བདག་སྒྲའི་སློབ་ཁྲིད་སྐོར་གྱི་དོགས་གནད་འགའ།

[གནད་བསྡུས] བདག་སྒྲའི་པ་བའི་སྦྱོར་ཚུལ་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་གནད་དོན་ཁག་ལ་ད་བར་བཞེད་དགོངས་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་མཆིས། ཡིན་ཡང་། ལས་དང་པོ་བའི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྐབས་གཅིག་ནས་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཁག་ལ་སྦྱང་འདོད་ཀྱི་བློ་ཁ་གསོ་བའི་ཕྱིར་དང་། གཉིས་ནས་གནད་དོན་འདི་དག་ལ་ཁ་གསལ་ཞིང་སྟབས་བདེ་བ། གོ་བདེ་བའི་ངང་ནས་ཤེས་པར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བར་མཐོང་ནས། འདིར་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ཆེན་ཁག་རྒྱབ་རྟེན་དུ་བྱས་ནས་རང་བློས་གང་ལྕོགས་ཀྱིས་སྔར་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ཏེ་མཐར་རང་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལམ་དང་འབྲེལ་ནས་གཙོ་བོ་མཐོ་འབྲིང་བོད་སྐད་ཡིག་བསླབ་གཞི་ལས་བདག་སྒྲའི་ཐ་སྙད་དག་ལ་ངོས་འཛིན་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་མིན་དང་། བདག་སྒྲའི་ཕྲད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་སྐོར་དང་། བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལེགས། ། ཞེས་པའི་ཚིག་གི་འགྲེལ་ཚུལ་དང་། པུལིངྒ་ཡི་སྒྲ་མེད་པ། ། ཞེས་པའི་པུལིངྒའི་བརྡ་དོན་སོགས་བདག་སྒྲའི་སྡོམ་ཚིག་འགའ་ཞིག་ལ་གོ་བ་ཇི་ལྟར་ལེན་དགོས་མིན་སོགས་བདག་སྒྲའི་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་གནད་དོན་འགའ་ཞིག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་དམིགས་ནས་བཤད་ཡོད།

[གནད་ཚིག] བདག་སྒྲ། སློབ་ཁྲིད། དོགས་གནད།

སྤྱིར་བརྡ་སྤྲོད་ནི་ལོ་ཟླ་འགའ་ཤས་ནང་བྱུང་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། འདི་ནི་མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐད་ཆ་ཐོག་མར་བྱུང་བ་ནས་རང་ཉིད་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་དང་། འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན། རིག་གནས་དང་གོམས་གཤིས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐད་ཆའི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་བཏང་ཞིང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་མྱོང་བ་དང་གོམས་སྲོལ་སོགས་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱས་ཏེ། རིམ་གྱིས་སྐད་ཆའི་སྦྱོར་སྲོལ་གཏན་ཆགས་པ་ཞིག་གྲུབ་སྟེ་བརྡའི་སྤྲོད་སྲོལ་བྱུང་བ་དང་།ཕྱིས་སུ་མཁས་དབང་ཚོས་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཆའི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་གཞུང་ལུགས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནས་རིམ་བཞིན་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། ། འདི་ལྟར་ང་ཚོས་ཀྱང་གང་ཞིག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་པ་དང་།ཅི་ཞིག་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ལ་མནོ་བསམ་བྱེད་སྐབས། ཐོག་མར་རང་རེའི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་གཞུང་དོན་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་ཤེས་དགོས་པ་གལ་འགངས་ཆེ་སྟེ། སི་ཏུ་རིན་པོ་ཆེས།“གྲགས་པའི་གཏེར་གྱུར་ཡོན་ཏན་བྱེ་བའི་མཛོད། ། མཁས་པའི་ཁང་བཟང་རྩེ་མོར་འཛེག་འདོད་ན། །བརྡ་དང་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་ཡི། ། འཛེག་སྐས་འདི་ལ་མི་བརྟེན་ཐབས་གཞན་ཅི། །”①ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །

དེ་ཡང་བོད་སྐད་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྣམ་གྲངས་བརྒྱད་བརྩམས་པར་གྲགས་ནའང་ད་ལྟ་ང་ཚོའི་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་ནི་སུམ་ཅུ་བ་དང་། རྟགས་འཇུག་གི་གཞུང་གཉིས་པོ་དེ་ཡིན། དེ་གཉིས་ལས་སུམ་ཅུ་བ་ནི་གཙོ་བོ་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེའི་སྦྱོར་ཚུལ་སྟོན་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་དང་། རྟགས་འཇུག་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་ཇི་ལྟར་འདོན་ཚུལ་དང་། བྱ་ཚིག་དང་འབྲེལ་བའི་བདག་གཞན་དུས་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པས་གཞུང་དེ་གཉིས་ལ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ཕྱི་མོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད། སྐབས་བབ་དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གཙོ་བོར་བོད་སྐད་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་གཞུང་ལས་བདག་སྒྲའི་གནད་དོན་འགའ་ཞིག་དམིགས་སུ་བཀར་ཏེ། དེ་ལྟའི་རྣམ་གཞག་དེ་སློབ་ཁྲིད་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས་འདི་དག་གི་སྐོར་སྔར་བས་ཁ་གསལ་བ་དང་གོ་བདེ་བར་ཡོང་ཕྱིར་སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་རྣམ་པའི་གསུང་གི་བདུད་རྩི་ལས་བྱུང་བའི་དབྱེ་སྲོལ་དང་། གསུང་སྲོལ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ནན་ཏན་གྱིས་མདོར་བསྡུས་ཙམ་རང་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལམ་དང་འབྲེལ་ནས་གླེང་བར་བྱའོ། །

