“གྲོས་འཆམ་བྱུང་།”
2023ལོའི་ཟླ་3ཚེས་10ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་9པ་ཙམ་ལ་པེ་ཅིན་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འཐུས་མི་2900ལྷག་གིས་བརྡས་གཅོད་འཕྲུལ་ཆས་མནན་ཏེ་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོའི་ཐོག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཇུས་གཞིའི་སྐོར་གྱི་གཏན་འབེབས་ལ་བརྡས་ཐག་བཅད་ནས་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་དང་། 《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཇུས་གཞི་》གཞིར་བཟུང་ནས་གྲུབ་པའི་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཇུས་གཞིར་ཆོག་མཆན་བཀོད་ཡོད། ཉིན་6གི་རྗེས་སུ་《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཇུས་གཞི་》ཡི་རྩོམ་ཡིག་ཧྲིལ་པོ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ལྡན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་ཡོང་བའི་བརྗིད་ཆེའི་དམིགས་འབེན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་གྲུ་གཡོར་འགེལ་ཞིང་རྦ་རླབས་གཤགས་ཏེ་ལམ་བུ་གསར་པ་བཏོད་ཡོད།
ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལམ་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བའི་འགན་སྲུང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ཏང་གི་སྲིད་སྐྱོང་ནུས་པ་དང་འགོ་ཁྲིད་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཕྱོགས་སོ་སོའི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་དང་། རང་འགུལ་རང་བཞིན། གསར་གཏོད་རང་བཞིན་བཅས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་སྐུལ་སློང་བྱེད་ཅིང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་ལྡན་བྱེད་པ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས་ན། ངེས་པར་དུ་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བླང་བྱ་དང་འཚམ་པར་བྱས་ཏེ་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་དགོས།
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་ཐོག་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུའི་ཐད་བཀོད་སྒྲིག་གལ་ཆེན་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་རླབས་པོ་ཆེ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་པོ་དང་གཏིང་ཟབ་མོ་ལྡན། “ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་ནི་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པའི་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་དང་རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་ཅིག་ཀྱང་ཡིན།” 2023ལོའི་ཟླ་2ཚེས་26ནས་ཚེས་28ཉིན་བར། ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་པེ་ཅིན་དུ་འཚོགས་པ་དང་། བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་རྒྱ་ཆེར་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་བཏོན་པའི་《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཇུས་གཞི་》ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ནས་གྲོས་འཆམ་བྱུང་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གནང་བ་དང་། 《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་གསུང་བཤད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད། རྩོམ་ཡིག་གལ་ཆེན་འདིའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་དང་། དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེན། སྤྱིའི་བླང་བྱ་བཅས་རྒྱས་བཤད་གཏིང་ཟབ་གནང་སྟེ་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་ལས་དོན་ཐད་བླང་བྱ་ཁ་གསལ་བཏོན་གནང་བ་དེར་བསམ་བློའི་རང་བཞིན་དང་། མཛུབ་སྟོན་གྱི་རང་བཞིན། དམིགས་སའི་རང་བཞིན་བཅས་ཆེན་པོ་ལྡན།
ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་རྩ་བའི་སྒུལ་ཤུགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་ནི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། དུས་རབས་གསར་པ་དང་འཐབ་ལམ་གསར་པའི་ཐོག་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ནས་ལངས་ཏེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་རྩོམ་ཡིག་གལ་ཆེན་འདིའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་དང་། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིའི་རྒྱས་བཤད་གལ་ཆེན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ། ཏང་ཡོངས་སུ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བཅས་བྱས་ཏེ། “གཏན་འཁེལ་གཉིས་”ཀྱི་ཐག་གཅོད་རང་བཞིན་གྱི་དོན་སྙིང་ཁོང་དུ་གཏིང་ཟབ་ཆུད་པ་དང་། “འདུ་ཤེས་བཞི་”ཆེ་རུ་སྐྱེད་པ། “གདེང་ཚོད་བཞི་”བརྟན་དུ་གཏོང་བ། “སྲུང་སྐྱོང་གཉིས་”བྱེད་ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ནས་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ལས་འགན་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་བ་བྱེད་པ་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་དེ་གཏིང་ཟབ་སའི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
“མ་ལག་རང་བཞིན་དང་སྤྱི་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་བསྐྱར་སྒྲིག །”
《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཇུས་གཞི་》ཁ་ཕྱེ་དུས། དུམ་བུ་དང་པོའི་ནང་ཁ་རི་ཁ་ཐུག་སྒོས་དུས་རབས་གསར་པར་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་ཕན་འབྲས་གལ་ཆེན་རྒྱས་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་སྟེ།
“ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་ཏང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་། ལེགས་སྒྱུར་དང་གོ་འཕེར་མཐུན་སྦྱོར་ཡོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྲིམས་ལྟར་རྒྱལ་སྐྱོང་གི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བཅས་བྱས་ཏེ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་ལ་མ་ལག་རང་བཞིན་དང་སྤྱི་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་བསྐྱར་སྒྲིག་མངོན་འགྱུར་བྱུང་སྟེ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་ལ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བར་འགན་ལེན་ནུས་ལྡན་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་མ་ཟད། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་མུ་མཐུད་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བར་ཉམས་མྱོང་རྩ་ཆེན་བསགས་ཡོད།”
ཏང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནི་སྟེང་གི་བཀོད་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་ངེས་པར་དུ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྨང་གཞིའི་བླང་བྱ་དང་མཐུན་དགོས། དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཡར་ཐོན་ཡོང་བ། མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་སུ་ཡོང་བ་བཅས་ཡིན་དགོས་ན། སྟེང་གི་བཀོད་པ་ནི་བླང་བྱ་གསར་པ་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་དགོས། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་དང་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་གནང་གི་ཡོད། ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་བརྙེས་རྗེས། ང་ཚོའི་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་འོག་རང་རྒྱལ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ལམ་ལུགས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། རང་རྒྱལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་རིམ་བཞིན་བཙུགས་ཏེ། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་ནུས་པ་གལ་ཆེན་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཡོད། བསྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་བྱས་ཚུན། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་ཀའི་ལྟེ་གནས་སྤོ་སྒྱུར་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཀྱི་ལས་དོན་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་ཕྱིར། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་བ་དང་། ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་རིམ་བཞིན་ཚད་ལྡན་དུ་བཏང་བས། འཆར་ལྡན་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆ་རྐྱེན་འོག་གི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆ་རྐྱེན་འོག་གི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ། བསྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།
ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དུས་རབས་གསར་པར་སླེབས་པ་དང་། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྟངས་དང་འགན་ནུས་བཀོད་སྒྲིག་ཐད་བླང་བྱ་གསར་པ་བཏོན་ཡོད། བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏང་དང་། རྒྱལ་ཁབ། མི་དམངས་བཅས་ལ་ཚད་མཐོའི་འགན་འཁྲི་འཁུར་བའི་རྣམ་འགྱུར་བཟུང་ནས། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ། བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ་དང་། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་ཡུན་རིང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བའི་བླང་བྱ་དང་འཚམ་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
2013ལོའི་ཟླ་11པར། ཏང་གི་སྐབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ། “ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་”ཞེས་པའི་སྤྱིའི་དམིགས་འབེན་བཏོན་པ་དང་། “ཏང་སྲིད་མང་ཚོགས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་གཅིག་འདོམས་བྱས་ནས་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཁྲིའི་འབྲེལ་བ་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་དགོས་”ཞེས་པའི་བླང་བྱ་ཁ་གསལ་བཏོན་ཡོད།
2017ལོའི་ཟླ་10པར། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅུ་དགུ་པའི་ཐོག་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུའི་ཐད་བཀོད་སྒྲིག་གལ་ཆེན་གནང་བ་དང་། སྒྲིག་གཞི་སྣ་ཚོགས་འཛུགས་པར་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཞིང་། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ཏང་སྲིད་སྡེ་ཁག་དང་དེའི་ནང་བཙུགས་པའི་སྒྲིག་གཞིའི་དབང་ཆ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་་དང་འགན་འཁྲི་ཁ་གསལ་བཟོས་ཡོད། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅུ་དགུ་པ་མཇུག་བསྒྲིལ་རྗེས། ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱིས་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་གནད་དོན་ལ་ཆེད་དོན་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཡིག་ཆའི་འཆར་ཟིན་འགོད་པའི་ཚོ་ཆུང་གི་འགོ་འཛིན་གྱི་འགན་བཞེས་ཡོད།
