྕི་མོ་ཡོད་པས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་རང་འགན་རང་འཁུར་དང་། ཐུན་མོང་ཐོག་འགན་འཁུར་བ། མཐུན་སྦྱོར་གཞོགས་འདེགས་བཅས་བྱས་ཏེ་སློབ་གསོ་མཉམ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཆགས་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས། སློབ་གྲྭའི་སློབ་གསོ་ནི་རྟེན་གཞི་གཙོ་བོ་དང་ཐབས་ལམ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དེས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་དམིགས་ཡུལ་རང་བཞིན་དང་། རྩ་འཛུགས་རང་བཞིན་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས་ལ། ཁྱིམ་ཚང་ནི་སློབ་གྲྭའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྒུལ་ཤུགས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་དང་། ལག་ལེན་རང་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས། སློབ་གྲྭས་ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭའི་མཉམ་ལས་ལ་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ཁྱིམ་ཚང་གི་གཞོགས་འདེགས་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་དང་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ“སློབ་མ་གཅིག་ལ་སློབ་གསོ་གཏོང་བ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ལ་སྐུལ་སློང་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་བོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི”དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་ཧུར་ཐག་བྱ་དགོས་ཏེ།
གཅིག སློབ་གྲྭས་མ་ལག་ལྡན་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས་ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་སློབ་གསོའི་ཚན་རིག་རང་བཞིན་འགན་ལེན་བྱེད་པ།
ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སློབ་གྲྭས་མ་ལག་ལྡན་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་ལ་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སློབ་གསོའི་ཐོན་ཁུངས་གསར་སྤེལ་དང་། རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སློབ་གསོའི་ཐབས་ཇུས་གསར་བ་རྩད་ཞིབ་དང་ཉམས་ལེན་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྤུས་ཚད་རྒྱུན་མཐུད་ངང་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས་ཏེ། ༡.སློབ་གྲྭས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་སློབ་ཚན་འཛུགས་སྐྱོང་ལམ་སྲོལ་ལ་ཤུགས་བསྣན་ནས་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་འཆར་འགོད་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་རིག་ཚན་སློབ་ཁྲིད་ཁྲོད་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སིམ་འཛུལ་བྱེད་པ། སློབ་དེབ་ནང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ། འཚོ་བའི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་སློབ་མར་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་གཤིས་རྒྱུད་བཟང་པོ་ཆགས་པར་བྱེད་པ། ༢.སློབ་གྲྭས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་དོ་དམ་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་དཔྱད་ཞིབ་བྱ་དགའ་ཆད་གཅོད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ། དགེ་རྒན་གསོ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་བཅས་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ། དགེ་རྒན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་འགན་འཁྲིའི་འདུ་ཤེས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། དགེ་རྒན་རྣམས་རང་རྟོགས་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པར་སྐུལ་སློང་གང་ལེགས་བཅས་བྱས་ནས་དགེ་རྒན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་རྒྱུན་མཐུད་ངང་མཐོར་འདེགས་བྱེད་པ། ༣.སློབ་གྲྭས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཁོར་ཡུག་ཁྱབ་ཁོངས་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་ལྗང་མདོག་སློབ་ར་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་བརྒྱུད་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་དེ་སློབ་གྲྭའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་ལ་འདྲེས་པར་བྱས་ཏེ་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་པར་བྱེད་པ། ༤.སློབ་གྲྭས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཚོགས་པ་དང་དེའི་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས་སློབ་ཕྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྤྱི་ཚོགས་ལག་ལེན་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཀློག་དེབ་གསར་སྤེལ་བྱེད་པ། སྐྱེ་ཁམས་སློབ་གསོའི་ཐོན་ཁུངས་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བ། བྱེད་སྒོའི་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས།
ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སློབ་གྲྭས་ཁྱིམ་ཚང་ལ་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ཆེད་ལས་མཛུབ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། 《འོས་འགན་སློབ་གསོའི་བཅའ་ཁྲིམས》དང་། 《ན་ཆུང་གཞོན་ནུ་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》《ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བཅའ་ཁྲིམས》སོགས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་དེ་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཁྲིའི་གྲས་ཤིག་ཏུ་བརྩིས་ཡོད་ཅིང་། འབྲེལ་ཡོད་ཞིབ་འཇུག་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ནའང་།ཁྱིམ་བདག་གིས་ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་སློབ་གསོའི་ལས་རིམ་ལ་བཟུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཞན་པ་ནི་སློབ་གསོའི་འགལ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ན།① སློབ་གྲྭ་དང་དགེ་རྒན་གྱི་འགན་འཁྲི་ཁ་གསལ་བཟོས་ནས་ཁྱིམ་ཚང་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་འདུ་ཤེས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་དང་སློབ་གྲྭའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས་ཏེ། ༡.དུས་རྒྱུན་ཁྱིམ་བདག་ལ་སློབ་གསོ་དང་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་པ་སྟེ། སློབ་གྲྭས་ཁྱིམ་བདག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་འཛུགས་སྐྱོང་དང་དེའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་སྒོས་དུས་བཅད་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་ཚན་དང་།འཆད་ཁྲིད། གསོ་སྦྱོང་སོགས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ནས་ཁྱིམ་བདག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་ལ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་པ། ༢.དགེ་རྒན་གྱིས་དྲ་ཐོག་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱུན་ཤེས་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁྱིམ་བདག་དང་གཅིག་མཐུན་མཉམ་གནས་ཀྱིས་བུ་ཕྲུག་ལ་མིག་དཔེ་བཟང་པོ་སྟོན་རྒྱུ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་སློབ་གྲྭའི་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བར་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ཞིག་འདིང་དགོས།
གཉིས། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་ཁྱིམ་ཚང་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་བཏོད་དེ་ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པ།
ཁྱིམ་བདག་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཚད་དང་སློབ་གསོ་གཏོང་སྟངས་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཕྲུ་གུ་བདེ་ཐང་ངང་འཚར་ལོངས་ཡོང་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་རིམ་པ་ཁག་གི་སྲིད་གཞུང་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རྩ་འཛུགས། སྤྱི་དམངས་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་བཅས་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། ཕྱོགས་སོ་སོས་རང་འགན་ཧུར་ཐག་གིས་བསྒྲུབས་ཚེ་གཞི་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་འཕེལ་ཕྱོགས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་རྣམ་པ་གསར་བ་ཞིག་གཏོད་ཐུབ།
ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བྱེད་ཐབས་སྣ་མང་སྤྱད་དེ་ཁྱིམ་བདག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱང་ཚད་མཐོ་དམན་ནི་ཁྱིམ་ཚང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་ཕན་འབྲས་བཟང་པོ་ཐོབ་མིན་གྱི་འགག་རྩ་ཡིན། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོས“ཤེས་རྟོགས་དང་བརྩེ་དུང་། བྱ་སྤྱོད”བཅས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་འབྲེལ་བ་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་པ་དེའང་གསལ་བོར་བཤད་ན། ཁྱིམ་བདག་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཤེས་བྱའི་རྩལ་ནུས་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་ཅིང་། ཞིབ་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་ལྟར་ན། སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་བྱ་ཅི་ཙམ་ཡང་དག་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཕྱིན་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་རང་རྟོགས་ངང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པས།① ༡.སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་སྨྱན་སྦྱོར་གྱིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ཤེས་བྱའི་དྲིལ་སྒྲོག་སློབ་གསོར་ཤུགས་བསྣན་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་མང་ཚོགས་ཅན་དུ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ༢.