དང་པོ། བདག་སྒྲའི་སློབ་ཁྲིད་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་འགའ།

གཅིག བདག་སྒྲའི་ངོས་འཛིན།

   སྤྱིར་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལས་བདག་སྒྲ་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་པའི་ལས་དང་པོ་བ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བརྡ་དོན་དེར་གོ་བ་གཏིང་ཟབ་ཅིག་ལོན་རྒྱུ་ནི་གལ་འགངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ། དེ་ཡང་བདག་སྒྲ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་བདག་པོ་གང་ཟག་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལ་བདག་སྒྲ་ཞེས་ཐད་ཀར་ཚིག་འགྲེལ་བྱས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཅུང་ཞིབ་པའི་སྒོ་ནས་བདག་པོའམ་གང་ཟག་ཇི་ལྟར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དག་དཔེ་དང་བཅས་འགྲེལ་ན་དེ་བས་ལེགས་པར་སེམས། དེ་ཡང་བདག་སྒྲ་ཞེས་པའི་ངོས་འཛིན་གྱི་སྐོར་ལ《བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་ཁྲིད་རྒྱུན་རབ་གསལ་མེ་ལོང》ལས།“མིང་ཚིག་གམ་ད་ལྟ་བའི་བྱ་ཚིག་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་མ་མཐའ་རྣམས་སུ་ན་རོ་ཡོད་མེད་ཀྱི[པ་བ་མ]དང[པོ་བོ་མོ]སོགས་གསར་དུ་སྦྱར་བ་ན། མིང་དོན་དེ་དག་དང་འབྲེལ་བའི་བདག་པོ་གང་ཟག་སྟོན་པའི་ཐ་སྙད་གཞན་ཞིག་དངོས་སུ་གྲུབ། དེ་ལྟར་བདག་པོ་གང་ཟག་གི་དོན་གསལ་བོར་མཚོན་པར་བྱེད་པའི[པ་པོ]སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ལ་བདག་སྒྲ་ཟེར་ཞིང་། དཔེར་ན། སྤྱིར་བཏང་གི་མིང་ཚིག་[ཞིང་། རི་མོ། མཛེས]དང་། ད་ལྟ་བའི་བྱ་ཚིག[རྩོམ། བཟོ། སློབ]བཅས་ལ་བདག་པོ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་སྔར་མེད་པ་རྣམས་གསར་དུ་སྦྱར་བས[ཞིང་པ། རི་མོ་བ། མཛེས་མ]དང་། [རྩོམ་པ་པོ། བཟོ་བོ། སློབ་མ]བཅས་སྦྱར་གཞི་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐ་སྙད་ཁག་གཅིག་གསར་དུ་གྲུབཔ་པ་ལྟ་བུ་རེད”①ཅེས་ཐོག་མའི་མིང་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་བདག་པོ་གང་ཟག་གི་དོན་ཞིག་གསར་དུ་བསྒྲུབས་པ་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་། ཆེས་གོ་བདེ་བ་ཞིག་ནི《བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་རྣམ་བཤད་གསར་སློབ་བདེ་ལམ》ཞེས་པ་ལས།“པ་པོ་བ་བོ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གསར་དུ་སྦྱར་བ་ལས་སྦྱར་བྱའི་མིང་དེ་དག་གི་རང་སྟེང་གི་དོན་དེ་མི་སྟོན་པར། མིང་དེ་ལྡན་གྱི་དངོས་པོའི་བདག་པོའམ། བྱ་བ་བྱེད་མཁན་ནམ། ཆོས་དེ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཅིག་སྟོན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན། གནད་དོན་ནི་པ་པོ་སོགས་མིང་གི་ཆ་ཤས་ལ་སྔར་མེད་གསར་སྦྱར་ཞིག་ཡིན”②ཞེས་སོགས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞེད་ཚུལ་མི་གཅིག་པ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ན། བདག་པོ་གང་ཟག་སྟོན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འདུ་བ། བདག་སྒྲ་ཞེས་པ་ནི་མིང་གང་ཞིག་གིས་རང་ངོས་ནས་བརྗོད་དོན་ངེས་ཅན་ཞིག་སྟོན་པའི་མཐར་མིང་གི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་བའི་པ་པོ་བ་བོ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་གང་རུང་གསར་དུ་སྦྱར་བས། སྔོན་གྱི་མིང་དོན་འགྱུར་ནས་ཕོ་མོའི་ཁྱད་པར་མི་ཕྱེད་པའི་གང་ཟག་སྤྱིའི་དོན་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པ་དང་། བདག་སྒྲ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དེ་ལ་བདག་བྱེད་པའི་གང་ཟག་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། སྒྲུང་པ་ཞེས་པའི་པ་སྒྲ་དེ་སྒྲུང་བཤད་པ་ལ་བདག་བྱེད་པའི་གང་ཟག་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཆང་མ་ཞེས་པའི་མ་ཡིག་དེ་ཆང་ལས་ལ་བདག་བྱེད་པའི་གང་ཟག་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པ་ལས། བདག་སྒྲ་ཞེས་གང་ཟག་ཡིན་པ་ཙམ་ཚང་མ་བདག་སྒྲ་ཡིན་མི་དགོས། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་དུ་འདུ་བར་བྱས་ཚེ། བདག་སྒྲ་ཞེས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆེད་དུ་དམིགས་ནས་བཤད་པའི་དགོས་པའང་མི་འདུག་སྙམ།