2018ལོའི་ཟླ་2པར། ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཆེད་དོན་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ། 《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་གི་གྲོས་ཆོད་》དང་《ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུའི་ཇུས་གཞི་》ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ནས་གྲོས་འཆམ་བྱུང་ཡོད། བསྒྱུར་བཅོས་ལག་བསྟར་བྱེད་རིང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཐུགས་ཁུར་དང་མཛུབ་སྟོན་གནང་བ་དང་། བསྒྱུར་བཅོས་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་གྱི་ཇུས་གཞི་དང་སྡེ་ཁག་ཁག་གི་ལས་ཀའི་ཇུས་གཞིར་སྐུ་ངོ་མས་ཞིབ་བཤེར་དང་གཏན་འབེབས་གནང་བ། སྡེ་ཁག་ཁག་གི་“གཏན་འཁེལ་གསུམ་”གྱི་གཏན་འབེབས་ལ་སྐུ་ངོ་མས་མཆན་བཀོད་གནང་བ། སྲིད་ཇུས་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ལ་སྐུ་ངོ་མས་མཐུན་སྦྱོར་གནང་བ་བཅས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་སྣ་ཚོགས་190ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད། བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་འགག་རྩའི་དུས་ཚོད་དང་འགག་རྩའི་གནད་དོན་ཁ་ཤས་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཐུགས་ཐག་ཆོད་པོས་ཐག་གཅོད་དང་རྣག་ཐོག་གཙག་འཁེལ་གནང་ཡོད།
2019ལོའི་ཟླ་7པར། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་པེ་ཅིན་དུ་འཚོགས་པ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཚོགས་འདུར་ཕེབས་པ་དང་འབྲེལ་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་ཡང་གནང་སྟེ་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་ཐད་ཐོབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་གལ་ཆེན་དང་ཉམས་མྱོང་རྩ་ཆེན་ལ་གདེང་འཇོག་གང་ལེགས་གནང་བ་དང་། སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐད་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བཀོད་སྒྲིག་གནང་ཡོད།
བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་དང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་འོག་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བར་ཕན་འབྲས་ཆེན་པོ་དང་ཉམས་མྱོང་རྩ་ཆེན་ཐོབ་ཡོད།
——སྤྱི་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྲུང་དབྱང་དང་ས་གནས་ཀྱི་རིམ་པ་ཁག་དང་རིགས་ཁག་གི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། བསྐྱར་སྒྲིག་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་མ་ལག་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག །དྲག་ཆས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་མ་ལག །མང་ཚོགས་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་མ་ལག་བཅས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་ཞིང་། མ་ལག་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ནུས་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ལག་བསྟར་ནུས་པ། དྲག་ཆས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་འཐབ་འཛིང་ནུས་པ། མང་ཚོགས་ཚོགས་པའི་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་བཅས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས། དུས་རབས་གསར་པའི་བླང་བྱ་དང་འཚམ་པའི་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་གི་སྒྲོམ་གཞི་གཙོ་བོ་རགས་ཙམ་བཙུགས་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་འགན་ལེན་ནུས་ལྡན་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།
——ཏང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུར་དོན་འཁྱོལ་ནུས་ལྡན་བྱུང་བ་དང་། ཏང་གི་གཅིག་སྡུད་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་སྔར་བས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་ཕྱིན་ཡོད། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་འཁྲི་སྔར་བས་བདེ་བླག་དང་གོ་འཕེར་བྱུང་བ་དང་། རིགས་ཁག་གི་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྟངས་དང་འགན་ནུས་བཀོད་སྒྲིག་དེ་“ཕྱོགས་ལྔ་གཞི་གཅིག་”གི་སྤྱིའི་བཀོད་པར་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་“ཕྱོགས་ཡོངས་བཞི་”ཡི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་བཀོད་པར་མཐུན་སྦྱོར་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དགོས་མཁོ་དང་དེ་བས་འཚམ་པོ་ཡོད། ཞིང་ཆེན་དང་། གྲོང་ཁྱེར། རྫོང་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གཙོ་བོའི་འཛུགས་སྟངས་དང་འགན་ནུས་བཀོད་སྒྲིག་དེ་ཀྲུང་དབྱང་དང་གཞི་རྩའི་ཐོག་དོ་མཉམ་ཡོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་དབྱང་ནས་ས་གནས་བར་འཁོར་སྐྱོད་བདེ་བླག་དང་གསོན་ཤུགས་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་ལས་ཀའི་མ་ལག་བསྐྲུན་ཡོད། དམག་དཔུང་དང་ས་གནས་བརྒལ་བའི་བསྒྱུར་བཅོས་བདེ་བླག་ངང་སྤེལ་བ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་རིགས་ཁག་གི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་གོམ་སྟབས་གཅིག་མཚུངས་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ཕན་འབྲས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།
