གླང་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་གི་བྱུང་བ་མདོར་བསྡུས།

གླང་ཐང་ངམ་ཀློང་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་ནི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་སེར་ཤུལ་རྫོང་ལོ་ཆུང་གྲོང་རྡལ་དུ་ཆགས་ཡོད། སེར་ཤུལ་རྫོང་མཁར་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་༧༢ཡོད། ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་༣༨༠༠ཟིན་ཡོད། སྤྱི་ལོ་༡༩༨༡ལོར་སེར་ཤུལ་རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཆོག་མཆན་གནང་ནས་ལྷ་སྒོ་ཕྱེས། ༢༠༠༧ལོར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རིག་དངོས་གཙོ་སྐྱོང་གི་སྡེ་ཚན་གྱི་གྲས་སུ་ཚུད་ཡོད་ལ། ཁམས་ཕྱོགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད་མེས་རྒྱལ་གྱི་ཐ་གྲུ་ཀུན་ཏུ་སྙན་གྲགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཡིན།

རྣམ་སྲས

གླང་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་གི་མཚན་གཞན་ལ་ཀློང་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་དང་། འདན་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་ཡང་ཟེར་སྲོལ་ཡོད། དེའི་མཚན་དོན་ལ་གླང་ཞེས་པ་ནི་བ་གླང་སྟེ་ཟོག་གི་རིགས་ཤིག་དང་། ཐང་ཞེས་པ་ནི་བདེ་ཞིང་སྙོམས་པའི་ས་གཞིའི་དོན་ཡིན། གླང་ཐང་ནི་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་སོགས་ཀྱིས་འདན་པདྨའི་ཐང་དུ་གླང་གཉའ་བཅས་ཏེ་ཞིང་རྨོས་པ་ལས་མིང་དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་ཡིན་ཟེར། སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་ཞེས་པ་ནི་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་བྱིན་ལྡན་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའི་ལྷ་ཁང་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་དང་ཡུལ་གྱི་བཤད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་གླང་ཐང་ཞེས་འབྲི་བཞིན་ཡོད། ཀློང་ཐང་ཞེས་པ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་འགར་བྱུང་བས་དེ་ལྟར་གྲགས། ཡང་ཁ་གཅིག་གིས་གློང་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་ནི་ངག་རྒྱུན་དུ་ཁམས་པས་ན་རོ་མེད་ས་ལ་ནོ་རོ་འདོན་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར་གླང་ལ་ན་རོ་སྦྱར་ནས་ཀློག་པའི་སྒྲ་ལྟར་བྲིས་པ་སྙམ།(སྤྱིར་ཡིག་རྙིང་ནང་ཀློང་ཐང་བྲིས་ཡོད་ཀྱང་འདིར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་གི་སྒོ་བྱང་ལྟར་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་གླང་ཐང་ཞེས་རང་སོར་བཞག་ཡོད)