འབྲེལ་ཡོད་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་རྩ་འཛུགས་དེ་གའི་ཁོངས་མི་དང་མང་ཚོགས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ཁྲིམས་སྐྱོང་སློབ་གསོར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། སྤྱི་དམངས་ཡོངས་ལ་ཁྲིམས་ཤེས་དང་ཁྲིམས་སྦྱོང་། ཁྲིམས་སྲུང་། ཁྲིམས་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་དར་སྲོལ་ཆགས་པར་བྱ་དགོས། ༣.སྲིད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་ལམ་ལུགས་ཅན་དང་མ་ལག་ཅན་ལ་ཕྱོགས་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོར་ཕན་འབྲས་ཐོན་པར་བྱེད་དགོས།
ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ནང་དོན་དང་བྱེད་ཐབས་ཐད་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན། རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་བྱེད་ཐབས་དང་ཐབས་ཇུས་ཐད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བསམ་ཞིབ་དང་ལེགས་བཅོས་བྱེད་དགོས། 《ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བཅའ་ཁྲིམས》ནང་ཁྱིམ་བདག་གིས་ཁྱིམ་ཚང་གི་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱེད་སྐབས“ནར་མ་སོན་པའི་མིའི་སྐྱེ་ཁམས་དང་། སེམས་ཁམས། རིག་སྟོབས་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས”ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད་པས། ཁྱིམ་ཚང་གིས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ་སྤེལ་སྐབས་གཤམ་གསལ་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་དེ་བས་དོ་ཁུར་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ། ༡.ཁྱིམ་བདག་གིས་དཔེ་སྟོན་དང་ལྟ་སྐུལ་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དགོས་ཏེ། ཡོ་རོབ་བྱང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་བཞིས་ཁྱིམ་ཚང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལག་ལེན་ཁྲོད་གོམས་གཤིས་སློབ་གསོར་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ་ཕ་མས་ཕྲུ་གུའི་དགེ་རྒན་དང་པོའི་འགན་གཙང་ལེན་བྱེད་པ་དང་། རང་དཔེ་གཞན་སྟོན་གྱིས་ཕྲུ་གུའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་བྱ་སྤྱོད་དང་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད②པར་སློབ་སྦྱོང་བྱ་དགོས། ༢.ཁྱིམ་བདག་གིས་ཕྲུ་གུར་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལག་ལེན་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཧུར་ཐག་ངང་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་དགོས་ཏེ། འཇར་པན་དང་། སིང་ཀ་ཕོར། དབྱིན་ཇི། ཨ་རི་སོགས་དར་རྒྱས་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་ལྟར་ཁྱིམ་བདག་ཚང་མས་ཕྲུ་གུ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་ནང་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང་ལག་ལེན་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་པ་བརྒྱུད་ཁྱིམ་བདག་དང་ཕྲུ་གུའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲིའི་འདུ་ཤེས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། །
* ཡི་དམ་རྡོ་རྗེ། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཞིན་ཧེ་རྫོང་ཆ་ཚང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད།
①ཡུའེ་ཝེ། ཁྲེན་ཅུན་ཡོན། ཁོར་ཡུག་དང་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལམ་ཕྱོགས། [N] ཧུའུ་ནན་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་གསོ་ཚན་རིག་རིག་པའི་ཚགས་པར། 2022(2):1.
②ཁྲང་ཞའོ་ཝེ། སུན་ཧྥེང་། སུན་ཡིང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་སློབ་གསོ་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོ། [J] སློབ་གསོའི་དཔྱད་གཏམ། 2015(5):165 .
[基金项目:青海省“十四五”教育科学规划2022年度课题“青海牧区生态文明教育研学基地的构建及育人路径研究”(22QJG04)]
①སུན་ཝུན། དུས་རབས་གསར་བའི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ལྟ་བ་གསོ་སྐྱོང་དང་ཞིབ་འཇུག [D] ཧ་ཨར་པེན་བཟོ་སྐྲུན་སློབ་ཆེན་གྱི་འབུམ་རམས་པའི་དཔྱད་རྩོམ། 2020:74.
①ཕེང་ཉི་ཡ། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སྣོད་བཅུད་སློབ་གསོའི་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ཇུས། [J] ཀྲུང་གོའི་ཀུན་སྤྱོད་སློབ་གསོ། 2019(14):14.
①ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་པུའུ་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོ་སི། རྒྱལ་ཡོངས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཞུ།(2013)[M] པེ་ཅིང་། ཀྲུང་གོ་ཁོར་ཡུག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2015:35.
