2019ལོའི་ཟླ་3པ་ནས་བཟུང་ང་ཚོས་ཐེངས་འདིའི་འཛིན་གྲྭ་ཚུད་པའི་གཞོན་དར་འཛིན་གྲྭ་ཐེངས་6གཉེར་ཡོད། འགོ་ཚུགས་འཛིན་གྲྭའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཐེངས་རེར་ང་རང་ཡོང་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཡིན། ངས་དོན་འདིར་མཐོང་ཆེན་བྱེད་དོན་ནི་ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཚར་ལོངས་ཡོང་བ་དེ་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་བྱ་གཞག་ལ་རྒྱུན་འཛིན་མཁན་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལས་པས་རེད། ངའི་གཏམ་བཤད་རེ་རེར་གནད་ཆེ་ས་རེ་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་བླང་བྱ་གཅིག་མཐུན་ཡིན་ཏེ། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ཏང་དང་མི་དམངས་ལ་བློ་དཀར་ཞིང་བློས་ཁེལ་བ་དང་དུས་རབས་ཀྱི་ལས་འགན་ལྗིད་པོ་ལྕོགས་པའི་ཀ་གདུང་ལྟ་བུའི་ཤེས་ལྡན་པ་ཆགས་པར་རེ་ལྟོས་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། གཤམ་ལ་ངས་གནད་དོན་འགའ་ནན་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
དང་པོ། ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས། ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ནི་ཏང་འཛུགས་པ་དང་ཏང་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ལ། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པའི་ཆགས་ས་དང་རྟེན་སའི་གཞི་མའང་ཡིན། དོན་དངོས་མང་པོའི་ཐོག་ནས་གསལ་བར་བསྟན་ཡོད་པ་ནི། སྲིད་ཏང་ཞིག་ལ་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ཤོར་ན། བསམ་པའི་འབྲེལ་ཐག་ཆད་དེ་ཁྭ་ཏའི་ཁྱུ་ཚོགས་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་རླུང་འཚུབ་དྲག་པོ་དང་འཕྲད་ན་ཁ་ཁར་འཐོར་འགྲོ་བ་དང་། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་ཞིག་གིས་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་དོར་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བླ་སྲོག་འདོར་ངེས་ཡིན་པ་དང་། ཉམས་སད་དང་འཕྲད་ཚེ་ཕམ་ངེས་ཡིན་པ་དེ་ཡིན། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པས་རྒྱུན་འཛིན་ཡག་པོར་འཛིན་དགོས་ན། གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་བློ་མཐུན་ཏེང་ཞའོ་ཕིན་གྱིས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན་“གསར་བརྗེའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པའི་དཔའ་ངར་ཞུམ་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུན་”ཡག་པོར་འཛིན་དགོས་པ་སྟེ། མར་ཁེ་སིའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་དད་མོས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་ཆེན་པོ་དང་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཕུགས་བསམ་གྱི་ཆེད་དུ་འབད་འཐབ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ཡག་པོར་འཛིན་དགོས་པ་དེ་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པའི་མི་ཚང་མས་མར་ཁེ་སིའི་རིང་ལུགས་དང་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ལ་དད་མོས་མི་བྱེད་ཅིང་། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དར་ཆ་འདི་མི་སྒྲེང་ན། ཡོ་རོབ་གླིང་ཤར་མར་འགྱུར་བ་དྲག་པོ་བྱུང་བ་དང་། སུའུ་གུང་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཤོར་བ། སུའུ་ལེན་སིལ་བུར་ཐོར་བ་ལྟ་བུའི་“རྒྱལ་ཁབ་སྟོངས་པའི་གདུང་བར་ཕྱིར་ལྟ་མི་བཟོད་”ཅེས་པའི་སྐྱོ་གར་དེ་རིགས་འབྱུང་སྲིད།
སྤྱིའི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན་གྱི་རྒྱུན་མཐུད་སློབ་གསོ་སྤེལ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དུས་རབས་གསར་པར་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་ལ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་དོན་དངོས་དང་། “ཤར་འཕར་ནུབ་ཆག་”དང་“ཀྲུང་འཇགས་ནུབ་ཟིང་”སྔར་བས་མངོན་གསལ་ཆེ་བའི་བསྡུར་བ་ལས་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ཇེ་བརྟན་དུ་བཏང་ཡོད། དུས་མཚུངས་སུ་ང་ཚོས་མཐོང་དགོས་པ་ཞིག་ནི། གནས་བབ་གསར་པར་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་ཐད་འཕྲད་པའི་ཉམས་སད་ཉུང་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་དེ་བས་ཇེ་མང་དུ་གྱུར་ཡོད། དེ་ཡང་གནས་ཚུལ་རིགས་འགར་མཐོང་ཆེན་བྱེད་དགོས་ཏེ། རིགས་གཅིག་ནི། མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གུང་ཁྲན་ཏང་མིའི་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ངོ་མ་གཏན་ནས་འཆང་མྱོང་མེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལྟ་བ་དང་། མི་ཚེའི་ལྟ་བ། རིན་ཐང་ལྟ་བ་བཅས་མ་གཞི་ནས་ཡང་དག་མིན་ལ། ཏང་གི་དཔུང་ཁག་ནང་ཞུགས་པའི་ཀུན་སློང་མི་གཙང་བ་ཡིན། རིགས་གཞན་ཞིག་ནི། ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ཀྱི་སྟེང་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཞིང་བརྟན་པོ་མེད་ལ་གཡོ་འགུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བྱ་བ་ལམ་ལྷོང་བྱུང་དུས་སེམས་ཤུགས་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་ཁེངས་པ་དང་། བར་ཆད་དང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཚེ་སེམས་ཤུགས་ཉམས་ཤིང་ཡིད་ཕམ་པ་དང་། ཐ་ན་བག་མེད་ལྷོད་གཡེང་དང་ངན་གོམས་ཤོར་བ་རེད། ད་དུང་རིགས་གཅིག་ཡོད་པ་ནི། ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ལ་གཞི་རྩའི་ངེས་ཤེས་ཡོད་པ་དང་། ཏང་ལ་བབ་ཆགས་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་གཉིས་མེད་དད་སེམས་བརྟན་པ་དང་ཉམས་མེད་ཡིད་ཆེས་འདྲོངས་པའི་བློ་དཀྱེལ་ཆེན་པོ་མེད་པས། རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་ཤིང་། ལྷག་པར་དུ་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ལག་ལེན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་དང་ཉམས་སད་ལས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བློ་རྩ་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ཉམས་པའམ་གཡོ་འགུལ་ཐེབས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ན་དེ་ནི་ཡིད་ཆེས་ངོ་མ་མི་བྱེད་པ་ལས་མ་འདས། མི་ལ་ལས་རྒྱུན་དུ་མར་ཁེ་སིའི་རིང་ལུགས་ཧ་ཅང་རྙིང་པ་དང་། གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ཧ་ཅང་རྒྱང་ཐག་རིང་བ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཧ་ཅང་དུས་ཡུན་རིང་བ་བཅས་ཡིན་པ་དང་། དབང་ཆ་ནི་ད་གཟོད་ཧྲག་པོ་ཡིན་པ་དང་། ལག་དངུལ་ནི་ད་གཟོད་མངོན་སུམ་ཡིན་པ། ལོངས་སྤྱོད་ནི་ད་གཟོད་ངོ་མ་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ནོར་འཁྲུལ་གྱི་གཏམ་སྤྱོད་དེ་དག་ལ་ངེས་པར་དུ་སེམས་ཐག་གཙང་བཅད་ཀྱིས་དབྱེ་འབྱེད་དང་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས།
གུང་ཁྲན་ཏང་མིས་ཕུགས་བསམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་བདེན་དོན་དོན་དུ་གཉེར་བ་རང་ཡིན། ལི་ཏ་ཀྲའོ་ཡིས་གསུངས་དོན། “མི་ཚེའི་ཕུགས་བསམ་ཆེ་ཤོས་ནི་བདེན་དོན་དོན་གཉེར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།” མར་ཁེ་སིའི་རིང་ལུགས་ནི་“འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེན་དོན་ཡིན་པ་”དང་། “མ་འོངས་པའི་སའི་གོ་ལ་ནི་དར་ཆ་དམར་པོའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན་པ་”ལ་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད་ཕྱིར། མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་གྱི་གུང་ཁྲན་ཏང་མིས་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་དང་སྔོན་འགྱེལ་རྗེས་མཐུད་གནང་ཐུབ་པ་རེད། 1941ལོར། སྐབས་དེའི་ཧུའུ་པེའི་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ཧོ་ཀུང་ཝེ་བཙོན་དུ་བཟུང་། དགྲ་བོས་གཅར་རྡུང་དྲག་པོ་དང་མགོ་འདོགས་ངན་སླུ་ཡང་ཡང་བྱས་ནའང་། ཁོང་གིས་འཇིགས་སྣང་གཏན་ནས་མི་སྐྱེས་ཤིང་སེམས་ལ་གཡོ་འགུལ་མེད་པར་སྐད་གསང་མཐོན་པོས་《རྒྱལ་སྤྱིའི་གླུ་གཞས་》གཏོང་བཞིན་དགུང་ལོ་26སྟེང་རང་སྲོག་བློས་བཏང་བ་རེད། ཧོ་ཀུང་ཝེ་ཡིས་ཁོང་གི་ཨ་ཕར་སྤྲིངས་པའི་འཕྲིན་ཡིག་ནང་། བུ་ཕྲུག་གིས་སྔ་མོ་ནས་བདེན་དོན་ལ་ལུས་སྲོག་འབུལ་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད་ཡོད། དཔའ་ངར་ཞུམ་མེད་ཀྱིས་འཆི་བར་ཕྱོགས་པ་ལས་ལམ་ཁ་གཞན་གང་ཡང་མེད། གནམ་སར་སྤྱོད་བཟང་རྒྱས་པ་དང་། མི་ལ་གཤིས་བཟང་འབྱོར་བར་བྱེད་པའི་བླ་མེད་བྱ་གཞག་གི་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་འབུལ་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་སོང་། ཞེས་བྲིས་ཡོད།
ཕུགས་བསམ་ནི་འདུན་མ་ཆེན་པོ་རང་ཡིན། མར་ཁེ་སིས་《གཞོན་ནུ་ཚོས་ལས་རིགས་གདམ་གསེས་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་བསམ་གཞིགས་》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་བསྟན་དོན། “ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་གི་དམིགས་འབེན་གྱི་དོན་དུ་ངལ་རྩོལ་བྱས་ཏེ་རང་ཉིད་ཡ་རབས་ཚུལ་ལྡན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་མི་དེ་རླབས་ཆེན་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་པ་དང་། ཉམས་མྱོང་གིས་མི་མང་ཆེ་བར་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་པའི་མི་དེ་ཆེས་སྐྱིད་པའི་མི་ཡིན་ཞེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པ་ཡིན།” ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་གནམ་འོག་སེམས་ལ་འཛིན་པ་དང་། ཕུགས་འདུན་ཆེན་པོ་སྐྱེད་ཅིང་། ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་དང་འགན་འཁྲི་མི་བརྗེད་པར་མི་ཚེའི་ཕུགས་འདུན་དེ་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་བྱ་གཞག་ནང་འདྲེས་པ་བྱེད་པ་དང་། མི་དམངས་བདེ་སྐྱིད་ཡོང་བར་གཞོལ་བ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆེ་ཤོས་སུ་བརྩིས་ན། ད་གཟོད་བླ་ན་མེད་པ་དང་དོན་འབྲས་ལྡན་པའི་མི་ཚེ་ཡོད་ཐག་ཆོད་ཡིན།
གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་ནི་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཡུན་ཧ་ཅང་རིང་བའི་དབང་གིས་དེ་ཉིད་ནི་སྨུག་སྒྱུའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུའི་འཕྲུལ་སྣང་ལ་བརྩིས་ཏེ་འབད་བརྩོན་མི་བྱེད་པ་མི་རུང་བ་ཡིན། གུང་ཁྲན་ཏང་མི་རེ་རེ་ཚང་མས་རང་ཉིད་ནས་འགོ་རྩོམ་པ་དང་། མིག་མདུན་གྱི་བྱ་བ་ནས་འགོ་རྩོམ་པ། གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་འབད་འཐབ། མི་རབས་ནས་མི་རབས་ཀྱིས་གཅིག་རྒྱུན་གཅིག་འཛིན་བཅས་བྱས་ན། “དབྱིན་ཐེ་ན་ཞུང་ནེའར་”མངོན་འགྱུར་ཡོང་ངེས་རེད། ན་ནིང་“བདུན་གཅིག་”ཏང་བཙུགས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་སྐབས་སུ། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་“བདུན་གཅིག་གཟེངས་རྟགས་”ཐོབ་མཁན་29ལ་གཟེངས་བསྟོད་གཟབ་རྒྱས་གནང་བ་རེད། ཁོང་ཚོར་ཐུན་མོང་གི་གཤིས་རྒྱུད་ཅིག་ཡོད་པ་ནི་ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་བརྟན་པོ་དེ་རང་འཁྲིའི་ལས་གནས་ཐོག་མཚོན་པ་དང་བྱེ་བྲག་གི་བྱ་སྤྱོད་ཐོག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དེ་རེད། བྱེ་བཅོས་ནགས་སྐྲུན་དཔེ་བཟང་ཧྲི་ཀོང་དབྱིན་གྱིས་མང་ཚོགས་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་ལོ་ངོ་40ལྷག་རིང་བྱེ་སྟོངས་མྱ་ངམ་ཐང་དུ་ཞུམ་མེད་འཐབ་རྩོད་བྱས་མཐར། མའོ་ཝུའུ་སུའུ་བྱེ་ཐང་གི་ལྷོ་རྒྱུད་དུ་ལེ་དབར་100ལྷག་གི་“ལྗང་མདོག་ལྕགས་རི་”བསྐྲུན་པ་རེད། མི་དམངས་དགེ་རྒན་ཀྲང་ཀུའེ་མེ་སྐུ་སྙུང་བཞིན་ཡུན་ནན་ཧྭ་ཕིང་རྫོང་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་ཡོན་མི་དགོས་པའི་བུད་མེད་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་ཐོག་མ་དེ་བཙུགས་ནས་དབུལ་ཕོངས་ས་ཁུལ་གྱི་བུ་མོ་1800ལྷག་ལ་སློབ་ཆེན་གྱི་ཕུགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་བྱས་པ་རེད། ཁོང་རྣམ་པས་ང་ཚོར་མིག་དཔེ་བསྟན་གནང་ཡོད།
ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས་ན། ངེས་པར་དུ་སྔོན་ལ་དེའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ། དེ་ནས་དེར་ཡིད་ཆེས་བསྐྱེད། ཡིད་ཆེས་བྱུང་རྗེས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས། ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་གསལ་པོར་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི། ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་ནི་ཁ་འབོད་སྟོང་པ་ཞིག་མིན་པར། བྱ་སྤྱོད་ཐོག་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ན་ད་གཟོད་གོ་སྐོན་བློ་འགུག་གི་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན། ཚང་མས་ད་དུང་ཡིད་ལ་བརྟན་པོར་འཆང་དགོས་པ་ཞིག་ནི། ཕུགས་བསམ་དང་དད་སེམས་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མ་ཡིན་པར་ཚེ་གང་པོའི་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན་པས། དུས་རྒྱུན་དུ་བློ་སྦྱོང་དང་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དུས་རྒྱུན་དུ་ངེས་ཤེས་རྙེད་པ་དང་ཡར་སྐྱེད་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས་ལ། ལམ་ལྷོང་བྱུང་བའམ་བར་ཆད་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་རུང་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་བྱེད་དགོས་ཤིང་། ཆར་རླུང་དྲག་པོའི་ཉམས་སད་ཐེག་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
གཉིས་པ། རུལ་འགོག་འགྱུར་ཟོན་གྱི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས། གནད་དོན་འདི་ངས་ཡང་ཡང་བཤད་མྱོང་ལ་རྒྱུན་དུ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་འགྲོས་ཆེན་རྟ་ཕོ་ཡིན་རུང་ལྕག་གིས་གཞུ་བའི་དགོས་པ་དངོས་གནས་ཡོད་པས་རེད།
རུལ་སུངས་ནི་སྲིད་དབང་མགོ་རྟིང་སློག་སྲིད་པའི་གནད་དོན་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་ལོ་རྒྱུས་རེས་འཁོར་འགྲོས་ཚད་ལས་ལས་ཐར་བའི་མཐོ་ཚད་ནས་བློ་རྩ་བརྟན་པོས་རང་ངོས་གསར་བརྗེ་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། སྤྱོད་སྲོང་སྒྲིག་ནན་རུལ་རྒོལ་གསུམ་མུ་མཐུད་སྤེལ་ཏེ། ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་སྐྱེ་ཁམས་གཙང་སྒྱུར་ནུས་ལྡན་བྱས་ཡོད། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏང་ཡོངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ལ་རུལ་རྒོལ་ཆོད་སེམས་ཆེན་པོ་དང་བཟོད་སྒོམ་གཏན་ནས་མེད་པའི་འགྱུར་མེད་འདུན་པ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདི་འདྲའི་འོག་ཏུ། སྔར་ལྟར་ལུགས་མིན་གྱི་སྤྱོད་པ་སྤེལ་བ་དང་ཟུར་སྒོ་ལོག་ལམ་དུ་བསྐྱོད་འདོད་པ་ནི་ཕྱེ་ལེབ་མེར་ལྕེབ་བཞིན་སྦྱོར་བ་རང་འཁོར་ཤ་སྟག་གོ །ངས་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་དབྱང་སྒྲིག་བཤེར་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག །ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པས་ངེས་པར་དུ་སྤྱོད་གཙང་ནི་བདེ་སྐྱིད་ཡིན་པ་དང་འདོད་རྔམ་ནི་ཆག་སྒོ་ཡིན་པའི་གནས་ལུགས་ཡིད་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་དགོས་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཏང་གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལམ་ཕྱོགས་བྱེད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་བཅས་ལ་དཔེ་བསྡུར་དང་། ཏང་གི་སྒྲིག་ཡིག་དང་ཏང་གི་སྒྲིག་ལམ་དང་ཏང་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ལ་དཔེ་བསྡུར། ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་དང་འགན་འཁྲི་ལ་དཔེ་བསྡུར། བྱ་བ་རེ་འགའ་སྒྲུབ་དགོས་མིན་དང་སྒྲུབ་ཐུབ་མིན་གསལ་པོར་རྟོགས་ནས་རུལ་འགོག་འགྱུར་ཟོན་གྱི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས་ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་པ་ཡིན། ཚང་མས་ཡིད་ལ་བརྟན་པོར་འཇགས་པ་དང་། དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རང་བརྩི་རང་འཆགས། སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་ལམ་ནན་སྲུང་བྱ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད།
རུལ་འགོག་འགྱུར་ཟོན་གྱི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས་ན། ཆེས་གལ་ཆེ་བ་ནི་ནང་སེམས་སྲུང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། གནའ་མིའི་གཏམ་དཔེ་ལ། “སེམས་མ་འཁྲུགས་ན། ཁེ་ཉེན་གོ་ཤེས་ཐུབ།” ཅེས་ཟེར་སྲོལ་ཡོད། 《ཡོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་》ཞེས་པའི་ནང་དུ་གནས་ལུགས་རིག་པ་སྨྲ་བ་ཞུས་ཧེང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བྲིས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚ་ངད་ཆེ་བའི་དབྱར་དུས་ཀྱི་ཉིན་ཞིག་ལ། ཞུས་ཧེང་ཕྱིར་ཐོན་པ་ན། ལམ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་འགྲམ་གྱི་ཤིང་ཏོག་ལི་བཏོགས་ནས་སྐོམ་དུ་ཟ་བ་མཐོང་། ཡིན་ནའང་ཁོང་གིས་མ་འཐོག་པར་བསྡད། མི་ཞིག་གིས་ཁོང་ལ་ཟིང་ཆ་ཆེ་བའི་སྐབས་འདིར་ལི་སྡོང་འདི་ལ་བདག་པོ་མེད་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བཏོགས་ནས་མི་ཟ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ། ཞུས་ཧེང་གིས་“ཤིང་ཏོག་ལིར་བདག་པོ་མེད་ནའང་། །ང་ཡི་སེམས་པར་བདག་པོ་ཡོད། །”ཅེས་བཏབ་པ་རེད། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པའི་ངོས་ནས་བཤད་ན། གཞུང་རྒྱུད་དྲང་ཞིང་གནས་ལུགས་རྟོགས་པ་དང་། ཀུན་སྤྱོད་གཙང་ཞིང་རང་བཀུར་བྱས་ན། ད་གཟོད་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ངན་གོམས་མི་ཤོར་བ་དང་། ལུགས་སྲོལ་དང་སྒྲིག་ལམ་ལས་མི་འགལ་བ་བྱེད་ཐུབ། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཁྲིམས་འགལ་ལུགས་དཀྲུག་གི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ཚོར་དཀོན་པ་ནི་བློ་སྦྱོང་དང་ངེས་ཤུགས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཚོ་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་སོ་སོའི་སེམས་ཀྱི་འགག་སྒོ་ཞིག་པ་ནས་ངན་རུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། ལ་ལས་ཕན་ཚུན་འགྲན་རེས་ལ་དང་དོད་བྱེད་པ་སྟེ། སྦྱིན་བདག་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རྒྱུ་ནོར་བག་མེད་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་པ་མཐོང་སྐབས་སེམས་ཁམས་དོ་མི་མཉམ་པར་གྱུར་པ་རེད། ལ་ལས་སྐྱིད་འདོད་ཁོ་ན་བྱེད་པ་སྟེ། མི་ཚེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནར་སེམས་ཏེ་འཕྲལ་གྱི་དགའ་བདེར་སྤྱད་ན་འགའ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ལ་ལས་ཚུར་ཁམ་བུ་ལ་ཕར་ལི་ཙིས་འཇལ་བ་སྟེ། ཚོང་ཟོག་བརྗེ་རེས་བྱེད་སྟངས་དེ་འགན་སྒྲུབ་དང་དབང་སྤྱོད་ཐོག་སྤྱད་དེ་“གང་གི་དོན་དག་བསྒྲུབས་ན་དེ་ཡི་རྒྱུ་ནོམ་ཟ་བ་”འོས་བབ་ཅིག་ཏུ་རྩི་བཞིན་ཡོད། ལ་ལས་རྐྱལ་བ་རླུང་སྦོས་བྱེད་པ་སྟེ། གནད་ཆེའི་ལས་གནས་བཟུང་ཚེ་ཡང་ངེ་ཡང་ངེར་འགྱུར་ཞིང་། ངོ་དགའ་སྤྲེལ་ལད་སྟོན་སྐབས་ཡིད་ཚིམ་ཉམས་སྒྲོབ་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་དྲོན་མོའི་ནང་དུ་སྦལ་པ་བཙོ་བ་ལྟར་ལྷོད་ཡེངས་བྱེད་པ། ལ་ལས་རང་ཉིད་ལ་ཁེལ་མི་ཡོང་བསམ་པ་སྟེ། བཙོན་དུ་བཟུང་བ་རྣམས་ནི་ལམ་འགྲོ་མ་བྱུང་མཁན་ཡིན་པ་དང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཡག་ཙམ་དང་བག་ལ་ཉལ་བའི་ཤས་ཆེ་ཙམ་བྱུང་ན་མངོན་སླུ་ལྐོག་གཤོམ་བྱེད་ཐུབ་པར་འདོད་ཀྱི་ཡོད།
གནའ་མིའི་གཏམ་དཔེ་ལ། “གནམ་འོག་གི་སྟངས་འཛིན་དཀའ་ཤོས་ནི་སེམས་པ་ཡིན། གནམ་འོག་གི་སླུ་ཉེན་ཆེ་ཤོས་ནི་འདོད་ཆགས་ཡིན།” ཞེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པས་ངེས་པར་དུ་“བསམ་བློའི་ཐལ་རྡུལ་”རྟག་ཏུ་འཁྲུད་པ་དང་། “འདོད་རྔམ་གྱི་གནོད་པ་”ལ་བསམ་བློ་མང་ཙམ་གཏོང་བ། “སེམས་ཀྱི་རྐུན་མ་”རྟག་ཏུ་འཇོམས་པ་བཅས་བྱེད་དགོས་ཤིང་། བསམ་བློ་ངན་པ་དོར་ནས་སྤྱོད་པ་རྣམ་དག་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས། ངས་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལ་བལྟས་མྱོང་ཡོད། དེའི་ནང་རྩད་གཅོད་བྱས་པའི་ཞུས་ཀྲོའུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བུད་མེད་ལས་བྱེད་པ་ཞིག་གིས་འགྱོད་བཤགས་ཡི་གེའི་ནང་རང་ཉིད་ལ་“བདུན་རྩིས་”བརྒྱབ་ཡོད་དེ། “ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩིས་ཏེ། རང་ཉིད་ཀྱི་མདུན་ལམ་བརླག་པས་བརྗེད་དུ་མེད།” “དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྩིས་ཏེ། ཁྱིམ་སྟོངས་ནོར་ཟད་དུ་བཏང་བས་འགྱོད་གདུང་སྐྱེས།” “མཚན་སྙན་གྱི་རྩིས་ཏེ། ཁེ་གྲགས་གཉིས་ཀ་ཤོར་བས་རང་སྡུག་རང་ཉོ་བྱས།” “ཁྱིམ་ཚང་གི་རྩིས་ཏེ། བཟའ་གྱེས་བུ་ཐོར་བྱུང་བས་ཡི་ཐང་ཆད།” “གཉེན་ཉེའི་རྩིས་ཏེ། དམངས་འཁོན་གཉེན་བྲལ་བྱུང་བས་གྲོགས་མེད་གཅིག་པུར་ལུས།” “རང་དབང་གི་རྩིས་ཏེ། ཁྲི་མུན་དུ་བཅུག་པས་འོད་སྣང་རེ།” “བདེ་ཐང་གི་རྩིས་ཏེ། ལུས་སེམས་གཉིས་ངལ་གྱིས་མཚན་ཚད་རིང་།” དེ་ཡིས་མི་ལ་རྨོངས་པ་གཏིང་ནས་སད་པར་བྱེད།
རུལ་འགོག་འགྱུར་ཟོན་གྱི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས་ན། དོན་དག་ཆུང་ཆུང་ནས་འགོ་རྩོམ་དགོས། ཁུང་བུ་ཆུང་དུས་མ་བཀག་ན། ཆེན་པོ་ཆགས་དུས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་། མི་གང་ཞིག་གི་ངོ་བོ་འགྱུར་བ་ནི་རྟག་པར་བཟའ་བ་བཏུང་བ་དང་དགའ་བདེ་རྩེད་འཇོ་ནས་འགོ་བརྩམས་པ་རེད། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་གཏན་འབེབས་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཏང་སྲོལ་སྲིད་གཙང་འཛུགས་སྐྲུན་དམ་འཛིན་བྱེད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་“སྤྱོད་ཚུལ་བཞི་”དང་རུལ་སུངས་ཀྱི་གནད་དོན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་བྱས་ནས་རུལ་སུངས་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་འགྲོ་བའི་འབྱུང་སར་ཆགས་པས་རེད། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བཀའ་འབེབས་དང་གསལ་བསྒྲགས་ཡང་ཡང་བྱས་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ལ་ལས་དེ་དོན་སྣང་མེད་དུ་བཞག་སྟེ་སྒྲིག་འགལ་འཛེམས་མེད་དུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གཏན་འབེབས་དོན་ཚན་བརྒྱད་ནི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ལྕགས་ལྟ་བུའི་སྒྲིག་ལམ་ཡིན་པས་སྣང་མེད་དུ་གཏན་ནས་འཇོག་མི་རུང་། མི་ལ་ལས་ཟས་ཟ་རེས་དང་ཆང་འཐུང་རེས་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཚུལ་ལུགས་སུ་མཐོང་བས་ངོ་སོ་གཅོག་མི་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངོ་སོ་གཅོག་མི་ཐུབ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ། སྒྲིགས་དང་ཁྲིམས་སྲུང་རྒྱུ་གལ་ཆེའམ་མི་ཆོས་འགྲོ་འོང་གལ་ཆེ་ཞེ་ན། གནད་དོན་དེའང་ཧ་མི་གོ་ན་བྱ་བ་གཞན་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཐུབ། ངས་ཀྲུང་དབྱང་གི་གཏན་འབེབས་དོན་ཚན་བརྒྱད་ལག་ལེན་བསྟར་བའི་ཐད་རྗེས་ཕྱོགས་སུ་དེ་བས་སྒྲིག་བསྟར་ནན་པོ་བྱེད་ངེས་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན། གསར་དུ་བདམས་པའི་ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ་ལ་ཆ་མཚོན་ན། གཏན་འབེབས་དང་འགལ་ཕྱིན་ཞིབ་གཅོད་ནན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། གནད་དོན་དེ་རིགས་བྱུང་ཚེ་གཅིག་ཆད་ཁྲ་སློག་བྱེད་དགོས་ལ། དཔེ་མཚོན་ཅན་ཡིན་ན་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས།
ད་ལྟ་སྤྱི་ཚོགས་ཧ་ཅང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ་དང་། ཁེ་ཕན་གྱི་འབྲེལ་བ་རྩ་ལག་སྣོལ་འཛིང་ཡིན་ལ། བསླུ་བྲིད་ཀྱི་ཚོད་བགམ་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པས། ལས་བྱེད་པས་རུལ་འགོག་འགྱུར་ཟོན་གྱི་འགག་སྒོ་བརྟན་པོར་སྲུང་དགོས་ན། རིམ་པ་གཅིག་གཉིས་ཙམ་སྲུང་ན་ཆོག་པ་ཞིག་མིན་པར། རིམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་དུ་སྲུང་དགོས་ལ་ག་ས་གར་དུ་སྲུང་དགོས། གཅིག་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས། ཏང་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་ལམ་ལས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་ནི་ཆེས་རྩ་བར་གྱུར་པ་དང་ཆེས་གལ་ཆེ་བ་ཡིན། དར་ཆ་གསལ་སྒྲེང་གིས་ཆབ་སྲིད་ལ་དང་དོད་བྱེད་པའི་གནད་འདི་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དམ་པོར་བཟུང་སྟེ། ཡིན་མིན་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་དང་ཆབ་སྲིད་རྩ་དོན་གྱི་གནད་དོན་གྱི་སྟེང་དུ་རིག་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་དང་ལངས་ཕྱོགས་ཧ་ཅང་བརྟན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་ལས། ཌ་རུ་མགོ་དང་ངོ་གཉིས་མ་གཏན་ནས་བྱེད་མི་ཆོག་པ་དང་། ཏང་གི་རྩ་དོན་འཁྱེར་ནས་ཚོང་གཏན་ནས་རྒྱག་མི་ཉན་ལ། “ཡོད་པ་བདུན་”གྱི་བྱེད་སྟངས་དེ་རིགས་གཏན་ནས་སྤེལ་མི་ཆོག །གཉིས་ནི་དབང་ཆའི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས། དབང་ཆ་ནི་“རལ་གྲི་སོ་གཉིས་མ་”དང་འདྲ་བ་རྟོགས་དགོས་ཏེ། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དབང་ཆར་གུས་ཞུམ་ཞུ་དགོས་པ་དང་། དབང་ཆ་དྲང་གཞག་ངང་སྤྱོད་པ་དང་། དབང་ཆ་ཁྲིམས་ལྟར་སྤྱོད་པ། དབང་ཆ་དམངས་དོན་དུ་སྤྱོད་པ། དབང་ཆ་གཙང་མར་སྤྱོད་པ་བཅས་བྱས་ནས། སྤྱི་པའི་དབང་ཆ་དེ་མི་སྒེར་རམ་ཁེ་ཕན་ཚོགས་པ་དང་“ཤོག་པ་ཆུང་ཆུང་”ལ་སྒེར་དོན་གཉེར་བའི་ལག་ཆར་འགྱུར་དུ་འཇུག་མི་ཉན་ལ། ཁེ་ཕན་ཚོགས་པ་དང་དབང་ཤུགས་ཚོགས་པ་དང་ཁྱད་དབང་རིམ་གྲས་གང་རུང་ཞིག་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་དང་ལས་ཚབ་པར་འགྱུར་དུ་འཇུག་མི་ཉན། གསུམ་ནི་འགྲོ་འོང་གི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས། ལས་བྱེད་པ་ནི་འཚོ་བའི་སྟོང་ཆར་ལུས་པ་ཞིག་མིན་པས། མི་གཞན་དང་འགྲོ་འོང་མི་བྱེད་ཐབས་མེད་ཡིན། ཡིན་ནའང་འགྲོ་འོང་བྱེད་པར་ངེས་པར་དུ་རྩ་དོན་དང་སྒྲིག་ལམ་ཡོད་དགོས་ཤིང་། རང་ལ་“མེ་འགོག་ལྕགས་རི་”དང་“འཇིབ་ཚགས་དྲ་བ་”སྤྲས་ཏེ། སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་གཏུག་གི་ཚོམས་དང་། འཚོ་བའི་ཚོམས། གྲོགས་ཚོམས་བཅས་མུ་མཐུད་གཙང་སྒྱུར་བྱེད་དགོས། བཞི་ནི་འཚོ་བའི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས། དགའ་ཕྱོགས་བཟང་པོ་སྐྱེད་སྲིང་དང་བབས་ཆགས་འཚོ་བར་ཡི་རང་བྱེད་དགོས་པ་དང་། “ཚུལ་མིན་ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་ཐོབ་པ་གང་། །བདག་ལ་མཚོན་ན་དོན་མེད་སྤྲིན་སྨུག་བཞིན། །”ཞེས་པའི་ངེས་ཤུགས་ཡོད་དགོས་ལ། གུང་ཁྲན་ཏང་མིའི་རང་བཞིན་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། ལྔ་ནི་གཉེན་ཉེའི་འགག་སྒོ་སྲུང་དགོས། རྩད་གཅོད་བྱས་པའི་གྱོད་གཞི་ལ་གཞིགས་ན། མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་“ཁྱིམ་ཚང་རུལ་བའི་”གནད་དོན་གནས་ཡོད་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འཆལ་བའི་དབང་གིས་གཉེན་ཉེ་བུ་ཕྲུག་ལམ་ནོར་དུ་འཁྲིད་པ་དང་། ལ་ལས་ནི་“མགོ་སྔས་ཀྱི་ལྷགས་པ་”དང་ “གཉེན་ཉེའི་ཆར་པ་”མ་ཐེག་པས་གཉེན་ཉེ་བུ་ཕྲུག་གིས་མར་འཐེན་བྱས་པ་རེད། “དགེ་བའི་ལས་ནི་གསོག་པ་ཡི། །ཁྱིམ་ལ་རྟག་ཏུ་བཀྲ་ཤིས་འགྱུར། །མི་དགེའི་ལས་ནི་གསོག་པ་དེའི། །ཁྱིམ་ལ་ཆག་སྒོ་རྒྱུན་མི་འཆད། །”ཅེས་པ་བཞིན། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ཁྱིམ་གྱི་སློབ་གསོ་དང་ཁྱིམ་སྲོལ་ནན་པོ་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ། རང་དཔེ་གཞན་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད་གཉེན་ཉེ་བུ་ཕྲུག་ལ་དོ་དམ་ནན་ཙམ་དང་མང་ཙམ་བྱས་ཏེ། ཁོ་ཚོས་རང་གི་མིང་གཡར་ནས་ཁྱད་དབང་སྤེལ་བ་དང་སྒེར་དོན་གཉེར་བར་སྔོན་འགོག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས་ཤིང་། ཁོ་ཚོ་“རུབ་རྔོན་”དང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པར་སྔོན་འགོག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས།