གཞན་ཡང་། བདག་སྒྲ་ནི་གཙོ་མིང་དང་མིང་གི་ཆ་ཤས་གཉིས་ལས་གྲུབ་པའི་བདག་པོའམ་གང་ཟག་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཙོ་མིང་ནི་ངོ་བོ་གསལ་བར་སྟོན་པའི་མིང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་གཙོ་བོ་དང་། པ་པོ་སོགས་མིང་དེའི་ཆ་ཤས་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྟོན་པ་ཞེས་པར་མཚོན་ན་སྟོན་ནི་མིང་དེའི་གཙོ་མིང་དང་། པ་ཞེས་པ་མིང་གི་ཆ་ཤས་དེར་མཐུན་གྱི་བདག་སྒྲ་ཡིན། ཞིང་པ་ཞེས་པར་མཚོན་ན་ཞིང་ནི་གཙོ་མིང་དང་པ་ཞེས་པ་མིང་གི་ཆ་ཤས་དེར་མཐུན་གྱི་བདག་སྒྲ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། ། འདི་ལྟར་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་ནང་ལས་དང་པོ་བའམ་ན་ཆུང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བདག་སྒྲའི་སྐོར་གོང་དུ་གསལ་བ་བཞིན་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་ངང་ནས་དཔེར་བརྗོད་དང་དབྱེ་ཞིབ་རྒྱས་པར་བྱས་ནས་བདག་སྒྲ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ན་སློབ་མས་ཤེས་སླ་བ་མ་ཟད་དེ་ནི་བདག་སྒྲའི་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་གཞན་རྣམས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོའམ་རྨང་གཞི་ལྟ་བུའང་ཡིན་ནོ། །

གཉིས། བདག་སྒྲའི་ཕྲད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་སྐོར།

འདི་ཡང་། སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་ཤེས་བྱ་རྒྱ་སྐྱེད་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་མཁས་པ་སོ་སོའི་བཞེད་ཚུལ་མི་གཅིག་པས་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ཀྱང་མི་གཅིག་པ་མཐོང་བས་དེ་དག་གསལ་བཤད་བྱ་བར་གལ་ཆེ་བ་སྟེ། ༡.སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ་ལས།“པ་བ་ཅན་ནི་བདག་པོའམ། ། ལྡན་པའི་དོན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ། །”①ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། པ་བ་པོ་ཅན་བཞི་ནི་བདག་སྒྲར་འཇུག་གོ་ཞེས་ཞ་ལུ་ལོ་ཆེན་དང་།པྲ་ཏི་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ། ལྕང་སྐྱ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་སོགས་མཁས་པ་མང་པོས་དེ་ལྟར་བཞེད་དོ། ། ༢.སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་གྱིས།“པའམ་ཅན་ནི་བདག་པོའམ། །”②ཞེས་དཔེ་དག་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། ། ཞེས་རྩ་འགྲེལ་གོང་བསྒྲིགས་ཏེ་སྡེ་བ་སྔ་མ་བཅོས་ནས། བ་བདག་སྒྲར་མི་འགྲོ་བར་བཞེད་ལ། ཅན་དང་ལྡན་གཉིས་གང་ཞིག་གང་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་བདག་སྒྲ་དང་མཚུངས་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་བེམ་པོ་ལའང་འཇུག་པས་བདག་སྒྲར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་གཉིས་ཀྱང་བདག་སྒྲ་ཡིན་པ་མ་ངེས་ཀྱང་བདག་སྒྲ་ལ་འཇུག་པ་ཡོད་པར་འདོད་པའོ། ། ༣.དངུལ་ཆུ་དྷརྨ་བྷ་དྲས།“《སི་ཏུའི་ཞལ་ལུང》ཞེས་པ་སི་ཏུའི་དགོངས་པ་ལ་གཏུགས་ནས་སུམ་རྟགས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་དེ་བརྩམས་གནང་མོད། བདག་སྒྲའི་སྐོར་སི་ཏུའི་དགོངས་པ་དེ་ཅུང་མ་འཐད་པར་དགོངས་ནས་རྗེ་ཞྭ་དམར་པས་མཛད་པའི་འགྲེལ་ལུགས་ལ་གཞི་བྱས་ནས། པུ་ལིངྒ་ཞེས་པའི། པུ་ཞེས་པ་པ་སྡེ་དང་ལིངྒ་རྟགས་ཡིན་པས། པ་སྡེ་ནས་འབྱུང་བའི་པ་དང་པོ། བ་དང་བོ། མ་དང་མོ་རྣམས་ཆ་ཤས་སུ་སྔར་མེད་པ་ལ་གསར་དུ་སྦྱར་བ་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་འགྱུར”③ཞེས་བདག་སྒྲ་ལ་པ་པོ་བ་བོ་མ་མོ་བཅས་བཞེད་དོ། ། ༤.དངུལ་ཆུ་དྷརྨ་བྷ་དྲའི་ཐུགས་སྲས། དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་། བ་དང་མ་ན་རོ་ཅན་དང་བཅས་བདག་སྒྲར་བཞེད་དེ། ལེགས་བཤད་ལྗོན་པའི་དབང་པོ་ལས། ན་རོ་ཡོད་མེད་པ་བ་མ། ། ཞེས་གསུངས་པའོ། ། ༥.གཞན་ཡང་།དབྱངས་ཅན་ངག་དབང་གིས་པ་པོ་བ་བོ་མ་མོ་ཕ་ཕོ་ཅན་ལྡན་མཁན་ཏེ་བཅུ་གཅིག་པོ་རྣམས་བདག་སྒྲ་རུ་འགྲོ་བར་གསུངས། ༦.《ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང》ལས།“པ་པོ་བ་བོ་མ་མོ་སྟེ། བདག་སྒྲ་དངོས་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་བའི་དྲུག་དང་།བདག་སྒྲ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་རིགས་སུ་གྱུར་བ། ཅན་དང་ལྡན་དང་མཁན་རྣམས་ཏེ”①ཞེས་དངོས་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་བཅས་དགུར་གསུངས། ༧.གཞན་ཡང《བློ་གསལ་འཇུག་ངོགས》ལས།“བདག་སྒྲ་པ་བ་པོ་བོ་ཅན་ལྡན་རྣམས་ཏེ། པ་བ་པོ་བོ་རྣམས་དོན་ཕོ་བརྗོད་པ་ལ་གཙོ་ཆེར་སྦྱོར་བ་ན། སྐྱེས་པའི་རྟགས་སམ་ཕོའི་རྟགས”②ཞེས་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་སོགས་ཀྱིས་པ་པོ་བ་བོ་མ་མོ་ཅན་ལྡན་མཁན་ཏེ་དགུ་བོ་རྣམས་བདག་སྒྲ་རུ་འགྲོ་བར་བཞེད་དོ། །