——ཉམས་མྱོང་རྩ་ཆེན་འཚོལ་ཞིབ་དང་གསོག་འཇོག་བྱས་པ་དེ་ནི་ཏང་གིས་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགོ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། འཛུགས་གཏོར་གང་ཡང་མི་བྱེད་པ་དང་སྔོན་བཙུགས་རྗེས་གཏོར་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས། སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་ལེགས་སྒྲིག་དང་མཐུན་སྦྱོར་གོ་འཕེར་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས། ཀྲུང་དབྱང་དང་ས་གནས་མིག་མངས་འགྲིག་སྐོར་གཅིག་ཡོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས། བསྒྱུར་བཅོས་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གྱུར་ཡོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས། བསམ་བློ་དང་ཆབ་སྲིད་ལས་ཀ་དེ་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོར་ཁྱབ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བཅས་བྱེད་དགོས།
ལག་ལེན་ལས་ར་འཕྲོད་བྱུང་དོན། བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་བཀོད་པ་ནི་རྦད་དེ་ཡང་དག་ཡིན་པ་དང་། བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་ནི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་ཡིན། ཏང་ཡོངས་ཀྱི་ཚད་མཐོའི་བསམ་བློའི་རང་རྟོགས་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་རྟོགས། བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་རང་རྟོགས་བཅས་སྒོ་ཀུན་ནས་མཚོན་པ་དང་། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཏང་ནན་སྐྱོང་བྱས་པ་ལས་ཐོན་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཕན་འབྲས་བཟང་པོ་སྒོ་ཀུན་ནས་མངོན་ཞིང་། ཏང་གི་གཅིག་སྡུད་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་དང་རང་རྒྱལ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དགེ་མཚན་སྒོ་ཀུན་ནས་མངོན་ཡོད།
“ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་དེ་བས་འཚམ་པར་བྱེད་པ།”
“ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ནི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ཞིང་མ་ལག་ཚང་བའི་ལས་གྲྭ་ཞིག་ཡིན་པས། སྒྲུབ་ཐེངས་གཅིག་ལ་འགྲུབ་མི་སྲིད་ལ། དཀའ་བ་སྤྱོད་ཐེངས་གཅིག་ལ་གཏན་བདེ་ཡང་ཐོབ་མི་སྲིད་པས། འགན་འཁྲི་དང་ལས་འགན་གསར་པ་དང་། འཐབ་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་གསར་པ། ལས་ཀའི་དགོས་མཁོ་གསར་པ་བཅས་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་སྒྲིག་དང་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ། འདི་ཉིད་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་སྔར་བས་འཚམ་པར་བྱེད་དགོས།”
“ཐེངས་འདིའི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ནི་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་འཚོགས་ཚུན་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་ལ་མ་ལག་རང་བཞིན་དང་སྤྱི་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་བསྐྱར་སྒྲིག་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་ཐོག་སླད་ཕྱིན་ལོ་5དང་ཐ་ན་དེ་བས་རིང་བའི་དུས་སྐབས་ཤིག་རིང་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་འཐབ་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་འོག་ཞིབ་འཇུག་དང་ཇུས་འགོད་བྱས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།”
འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་གཞི་འཚོལ་ཞིང་། བསྒྱུར་བཅོས་ལས་ལ་བརྩོན་པ། དུས་རབས་གསར་པ་དང་འཐབ་ལམ་གསར་པའི་ཐོག་བཏོན་པའི་ལས་འགན་གསར་པའི་མདུན་དུ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྟངས་དང་འགན་ནུས་བཀོད་སྒྲིག་དེ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་རླབས་པོ་ཆེ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བླང་བྱ་དང་ད་དུང་རྦད་དེ་འཚམ་པོ་མེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་བླང་བྱ་དང་ད་དུང་རྦད་དེ་འཚམ་པོ་མེད་ཅིང་། ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་སྒྲིག་སྲོལ་འཛུགས་པའི་བླང་བྱ་དང་ད་དུང་རྦད་དེ་འཚམ་པོ་མེད་པས། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པའི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་མུ་མཐུད་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ་དང་། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་སྲོལ་དང་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་འཁྲི་ལེགས་སྒྲིག་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། རྩོམ་ཡིག་གལ་ཆེན་འདིའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་སྤྱིའི་བླང་བྱ་དང་། དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེན། ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་སོགས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་རབ་དང་རིམ་པ་རྒྱས་བཤད་གཏིང་ཟབ་གནང་བ་དེས། ང་ཚོའི་ཏང་གིས་བསྒྱུར་བཅོས་མཐར་ཕྱིན་པ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་དང་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་གང་ལེགས་མཚོན་ཡོད།