རུལ་འགོག་འགྱུར་ཟོན་བྱེད་པར། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པས་རང་གཅུན་ནན་པོ་བྱེད་པར་བརྟེན་དགོས་ལ། རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་སློབ་གསོ་དང་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱེད་པར་ཡང་བརྟེན་དགོས། ཇི་ལྟར་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་དོ་དམ་བྱེད་དགོས་ཤིང་། ཇི་ལྟར་གསོ་སྐྱོང་གི་བག་ཉལ་སྟོབས་ཤུགས་ཡོད་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་དུ་བླང་བྱ་ནན་པོ་འདོན་དགོས་པ་ལས་འདེམས་སྒྲུག་བྱས་རྗེས་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་གཏན་ནས་མི་ཉན།
གསུམ་པ། སྲིད་འབྲས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་འཛིན་པ་དང་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས། ལས་བྱེད་པ་བྱེད་ན་ལས་ཀ་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་གྲུབ་འབྲས་གཏོད་དགོས། དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་གནས་ཐུབ་མི་སྲིད། གྲུབ་འབྲས་གཏོད་དགོས་ན། སུའི་དོན་དུ་གྲུབ་འབྲས་གཏོད་པ་དང་། གྲུབ་འབྲས་ཅི་འདྲ་ཞིག་གཏོད་པ། གྲུབ་འབྲས་ཇི་ལྟར་གཏོད་པ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ངེས་པར་དུ་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ། སྲིད་འབྲས་ཀྱི་ལྟ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས།
མཐར་གཏུགས་ནས་བཤད་ན། སྲིད་འབྲས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་འཛིན་པ་དང་ལག་ལེན་བསྟར་བར་ཏང་གཤིས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་པ་ཡིན། ཏང་གཤིས་བརྟན་པོ་ཡིན་ཞིང་སྒེར་སེམས་སྣ་ཚོགས་དོར་ན་ད་གཟོད་སྲིད་འབྲས་ཀྱི་ལྟ་བ་ནོར་འཛོལ་མི་ཡོང་བ་འགན་ལེན་བྱེད་ཐུབ། ད་ལྟ་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ལ་ལའི་ལས་ཀ་སྒྲུབ་པའི་ཀུན་སློང་དེ་འདྲའི་གཙང་མ་མིན་པར། ལས་སྒྲུབ་དང་སྒེར་གྱི་ཁེ་གྲགས་གཉིས་མཉམ་དུ་སྦྲེལ་ཡོད་པ་རེད། ལ་ལས་གོ་གནས་འཕར་བའི་མ་རྩ་སྒྲུག་ཆེད། མངོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་མི་མངོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་མཐོང་ཆུང་། ཕྱི་ཚུལ་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་ནང་སྙིང་ལ་མཐོང་ཆུང་། ཆེ་དགའ་གྲགས་འདོད་དང་སྟབས་བསྟུན་འཕྲལ་སྒྲུབ་བཅས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལ་ལས་གོང་རིམ་གྱི་འདོད་མོས་དང་བསྟུན་ཆེད། འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་“མཐོང་ཡུལ་”གྱི་རྣམ་གྲངས་དང་ལས་གྲྭ་སྐྲུན་རྒྱུར་སྤྲོ་ལ། མང་ཚོགས་ཀྱི་བློར་མི་འབབ་པར་མི་སྐྲག་པར་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་དོ་སྣང་མི་བྱེད་པར་སྐྲག་པ་རེད། ལ་ལས་རང་ཉིད་ཀྱི་མཚན་སྙན་འབུར་བའི་ཆེད། “ཚུལ་འཆོས་”ལ་དགའ་བ་ལས་“ལས་སྒྲུབ་”མི་བྱེད་ཅིང་། “གནས་སྐབས་སུ་འཁྲུག་ཉམས་བཟོ་བ་”ལས་“ཡུལ་གཅིག་ལ་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་པ་”མ་ཡིན། ལ་ལས་གྲུབ་འབྲས་ཕྲན་བུ་རེ་ཐོབ་ཚེ། རྩ་འཛུགས་ལ་ཐོབ་ཆ་དགོས་ཚུལ་ཞུ་བ་དང་། གལ་ཏེ་ལོ་ཁ་ཤས་རིང་གྲགས་འགུལ་མ་བྱུང་ན་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་དྲིན་ཆུང་བཏང་བར་འདོད་ཀྱི་ཡོད། གྲུབ་འབྲས་སྐྲུན་པའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་མི་དམངས་ལ་ཁེ་ཕན་དོན་གཉེར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་དགོས་པ་དང་། སེམས་ཤུགས་ཉིད་དངོས་གནས་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་དོན་དུ་ལས་སྒྲུབ་ལས་འབྱེད་བྱེད་པའི་ཐོག་འཇོག་དགོས།
གུང་ཁྲན་ཏང་མིས་ངེས་པར་དུ་དམངས་ལ་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་པ་ནི་སྲིད་འབྲས་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ་བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་དགོས། ང་ཚོས་ལས་ཀར་ཇུས་འགོད་དང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར། ངེས་པར་དུ་བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་གིས་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་རྩ་བའི་དམིགས་ཡུལ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་བློ་རྒྱུན་འཁྱོངས། མི་དམངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་། མི་དམངས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་མི་དམངས་ཀྱིས་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ་བཅས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། མང་ཚོགས་ཀྱི་བློར་འབབ་པའི་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་སྒྲུབ་དགོས། གང་ཞིག་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཡིན་མིན་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་དགོས་མཁོ་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ལས། རང་སྣང་འོལ་ཚོད་བྱེད་མི་ཉན་ལ་སླ་བཅོས་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་དུ་བྱེད་མི་ཉན། སྔོན་ཆད་ངས་ས་གནས་སུ་ལས་ཀ་བྱེད་རིང་། ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་འཕར་སྣོན་ཁོ་ན་གཙིགས་སུ་འཛིན་པ་ལས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དངོས་སྣང་མེད་དུ་བསྐྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་དམིགས་ནས། དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ངེས་ཤེས་རྙེད་དགོས་པ་སྟེ། དཔལ་འབྱོར་གོང་སྤེལ་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཕྱུག་པོར་བསྒྱུར་བ་ནི་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྲོལ་བཟང་དར་སྤེལ་དང་། “ཁྱུད་གནོད་རྟ་ངན་”ལ་རྡུང་རྡེག །མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་གསེང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་སྐྲུན་པ་བཅས་ནི་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཡིན། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཟས་གོས་འགྲོ་སྡོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ཡི་དགོས་མཁོ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་ནི་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཡིན། ཐ་ན་རི་ཁུག་ལུང་ཁུག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྲོན་ཏོག་དང་འདག་རྫས་ཉོ་མི་ཐུབ་པའི་ཁབ་སྐུད་ལྟ་བུའི་དོན་ཆུང་དག་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའང་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཡིན། ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་པ་ཡིན། ངས་ཚང་མར་གང་དུ་མི་དམངས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཡོད་ན། དེར་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་དང་། དེར་གྲུབ་འབྲས་གཏོད་ཐུབ་པ་ཡིན། གྲུབ་འབྲས་བཟང་མིན་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་དངོས་ལ་ལྟ་དགོས་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཤན་འབྱེད་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ངས་ད་དུང་བྱ་བ་ཁ་ཤས་དོན་བཟང་དང་དོན་དངོས་ཡིན་མིན་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མིག་མདུན་གྱི་དགོས་མཁོ་ཁོ་ནར་ལྟ་མི་རུང་བར། གཞུག་སྐྱོན་ངན་པ་འབྱུང་མིན་དང་། “གནད་དོན་གཅིག་ཐག་བཅད་ནས་སྡུག་བསྔལ་བཅུ་བཟོས་”ཡོང་མིན་ལ་ལྟ་དགོས་ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་པ་ཡིན། ངས་བཤད་པའི་ལྟ་བ་འདི་དག་ད་ལྟ་ཡང་སྤྱོད་གོ་ཆོད་པ་ཞིག་ཡིན།
ལོ་བརྒྱ་གཉིས་པའི་འབད་འཐབ་དམིགས་འབེན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་དགོས་ན། ང་ཚོས་ཏང་གི་གཞི་རྩའི་ལམ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་ལྟེ་བར་འཛིན་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་མོད། འོན་ཀྱང་གནས་བབ་གསར་པར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ལྷམ་གསར་གྱོན་ནས་ལམ་རྙིང་དུ་སྐྱོད་མི་རུང་བར། ངེས་པར་དུ་ཆ་ཚང་དང་། ཡང་དག །ཕྱོགས་ཡོངས་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་པ་ལག་བསྟར་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀོད་པ་གསར་པ་མགྱོགས་པར་སྐྲུན་པ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་སྐུལ་སྤེལ་བཅས་བྱེད་དགོས། ལས་བྱེད་པ་མང་ཆེ་བས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བླང་བྱ་གསར་པ་དང་ཧུར་བརྩོན་གྱིས་བསྟུན་ཐུབ་མོད། འོན་ཀྱང་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་དེའི་རྗེས་ཆོད་དཀའ་བ་རེད། ལ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་ནི་ལས་གཞི་སྒྲུབ་པ་དང་། མ་རྩ་འཇོག་པ། རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ་བཅས་ཡིན་པར་འདོད་པ་དང་། ཐ་ན་“མཐོ་གཉིས་”ལས་གཞི་དེ་དཔལ་འབྱོར་འཕར་སྣོན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་རྩི་བཞིན་ཡོད། ལ་ལས་བུ་ལོན་བླངས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་ཐལ་ཆེ་བ་བྱེད་པ་དང་། རྨོངས་ཚོད་ཀྱིས་གཞི་ཁྱོན་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད། ལ་ལའི་བྱེད་སྟངས་དང་བྱེད་ཐབས་རྩིང་པོ་ཡིན་པ་སྟེ། “གཅིག་དཔེ་བརྒྱ་འགེབས་”དང་བྱ་འགུལ་རྣམ་པའི་“ཐཱན་གདོང་གཏུག་”བྱེད་ཅིང་། གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོའི་“གློག་སྒོ་བརྒྱབ་ནས་གློག་གཅོད་པའི་”སྣང་ཚུལ་བྱུང་བས། ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་གནོད་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པ་ལྟ་བུ་སོགས་རེད། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་པ་ནི་སྤྱི་ཡོངས་ཤིག་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་ཆ་ཚང་བར་ངེས་ཤེས་དང་། ཡང་དག་པར་གོ་ཤེས། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བཅས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས།
ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ལས་སྒྲུབ་ལས་གཏོད་བྱེད་པར་ངེས་པར་དུ་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་དང་བདེན་གཉེར་དངོས་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས་པ་ལས་ཆལ་ཆོལ་གཏན་ནས་བྱེད་མི་ཉན། ཆོས་ཉིད་དང་སྒྲིག་ལམ་ལྟར་ལས་དོན་སྒྲུབ་པ་ནི་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ངེས་པར་དུ་བརྟན་སྲུང་བྱེད་དགོས་པའི་རྩ་དོན་ཡིན། དོན་དངོས་ཁྲོད་ལས་བྱེད་པ་ལ་ལའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་པའི་སྤྲོ་སེམས་ཧ་ཅང་ཆེ་ནའང་། ཚན་རིག་གི་སྙིང་སྟོབས་དང་བདེན་འཚོལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་མེད་ན། གྲུབ་འབྲས་མི་ཐོན་པ་མ་ཟད་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གནད་དོན་མང་པོ་ཐོན་སྲིད་པ་རེད། ན་ནིང་ལོ་མཇུག་གི་ཀྲུང་དབྱང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ངས་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་དང་སྐྱེ་ཁམས་ལ་བརྩི་བཀུར་མི་བྱེད་ཅིང་། སྒྲིག་འགལ་ཇུས་གཅོད་དང་དབང་ཆ་གང་བྱུང་དུ་སྤྱོད་པའི་སྣང་ཚུལ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ཡིན། བྱ་བ་ཡོད་ཚད་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པར་རིགས་པས་ཁུངས་སྐྱེལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། ཇུས་ཐག་གང་དགར་གཅོད་པ་དང་ལས་དོན་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྒྲུབ་པ་བཀག་འགོག་བྱེད་དགོས། 1941ལོའི་ཟླ་8པར། བློ་མཐུན་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་འཆར་ཟིན་འགོད་པའི་ལས་ཀར་གཙོ་སྐྱོང་མཛད་པའི་《བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཆོད་དོན་》ནང་དུ་བསྟན་དོན། “ང་ཚོའི་ཏང་འདི་ད་ལྟ་གསར་བརྗེའི་ལས་འགན་རླབས་པོ་ཆེ་ཐེག་པའི་སྲིད་ཏང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་པས། ངེས་པར་དུ་སྟོང་པ་དང་གཏིང་ཐུང་སྤང་གང་ཐུབ་དང་། རང་སྣང་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ཡོ་བསྲང་། བྱེ་བྲག་གི་ཐབས་ཤེས་སྤྱད་དེ། ལོ་རྒྱུས་དང་། གནས་བབ། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་དང་ཞིང་ཆེན་ཕྱི་ནང་དང་རྫོང་ཕྱི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།” ཆོད་དོན་འདིའི་ནང་ད་དུང་ཉམས་མྱོང་ཅན་གདན་ཞུས་བྱས་ཏེ་བརྟག་དཔྱད་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་དང་། བྱེ་བྲག་གི་མི་ལ་ངག་ཐོག་ནས་འདྲི་རྩད་བྱེད་པ། ཧྥུ་དང་རྫོང་དང་ཞིང་ཆེན་གྱི་དེབ་ཐེར་དང་གདུང་རབས་འཚོལ་སྡུད་བྱས་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་སོགས་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་སྐོར་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་ཐབས་ཤེས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཀོད་ཡོད། བླང་བྱ་དང་ཐབས་ཤེས་འདི་དག་ལ་ད་ལྟའང་སྔར་བཞིན་བློ་བསྐྱེད་ཀྱི་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་ལྡན་ཡོད།
གྲུབ་འབྲས་ཡོད་ཚད་བསྒྲུབས་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་། དངོས་སྒྲུབ་བྱས་ན་ད་གཟོད་གྲུབ་འབྲས་ངོ་མ་ཐོན་ཡོང་། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ང་ཚོས་ཏང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་ཚར་བ། དབུལ་བྲལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ལ་རྒྱལ་ཁ་ལེན་པ། ཚན་རྩལ་འགག་སྒྲོལ་ལ་ཤུགས་སྣོན། བསམ་བློ་རིག་གནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་གཙོ་ཁྲིད་དབང་ཆ་སྟངས་འཛིན། དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་བཅོས། རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་ནུས་ལྡན། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན། གནད་ཆེའི་བསྒྱུར་བཅོས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། རྒྱལ་སྲུང་དང་དམག་དཔུང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། ཞང་ཀང་གི་ཟིང་ཆ་ཞོད་འཇགས་སུ་བཏང་བ། རུལ་རྒོལ་འཐབ་རྩོད་ལ་ཟིལ་གནོན་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་མ་ཟད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྲ་བརྟན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་ཐད་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོབ་པའི་གནད་འགག་ནི་ལྕགས་གཟེར་འདེབས་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་དང་དོན་འཁྱོལ་དང་ལྟ་ཞིབ་དམ་འཛིན་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁ་ཡོངས་སུ་མ་ཐོབ་ན་མཚམས་གཏན་ནས་མི་འཇོག་པར་ཐུག་ཡོད། གནས་བབ་གསར་པ་དང་ལས་འགན་གསར་པའི་མདུན་དུ་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ངེས་པར་དུ་དངོས་འཛིན་དངོས་སྒྲུབ་དང་། ཤུགས་ངོ་མ་རྒྱག་པ་དང་། ཐབས་ཤེས་ངོ་མ་འདོན་པ། ཕན་འབྲས་ཡོང་བ། ལས་མཁས་སྒྲུབ་མཁས་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། འབོད་ཚིག་སྒྲོག་པ་དང་། རྣམ་འགྱུར་སྟོན་པ། མཛེས་མཚོན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་དོན་འཁྱོལ་གཏན་འགོག་བྱེད་དགོས། དགོས་གལ་ནམ་བྱུང་དེ་འཕྲལ་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ལས་དལ་དལ་ལྷོད་ལྷོད་དང་ཀ་རེ་ཀོ་རེ་བྱེད་མི་རུང་། ཡུན་རིང་གི་ལས་འགན་སྒྲུབ་པར་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་ངེས་ཤུགས་དང་ངང་རྒྱུད་རིང་པོ་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་ཤིང་། འཆར་གཞི་གཅིག་མཐར་མ་ཐུག་བར་དུ་འགོད་དགོས་པ་དང་། བརྩོན་པ་ཆུ་ཐིགས་རི་འབིགས་བཞིན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བསྟེན་དགོས། གནད་འཕིགས་ཀྱི་བསམ་གཞིགས་ལ་ཤུགས་རྒྱག་པ་དང་། “རང་ཉིད་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་གཏིང་ཟབ་པར་སླེབས་པ་”རྒྱུན་འཁྱོངས། ཇུས་འགོད་བྱེད་སྐབས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་གཅིག་འདོམས་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་སྐབས་ཞིབ་ཚགས་ཡོང་བ་བྱས་ནས་ཕར་ཆིན་རྒྱག་པ་ལྟ་བུའི་འབད་བརྩོན་བསྟེན་ནས་ལས་དོན་ཏན་ཏིག་སྒྲུབ་པ་དང་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་བ་བྱེད་དགོས།
བཞི་པ། གོ་འཕེར་འཇོན་ཐང་སྦྱོང་དགོས། གནའ་མིའི་གཏམ་ལ། “དམ་པས་གོ་སའི་མཐོ་དམན་ལ་མི་ལྟ་བར་ཀུན་སྤྱོད་བློ་སྦྱོང་ལ་ལྟ། གཞུང་ཕོགས་མང་ཉུང་ལ་མི་ལྟ་བར་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ལ་ལ་ལྟ།” ཞེས་པའི་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་ནང་བཞིན། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ་ཀ་གདུང་ལྟ་བུའི་ཤེས་ལྡན་པ་ཆགས་དགོས་ན། ཀུན་སྤྱོད་གོ་གནས་དང་མཉམ་དགོས་ལ། འཇོན་ཐང་ཡང་གོ་གནས་དང་མཉམ་དགོས། དེ་ནི་“འཇོན་ཐང་ལྡན་ཡང་ཀུན་སྤྱོད་མི་བཟང་ན་དོན་ཀུན་བརླག་པར་འགྱུར། ཀུན་སྤྱོད་ལྡན་ཡང་འཇོན་ཐང་མེད་ན་དོན་ཆེན་འགྲུབ་པར་དཀའ། ཀུན་སྤྱོད་དང་འཇོན་ཐང་གཉིས་ཀ་འཛོམས་ན་ད་གཟོད་དོན་ཀུན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་”ཟེར་བ་ལྟར་རེད།
ད་ལྟ། ང་ཚོས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་དང་། ལོ་བརྒྱ་གཉིས་པའི་འབད་འཐབ་དམིགས་འབེན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་དཔུང་སྐྱོད་བྱེད་པའི་འཐབ་ལམ་གསར་པ་བཏོད་པ་དེས་ལས་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྱང་ཚད་ལ་སྔར་ལས་མཐོ་བའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་གནས་གསར་པར་བསྐྱོད་ཅིང་། དེའི་ནང་ལ་ལ་ནི་ཆེད་ལས་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་ལས་རིགས་བརྒལ་ཏེ་ཕྱོགས་བསྡུས་རང་བཞིན་གྱི་ལས་གནས་སུ་སྤོས་པས། གཞི་རྩའི་བྱང་ཚད་ཡག་པོ་ཡོད་ནའང་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་འཇོན་ཐང་དངོས་ད་དུང་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས་པ་རེད། ལ་ལ་ནི་ས་ཁོངས་བརྒལ་ཏེ་སྤེལ་རེས་བྱེད་མཁན་ཡིན་པས། གསར་དུ་འགན་འཛིན་བྱེད་སའི་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་ད་དུང་རྒྱུས་མངའ་དེ་ཙམ་མེད་པ་རེད། གལ་ཏེ་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་རང་འགུལ་ངང་སློབ་སྦྱོང་མི་བྱེད་པར་རང་རློམ་ཁེངས་དྲེགས་བྱས་ན། ལས་ཀ་ཡག་པོ་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པས་མི་ཚད། སྐབས་འགར་ཟློག་ཐབས་མེད་པའི་ནོར་འཁྲུལ་བཟོ་སྲིད།
འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་ཀ་ལྕོགས་དགོས་ན་འཇོན་ཐང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་འབྱོར་དགོས། ཆེས་རྩ་བར་གྱུར་པའི་འཇོན་ཐང་ནི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བྱང་ཚད་ཡིན། མར་ཁེ་སིའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་དང་། ལྟ་བ། བྱེད་ཐབས་བཅས་ནི་ལས་ཀ་ཡག་པོར་སྒྲུབ་པའི་ཉེར་མཁོའི་འཇོན་ཐང་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོས་འཇིག་རྟེན་ངོས་འཛིན་དང་འཇིག་རྟེན་བསྒྱུར་བཀོད་བྱེད་པར་སློབ་སྟོན་བྱེད་པའི་བསམ་བློའི་མཚོན་ཆ་སྟོབས་ལྡན་ཡིན། ད་ལྟ་ཏང་ཡོངས་སུ་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སློབ་སྦྱོང་གི་ཁ་དབུགས་སྔར་ལས་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་བློ་མཐུན་ལ་ལས་སྦྱོང་བ་ཡུན་མི་བརྟན་ཞིང་ཕྱོགས་རྟོགས་ཙམ་བྱེད་པ་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞིག་བྱེད་མེད་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་སྔར་བཞིན་ཉམས་མྱོང་རྙིང་པར་བརྟེན་ནས་ལས་ཀ་སྒྲུབ་པར་གོམས་པ་རེད། ལས་ཀ་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་དགོས་ན་ཉམས་མྱོང་ལ་བརྟེན་དགོས་ནའང་ཉམས་མྱོང་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཀློང་དུ་ལྷུང་མི་རུང་། མི་གཅིག་གིས་བསགས་པའི་ཉམས་མྱོང་ནི་ཅིས་ཀྱང་ཚད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཡོད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་རྣམས་ཀྱང་ཞྭ་དཔེ་ལྷམ་འགེབས་བྱེད་མི་རུང་བར། ལས་ཀ་དང་། དུས་ཚོད། ས་གནས། ཆ་རྐྱེན་བཅས་ལ་གཞིགས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་དགོས། གནས་བབ་དང་ལས་འགན་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པས། འགལ་བ་དང་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ནི་ང་ཚོར་འཕྲད་མྱོང་མེད་པ་དང་ངས་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱས་མྱོང་མེད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་སྔོན་ཆད་ཀྱི་ངོས་ཟིན་དང་ཉམས་མྱོང་མཁྲེགས་འཛིན་གྱིས་སྡོང་རྩར་རི་བོང་སྒུག་པ་དང་གྲུ་ལ་རྟགས་བརྒྱབ་ནས་རལ་གྲི་འཚོལ་ན། འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བའི་དོན་དངོས་དང་འཕྲོད་དཀའ་བ་དང་། ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་ནུས་ལྡན་གཏོང་དཀའ་བ་ཡིན། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ངེས་པར་དུ་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་བ། རང་རྟོགས་ཀྱིས་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་གསར་གཏོད་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སྤྱད་དེ་གནས་བབ་གསར་པར་ལྟ་ཞིབ་དང་། གནས་ཚུལ་གསར་པར་ཞིབ་འཇུག །གནད་དོན་གསར་པ་ཐག་གཅོད་བཅས་བྱས་ཏེ། ལས་དོན་ཁག་ཡང་དག་པའི་ཁ་ཕྱོགས་དེད་དེ་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལྟར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
ལས་སྣ་མང་པོ་འཇོན་འདོད་ན། །སློབ་པ་ཀུན་གྱི་གཞི་རུ་འཛིན། །ཞེས་ཟེར་བ་ལྟར། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པར་མཚོན་ན་སློབ་སྦྱོང་བསྟེན་ནས་ནུས་པ་དང་བྱང་ཚད་མཐོར་འདེགས་གཏོང་དགོས། དེ་ནི་“མཁས་པས་དཔོན་གནས་འཛིན་པ་མ་ངེས་ཀྱང་། །དཔོན་པོ་རིག་པའི་གནས་ལ་མཁས་པ་གཅེས། །”ཞེས་པའི་གནས་ལུགས་རེད། བྱ་གཞག་གི་འགན་འཁྲི་འཁུར་སེམས་ཡོད་ན་ད་གཟོད་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་སེམས་ཤུགས་དང་སྙིང་རུས་བསྐྱེད་སྲིད། གསར་བརྗེའི་དམག་འཁྲུག་གི་ལོ་རབས་སུ། ང་ཚོའི་ཏང་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་འཐབ་འཛིང་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་རིག་གནས་ཆུ་ཚད་མཐོན་པོ་མེད་པ་དང་། ལ་ལས་ནི་ཐ་ན་ཡི་གེ་རེ་གཉིས་ཤེས་པ་ཙམ་རེད། ཡིན་ནའང་གསར་བརྗེའི་ལས་འགན་གྱི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ཆེད་ཁོང་ཚོས་སྐོམ་པ་ཆུ་འདོད་དང་སྲུབས་མཐོང་ཁབ་འཛུགས་ལྟར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱང་སྐྱོད་ཀྱི་ལམ་བར་དུ། དམར་དམག་གི་འཐབ་མོ་བ་ལ་ལས་ལུས་རྒྱབ་ཏུ་ཡི་གེ་སྦྱར་བ་རྗེས་མའི་མིས་དཔུང་སྐྱོད་བྱེད་ཞོར་དུ་ཡི་གེ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་སྔོན་ཆད་ལས་དཔེ་མེད་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་བཞིན་སློབ་སྦྱོང་ཡག་པོ་མི་བྱེད་པ་དང་སློབ་སྦྱོང་དམ་འཛིན་མི་བྱེད་པ་ནི་རྩ་བ་ནས་མི་འགྲིག །
“ཤོག་སྟེང་ཡོན་ཏན་གཏིང་ས་མི་ཚུགས་པས། །ཤེས་བྱ་འདོད་ན་ལག་ལེན་བྱ་བར་བརྩོན། །” ཞེས་ཟེར་བ་ལྟར་དོན་དངོས་ཀྱི་ནུས་པ་གང་ཡོད་ལག་ལེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། བློ་མཐུན་མའོ་ཙེ་ཏུང་ཉིད་རླབས་ཆེ་བའི་དམག་དོན་མཁས་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་དོན་ནི། ཁོང་ཉིད་གསར་བརྗེའི་དམག་འཁྲུག་གི་ལག་ལེན་ནང་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་ཆོས་ཉིད་ངེས་ཤེས་བྱེད་མཁས་པ་མ་ཟད། རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐོག་ནས་སྙིང་བསྡུས་ཀྱང་བྱེད་མཁས་པས་རེད། དེ་ནི་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་“དམག་འཁྲུག་གི་ནང་ནས་དམག་འཁྲུག་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོའི་ཐབས་ཤེས་གཙོ་བོ་ཡིན་”ཞེས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན་རེད། ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ནང་ནས་བདེན་དོན་དོན་གཉེར་དང་དོན་སྙིང་རྟོགས་པར་གཙིགས་ཆེན་བྱེད་དགོས་ལ། སྦྱོང་བརྡར་ལ་ཤུགས་རྒྱག་པ་དང་འཇོན་ཐང་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། འདིའི་ཐད་དུ་གལ་ཆེ་བ་ནི་ཁེངས་སྐྱུངས་དང་སེམས་རྣལ་དགོས་པ་དང་། “སློབ་ཆུང་སློབ་མ་”བྱེད་མོས་དགོས་པ་དང་། མ་ཤེས་ན་འདྲི་བ་དང་དམའ་སར་འདྲི་རྒྱུར་ངོ་མི་ཚ་བ་བྱེད་དགོས་པ་ལས། རང་སྣང་འོལ་ཚོད་དང་མ་ཤེས་ཤེས་ཁུལ་གཏན་ནས་བྱེད་མི་ཉན་པ་དེ་ཡིན།
ལྔ་པ། འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དགྲ་བོ་སྟོབས་ལྡན་མཐའ་དག་དང་དཀའ་ངལ་དང་བར་ཆད་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཐུབ་པ་དང་། འཛམ་གླིང་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་གྲུབ་འབྲས་རླབས་པོ་ཆེ་ཐོབ་ཐུབ་པ་ནི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་གྱི་གུང་ཁྲན་ཏང་མིས་འཁུར་ལེན་ཕོད་པ་དང་ཞུམ་མེད་འཐབ་རྩོད་བྱས་པས་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་ཕྲག་ཏུ་འཁུར་བའི་འགན་འཁྲི་དང་ལས་འགན་གྱི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་དང་། མདུན་དུ་འཕྲད་པའི་ཉེན་ཁ་དང་འགྲན་སློང་གི་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་རང་བཞིན། འཐབ་རྩོད་རླབས་པོ་ཆེ་སྤེལ་བའི་གནས་བབ་ཀྱི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་བཅས་ནི་སྔོན་ཆད་བྱུང་མ་མྱོང་བ་ཞིག་རེད། ཏང་ཡོངས་ཀྱིས་འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་མུ་མཐུད་དར་སྤེལ་བཏང་ན་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་རླབས་པོ་ཆེ་ཡོང་བའི་བརྗིད་ཆེའི་དམིགས་འབེན་གཞི་ནས་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ།
འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་ནི་སྙིང་སྟོབས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། ཆེས་མཁོ་བ་ནི་སྒེར་སེམས་མེད་པའི་གཤིས་རྒྱུད་དང་ཞུམ་པ་མེད་པའི་བློ་སྟོབས་རེད། སྒེར་སེམས་མེད་ན་འཇིགས་པ་མེད། འཇིགས་པ་མེད་ན་ད་གཟོད་ཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཐུབ། ཏང་བཙུགས་པ་ནས་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་བརྙེས་པའི་བར་དུ། མིང་འཚོལ་ཐུབ་པའི་སྔོན་གཤེགས་དཔའ་བོ་ཁྲི་370ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། མིང་མེད་སྔོན་གཤེགས་དཔའ་བོ་དེ་བས་ཀྱང་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད། ཁོང་ཚོས་གཅེས་སྲོག་བློས་བཏང་སྟེ་མི་རིགས་དང་མི་དམངས་ལ་འཆང་བའི་ཞུམ་མེད་འཁུར་ལེན་ལག་ལེན་བསྟར་བ་རེད། གསར་བརྗེའི་སྔོན་གཤེགས་དཔའ་བོ་དག་དང་བསྡུར་ན། ང་ཚོའི་འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་ནི་ལས་ཀ་མང་ཙམ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཐག་གཅོད་དཀའ་བའི་གནད་དོན་མང་ཙམ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ། མི་མང་ཙམ་ཞིག་ལ་ཕོག་ཐུག་གཏོང་བ་བཅས་ལས་ཡོད་མི་སྲིད། དེ་དག་ཐད་བསམ་བློ་འཁོར་ན། ང་ཚོར་དཀའ་སྐྲག་ཅི་ཞིག་ཡོད། ང་ཚོས་འཁུར་དུ་ལེན་མི་ཕོད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད།
འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་ནི་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། འགན་འཁུར་ཕོད་ན་ད་གཟོད་འཁུར་ལེན་ངོ་མ་དང་འཐབ་རྩོད་ངོ་མ་ཡིན། ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་བརྙེས་མ་ཐག་པའི་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་ལས་ཀུན་དར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་ལུས་ཡོད་ཅིང་། ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་ཀྱིས་ཞི་བདེ་ཞོད་འཇགས་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཚད་མེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཨ་རི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱིས་འཛེམ་བག་མེད་པར་དམག་འཁྲུག་ང་ཚོའི་སྒོ་རྩར་བསླངས་པ་རེད། ཉེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་སྐབས་འདིར། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བློ་སྤོབས་ཐོག་ནས་ཨ་འགོག་ཁྲའོ་རོགས་དང་ཁྱིམ་སྲུང་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཇུས་ཐག་བཅད་པ་རེད། གློག་བརྙན་《ཁྲང་ཅིན་མཚེའུ་》ཞེས་པའི་ནང་། བརྒྱ་ཤོག་གི་སློབ་སྟོན་པ་ཞིག་གིས་“དམག་འཁྲུག་འདི་གལ་ཏེ་ང་ཚོས་མ་བརྒྱབ་ན་ང་ཚོའི་མི་རབས་རྗེས་མས་དམག་རྒྱག་དགོས་པ་རེད། ང་ཚོས་རང་སྲོག་འབེན་བཙུགས་བྱས་དོན་ཁོ་ཚོས་དམག་འཁྲུག་མི་རྒྱག་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན།“ ཞེས་གསུངས་པ་རེད། ད་ལྟ་བསྒྱུར་བཅོས་འཕེལ་རྒྱས་བརྟན་བརླིང་གསུམ་གྱི་ལས་འགན་དེ་འདྲའི་ལྗིད་པོ་ཡིན་པས། འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས་པའི་དོན་དག་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་དབང་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་སྟེ། གོ་སྐབས་ཀྱི་མདུན་དུ་སོམ་ཉི་དང་བབ་ལྟ་མི་བྱེད་པར་རང་འགུལ་གྱིས་འཇུག་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དཀའ་ངལ་གྱི་མདུན་དུ་ཁག་འགེལ་དང་ཟུར་གཡོལ་མི་བྱེད་པར་གདོང་བསུས་ཁྱད་གསོད་བྱེད་དགོས་ལ། ཉེན་ཁའི་མདུན་དུ་བག་འཁུམ་དང་གཡོལ་གཟུར་མི་བྱེད་པར་ཁ་གཏད་ཧུར་ཐག་འཇལ་དགོས།