①ཁྲེང་ཅི་ཁང་། སློབ་མའི་མིག་ནང་གི“སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་རི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ”དང་“གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་འདུ་ཤེས”ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་དང་བསམ་གཞིགས། [J] ཚན་རིག་སློབ་ཚན། 2018 (1):109-110.
①ཙེང་ཡུས་ཧུའེ། ཏེང་ཁྲུན་ལིན། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་སློབ་གསོའི་བརྟག་དཔྱད། Sགྲོང་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གཞིར་བཟུང་བ། [N] ལེའོ་ཉིང་སློབ་གསོ་སྲིད་འཛིན་སློབ་གླིང་གི་སློབ་སྦྱོང་ཚགས་པར། 2017(6):102-103.
①ཧུང་མིང་། ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་གསོའི་གཞི་རྩའི་གནས་ཚུལ་དང་ལེགས་བཅོས་ཞིབ་འཇུག [J] སློབ་གསོའི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག 2015(9):30.
①ཧྥང་ཧྲི་ནན། ཧྥན་ཅུན་ཡུས། རང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ནང་དོན་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་གི་ཞིབ་འཇུག ། [J] ནན་ཅིང་ཞའོ་ཀྲོང་སློབ་གླིང་གི་རིག་དེབ། 2020(5):73.
①ལི་ཏུང་ཞུས། ཝང་ཧྲེང་ཀྲེན། ཁྱིམ་ཚང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ལྟ་བའི་སློབ་གསོའི་ཀྲུང་ཕྱིའི་གཤིབ་བསྡུར། [J] ཧྲའན་ཞིའི་གཞོན་ནུ་དུས་དེབ། 2016(22)71-72.
①ཕེང་ཉི་ཡ། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སྣོད་བཅུད་སློབ་གསོའི་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ཇུས། [J] ཀྲུང་གོའི་ཀུན་སྤྱོད་སློབ་གསོ། 2019(14):14.
①ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་པུའུ་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོ་སི། རྒྱལ་ཡོངས་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཞུ།(2013)[M] པེ་ཅིང་། ཀྲུང་གོ་ཁོར་ཡུག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2015:35.
①ཁྲེང་ཅི་ཁང་། སློབ་མའི་མིག་ནང་གི“སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་རི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ”དང་“གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་འདུ་ཤེས”ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་དང་བསམ་གཞིགས། [J] ཚན་རིག་སློབ་ཚན། 2018 (1):109-110.
①ཙེང་ཡུས་ཧུའེ། ཏེང་ཁྲུན་ལིན། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སྣོད་བཅུད་སློབ་གསོའི་བརྟག་དཔྱད། Sགྲོང་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གཞིར་བཟུང་བ། [N] ལེའོ་ཉིང་སློབ་གསོ་སྲིད་འཛིན་སློབ་གླིང་གི་སློབ་སྦྱོང་ཚགས་པར། 2017(6):102-103.
①ཧུང་མིང་། ཁྱིམ་སློབ་མཉམ་གསོའི་གཞི་རྩའི་གནས་ཚུལ་དང་ལེགས་བཅོས་ཞིབ་འཇུག [J] སློབ་གསོའི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག 2015(9):30.
①ཧྥང་ཧྲི་ནན། ཧྥན་ཅུན་ཡུས། རང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་སློབ་གསོའི་ནང་དོན་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་གི་ཞིབ་འཇུག ། [J] ནན་ཅིང་ཞའོ་ཀྲོང་སློབ་གླིང་གི་རིག་དེབ། 2020(5):73.
①ལི་ཏུང་ཞུས། ཝང་ཧྲེང་ཀྲེན། ཁྱིམ་ཚང་གི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ལྟ་བའི་སློབ་གསོའི་ཀྲུང་ཕྱིའི་གཤིབ་བསྡུར། [J] ཧྲའན་ཞིའི་གཞོན་ནུ་དུས་དེབ། 2016(22)71-72.