འདི་ལྟར་མཁས་པ་སོ་སོའི་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བར་གཞིར་བྱས་ཏེ། རང་ངོས་ནས་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་དང་ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་གི་བཞེད་པ་ལྟར་སླད་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་དག་དེ་ལྟར་གསལ་འགྲེལ་བྱས་ན་དེ་བས་ལེགས་པར་མཐོང་སྟེ། རྩ་བ་སུམ་ཅུ་བ་ལས། གང་མིང་གི་ནི་མ་མཐའ་ན། ། པུ་ལིངྒ་ཡི་སྒྲ་མེད་པ། ། ཞེས་པའི་པུ་དེ་དབྱངས་ཅན་སྒྲ་མདོ་ལས་ཀུ་ཙུ་ཊུ་ཏུ་པུ་སྡེ་བ་རྣམས་སོ། ། ཞེས་ཀུ་དེ་ཀ་སྡེ་ལ་གོ་བ་དང་ཙུ་ཞེས་ཙ་སྡེར་གོ་བ་དང་། པུ་ཞེས་པ་སྡེ་བར་གོ་དགོས་སོགས། པུ་ཞེས་པ་པ་སྡེ་དང་ལིངྒ་ཞེས་རྟགས་ཡིན་པས། པ་སྡེ་ནས་བྱུང་བའི་པ་དང་པོ། བ་དང་བོ། མ་དང་མོ་རྣམས་ཆ་ཤས་སུ་སྔར་མེད་པ་གསར་དུ་སྦྱར་བ་ན་བདག་པོའི་སྒྲ་འགྱུར་ཞེས་གོ་དགོས། ཡིན་ཡང་། དབྱངས་ཅན་ངག་དབང་གིས་ཕ་ཕོ་གཉིས་བདག་སྒྲ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ལེགས་བཤད་གཅེས་བསྡུས་སུ་གསུངས་ཡོད་པ་གང་ཞིག་མཁས་པ་ལ་ལས་ཕ་ཕོ་བདག་སྒྲ་རུ་འགྲོ་བའི་དཔེར་བརྗོད་ཀྱང་བཀོད་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཨ་ཕ། པ་ཕ། རྟ་ཕོ་ལྟ་བུ་འཇོག་མོད། ཡིན་ནའང་། གུས་མོ་ལྟར་ན་བདག་སྒྲ་ཞེས་པ་ནི་མིང་དེ་ལྡན་གྱི་དངོས་པོའི་བདག་པོའམ། བྱ་བ་བྱེད་མཁན། ཆོས་དེ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཅིག་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དེར་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་ལས། གང་ཟག་གི་དོན་སྟོན་པ་ཙམ་གྱི་བདག་སྒྲར་འཇོག་མི་རུང་སྙམ། འདི་ལྟར། ཨ་ཕ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཕ་དེས་ཨ་དེའི་བདག་པོའམ་བྱ་བ་བྱེད་མཁན། ཆོས་དེ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཅིག་མི་སྟོན་པར་ཨ་ཕ་ཞེས་པ་ནི་མིང་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་གང་ཟག་ཙམ་ཡིན་པར་སྙམ་པས། འདི་ལྟར་ཕ་ཕོ་གཉིས་བདག་སྒྲ་རུ་འགྲོ་བའི་དཔེར་བརྗོད་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་མེད་ཕྱིར་ཕ་ཕོ་གཉིས་བདག་སྒྲ་རུ་མི་འགྲོ་བར་སྙམ་ལ། པ་པོ་བ་བོ་མ་མོ་རྣམས་ནི་དངོས་བསྟན་གྱི་ཕྲད་དྲུག་ཡིན་ཏེ། དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི་སུམ་ཅུ་བའི་སྙིང་པོ་ལེགས་བཤད་ལྗོན་དབང་ལས། ན་རོ་ཡོད་མེད་པ་བ་མ། ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་མཁས་པ་ལ་ལས་མ་དང་མོ་གཉིས་བདག་སྒྲ་མ་ཡིན་ཏེ། པུ་ལིངྒའི་སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཡོད་མོད། དེ་ཡང《བརྡ་སྤྲོད་བློ་གསལ་དགའ་སྟོན》ལས།“པུ་ལིངྒའི་སྒྲ་ཞེས་པ་སྐྱེས་པའམ་ཕོ་སྒྲ་ལ་གོ་ཚུལ་གཅིག་དང་། པ་སྡེའི་ཕོ་མོའི་རྟགས་ལ་གོ་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་བཤད་པ་ལ། ཕྱི་མ་ལྟར་ན་མ་མོ་གཉིས་པ་སྡེའི་མོ་རྟགས་ཅན་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་འགྲིག་ལ། སྔ་མ་ལྟར་ནའང་དངོས་ལ་ཕོ་སྒྲ་གསུངས་མོད། ཤུགས་བསྟན་ནམ་ཞར་ལ་ཅན་ལྡན་གཉིས་དང་མ་མོའང་ཡོད་དོ”③ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འདིར་མ་དང་མོ་གཉིས་ཀྱི་པ་སྡེའི་ཕོ་མོའི་རྟགས་ལས་གཙོ་བོ་མོ་རྟགས་སུ་མཚོན་པར་བྱས་ཏེ་བདག་སྒྲའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ན་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་དུ་འཇོག་ཆོག་སྙམ།

