དེའང་འདན་མའི་ཡུལ་གྲུ་འདི་སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་སུ་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་བསྒྱུར་བ་དང་། ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་བ་ནི་སུས་ཀྱང་ཚིག་ཐག་གཅོད་མི་ཤེས་པ་ལས་སྐབས་བབ་ཀྱི་བརྗོད་བྱའང་མ་ཡིན། སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་རབས་དང་ངག་རྒྱུན་དུ་འདན་མའི་གཟིམ་ཁག་བདུན་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་སྟེ། སྡེ་དགེའི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་རབས་དང་པོ་བླ་ཆེན་བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་མངའ་ཁོངས་སྲ་བརྟན་དང་། ཆོས་སྲིད་སྐྱོང་བའི་ཆེད་དུ་འདན་ཁོག་གི་དུད་ཚང་ཆེ་གྲས་བདུན་ལ་སྡེ་དགེའི་མདུན་སྐོར་ཞེས་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་གོ་མིང་དང་མཚམས་པའི་དབང་ཆའང་ངེས་ཅན་རེ་སྤྲད་ཡོད་པ་སྙམ། ངག་རྒྱུན་དུ་སྡེ་དགེ་ཚང་ལ་མདུན་སྐོར་སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་དང་། ཧོར་འདྲ་བརྒྱད་ཅུ་སོགས་ལས་ཚན་གྱི་སྒྲིག་གཞིའི་མིང་མང་པོ་ཟེར་སྲོལ་ཡོད་པ་ལ་བལྟས་ན་སྐབས་དེའི་སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་སུ་སྡེ་དུད་མང་བ་དང་། སྲིད་འཛིན་གྱི་སྒྲིག་གཞིའང་ཅུང་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ་ཞིག་ཡོད་པར་གསལ། སྐབས་དེར་སྡེ་དགེའི་མངའ་ཁོངས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་དུ་ཕྱེ་བའི་ནུབ་བྱང་མཚམས་ཀྱི་འབྲི་ཆུ་གསེར་ལྡན་མའི་ཆུ་རྒྱུན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་ཡུལ་སྡེ་དོ་དམ་བྱེད་པའི་མདུན་སྐོར་ཁག་བདུན་ནམ་འདན་མ་གཟིམ་ཁག་བདུན་ཟེར་བ་ནི། མདུན་དབོན་ཐོག་ཚང་དང་། མདུན་དྲན་འཁོར་ཚང་། མདུན་ཨ་ཐུབ་ཚང་། མདུན་དིལ་མགོ་ཚང་། མདུན་ཆུ་རྡོ་ཚང་། མདུན་གཟིམ་དཔོན་ཡར་ལོག་ཚང་། མདུན་གཟིམ་དཔོན་མར་ལོག་ཚང་བཅས་ཡིན།
མདུན་དབོན་ཐོག་ཚང་།