རྒྱ་བཟས་ཕུལ་བའི་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ།

རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་བཙུན་མོ། ཡོངས་གྲགས་སུ་རྒྱལ་རྗེ་ཐང་ཐེ་ཙུང་གི་སྲས་མོ་ལྷ་གཅིག་ཀོང་ཇོ(༦༢༥—༦༨༠)བོད་ལྕགས་གླང་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༦༤༡ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོར་གནང་། ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་བྱོན་པའི་ལམ་བར་མདོ་ཁམས་ལྡན་མའམ་འདན་མའི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཤིང་བྲག་ལོགས་སུ་རྒྱས་པའི་དབུ་དུམ་དང་བཟང་སྤྱོད་བརྐོས། རྡོ་སྐུ་ཁྲུ་བརྒྱད་ཅུ་པ་བརྐོས། ཤྭ་བ་བཟུང་ནས་ཞིང་རྨོས། ཆུ་འཁོར་བཙུགས། བོད་མི་དམངས་ཀྱིས་ཁོང་ནི་ནམ་ཡང་མི་ནུབ་པའི་གྲགས་ཅན་མི་སྣ་ཞིག་སྟེ་རྒྱལ་ཡུམ་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཞེས་གྲགས། སྤུ་རྒྱལ་གདུང་རབས་སོ་གསུམ་པ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི(༦༢༩—༦༥༠)རིང་ལ་པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་བརྩིགས། བོད་ཡིག་གསར་བཅོས་གནང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར། བཀའ་ཁྲིམས་ཆེན་པོ་རྣམ་དྲུག་མཛད། ལྷ་ཆོས་དགེ་བ་བཅུ་དང་། མི་ཆོས་གཙང་མ་བཅུ་དྲུག་གི་སྲོལ་བཙུགས་ནས་རྒྱལ་སྲིད་བཟུང་། བོད་ཁམས་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིང་། སྤུན་ཟླ་མི་རིགས་བར་གྱི་མཐུན་འབྲེལ་ལ་ཕྱག་རྗེས་མི་དམན་པ་མཛད། ཐང་གི་རྒྱལ་པོས་མག་པའི་ཆོ་ལོ་དང་། ཙུང་དབང་ཞེས་པའི་ཆོ་ལོ་ཡང་བསྐུར། བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་དང་། ཞང་ཞུང་བཟའ་ཁྲི་བཙུན། མོང་བཟའ་ཁྲི་ལྕམ། རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོ་བཙུན་མོར་བསུས། སྐུ་རྟེན་ཇོ་ཤག་རྣམ་གཉིས་སྤྱན་དྲངས། ལྷ་གཅིག་ཀོང་ཇོས་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པར་སྤོར་ཐང་བཀྲམ་སྟེ་བརྩིས་པས། བོད་ཡུལ་གྱི་ས་དབྱིབས་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་དུ་འགྱེལ་བ་འདྲ་བའི་གཟུགས་སུ་གཟིགས། དེ་གནོན་པའི་ཆེད་དུ་མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་ལྷ་ཁང་བཅུ་གཉིས་བཞེངས་པའི་དགོས་པའི་ལུང་བསྟན། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྲིན་མོའི་ལག་མཐིལ་གཡས་པ་གནོན་པ་ལ་སྙིང་གཟེར་ཆེན་པོ་གཅིག་ཐོབ་ཅིག་ཟེར་ནས་མི་ཉག་གིས་ལག་དཔོན་བྱས་ནས། རུ་གནོན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞིའི་ཡ་གྱལ་མདོ་ཁམས་འདན་མའི་ཡུལ་དུ་གླང་ཐང་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་བཞེངས་སུ་གསོལ་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཆོས་འབྱུང་དེབ་ཐེར་རྣམས་སུ་ཁམས་གླང་ཐང་སྒྲོལ་མའི་ལྷ་ཁང་ཕྱི་མཆོད་རྟེན། ནང་ལྷ་ཁང་། རྩ་བ་གཟེར་མགོ །རྩེ་མོ་རྒྱ་ཕིབས་ཀྱི་དབྱིབས་སུ་བཞེངས་སོ་ཞེས་གྲགས། དེ་ནས་བཟུང་ལྷ་ཁང་འདི་ཉིད་བོད་དུ་བསྟན་པ་དར་བའི་རྟེན་གཞིར་གྱུར། དེར་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་རིམ་པའང་དུ་མ་བྱུང་ཡོད། བོད་སིལ་བུའི་སྐབས་སུ་དེར་བླ་མ་སེ་བཙུན་པ་ཆེན་པོ་དང་། པཎྜི་ཏ་་ཏི་ཛྙཱ་ན། ཁུ་རྔོག་འབྲོམ་གསུམ་ལ་སོགས་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ནས་གདན་སར་མཛད། དེ་ནས་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་ཡོན་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཕེབས་ཐེངས་དང་པོའི་ཡར་ལམ་རབ་བྱུང་ལྔ་པའི་མེ་ཡོས་ལོར་ཡུལ་འདི་ཞབས་སེན་བཀོད་ནས་གླང་ཐང་སྒྲོལ་མའི་ལྷ་ཁང་ས་དགོན་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་ས་སྐྱ་པས་བདག་སྐྱོང་མཛད་པར་གྲགས། དེ་རྗེས་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚེའི་སྟོད་ཙམ་འདན་ཡུལ་སྤྱི་ས་གཡོས་ཀྱིས་འཇིག །འདན་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་གི་ནང་རྟེན་དང་བཅས་པ་ས་འོག་ཏུ་ནུབ། རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་རྟེན་ཚབ་ཏུ་སྒྲོལ་མ་ང་འགྲོ་གསུང་འབྱོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་གནང་། གཏེར་ལུང་མང་པོའི་ལུང་བསྟན་ལྟར་མདོ་ཁམས་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་ཞིག་གསོ་དང་། སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་ཡང་སེངྒེ་གནམ་རྫོང་གི་འདབས་པདྨའི་མཎྜལ་ཐང་ཞེས་པ་ད་ལྟ་ཡོད་སའི་གནས་དེར་གསར་དུ་བཏབ། ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་རྒྱལ་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ་ས་འོག་ནས་གཏེར་གྱི་ཚུལ་དུ་སྤྱན་དྲངས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས། སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་གི་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱབ་གནོན་དུ་བདུད་འདུལ་མཆོད་རྟེན་དང་། བཀྲ་ཤིས་སྒོ་མང་མཆོད་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་བཞེངས། དེ་ནས་ལོ་རྒྱུས་སུ་གནས་པའི་ཆོ་གའི་སྒྲུབ་མཆོད་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་རྟེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་རྗེས་གནང་དང་།གཏེར་ཆོས་ཟབ་མོའི་བྱིན་རླབས་དབང་གིས་ཆོ་ག་བཅས་གྲུབ་པར་བྱས་ཤིང་། ལོ་ལྟར་ཆགས་མེད་མཛད་པའི་ཕྱག་བཞེས་མ་ནུབ་པར་ད་ལྟའི་བར་གླང་ཐང་སྒྲོལ་མའི་གཏེར་དབང་ཞེས་པ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་བཙུགས་ཤིང་གནས། ད་ལྟ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གྱི་སྐོར་ཡང་རྒྱ་བཟའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ་དང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་སྒྲོལ་མ་ང་འགྲོ་གསུང་འབྱོན་མ། མི་དབང་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཟི་ཁྱིམ་ལས་གྲུབ་པའི་སྒྲོལ་མ་སྤོང་སོ་དྲུག་ཅན། ལི་ཁྲ་ལས་གྲུབ་པའི་སྒྲོལ་དཀར་ཡིད་བཞིན་འཁོར་ལོ་སྐུར་གདོང་ལྔའི་ཁྲི་ཅན། གཞན་ཡང་ལི་དང་ཟངས་གསེར་ལས་གྲུབ་པའི་ཇ་བརྒྱ་མ་བཅས་སྐུ་རྟེན་གྲངས་བརྒྱ་ཁ་ཟིན་པ་ཙམ་དང་། འབྲང་མའི་ཞལ་ཐང་རྙིང་མ་སོགས་གསེར་ཐང་བཅུ་གཉིས་བཅས་ཁྱོན་ཞལ་ཐང་ལྔ་བཅུ་ཙམ་བཅས་སྔར་གྱི་ནང་རྟེན་གཙོ་བོ་རྣམས་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ལ། སྒྲོལ་ཆོག་གི་རྟེན་ཕུལ་ནས་བསྟན་པ་རྒྱས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུའང་དམག་འཁྲུག་ཉེར་འཚེ་ནད་མེད་མུ་གེའི་སྐལ་ངན་མཐའ་དག་ཞི་བ་དང་། ཆར་ཆུ་དུས་སུ་འབེབས་ཤིང་ལོ་ལེགས་ཕྱུགས་རྣམས་འཕེལ་བ་དང་། ཚེ་རིང་ནད་མེད་འབྱོར་ལྡན་གྱི་དགའ་བ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བཏབ་སྲོལ་ཡོད། ཅེས་སྔོན་གྱི་ཡིག་ཚགས་རྙིང་པ་དང་རྒན་པོ་རྒྱུས་ཆེའི་ངག་ནས་ཁུངས་ཐུབ་པ་འགའ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡེབས་ནས་ཁོ་བོས་ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞལ་བཤུས་བྱས་པ་ཡིན།