ཡང་ཅན་ལྡན་མཁན་གསུམ་གྱིས་གང་ཞིག་གང་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་བདག་སྒྲ་དང་མཚུངས་ཀྱང་དེ་དག་བེམ་པོ་ལའང་འཇུག་པས་བདག་སྒྲར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་གསུམ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལ་ཡོད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཆ་ནས་བདག་པོའི་དོན་བསྟན་པར་གྱུར་བའང་མང་དག་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཤེས་ཡོན་ཅན། གསེར་དངུལ་ཅན། སྙན་ངག་མཁན། སྒྱུ་མ་མཁན། དཔྱོད་ལྡན། བློ་ལྡན་སོགས་དཔེར་བརྗོད་དུ་མ་འཇོག་ཏུ་ཡོད་པས། དེ་ལྟར་ཅན་ལྡན་གྱི་སྒྲ་ཡོད་ཚད་བདག་སྒྲར་མ་ངེས་པས་དེ་དག་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་དུ་མ་བཞག་ན་པ་པོ་གཉིས་ཀྱང་རིགས་མཚུངས་ཏེ། བུམ་པ་དང་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་བདག་སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་འཇུག་ཡུལ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། ཞེས་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ན་ཆུང་སློབ་མ་རྣམས་ལ་བདག་སྒྲའི་དངོས་བསྟན་གྱི་ཕྲད་དྲུག་དང་། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཅན་ལྡན་མཁན་གསུམ་ཡོད་པ་བཅས་ཁ་གསལ་གོ་བདེའི་ངང་ནས་ཤེས་སུ་བཅུག་ན་དེ་བས་བཟང་སྙམ་མོ། །

མདོར་ན། བདག་སྒྲར་དངོས་བསྟན་ཕྲད་དྲུག་སྟེ། པ་པོ་བ་བོ་མ་མོ་དང་། བདག་སྒྲ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཅན་ལྡན་མཁན་བཅས་ཁྱོན་ཕྲད་དགུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། བདག་སྒྲའི་ཕྲད་དགུ་བོ་མིང་གང་རུང་ལ་སྦྱར་བ་ཙམ་གྱིས་གང་ལ་དབང་བའམ་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་བདག་པོའི་དོན་མི་སྟོན་ཏེ།

སྐབས་འགར་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་ཡོད་ཀྱང་བདག་པོའི་དོན་མི་སྟོན་པའོ། ། དཔེར་ན། རྐང་པ། སྔོན་པོ། བདེ་བ། བྲོ་བ། བ་མོ། སྡོང་པོ་ལོ་མ་ཅན། འདབ་ལྡན་སོགས་ལྟ་བུའོ། ། དེ་དག་ནི་བདག་སྒྲ་ལས་ལོགས་སུ་གྱུར་བའི་མིང་མཐའ་ཡིན་པའོ། །

གཉིས་པ། བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལེགས། ། ཞེས་པའི་འགྲེལ་ཚུལ།

བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལས་བདག་སྒྲ་དང་མིང་མཐའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་དག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་ལེགས་བཤད་ལྗོན་དབང་ལས། བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལེགས། ། ཞེས་པའི་རྩ་འགྲེལ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲེལ་ཚུལ་མང་བས་སློབ་ཁྲིད་ལག་ལེན་སྐབས་དེའི་ཐད་ལ་ཇི་ལྟར་འགྲེལ་དགོས་མིན་གྱི་གནད་ལ་དཀའ་ཁག་མང་དག་ཅིག་ཐོན་དང་ཐོན་བཞིན་ཡོད། གུས་མོ་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན། དབྱངས་ཅན་གྲུབ་པའི་རྡོ་རྗེས། བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལེགས། ། དེར་སྦྱོར་བ་ལེགས་ཞེས་པའི་ཚིག་ལ་གོ་རྒྱུ་ལྷག་པོ་འདུག་བསམ་སྟེ། ༡. དེ་ཡང་། བདག་སྒྲ་ཡར་གྱུར་དང་ཆར་གྱུར་ཅེས་པ་ནི་ཆ་དང་ཡ་ཡི་རྣམ་པ་སྟེ། སྐབས་དེར་ཆ་ཡའི་འགྲོ་སྟངས་དེ་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་སྦྱར་རྗེས་ཆ་ཡའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཇི་ལྟར་ཡིན་མིན་ལ་བལྟས་ན་ལེགས་པར་མཐོང་། དེ་ཡང། གཅིག གསུམ། ལྔ་སོགས་ལ་ཡ་གྲངས་དང་། གཉིས། བཞི། དྲུག་སོགས་ལ་ཆ་གྲངས་ཟེར་བ་ལྟར། ལྷ་ས་བ། སེ་ར་བ་ལྟ་བུ་ཡར་གྱུར་བ༵་དང་འབྲོག་པ། མཁས་པ་ལྟ་བུ་ཆར་གྱུར་པ༵་ཡིན་པས་དེ་འདྲའི་ཡར་གྱུར་པ་ལ་བ༵་ཉིད་དང་ཆར་གྱུར་པ་ལ་པ༵་ཉིད་སྦྱོར་ན་ལེགས་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡ་ལ་བ་ཆ་ལ་པ་སྦྱོར་དགོས་ཞེས་གསུངས་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན། སློབ་ཁྲིད་པ། ཤོད་པ་པོ་ལྟ་བུ་ཡ་ལ་པ་དང་བཟོ་བ། མགར་བ་སོགས་ཆ་ལ་བ་སྦྱར་བའི་དཔེར་བརྗོད་དུ་མ་ཡོད་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་བཟུང་བྱ་མི་རུང་བར་ལེགས་ཞེས་པའི་དོན་ལ་བསམ་དགོས་པ་ཡིན། ལེགས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་འོས་འཚམ་གྱིས་སྦྱར་ན་ཆོག་པ་ཞེས་པའི་དོན་གཅིག་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ཡིན་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལྟར་ངེས་དགོས་པའི་དོན་ལ་མི་གོ་བར་བྱའོ། །