——སྤྱིའི་བླང་བྱ་སྐོར། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་སྟོན་དུ་བཟུང་བ་དང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་གཅིག་སྡུད་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་སྤྱི་འདོམས་བྱེད་ཅིང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཁྲིད་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པ་དང་། “བརྟན་ཐོག་ཡར་འཕེལ་གྱི་ལས་ཀའི་དགོངས་གཞི་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ‘ཕྱོགས་ལྔ་གཞི་གཅིག་’གི་སྤྱིའི་བཀོད་པར་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་‘ཕྱོགས་ཡོངས་བཞི་’ཡི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་བཀོད་པར་མཐུན་སྦྱོར་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བླང་བྱ་དང་འཚམ་པར་བྱེད་པ་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀོད་པ་གསར་པ་སྐྲུན་པ་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་པར་བྱེད་དགོས། གནད་དོན་ཁྲིད་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྒྲིག་གཞི་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བཅས་གཅིག་འདོམས་དང་། ཀྲུང་དབྱང་དང་ས་གནས་གཅིག་འདོམས་བཅས་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་སོ་སོའི་མཐུན་རྐྱེན་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱས་པ་དང་། ཉེན་ཁ་དང་འགྲན་སློང་སྣ་ཚོགས་ལ་བསམ་གཞིགས་གང་ལེགས་བྱས་ཐོག །བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་ཁྱབ་ཁོངས་གཙོ་གནད་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་འཁྲི་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།”
——དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེན་སྐོར། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མངོན་གསལ་དོད་པོའི་སྒོ་ནས་བསྟན་གནང་དོན། “ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ཏང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་འགོ་ཁྲིད་དེ་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྟངས་ཐད་སྔར་བས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་དང་། འགན་ནུས་བཀོད་སྒྲིག་ཐད་སྔར་བས་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། སྒྲིག་སྲོལ་དང་ལམ་སྲོལ་ཐད་སྔར་བས་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ། འཁོར་སྐྱོད་དོ་དམ་ཐད་སྔར་བས་གོ་འཕེར་ཡོང་བ་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན།” “ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ང་ཚོས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ནི་ཏང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་དེར་ཤུགས་རྒྱག་པ་དང་། སྒྲིག་གཞིའི་འགན་འཁྲིའི་ཐད་ནས་ཏང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོ་དང་། ཕྱོགས་སོ་སོ། ལྷུ་ཚིགས་སོ་སོ་བཅས་སུ་དོན་འཁྱོལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།”
ཀྲུང་གོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཆེས་ངོ་བོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ཆེས་ཆེ་བའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཡིན། ཏང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་ནི་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བར་ངེས་པར་དུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པའི་རྩ་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། ཐེངས་འདིའི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཐད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཐད་ནས་འབྲེལ་ཡོད་བཀོད་སྒྲིག་རྒྱས་བཤད་གནང་བ་སྟེ། གཅིག་ནི་“ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་དང་དོན་གྲོས་དང་མཐུན་སྦྱོར་བཅས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་གསར་པ་འཛུགས་པ་དང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགན་ནུས་སྡེ་ཁག་དང་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་གསར་པ་འཛུགས་པ། ཁྱབ་ཁོངས་གལ་ཆེན་དུ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མངགས་གཏོང་ལས་ཁུངས་གསར་པ་འཛུགས་པ་སོགས་ནི་དགེ་མཚན་འདོན་སྤེལ་དང་། ཆད་སྐྱོན་སེལ་བ། ཉམས་ཆག་སྐོང་གསོ་བཅས་བྱས་ཏེ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ལས་དོན་གལ་ཆེན་ལ་གཅིག་སྡུད་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཆེད་ཡིན་ལ།” “ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགན་ནུས་སྡེ་ཁག་དང་། ལས་སྒྲུབ་ལས་ཁུངས། མངགས་གཏོང་ལས་ཁུངས་བཅས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་གཅིག་སྡུད་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཏང་གི་ལམ་ཕྱོགས་བྱེད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་གསུམ་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། འགན་འཁྲིའི་ངེས་གནས་ཐོག་རྐང་ཚུགས་པ་དང་། མཐུན་སྦྱོར་གཞོགས་འདེགས་ལ་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས་ནུས་པ་སྔར་ལས་ལྷག་པར་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དགོས་”ཞེས་གསལ་པོ་བཏོན་ཡོད། གཉིས་ནི་“དངུལ་རྩའི་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ་དང་། ཚན་རྩལ་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ། སྤྱི་ཚོགས་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ། གཞི་གྲངས་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ། ཤེས་བྱའི་ཐོན་དངོས་བདག་དབང་དོ་དམ་སྒྲིག་སྲོལ་བཅས་དང་། ཞང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་ལས་ཀའི་སྒྲིག་སྲོལ་དང་། “ཞིང་གསུམ་”ལས་ཀའི་སྒྲིག་སྲོལ། རྒས་འཁོགས་ལས་ཀའི་སྒྲིག་སྲོལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྟངས་དང་འགན་འཁྲི་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་ཚུལ་ཅུང་ལུགས་མཐུན་ཡིན་པའི་འཆར་འགོད་དང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། ལེགས་སྒྲིག་འདི་དག་ནི་ང་ཚོར་འཕྲད་པའི་གཏིང་ཟབ་མོའི་འགལ་བ་དང་གནད་དོན་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་བཏོན་པའི་ཐག་གཅོད་ཇུས་གཞི་ཡིན། “གོམ་སྟབས་རྗེས་མར་གཙོ་གནད་དུ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་གནང་བའི་འགན་འཁྲི་དང་ལས་འགན་ལ་དཔེ་བལྟས་ནས་འགན་ནུས་དང་། བྱེད་སྟངས། སྤྱོད་ཚུལ་བཅས་ཏན་ཏིག་བསྒྱུར་ཏེ། གོ་འཕེར་བའི་ངང་རང་འགན་ལྷུར་ལེན་བྱེད་དགོས།”
——ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་སྐོར། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བླང་བྱ་ཁ་གསལ་བཏོན་གནང་དོན། “ས་ཁུལ་ཁག་དང་སྡེ་ཁག་ཁག་གིས་རང་རྟོགས་ངང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དང་སྤྱི་ཡོངས་ཁྲོད་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ནས་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཇུས་གཞི་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་སྐབས་འཕྲི་ཆ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་དང་། རྣམ་པ་མི་འགྱུར་བ། ངོ་བོ་མི་འགྱུར་བ་བཅས་ཀྱི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།” “གཏན་འཁེལ་གསུམ་”གྱི་གཏན་འབེབས་ནི། འགན་ནུས་བཀོད་སྒྲིག་དང་། ནང་འཛུགས་སྒྲིག་གཞི། མི་སྣ་སྒྲིག་ལུགས་བཅས་ཡིན། དེར་སྒྲིག་གཞིའི་སྒྲིག་ཁོངས་ལ་ཚོད་འཛིན་དང་དབང་ཆ་འཁོར་སྐྱོད་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བའི་བྱེད་ནུས་ལྡན་པས། སྡེ་ཁག་ཁག་གི་འགན་འཁྲི་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པར་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན་བཞིན་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིས་ལྷག་པར་དུ་ནན་གསུང་གནང་དོན། “སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཇུས་གཞི་གཞིར་བཟུང་སྟེ་སྡེ་ཁག་གི་“གཏན་འཁེལ་གསུམ་”གྱི་གཏན་འབེབས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།” “གཏན་འཁེལ་གསུམ་”གྱི་གཏན་འབེབས་དེ་ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་སྡེ་ཁག་གིས་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པའི་གཞི་རྩའི་གཞི་འཛིན་སར་བྱེད་པ་དང་འགན་དབང་དེ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་ལ་ཡོད། “གཏན་འཁེལ་གསུམ་”གྱི་གཏན་འབེབས་ལ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་རྗེས། སྡེ་ཁག་གིས་དེ་ཉིད་གཞིར་བཟུང་ནས་འགན་འཁྲི་ལག་བསྟར་དང་ལས་དོན་སྤེལ་ཏེ་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་འགན་སྒྲུབ་ནུས་པ་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་ལས་ཀའི་གྲུབ་འབྲས་དངོས་དེ་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པའི་ཚད་གཞི་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩི་དགོས།”
“རྩ་འཛུགས་ཡོད་པ་དང་། གོ་རིམ་ཡོད་པ། སྒྲིག་ཁྲིམས་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ།”
ཀྲུང་དབྱང་དངུལ་རྩའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་། ཀྲུང་དབྱང་དངུལ་རྩའི་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་། ཀྲུང་དབྱང་ཚན་རྩལ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་། ཀྲུང་དབྱང་སྤྱི་ཚོགས་ལས་དོན་པུའུ། ཀྲུང་དབྱང་ཞང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་ལས་དོན་གཞུང་ལས་ཁང་བཅས་འཛུགས་རྒྱུ། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་འཐུས་མིའི་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་འཛུགས་རྒྱུ། ཚན་རིག་ལག་རྩལ་པུའུ་བསྐྱར་དུ་འཛུགས་རྒྱུ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དངུལ་རྩའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྤྱི་ཁྱབ་ཅུས་འཛུགས་པ། ས་གནས་དངུལ་རྩའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་སོགས་བྱེད་དགོས། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ལས་རིགས་ཀྱིས་“ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་ལས་རིགས་”ཁ་སྣོན་བྱ་རྒྱུ་སོགས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་བརྟན་པོ་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་གི་ཡོད།
“སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ནི་གལ་འགངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན།” རྩོམ་ཡིག་གལ་ཆེན་འདིའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་འཚོལ་ཞིབ་དང་གསོག་འཇོག་བྱས་པའི་“ཉམས་མྱོང་རྩ་ཆེན་”མུ་མཐུད་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱས་པ་དང་། གཙོ་གནད་དང་འགག་རྩར་དམ་འཛིན་དང་ལས་དོན་གཏིང་ཟབ་དང་ཞིབ་ཚགས་ངང་བསྒྲུབས་ཏེ། རྩ་འཛུགས་ཡོད་པ་དང་། གོ་རིམ་ཡོད་པ། སྒྲིག་ཁྲིམས་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་པའི་ནན་གསུང་གནང་བ་མ་ཟད། ཕྱོགས་ལྔའི་ཐད་ནས་བླང་བྱ་ཁ་གསལ་བཏོན་གནང་ཡོད།