མདུན་དབོན་ཐོག་ཚང་ནི་སྔ་མོ་ནས་བེ་རི་རྒྱལ་པོའི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་རིང་ཤོས་དང་དུད་ཚང་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དབོན་ཐོག་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ཞེས་པས་སྡེ་དགེ་ཚང་གི་ཕྱག་མཛོད་ཀྱི་འགན་བཞེས་ནས་བཟུང་སྡེ་དགེ་ཚང་དང་དབོན་ཐོག་སྡེ་པའི་བར་འབྲེལ་ལམ་ཟབ་མོ་ཆགས་པ་དང་། དེའི་ཚ་བོ་དབོན་ཐོག་ལྷ་དབང་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་དཔའ་རྩལ་འཇོན་གསུམ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་སྡེ་དགེ་ཚང་གི་དམག་དཔོན་བྱས་ཏེ་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བར་བཤད་སྲོལ་ཡོད། དེའི་བུ་ཚེ་དབང་རབ་བརྟན་ནི་ཕ་དང་མི་འདྲ་ལ་འཇོན་ཐང་སོགས་ཅིའང་མེད། ངག་རྒྱུན་དུ་དབོན་ཐོག་ཚང་གི་མི་རབས་རེས་མོས་ལྟར་གཅིག་ནི་དཔའ་བོ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་ནི་ནུས་མེད་སྙིང་ཆུང་རེད་ཅེས་ཟེར་སྲོལ་ཡོད། དེ་ལ་བུ་གསུམ་བྱུང་བ་ལས་འགྱུར་དགའ་ནི་སྡེ་དགེ་ཚང་གིས་ལབ་ཚང་མགོ་གནོན་དུ་སྤྱང་ཀི་ཕོ་བྲང་ཞེས་པ་དེ་ལ་མངགས་ནས་དཔོན་པོ་བསྐོས་ཞེས་གྲགས། རྒྱལ་མཚན་ལ་བུ་དབང་དགའ་དང་། སྟོབས་དགའ། བཤད་སྒྲུབ་བཅས་གསུམ་བྱུང་། མདུན་དབོན་ཐོག་ཚང་གི་ཁང་མལ་ཀྱང་ད་ལྟ་ལོ་ཆུང་གྲོང་བརྡར་ཡོད།
མདུན་དྲན་འཁོར་ཚང་།
མདུན་དྲན་འཁོར་ཚང་ནི་སྡེ་དགེའི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་རབས་བདུན་པ་ཕུན་ཚོགས་བསྟན་པས་སྲིད་སྐྱོང་སྐབས་དྲན་འཁོར་གཉེར་རྒན་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་སྟེ། ཁོང་གི་འདན་ཁོག་ཕྱོགས་སུ་མདུན་སྐོར་རང་གི་འགན་ཁུར་བ་དང་། སྔོན་རྗེས་སུ་སྡེ་དགེའི་གཉེར་ཆེན་དང་། རྒྱལ་ཚབ་ཀྱི་འགན་བཞེས་མྱོང་། དེའི་བུ་དབང་འདུས་ནོར་བུ་དང་། འབའ་རྡོ་གཉིས་ཡོད། དེ་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་དུས་སུ་དྲན་འཁོར་ཚང་གི་མངའ་ཐང་སྔར་ལས་རྒྱས་པར་བྱུང་།
མདུན་ཨ་ཐུབ་ཚང་།
མདུན་ཨ་ཐུབ་ཚང་ནི་སྡེ་དགེའི་ཆོས་རྒྱལ་ཕུན་ཚོགས་བསྟན་པས་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་སྐབས་སོག་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཆེ་བ་དཔོན་གཡོག་བཅོ་ལྔ་ཙམ་སྡེ་དགེར་འབྱོར་བ་ཡིན་སྐད་དང་། རྒྱལ་པོས་སྡེ་དགེ་རྫ་ཁོག་ཏུ་ཁྲོ་ཚར་ཕོ་བྲང་ཞེས་པ་གནང་ཏེ་གཞིས་ཆགས་པ་དང་ཁོ་པའི་མིང་ལ་ཨ་ཐུབ་ཟེར་བས་ཨ་ཐུབ་ཚང་ཞེས་གྲགས་པ་ཡིན། དེ་ཨ་ཐུབ་ཚང་གི་མི་རབས་དང་པོ་ཡིན། དེའི་སྲས་མིང་ལ་ཨ་ཐུབ་སྲས་པོ་ཟེར་དེ་མི་རབས་གཉིས་པ་ཡིན། མི་རབས་གསུམ་པ་སྲས་པོ་ཚེ་བརྟན་དང་དོན་གྲུབ། བུ་མོ་ཁ་ཤས་ཀྱང་ཡོད།ཨ་ཐུབ་ཚང་གི་གཞིས་འཛིན་མི་རབས་བཞི་པ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་ཞེས་པ་དེས་སྡེ་དགེ་གཉེར་ཆེན་གྱི་ལས་ཀ་འཛིན། ཁོང་ལ་སྲས་ཚེ་དབང་བདུད་འདུལ་དང་སྤུན་ཆུང་བ་ཐུབ་བསྟན་དགེ་ལེགས་དང་བུ་མོ་གཉིས་ཡོད། ཨ་ཐུབ་མི་རབས་ལྔ་པ་སྲས་པོ་ཚེ་དབང་བདུད་འདུལ་ནི་འདན་ཁོག་ཏུ་ཨ་ཐུབ་ཕོ་བྲང་ཡོད་ས་དེར་གཞིས་འཛིན་པ་དང་སྡེ་དགེ་གཉེར་ཆེན་ཡང་གནང་། དེ་ནས་མདུན་རྒྱ་མཁར་ཚང་གི་བུ་མོ་བསྐལ་བཟང་ཆོས་སྒྲོན་མནའ་མར་བླངས་ནས་རིམ་བཞིན། བུ་བཞི་དང་བུ་མོ་བཞི་བྱུང་བའི་ནང་ནས། བུ་ཆེ་བ་ས་སྐྱའི་གདོང་ཚང་ཐར་རྩེ་ཞབས་དྲུང་དང་། བུ་གཉིས་པ་རྫ་དྲེལ་དཀར་སྤྲུལ་སྐུ། བུ་གསུམ་པ་རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་པ། བུ་བཞི་པ་རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ་བཅས་རེད། བུ་མོ་ཚེ་དབང་ལྷ་མོ། ཚེ་དབང་སྒྲོལ་དཀར། ཚེ་རིང་ལྷ་མོ། དབྱངས་ཅན་ལྷ་མོ་བཅས་བཞི་རེད། ཨ་ཐུབ་སྲས་ཀྱི་གོ་གནས་དང་གཞིས་འཛིན་དེ་དྲེལ་དཀར་སྤྲུལ་སྐུས་གནང་། སྡེ་དགེ་གཉེར་ཆེན་ཡང་གནང་། མདུན་གྲུ་མོ་ཚང་གི་བུ་མོ་ཕུན་ཚོགས་དབང་མོ་མནའ་མར་བཞེས། ཁོང་ལ་སྲས་གཉིས་བྱུང་བ་ཆེ་བ་འཇིགས་མེད་ཚེ་དབང་དང་ཆུང་བ་ཞྭ་དམར་མི་ཕམ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཡིན། ཚེ་དབང་བདུད་འདུལ་སྤུན་ཆུང་བ་ཐུབ་བསྟན་དགེ་ལེགས་གྱིས་ཧོར་ཨ་ཐུབ་དཔོན་གྱིས་གཞིས་འཛིན་མཛད། སྤྱིར་མཁས་པ་དག་གིས་བཤད་ཚུལ་ལྟར་ན་འདན་ཨ་ཐུབ་ཚང་ངམ་ཨ་སྡུག་ཚང་ཞེས་པའི་གཟིམ་དཔོན་དེ་ཁ་གཅིག་གིས་དཀར་མཛེས་ལྭ་གའི་ཨ་སྡུག་ཚང་བུ་ཚེ་དབང་ཕུན་ཚོགས་དང་། ཁ་གཅིག་གིས་སོག་པོའི་དཔོན་རིགས་ཀྱི་ཨ་ཐུབ་དཔོན་ཡིན་པར་བཤད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་ཡོད།
མདུན་དིལ་མགོ་ཚང་།