ཕོ་ལྷ་བས་ཕུལ་བའི་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ།

༄༅། །ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱིས་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ་འདི་ནི་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་ན། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཚོགས་གསོག་པའི་རྟེན་དུ་ལྷ་སའི་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དང་། ཇོ་བོ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ། རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་འདི་གསུམ་གའི་སྐུ་རྒྱུ་དང་བཟོ་བོ་དུས་བཅས་གཅིག་ཡིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་རབ་གནས་མཛད་པ་དང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན། དར་གོས་ཀྱི་སྐ་རགས་ལ་སློབ་དཔོན་པདྨའི་ཕྱག་ཐག་ཏུ་གྲགས་པ་འདི་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང་། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་རྒྱ་བཟའ་ལྷ་གཅིག་ཀོང་ཇོ་ཡིས་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་འདི་དང་ལྷ་ཁང་བཞེངས་ནས་ད་བར་མི་ལོ(༡༣༨༢)ཡིན་པར་གྲགས།

རྒྱལ་དབང་ལྔ་པས་ཕུལ་བའི་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ།

༄༅། །རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོས་(༡༦༡༧—༡༦༨༢)ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་སྒྲོལ་མ་ང་འགྲོ་གསུང་འབྱོན་མ་གནས་འདི་ལ་མི་ལོ་༣༥༢ཙམ་ཡིན་པ། ལྔ་པ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་པོ་ཏ་ལ་ནས་ལྡན་ཡུལ་སྒྲོལ་མ་ལྷ་ཁང་དུ་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ང་འགྲོ་ཞེས་གསུང་འབྱོན་མར་གྲགས་པའི་ལི་སྐུ་འདི་ཡིན་ནོ། །ལོ་རྒྱུས་འགར་སྒྲོལ་མ་མཆེད་གཉིས་ཞེས་པའི་ཚིག་ཟིན་ཞིག་ཡོད་འདུག་པ་དེ་གོང་གི་རྟེན་གཙོ་དང་འདི་གཉིས་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་འདུག

འདན་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ་མཇལ་མཁན།

༄༅། །ཕོ་ལྷ་བ་མི་དབང་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ(༡༦༨༩—༡༧༤༧)གྱིས་གནང་བའི་རྟེན་སྐལ་སྒྲོལ་སྐུ་འདི་མི་དབང་རྟོགས་བརྗོད་དུ། མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་རུ་གནོན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་གནས་གྲགས་ཅན་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་མཆོད་སྤྲིན་ཟད་མི་ཤེས་པ་སྤྲོས་ད་ལྟའི་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་ཆུ་མོ་ཡོས་ལོའི་བར་མི་ལོ་༢༧༡ཡས་མས་སོང་བར་མངོན་པ་ཡིན་ནོ། །