གཅིག་ནི་“གཅིག་གྱུར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།” ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་དམག་འཐབ་ཅིག་དང་། རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འཕོ་འགྱུར་གཏིང་ཟབ་ཅིག་ཡིན་པས་ལས་འགན་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ལ་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རིམ་པ་མི་འདྲ་བ་དང་སྡེ་ཁག་མི་འདྲ་བར་བླང་བྱ་ཁ་གསལ་བཏོན་གནང་དོན། “ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་འགོ་ཁྲིད་འོག །ཀྲུང་དབྱང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་སྤྱི་ཡོངས་དམ་འཛིན་དང་གཅིག་འདོམས་མཐུན་སྦྱོར་ལ་ཤུགས་བརྒྱབ་སྟེ་མཐུན་སྦྱོར་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས་པ་”དང་། “ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་བཅས་ཀྱིས་རང་ཁོངས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལག་བསྟར་ལས་དོན་ལ་འགན་འཁུར་བ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཏང་ཨུས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས་པ་”དང་། “ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ལས་བགོས་འགན་གཉེར་གྱི་འགོ་ཁྲིད་བློ་མཐུན་ནི་རང་གི་ལས་བགོས་འགན་གཉེར་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་གི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལས་དོན་གྱི་འགན་འཁུར་བ་དང་པོ་ཡིན་པས། སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། ལས་བགོས་འགན་གཉེར་ནང་གི་བསྒྱུར་བཅོས་སྡེ་ཁག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་པ་དང་མཉམ་དུ་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་ཐབས་ཞིབ་འཇུག་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ཏེ། སྐུལ་སློང་བཀོད་སྒྲིག་དང་། སྙིང་གཏམ་ཤོད་རེས། ཁོངས་བསྒྱུར་སྒྲིག་འཛུགས། འགན་ནུས་ལེགས་སྒྲིག་བཅས་ཀྱི་འགག་རྩའི་ལྷུ་ཚིགས་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པ་”དང་། “ཀྲུང་དབྱང་གཞུང་ལས་ཐིང་དང་། ཀྲུང་དབྱང་རྩ་འཛུགས་པུའུ། ཀྲུང་དབྱང་སྒྲིག་ཁོངས་གཞུང་ལས་ཁང་། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གཞུང་ལས་ཐིང་སོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ཀྱང་རང་སོ་སོའི་འགན་འཁྲིའི་ལས་བགོས་གཞིར་བཟུང་སྟེ་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་མཉམ་དུ་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་”བཅས་བྱེད་དགོས།
གཉིས་ནི་“བརྟན་པོའི་དགོངས་གཞི་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས།” བརྟན་ཐོག་ཡར་འཕེལ་གྱི་ལས་ཀའི་དགོངས་གཞི་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོའི་ཏང་གི་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བའི་རྩ་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བསྟན་གནང་དོན། ཐེངས་འདིའི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པའི་སྡེ་ཁག་ཅུང་མང་བ་དང་གནད་དོན་ཅུང་གཏིང་ཟབ་མོ་འཕྲད་པས་ཇུས་གཞི་བཀོད་ནས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དགོས། གསར་འཛུགས་སྡེ་ཁག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་པ་མྱུར་དུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང་སྡེ་ཁག་རང་གི་འགན་འཁྲིའི་ངེས་གནས་དང་ལས་འགན་གྱི་བླང་བྱར་མྱུར་དུ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཐོག །སྔོན་ལ་ཁོངས་གཏོགས་བསྒྱུར་བ་དང་དེ་ནས་“གཏན་འཁེལ་གསུམ་”གྱི་གཏན་འབེབས་ཀྱི་གོ་རིམ་སྒྲིག་ཚུལ་ལྟར་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་པ་དང་། མི་སྣ་བགོ་སྒྲིག །གཅིག་སྡུད་ཀྱིས་གཞུང་ལས་སྒྲུབ་པ་བཅས་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་བརྟན་པོའི་ངང་བར་བརྒལ་དང་། གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ཁོངས་གཏོགས་བསྒྱུར་བ། བར་མེད་འབྲེལ་མཐུད་བཅས་ཡོང་བ་ཁག་ཐེག་བྱེད་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་ཁྱབ་ཁོངས་ཅུང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་གནས་ཚུལ་ཅུང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་བསྒྱུར་བཅོས་ལས་འགན་ཐད་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བཏོན་པའི་རྩེ་རིམ་ཇུས་འགོད་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ཆེད་དོན་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཇུས་གཞི་ཞིབ་འཇུག་དང་བཟོ་འགོད་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་ཞིབ་ཚགས་སུ་བཏང་ནས་གོ་རིམ་ལྟར་སྙན་སེང་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུས་རྗེས་ད་གཟོད་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་དང་ས་གནས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ལས་དོན་བཀོད་སྒྲིག་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་ཐད་འབྲེལ་མཐུད་ནུས་ལྡན་བྱེད་པ་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་རིམ་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་ལས་འགན་ནི་2023ལོའི་ལོ་མཇུག་སྔོན་ལ་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བ་དང་། ས་གནས་རིམ་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་ལས་འགན་ནི་2024ལོའི་ལོ་མཇུག་སྔོན་ལ་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས།”
གསུམ་ནི་“མིའི་སྐོར་གྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་དགོས།” བསྒྱུར་བཅོས་དོན་འཁྱོལ་གྱི་འགག་རྩ་ནི་མི་ལ་ཐུག་ཡོད། མི་སེམས་བརྟན་ན་བསྒྱུར་བཅོས་ཐུབ། མི་སེམས་མཐུན་ན་བསྒྱུར་བཅོས་འགྲུབ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནན་གསུང་གནང་དོན། “རྒྱ་ཆེའི་ཏང་ཡོན་དང་ལས་བྱེད་པར་ཆབ་སྲིད་ལ་དང་དོད་དང་། ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ལྟ་རྟོག །སྒྲིག་ལམ་སྲུང་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། ཁེ་ཕན་གྱི་བཀོད་པ་ལེགས་སྒྲིག་དང་རང་སྒེར་གྱི་བསྐོ་འཁྱུར་བཞག་འཕོས་ལ་ལྟ་སྟངས་ཡང་དག་པ་འཛིན་པ་དང་། བསྒྱུར་བཅོས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཧུར་ཐག་བྱེད་པ། རྩ་འཛུགས་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་ལ་རང་རྟོགས་ངང་དང་ལེན་བཅས་བྱས་ཏེ། བསམ་བློ་མི་འཁྲུག་པ་དང་། ལས་ཀ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ། དཔུང་སྡེ་མི་འཐོར་བ། ངར་ཤུགས་མི་ལྷོད་པ་བཅས་བྱེད་ཐུབ་དགོས།”