མདུན་དིལ་མགོ་ཚང་ནི་བོད་ལྗོངས་འཇོ་མདའ་རྫོང་ས་དཀར་གྲོང་ཚོར་ཡོད། དུས་རབས་སྔ་མོ་ནས་སྡེ་དགེའི་མདུན་སྐོར་དཔོན་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན། དིལ་མགོ་པད་ནོར་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་སྡེ་དགེ་ཚང་གི་ཕྱག་མཛོད་བྱས་མྱངས་པ་དང་། འདན་ལུང་ཆུ་ཉིན་སྲིབ་ཏུ་མཚན་སྙན་གྱི་གྲགས་པ་ཡོངས་སུ་འབར་བ། སྡེ་དགེའི་ཁོངས་གཏོགས་སུ་ཡོད་པའི་དགོན་སྡེ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྦྱིན་བདག་མཛད་པའང་གྲགས། དིལ་མགོ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་དང་། དབོན་ཐོག་ལྷ་མཚོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རབ་གསལ་ཟླ་བ་སྐུ་འཁྲུངས། ཨ་ལོ་དིལ་མགོ་ཚང་དང་གཏེར་ལྷུང་དིལ་མགོ་ཚང་། འདན་དིལ་མགོ་ཚང་བཅས་ཁྱིམ་བརྒྱུད་ཆེན་མོ་གསུམ་ཡོད།
མདུན་ཆུ་རྡོ་ཚང་།
མདུན་ཆུ་རྡོ་ཚང་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་མཚམས་སུ་འཕེལ་འགྲིབ་ཅི་རིགས་པ་བྱུང་ཡོད་ནའང་། སྡེ་དགེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་དག་ལ་བསྟན་པའི་སྦྱིན་བདག་བླ་མེད་མཛད་པར་གྲགས། ཕྱིས་སུ་བྱུང་བའི་བུ་ཐུབ་བསྟན་ཟེར་བ་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ་ལོ་ན་སོན་རྗེས་མདུན་དབོན་ཐོག་ཚང་གི་བུ་མོ་གཡུ་དགའ་བག་མ་བསུས་ཏེ་བུ་ཁྲོ་དགའ་དང་བུ་མོ་པདྨ་ལྷ་མཚོ་གཉིས་སྐྱེས་པར་གྲགས།
མདུན་གཟིམ་དཔོན་ཡར་ལོག་ཚང་།
མདུན་གཟིམ་དཔོན་ཡར་ལོག་ཚང་ནི་གནམ་བརྐོས་ཚང་གི་རུས་རྒྱུད་དུ་གྲགས་པའི་མདུན་གཟིམ་དཔོན་ཚང་གི་བུ་ཡིད་བཞིན་དང་མནའ་མ་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་གཉིས་གི་བུ་བཀྲ་ཤིས་དགེ་ལེགས་སྐྱེས། སྡེ་དགེ་ཚང་གིས་གཟིམ་དཔོན་དུ་བསྐོས། བཀྲ་ཤིས་དགེ་ལེགས་དང་མདུན་འཇུ་ཆུང་ཚང་གི་བུ་མོ་རིག་འཛིན་དཔལ་མོ་གཉིས་ཁྱོ་ཤུག་ཏུ་གྱུར། བུ་བསོད་ནམས་དཔལ་འབྱོར་སྐྱེས། རིག་འཛིན་དཔལ་མོ་ལོ་ན་གཞོན་སྐབས་རིམས་ནད་སྐེ་སྐྲང་གིས་ཟིན་ཏེ་ཤི་ཤོར། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བུ་བཀྲ་ཤིས་དགེ་ལེགས་པདྨ་ཤེལ་ཕུག་ཏུ་རྫ་དཔལ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེར་བཅར་ཏེ། འཁོར་བ་ལ་ངེས་འབྱུང་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཞུས་ཤིང་རབ་ཏུ་བྱུང་།