༢.《བསྡུས་གསལ་སུམ་ཅུ་བ》ལས།“བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལེགས། ། ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་བརྗོད་བདེ་མིན་དང་འཇུག་བདེ་མིན་ལ་བལྟས་ནས་སྦྱར་ན་ལེགས་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་སྦྱོར་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་ཚིག་ལྟར་སྦྱོར་དགོས་པའི་ནན་བཤད་མཛད་མེད་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ན་འགྲིག”①ཅེས་གསུངས། ༣.བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་ན་ལེགས། ། ཞེས་གསུངས་པའི་ལེགས་ཡིག་འདིས་བདག་སྒྲའི་པ་དང་བ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་འདོད་ལུགས་མི་གཅིག་པའི་རྙོག་དྲ་ཅུང་ཡོད་པ་འབུར་དུ་གསལ་བས། འདི་ཡང་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་ཁ་སྐད་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མིན་ནམ་སྙམ་སྟེ། 《བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་རྣམ་བཤད་གསར་སློབ་བདེ་ལམ》དུ“དབུས་གཙང་སོགས་ཀྱི་ཁ་སྐད་ལ་བ་ཁ་ཟུམ་ཚང་མ་པ་ཁ་ཕྱེའི་སྒྲ་རུ་ཀློག་འདུག་པ་ཅུང་མང་བ་དང་ཨམ་སྐད་དུ་པ་དང་བ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲ་འདོན་ཚུལ་ལ་ཁྱད་ཆེ་བས་ཕན་ཚུན་ནོར་དོན་མེད། པ་བའི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་དེ་རྟགས་འཇུག་གི་མིང་མཐའ་འདྲེན་ཚུལ་ལས་བྱུང་ཞིང་། པ་བའི་ཡི་གེའི་ཐོབ་ཐང་ནི། སྒྲ་དྲག་ཞན་གྱི་མིང་མཐའ་འདྲེན་ཚུལ་གྱི་རྣམ་གཞག་ལྟར་བྱས་པ་ཡིན”②ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་། རང་ངོས་ནས་བདག་སྒྲའི་སྦྱོར་ཚུལ་དག་ལག་ལེན་གྱི་སྐབས་སུ་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་ཁ་སྐད་དང་ཅུང་འབྲེལ་བ་འདུག་སྙམ་སྟེ། ཁམས་དབུས་ཕལ་ཆེ་བས་པ་པོ་གཉིས་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པ་དང་། ཨ་མདོ་པས་བ་བོ་གཉིས་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པར་འདོད་དེ། དཔེར་ན། དབུས་པས་གླ་པ་ཟེར་དུས་ཨ་མདོས་གླ་བ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། དབུས་པས་གླུ་པ་དང་ཨ་མདོས་གླུ་བ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པས། ཡུལ་སྐད་དང་ཡིག་སྐད་ཕན་ཚུན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆ་ལ་མི་རྨོངས་པར་བྱ་རྒྱུ་ཡང་གལ་ཆེ་བར་སྙམ། འདི་ལྟར་བདག་སྒྲ་ཡ་གྱུར་བ་དང་ནི། ། ཆ་ལ་པ་ཉིད་སྦྱོར་ན་ལེགས། ། ཞེས་པའི་ལེགས་ཡིག་འདིས་དོན་དུ་ཡུལ་དུས་མི་འདྲ་བ་སོ་སོའི་ཁ་སྐད་མི་འདྲ་བ་ལ་བསྟུན་ནས་བརྗོད་བདེ་མིན་དང་འཇུག་བདེ་མིན་གྱི་ཐད་ནས་གང་བདེར་སྦྱར་བ་དང་། ལ་ལ་ནི་སྒྲ་དྲག་ཞན་གྱི་མིང་མཐའ་འདྲེན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྦྱར་དགོས་པ་འདྲ་བར་འདོད་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྩ་ཚིག་ལྟར་སྦྱོར་མི་དགོས་པའི་དོན་ཞིག་ཀྱང་གོ་རྒྱུ་ཡོད་པར་སྙམ། འདིའི་ཐད་ང་ཚོས་སྔར་བས་ཞིབ་མོའི་བློས་འབྱེད་དགོས་པའི་ཆ་ནི་མང་དག་ཅིག་སྣང་ཡང་འདིར་ཁྱད་པར་ལེགས་ཞེས་པ་ལ་གོ་བསྐོན་གྱིས་སློབ་མའི་ཡོན་ཚད་དང་མཐུན་པའི་གསལ་འགྲེལ་བྱས་ན་སྦྱོང་བདེ་བ་ཡིན་སྙམ་མོ། །

གསུམ་པ། པུ་ལིངྒ་ཡི་སྒྲ་མེད་པ། ། ཞེས་པའི་པུ་ལིངྒའི་འགྲེལ་ཚུལ།

བདག་སྒྲ་སློབ་ཁྲིད་སྐབས་ཀྱི་གནད་དོན་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་སུམ་ཅུ་བའི་རྩ་བ་ལས། པུ་ལིངྒ་ཡི་སྒྲ་མེད་པ་ཞེས་པའི་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་པུ་ལིངྒ་ཞེས་པ་དང་དེ་མེད་པ་ལ་གསར་དུ་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཚུལ་དེ་ཡིན་སྐབས་འདིར་མཁས་པ་སོ་སོས་འགྲེལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་མང་དག་ཅིག་ཐོན་ཡོད་ལ། འགྲེལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འདི་དག་ལ་གཞིགས་ནས་རྩོད་རྙོག་ཀྱང་མང་དག་ཅིག་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་སྟེ། ༡.《མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས》ལས།“པུ་ལིངྒ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་རྟགས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན”③ཞེས་པུ་ལིངྒ་ཞེས་པ་སྐྱེས་བུའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་དང་། ༢. རྗེ་པྲ་ཏི་དང་ཞ་ལུ་ལོ་ཆེན། དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་སོགས་ཀྱིས་པུ་ལིངྒ་སྟེ།“པུ་རུ་ཥ་སྐྱེས་པའི་སྐད་དོད་ཡིན་པ་དང་ལིངྒ་རྟགས་ཀྱི་སྐད་དོད་ཡིན་པ་དེའི་རུ་དང་ཥ་ཕྱིས་ནས་པུ་ལིངྒར་བསྡུས་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་རྟགས་སམ་ཕོ་རྟགས”④ཞེས་པའོ། ། ༣. དངུལ་ཆུ་དྷརྨ་བྷ་དྲའི་ཙནྡྲ་པ་ལས།“ཨུཏྲ་ཀྱི་སྡེ་དང་བཅས་པའོ། ། ཞེས་པ་ལྟར་པུ་ཞེས་པ་སྡེ་དང་ལིངྒ་ཞེས་པ་རྟགས་ཏེ་པ་སྡེ་ནས་འབྱུང་བའི་ཕོ་རྟགས་པ་དང་། མོ་རྟགས་མ། མ་ནིང་གི་རྟགས་བ་གསུམ་གྱི་སྒྲ་སྔར་མེད་པ་ལ་གསར་དུ་པུ་ལིངྒའི་སྒྲ་གསུམ་པོ་གང་རུང་སྦྱར་བ་ན་དེ་ནི་བདག་པོའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའོ”①ཞེས་སྡེ་བའི་སྟེང་ནས་འགྲེལ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །

གོང་གི་འགྲེལ་བ་དག་འདི་བདེན་དེ་ནོར་གྱི་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་སྤོབས་མོད། འོན་ཀྱང་རང་ངོས་ནས་འགྲེལ་ཚུལ་གསུམ་པར་ཡིད་ཤིན་ཏུ་འཐད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་སྡེ་བའི་སྟེང་ནས་འཆད་དོན་ནི《སུམ་རྟགས་བཤད་སྦྱར་ལེགས་བཤད་གཅེས་བསྡུས》ལས།“ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་སྡེ་བའི་སྟེང་ནས་བཤད་པ་འདི་བོད་སྐད་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་མཐུན་ཚབས་ཆེ་ཞིང་། མཁན་པོས་བོད་ཡིག་གི་བརྡ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཚེ་བོད་སྐད་ཀྱི་གྲགས་པ་འགོག་པར་མི་མཛད་པས། སྡེ་བའི་སྟེང་ནས་བཤད་པ་འདི་མཁན་པོའི་དགོངས་པར་གནས་པར་སེམས་ཏེ”②ཞེས་དང་། 《ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང》ལས།“མིང་བརྡ་གཅིག་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་དུ་མར་འགྲེལ་བ་ནི་མཁས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་མཁས་པས་བཤད་ན་ཅི་ཡང་བདེན་ཞེས་པའི་དོན་ལྟར་དངུལ་ཆུ་དྷརྨ་བྷ་དྲ་རིན་པོ་ཆེའི་འགྲེལ་ཚུལ་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་ཁ་སྐད་དང་མཐུན་པས་ན་འདིའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བཀྲལ་བ་ཡིན་ནོ”③ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་ཡང་པུ་ལིངྒ་ཞེས་པ་དེ་སྐྱེས་པའི་རྟགས་སུ་འགྲེལ་ན་འདིའི་ཐད་དོན་འགའ་ཞིག་ལ་ངེས་པ་རྙེད་དགོས་པ་འདུག་སྟེ། 《བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལ་འཇུག་པའི་ཉམས་སྣང》ལས།“པུ་ལིངྒ་ཡི་པུ་དང་མིང་གཞི་མཐུན་པ་ནི་པ་སྡེ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་དང་པོ་པ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་།སྐྱེས་པས་དབང་བྱེད་པའི་དུས་རབས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་ཤན་ཞུགས་ནས་པུ་ལིངྒ་སྟེ་ནུས་ལྡན་གྱི་སྐྱེས་པ་བདག་པོའི་གནས་སུ་འདོད་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང་པ་སྡེའི་ནང་ནས་ཀྱང་མིང་གཞི་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་སྐབས་པ་ཉིད་ཕོར་འཇུག”④པའི་ཕྱིར་ན། རྒྱུ་མཚན་དེ་གསུམ་གྱིས་ཐོན་མིས་པ་པོ་བདག་སྒྲར་བཞེད་པ་རུ་ངེས་པ་རྙེད་དགོས་སོ། ། པུ་ལིངྒ་སྐྱེས་པའི་རྟགས་སུ་འདོད་མོད། གཞན་དུ་ཕོ་རྟགས་སུ་འགྲེལ་ན་ཁུངས་ལུང་མེད་པའི་རྩོད་རྙོག་མང་དག་ཅིག་ཐོན་ཡོང་བ་ཡིན། 《བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལ་འཇུག་པའི་ཉམས་སྣང》ལས།“ཕོ་རྟགས་དང་འབྲེལ་བའི་ལྐུགས་བཤད་བགྱིས་ན་ཕ་དང་ཕོ་བདག་སྒྲ་ལ་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་ནམ། བ་བོ་མ་མོ་བདག་སྒྲ་ལ་ཁ་སྐོང་གིས་འདོད་ན་དེ་བཞི་ཕོ་རྟགས་དང་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡོད་བརྗོད་ན་ལན་འདེབས་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ”⑤ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། ། དེ་ལྟར་པུ་ལིངྒ་ལ་འགྲེལ་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྡེ་བའི་སྟེང་ནས་གསལ་འགྲེལ་བྱས་ན། གཅིག་ནས་ལས་དང་པོ་བས་གོ་བ་ལེན་པར་སྟབས་བདེ་བསྐྲུན་ཐུབ་པ། གཉིས་ནས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་བདག་སྒྲའི་ཕྲད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་སྐོར་ལའང་ཕན་ཐོགས་འདུག་སྙམ།

མདོར་ན། བདག་སྒྲ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་ལ་ང་ཚོ་ཕྱི་རབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ད་དུང་ཡང་བསམ་གཞིག་བྱ་དགོས་པའི་ཆ་མང་དུ་མཐོང་། ཡིན་ཡང་། གུས་མོ་ནི་སྦྱང་སྟོབས་དང་རིག་སྟོབས་ཞན་པས་གནད་དོན་འདི་དག་ལ་ཕྱོགས་སྡོམ་ཙམ་ལས་དབྱེ་ཞིབ་བྱ་བའི་སྤོབས་པ་ཡེ་ནས་མ་བྱུང་བས། འདི་དག་ཡོད་ཚད་སླད་འབད་པའི་གཞིར་འགྱུར་བར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ཡང་ད་ཐེངས་འདིར་མཁས་དབང་མང་པོའི་བརྩམས་ཆོས་དཔྱད་གཞིར་བཟུང་ནས་ལུང་རིགས་མང་དག་དྲངས་ཡོད་ལ། འབྲེལ་ཡོད་དཔེ་ཆ་མི་ཉུང་བ་ལས་དོན་མཚོན་དཔེར་བརྗོད་ཀྱང་སྐོང་བསྡུས་བྱས་པ་དང་། མཐར་རང་སྟོབས་ཀྱི་མྱོང་བ་དང་བསམ་ཚུལ་དག་ཡིག་ལམ་དུ་ཕབ་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། རང་ཉིད་ཤེས་ཚད་དམན་པའི་དབང་གིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་དང་རྗོད་བྱེད་ཚིག་ལ་ནོར་ཉེས་འཕྱུགས་གསུམ་སོགས། མི་མཐུན་པའི་ཆ་མང་དུ་མཆིས་ངེས་པས། དགོངས་འཆར་ལྷུག་སྩོལ་ཡོད་པ་ཞུའོ། །

* ཚེ་རིང་མཚོ་མོ། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་རིག་གཞུང་སློབ་གླིང2022ལོའི་བོད་སྐད་ཡིག་ཆེད་ལས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ་ཡིན།

① སི་ཏུ་པཎ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས། ཀརྨ་སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་མཁས་པའི་མགུལ་རྒྱན་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2017:3.

① སྐལ་བཟང་འགྱུར་མེད། བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་ཁྲིད་རྒྱུན་རབ་གསལ་མེ་ལོང་། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1981:253.

② དོར་ཞི་གདོང་དྲུག་སྙེམས་བློ། བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་རྣམ་བཤད་གསར་སློབ་བདེ་ལམ། [M] ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2018:55.

① དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པ། སྨྲ་སྒོ་མཚོན་ཆ། [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1980:66.

① ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་། ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང་། [M] ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2016:192.

② དམུ་དགེ་བསམ་གཏན། བོད་ཀྱི་ཡི་གེའི་སྤྱི་རྣམ་བློ་གསལ་འཇུག་ངོགས། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2016:49.

③ དམུ་དགེ་བསམ་གཏན། བརྡ་སྤྲོད་བློ་གསལ་དགའ་སྟོན། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2005:99.

① བྱང་དངོས་པ་རྡོ་རྗེ་དངོས་གྲུབ། བསྡུས་གསལ་སུམ་ཅུ་པ། [M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2006:88.

① པྲ་ཏི་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ། པྲ་ཏི་རིན་ཆེན་དོན་གྲུབ་ཀྱི་སུམ་རྟགས་དགོངས་འགྲེལ། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2017:55.

① དབྱངས་ཅན་ངག་དབང་། སུམ་རྟགས་བཤད་སྦྱར་ལེགས་བཤད་གཅེས་བསྡུས། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1989:66.

① ① བཀྲ་ཐང་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན། བརྡ་སྤྲོད་གཞུང་ལ་འཇུག་པའི་ཉམས་སྣང། [M] བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1997:137.