བཞི་ནི་“སྒྲིག་ཁྲིམས་ནན་པོ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།” ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་རྒྱུ་ནི་རང་ངོས་གསར་བརྗེ་ཞིག་རེད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ནན་གསུང་གནང་དོན། “ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ་ནི་ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ལ། ཁེ་ཕན་ལ་ཐུག་ཀྱང་ཡོད་པས་ནན་པོ་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས་པས། རང་ངོས་གསར་སྒྱུར་བྱེད་ཕོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་བློ་རྒྱ་དེ་བས་ཀྱང་ཡོད་དགོས།” རྩོམ་ཡིག་གལ་ཆེན་འདིའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིས་སླར་ཡང་དུང་བརྡ་གསལ་པོ་བཏང་སྟེ། “སྒྲིག་གཞི་འཕོ་འགྱུར་དང་འགན་འཁྲི་ལེགས་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྡེ་ཁག་གིས་རང་རྟོགས་ངང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་བསྟུན་ནས་སྒྲིག་གཞི་དང་། འགན་འཁྲི། མི་སྣ་སོགས་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་ལེགས་སྒྲིག་གནད་དུ་འཁེལ་བར་བྱེད་དགོས་པ་ལས། ལྷོད་གཡེང་དང་ནར་འགྱངས་བྱས་མི་ཆོག་པ་དང་། བབ་བསྟུན་གྱིས་གདམ་གསེས་དེ་བས་ཀྱང་བྱེད་མི་རུང་། གོང་རིམ་གཙོ་སྐྱོང་སྡེ་ཁག་གིས་འོག་རིམ་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་སྟངས་དང་སྒྲིག་ཁུངས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པར་ཐེ་ཇུས་བྱེད་རིགས་གཏན་འགོག་དང་། ལས་བྱེད་པ་འཕྲལ་མར་གནས་སྤར་བྱེད་རིགས་གཏན་འགོག །ནོར་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ནན་སྲུང་བྱས་ནས་གཞུང་དབང་རྒྱུ་ནོར་ཤོར་བར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྔོན་འགོག་བཅས་བྱེད་དགོས། ལྟ་སྐུལ་དང་སྒྲིག་བསྟར་དང་འགན་འདེད་གསུམ་ལ་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལས་དོན་ཁྲོད་ཀྱི་སྒྲིག་འགལ་དང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནད་དོན་ཞིབ་བཤེར་ཐག་གཅོད་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣའི་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་ནན་པོ་གཏོང་དགོས།”
ལྔ་ནི་“ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་ཡོད་པ་བྱེད་དགོས།” བསྒྱུར་བཅོས་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་ནི་འདབ་ཆགས་ཀྱི་གཤོག་པ་གཉིས་དང་རླངས་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་གཉིས་དང་མཚུངས་ཤིང་། ཁྲིམས་སྐྱོང་འོག་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་བསྒྱུར་བཅོས་ཁྲོད་ཁྲིམས་སྐྱོང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བླང་བྱ་བཏོན་གནང་དོན། “ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་འགྲོ་ལམ་ཐོག་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པར་ཁྲིམས་ལུགས་བཟོ་བ་དང་། ཁྲིམས་ལུགས་བཅོས་པའམ་ཡང་ན་ཁྲིམས་ལུགས་མེད་པ་བཟོ་དགོས་རིགས་གཙོ་འགན་སྡེ་ཁག་གིས་རང་འགུལ་ངང་ཁྲིམས་འཛུགས་སྒྲིག་གཞི་དང་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་དགོས། ཁྲིམས་འཛུགས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འཛུགས་བཅོས་དོར་འགྲེལ་བཞི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལས་དོན་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་དགོས།”
“ཡང་རྩེའི་ཕྲེང་བར་བསྙེགས་པས་མཐོང་ལམ་རྒྱས།” ཞེས་པ་ལྟར། སྔར་ནས་བཟུང་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་འགན་ནུས་མ་ལག་དེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཏང་གིས་མི་དམངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་དེ་དཀའ་སྤྱད་འབད་འཐབ་དང་གསར་སྐྲུན་བྱས་ནས་ཐོབ་པའི་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་གྲུབ་འབྲས་དང་མཉམ་དུ་འགྲོགས་པ་དང་། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཏང་གིས་མི་དམངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་དེ་བཏོད་པའི་མདུན་སྐྱོད་ལམ་བུ་དང་གསོག་འཇོག་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་རྩ་ཆེན་མཉམ་དུ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་མཉམ་དུ་ཡར་རྒྱས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། འཐབ་ལམ་གསར་པའི་ཐོག་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་ཡོད་པས། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བའི་ལས་འགན་ཁག་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ། རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་དེ་ཉིད་སྔར་བས་ལེགས་པར་རྒྱལ་ཁབ་བཅོས་སྐྱོང་གི་ཕན་ནུས་སུ་བསྒྱུར་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ལྡན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་ཡོང་བར་འགན་སྲུང་ནུས་ལྡན་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས།
བློ་བཟང་ལྷ་མོས་བསྒྱུར།