དཔལ་སྤྲུལ་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོས་དེའི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་མྱོང་བའི་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བརྗོད་བྱ་བྱས་ཏེ《 གཏམ་པདྨ་ཚལ་གྱི་ཟློས་གར།》བརྩམས། བསོད་ནམས་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་ཧོར་ཨ་ཐུབ་ཚང་གི་བུ་མོ་དོན་འགྲུབ་སྒྲོལ་མ་མནའ་མར་བསུས། བུ་ཕུར་པ་འཕྲིན་ལས་སྐྱེས། དེར་བུ་གསུམ་དང་བུ་མོ་གཅིག་སྐྱེས་ཞེས་ཟེར།
གཟིམ་དཔོན་མར་ལོག་ཚང་།
གཟིམ་དཔོན་མར་ལོག་ཚང་ནི་ཕར་ཆེར་མི་དབང་དཔལ་ལྡན་འཆི་མེད་རྟག་པའི་རྡོ་རྗེའི་སྐབས་ཙམ་དུ་ཡིན། སྐབས་དེར་འདན་ཁོག་ཏུ་སྡེ་དགེའི་ས་སྡེ་ཡོད་པས། དེར་ཕོ་བྲང་བཞེངས་ཤིང་དཔོན་དུ་སྡེ་དགེའི་གཉེར་ཆེན་ཡིན་པའི་མདུན་ཀེ་སྲིབ་ཚང་གི་བུ་ཞིག་བསྐོ་གཞག་མཛད། མདུན་ཀེ་སྲིབ་ཚང་གི་རིགས་རུས་ནི་སྨུག་པོ་སྡོང་གི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན་པ་གྲགས། བུ་རབས་ཚ་བརྒྱུད་རྣམས་ཡང་གཞུང་དྲང་པོ་དང་བློ་རིགས་ཅན་ཤ་སྟག་ཡིན། སྡེ་དགེའི་གཉེར་ཆེན་དང་བླ་སྨན་རྩིས་པ་བཅས་འགན་བཞེས་གནང་། འདན་ཁོག་ས་གནས་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གཟིམ་དཔོན་མར་ལོག་ཚང་གི་དཔོན་ཐོབ་འགན་བཞེས་མཛད། ཡབ་གཞིས་ཀེ་སྲིབ་ཕོ་བྲང་དུ་སྲས་སྲས་མོ་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་ནི་བུ་བླ་མ་ཨ་ཚང་། ཚེ་དབང་ཀུན་ཁྱབ། ཀརྨ་ཕུན་ཚོགས། བུ་མོ་ཚེ་ལྷ་བཅས་ཡོད། ཡབ་གཉེར་རྒན་འདན་ཁོག་གཟིམ་དཔོན་མར་ལོག་ཕོ་བྲང་དུ་རྒྱུན་རིང་བཞུགས། དགོན་གསར་སྡེ་པ་རོང་བ་དང་ཤེ་རྫོང་ནང་པའི་འབྲོག་པ་ད་རུང་ཕྱོགས་གཞན་དག་ལ་སྡེ་པ་མང་པོ་ཡོད་པས། དེ་དག་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་མཛད། རྗེས་སུ་དགུང་ལོ་མཐོ་བའི་སྐབས་ཀེ་སྲིབ་ཡབ་གཞིས་ཕོ་བྲང་དུ་མར་ཕེབས་ནས་བཞུགས། མདུན་མར་ལོག་ཚང་གི་སྡེ་པ་རང་ནས་མི་འཇོན་ཐང་ཅན་མིང་ལ་སྨན་ལྷ་སྐྱབས་ཟེར་བ་ཞིག་དཔོན་ཚབ་དུ་བསྐོ་གཞག་མཛད། ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གང་ཐད་ནས་ཧ་ཅང་འཇོན་ནས་སྡེ་དགེའི་གཉེར་ཆེན་གྱི་འགན་ཁུར་ཐུབ་པ་བྱུང་། །
གསལ་བཤད། གཟིམ་དཔོན་ཁག་བདུན་གྱི་རྒྱུད་པ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ཡིག་ཚོགས་མང་བར་དོགས་ནས་ཚབ་མཚོན་ཙམ་ལས་ཞིབ་ཆ་བཀོད་མེད།