འཁུར་ལེན་དང་འཐབ་རྩོད་ནི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཆ་ཤས་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བསྟུན་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་རང་རྟོགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་འགན་འཁུར་རྒྱུ་དེ་བས་རྩ་ཆེ་བ་ཡིན། དེ་སྔོན་ངས་ཉིང་ཏེ་རུ་ལས་ཀ་སྒྲུབ་རིང་། ཀྲུང་དབྱང་གིས་དངུལ་ལོར་འགྲེམས་ཐལ་ཤོར་ཚུལ་ཛ་དྲག་ཆེ་བ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བསྐྱར་ཟློས་བྱེད་ཚུལ་ཚབས་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ལ་ཁ་གཏད་དེ་བཅོས་སྐྱོང་དག་ཐེར་བྱས་པས་ཉིང་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོས། ལས་བྱེད་པ་ལ་ལས་དེའི་ཐད་བསམ་བློ་འཁོར་མ་ཐུབ་པས་མི་འདོད་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། ངས་ལས་ཀ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སྐབས་ཧྥུ་ཅན་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་ཆ་ཤས་འདིས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་དང་ཐ་ན་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བསྟུན་དགོས། ད་ལྟ་སྤྱི་ཁོག་དཔལ་འབྱོར་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལས་ཀའི་ནང་གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བློས་གཏོང་དགོས་བྱུང་ན་ཡིད་སྤྲོའི་ངང་དང་ལེན་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་མྱོང་ཡོད། ད་ལྟ་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ལ་ད་དུང་རང་གནས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཡོད་པས། དོན་དག་ཅིག་བྱུང་ཚེ་ཐོག་མར་སྡེ་ཁག་དང་ས་གནས་དང་ཚོགས་པའི་ཁེ་ཕན་ལ་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལ་གླགས་འཚོལ་དང་གདམ་གསེས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། ཐ་ན་མི་བདེན་རྫུན་སྒྲིག་དང་མངོན་བརྩི་ལྐོག་འགལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་”སེམས་ལ་འཆང་དགོས་ཞེས་བཤད་པར། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་སྤྱི་ཡོངས་དང་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ནས་གནད་དོན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དང་ལས་དོན་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། ལས་དོན་ཐམས་ཅད་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱ་རྒྱུ་སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་འཛིན་དགོས་པ་ལས། ཆ་ཤས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་དུ་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་སྐྱོན་གཏོང་མི་རུང་བ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་དུ་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་ཕུགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་སྐྱོན་གཏོང་མི་རུང་།
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པའི་སྙན་ཞུ་འཆར་ཟིན་འགོད་པར་གཙོ་སྐྱོང་བྱེད་སྐབས། ངས་“ངེས་པར་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གསར་པ་མང་པོ་ལྡན་པའི་འཐབ་རྩོད་རླབས་པོ་ཆེ་བྱ་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་”ཞེས་མཛུབ་སྟོན་བྱས་པ་ཡིན། ཕྱི་མིག་བལྟས་ཚེ་བསམ་བློའི་གྲ་སྒྲིག་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ལོ་འདི་དག་རིང་ང་ཚོས་ད་གཟོད་ཉེན་ཁ་དང་ཚོད་བགམ་རབ་དང་རིམ་པར་ཁ་གཏད་བབ་བརླིང་ལྡན་པ་བཅལ་བ་རེད། དོན་དངོས་གྲངས་མེད་པ་ལས་ང་ཚོར་གསལ་བཤད་བྱས་དོན། འགག་ལ་གཏུགས་དུས་དཔའ་བོ་རྒྱལ་བའི་བློ་སྤོབས་ཐོག་ནས་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཕོད་པ་དང་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁས་པ་བྱས་ན། ང་ཚོར་ད་གཟོད་ལ་རྒྱ་དང་རང་དབང་ཐོབ་ཐུབ་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་དང་། བདེ་འཇགས། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བཅས་དངོས་གནས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ། ང་ཚོའི་དཔུང་ཁག་འདིའི་ནང་སྙིང་ཆུང་སྡར་མ་ཡོད་མི་རུང་ལ། བློ་མི་མཐུན་པ་དང་། འབྲུག་མོ་ཧོར་དུ་གནས་ཀྱང་བསམ་པ་གླིང་དཀར་སྟོད་ཅེས་པའི་དཔེ་བཞིན་དང་། སྔས་གཅིག་རྨི་ལམ་ཁ་ཁ་ལྟ་བུའི་མི་དེ་བས་ཀྱང་ཡོད་མི་རུང་། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པས་ངེས་པར་དུ་སྒལ་རུས་འདྲོངས་ནས་གདོང་མཆོང་བྱེད་དགོས་པ་དང་། འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཆར་རླུང་བརྒྱུད་ཅིང་མཐོང་རྒྱ་བསྐྱེད་དགོས།
དྲུག་པ། ཏང་གི་མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་ནི་ཏང་གི་རྩ་བའི་ལས་ཀའི་ལམ་ཕྱོགས་ཡིན། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ང་ཚོས་སྔ་རྗེས་སུ་ཏང་གི་མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་སློབ་གསོ་དང་ལག་ལེན་གྱི་བྱེད་སྒོ་དང་། “ནན་གསུམ་དྲང་གསུམ་”གྱི་ཆེད་དོན་སློབ་གསོ། “སློབ་སྦྱོང་གཉིས་དང་ཚད་ལོན་གཅིག་”གི་སློབ་སྦྱོང་དང་སློབ་གསོ། “ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་མི་བརྗེད་པར་འགན་འཁྲི་ཡིད་ལ་བརྟན་པོར་འཆང་བ་”ཡི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ། ཏང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་གྱི་སློབ་སྦྱོང་དང་སློབ་གསོ་བཅས་སྤེལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ནི་ཏང་ཡོངས་ལ་སློབ་གསོ་དང་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་ནི་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནམ། དེས་ཅི་ཞིག་བསྒྲུབ་དགོས་སམ་ཞེས་པའི་རྩ་བའི་གནད་དོན་འདི་བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་དགོས་པ་དང་། ཏང་དང་མི་དམངས་བར་གྱི་ཤ་ཁྲག་ལྟ་བུའི་འབྲེལ་བ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ཡིན།
ལོ་འདི་དག་གི་རིང་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཅིང་། ཏང་དང་མང་ཚོགས་བར་དང་། ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་སྔར་ལས་དམ་ཟབ་ཏུ་གྱུར་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་སྣང་ཆུང་བྱེད་མི་རུང་བའི་གནད་དོན་ཁ་ཤས་གནས་ཡོད། ལས་བྱེད་པ་ལ་ལས་མང་ཚོགས་དང་རྒྱང་ཆོད་པ་དང་མང་ཚོགས་དང་ཁ་འབྲལ་བ་སྟེ། “གོང་ལ་འགྲོ་བ་མང་བ་དང་། གཞི་རིམ་ལ་འགྲོ་བ་ཉུང་བ། མང་ཚོགས་དང་རྒྱང་ཐག་རིང་བ་”ལྟ་བུ་དང་། ལ་ལར་ཕྱི་ཚུལ་རིང་ལུགས་དང་དཔོན་ཉམས་རིང་ལུགས་ཚབས་ཆེ་བ་སྟེ། གཞི་རིམ་དུ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་“རླངས་འཁོར་ནང་བསྡད་དེ་སྐོར་བ་དང་ཤེལ་སྒོའི་ནང་ནས་ལྟ་བ་”ལས་མི་དམངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་འདོད་བློ་རྒྱུས་ལོན་མི་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལ་ལས་མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་མི་འདོད་པ་སྟེ། མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་ན་དོན་རྐྱེན་སློང་ཡོང་བར་དོགས་པ་དང་། མང་ཚོགས་དང་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་བྱེད་ན་དེ་ལས་ཐར་མི་ཐུབ་པར་དོགས་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་སྒྲུབ་ན་རང་ཉིད་ལ་དཀའ་ལས་བཟོ་ཡོང་བར་དོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལ་ལས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་མི་ཤེས་པ་སྟེ། མང་ཚོགས་དང་ཁ་བརྡ་བྱེད་མི་ཤེས་ཤིང་མང་ཚོགས་དང་རྐུབ་སྟེགས་གཅིག་ཏུ་སྡོད་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལ་ལས་གཏུམ་སྤྱོད་ཚ་པོ་དང་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་བྱེད་པ་སྟེ། མང་ཚོགས་ལ་རྣམ་འགྱུར་ངན་པ་སྟོན་པ་དང་རྫིག་ངར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་སོགས་རེད། གནད་དོན་དེ་དག་བྱུང་རྒྱལ་དུ་འཇོག་མི་རུང་བར་ངེས་པར་དུ་རྩད་གཅོད་ནན་པོ་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་ཏང་གི་དབང་གྲགས་དང་སྣང་བརྙན་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་སྲིད་པ་དང་། ཏང་གི་སྲིད་སྐྱོང་རྨང་གཞིར་རུལ་བསླད་བཟོ་སྲིད་པ་རེད།
ཏང་གི་མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་ལག་བསྟར་བྱེད་ན་ཐོག་མར་མང་ཚོགས་ལ་བརྩེ་དུང་འཆང་དགོས་པ་དང་། དངོས་གནས་རང་ཉིད་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁོངས་མི་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དག་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་དོན་དག་ཏུ་བརྩི་དགོས། ངས་ཀན་ཀྲོའུ་རུ་རྟོག་ཞིབ་དང་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་ཀྲུང་དབྱང་དམར་དམག་རྒྱང་སྐྱོད་འགོ་ཚུགས་སའི་དྲན་གསོ་གླིང་དུ་ཕྱིན་པས། སྐབས་དེར་ཀྲུང་དབྱང་སུའུ་ཝེ་ཨེད་ས་ཁུལ་གྱི་ཏང་དང་མང་ཚོགས་བར་དང་། ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་དངོས་གནས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དང་། དམག་དམངས་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ཡིན་པ་དངོས་སུ་ཚོར་དུ་བཅུག །ངའི་ཨ་ཕས་ཧྲའན་ཀན་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་ལས་ཀ་སྒྲུབ་སྐབས་མང་ཚོགས་དང་འདྲིས་ནས་ཡུག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་40པའི་དུས་འགོར་ཏང་གི་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་ངའི་ཨ་ཕའི་དཔྱད་འཇོག་ཡི་གེ་ནང་ཚིག་འདི་འདྲ་ཞིག་བཀོད་ཡོད་དེ། “ཀོན་ཀྲུང་གི་མི་དམངས་ཡིན་ཕྱིན་རྒན་གཞོན་གང་ཡིན་རུང་ཚང་མས་ཁོང་ངོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ལ་ཚང་མས་ཁོང་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཐེངས་ཤིག་ལ་མདའ་དཔོན་ཞིག་ཁོང་དང་མཉམ་དུ་ལམ་དུ་ཕྱིན་པ་ན། ལམ་བར་གྱི་མི་ཚང་མས་ཁོང་ལ་ཉེ་པོ་དང་དགའ་བསུ་ཞུ་བ་མ་ཟད། སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་བྱེད་པར་ཧ་ལས་ཤིང་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པ་རེད། དབྱར་དུས་ཤིག་ལ་ཞི་ཀྲུང་ཞུན་ལམ་བརྒལ་ནས་ལུས་ཐང་ཆད་པས་རང་དགར་མི་སེར་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཚ་ཐབ་སྟེང་ཉལ་སྡོད་སྐབས། ཁྱིམ་བདག་རྒད་པོས་ཁོང་གི་གམ་དུ་ཙོག་པུར་བསྡད་དེ་བྱམས་བརྩེའི་ངང་ཁོང་ལ་ལྟ་བཞིན་སྦྲང་ནག་སྲུང་འདེད་བཞིན་ཡོད།” ཐེངས་ཤིག་ལ་ཤང་གི་ཞིང་ཚོགས་ཀྲུའུ་ཞི་ཞིག་གི་རྐང་ཚིགས་བུད་པས་ཟུག་བརྒྱབ་ནས་འགྲོ་མི་ཐུབ་པ་ངའི་ཨ་ཕས་ཁོ་རང་རྒྱབ་ལ་འཁུར་ནས་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱལ་བ་རེད། ཡང་ཐེངས་ཤིག་ལ་མང་ཚོགས་ཤིག་གི་ཁྱིམ་དུ་མནའ་མ་ལེན་སྐབས། ཆ་ཡིག་འབྲི་ཤེས་མཁན་མེད་པས་བྲི་ཤོག་དམར་པོ་ཁྱེར་ནས་ངའི་ཨ་ཕ་བཙལ་དུ་ཡོང་བ་དང་། ངའི་ཨ་ཕས་དེ་འཕྲལ་དུ་ཁོང་ཚོར་ཆ་ཡིག་ལྔ་བྲིས་པ་རེད། བློ་མཐུན་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་ངའི་ཨ་ཕ་ནི་“མང་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ནས་ཐོན་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ཞིག་ཡིན་”ཞེས་གསུངས། དེ་ལས་ང་ཚོས་མང་ཚོགས་རང་གི་སྤུན་ཉེ་ལ་བརྩིས་ན་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ང་ཚོ་ཁོ་རང་སྤུན་ཉེ་ལ་བརྩི་ངེས་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོས་ཁ་ཞེ་གཉིས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ལ་སེམས་ཁུར་བྱས་ན་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ང་ཚོར་བརྩི་བཀུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ངེས་ཡིན་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད།
ད་ལྟ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་སྒྲུབ་ཡུལ་སྔར་ལས་སྣ་མང་ཡིན་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་ཞུ་སྔར་ལས་སྣ་མང་ཡིན་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ཁོར་ཡུག་སྔར་ལས་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ་བཅས་རེད། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཚོས་གནས་བབ་གསར་པའི་མང་ཚོགས་ལས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་དང་ངེས་ཤེས་ཡང་དག་རྙེད་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་སྒྲུབ་སྟངས་ལེགས་སྒྱུར་བྱེད་དགོས་ལ། མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་ཞུ་མང་པོ་ཞིག་ཡིག་སྐུར་ངོ་གཏུག་གི་ཐབས་ལམ་འདི་བརྒྱུད་ནས་མཚོན་ཡོད། ཡིག་སྐུར་ངོ་གཏུག་བྱས་པའི་གནད་དོན་ལས་ཁ་ཤས་ཤིག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཤུལ་དུ་བཞག་པའི་“རྙིང་ཆེ་དཀའ་གསུམ་”གྱི་གནད་དོན་ཡིན་པ་དང་། ཁ་ཤས་ཤིག་ནི་འབྱུང་བཞིན་པའི་དངོས་ཡོད་གནད་དོན་ཡིན། དེ་ལས་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་ཧ་ཅང་སྒྲུབ་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། དཀའ་ངལ་ཇི་འདྲ་ཆེ་རུང་ང་ཚོས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པ་ལས་གཡོལ་ཐབས་དང་འགོར་འགྱངས་བྱེད་མི་རུང་། ལས་བྱེད་པ་བྱེད་ན་མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་དང་དཀའ་ངལ་སེལ་དགོས་པ་དང་། ངོ་བཅར་ཡོང་བའི་མང་ཚོགས་ལ་སྐྲག་དགོས་དོན་ཅི་ཡོད། ངས་ཀྲེང་ཏིང་དུ་ལས་དོན་སྒྲུབ་རིང་རྟག་པར་ཅོག་ཙེ་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་བཞག་སྟེ་དེ་གར་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཉན་པ་དང་ངོ་བཅར་ཡོང་བའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད་ལ། མི་དམངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་འདོད་བློ་དངོས་གནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་། ངས་ཉིང་ཏེ་རུ་ལས་དོན་སྒྲུབ་སྐབས་ས་ཁུལ་དང་རྫོང་དང་ཞང་བཅས་རིམ་པ་གསུམ་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་གཞི་རིམ་ལ་བཅའ་འདྲིར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། འགོ་ཁྲིད་གཞི་རིམ་ལ་བཅའ་འདྲིར་འགྲོ་བའི་ཉིན་མོ་དེ་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ཉིན་མོར་བསྒྱུར་བ་ཡིན། དེའི་རྗེས་སུ་ངས་ས་གནས་གང་དུ་ལས་གནས་འཁུར་དུས་འདི་ལྟར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། ཡིག་སྐུར་ངོ་གཏུག་ནི་སྒོ་རྩར་བསྐྱལ་ཡོང་བའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་ཡིན་པས། ཁོང་ཁྲོ་འཇགས་ཐུབ་ལ་འབྲེལ་གཏུག་ཀྱང་ལེགས་པོ་བྱེད་ཐུབ་ཅིང་། གནད་འགག་ནི་ཡིག་སྐུར་ངོ་གཏུག་གི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་བློ་དང་རེ་འདུན་གསལ་པོར་རྟོགས་པ་དང་། ལས་དོན་གྱི་ཧེ་བག་དང་མི་འདང་ས་རྙེད་པ། གཅིག་ཤེས་ཀུན་གྲོལ་དང་ལེགས་བཅོས་བྱས་ནས་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་སྔར་ལས་ལྷག་པར་ཞུ་དགོས།
མཉམ་སྦྲེལ་དྲ་རྒྱ་ནི་དུས་རབས་གསར་པའི་མང་ཚོགས་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པའི་གཡུལ་ས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། མང་ཚོགས་མང་པོ་དང་ལྷག་པར་དུ་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་ཆ་འཕྲིན་བསྡུ་ལེན་དང་བསམ་འཆར་འདོན་རྒྱུར་དགའ་པོ་ཡོད། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་དྲ་རྒྱ་སློབ་སྦྱོང་དང་ཤེས་རྟོགས་དང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་འདོད་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། བསམ་ཚུལ་ཡག་པོ་བསྡུ་ལེན་བྱེད་དགོས་ཤིང་། ཧུར་བརྩོན་གྱིས་དྲ་དམངས་ཀྱི་དོ་ཁུར་ལ་ཨ་ལན་སློག་དགོས་ཤིང་དོགས་གཞི་སེལ་བའི་ལས་དོན་ཡག་པོར་བསྒྲུབ་དགོས། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ལས་སྟེགས་དཔལ་འབྱོར་མཚོན་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ལས་རྣམ་གསར་པ་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་དར་རྒྱས་བྱུང་ནས། དྲ་ཐོག་ནས་དུས་བཏབ་པའི་རླངས་འཁོར་གྱི་ཁ་ལོ་བ་དང་། ཟོག་འདྲེན་རླངས་འཁོར་གྱི་ཁ་ལོ་བ། ཕྱི་ནས་ཟ་མ་སྐྱེལ་མཁན། མྱུར་སྐྱེལ་པ་སོགས་ཚུད་པའི་ལས་ཞུགས་ཀྱི་མི་ཚོགས་འདུས་ཡོད། ལས་རྣམ་གསར་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚད་མཐོའི་དོ་ཁུར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དྲ་ཐོག་དང་དྲ་འོག་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་ཤིང་། ལས་ཞུགས་ཀྱི་མི་ཚོགས་གསར་པའི་བསམ་བློའི་ཁྲིད་སྟོན་དང་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་ཡག་པོར་བསྒྲུབས་ནས་ཏང་གིས་སྲིད་དབང་སྐྱོང་བའི་གྲལ་རིམ་གྱི་རྨང་གཞི་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བཅས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས།
བློ་མཐུན་རྣམ་པ། ན་གཞོན་ལས་བྱེད་པ་ནི་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་གོང་དུ་སྤེལ་བའི་རེ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་ཚོར་རེ་བ་ཆེན་པོ་བཅོལ་ཡོད། ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་ཏང་ལ་བློ་དཀར་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་སྦྱོང་བརྡར་དང་། མི་དམངས་ལ་ངོ་གནོང་མི་དགོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དུང་སེམས་འཆང་བ། བླ་ན་མེད་པའི་བསམ་བློའི་གོ་འཕང་དོན་གཉེར། ལས་འགན་ལྗིད་པོ་ལྕོགས་པའི་ཉེར་མཁོའི་འཇོན་ཐང་སྦྱོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་བྱ་གཞག་གི་དོན་དུ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་ཅིང་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་དགོས་པ་དང་། དུས་རབས་གསར་པ་དང་འཐབ་ལམ་གསར་པའི་ཐོག་འགྱོད་པ་མེད་པའི་འབད་འཐབ་རྐང་རྗེས་འཇོག་དགོས།
བསོད་ནམས་དབང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར།