ཁོང་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་སློབ་གསོ་དང་། གུང་གཞོན་ཚོགས་པའི་ཨུ་ལྷན། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་སོགས་སྡེ་ཁག་ཏུ་ལས་དོན་བསྒྲུབས་པ་དང་། སློབ་མ་500ལྷག་ལ་རིན་མེད་གསབ་ཁྲིད་བྱས་ཤིང་། དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་སློབ་མ་18སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་མཐར་ཕྱིན་རག་བར་དུ་རོགས་དངུལ་སྤྲད། མཐོ་གྲང་ཁོར་ཡུག་ལ་གདོང་གཏད་ནས་དབྱང་རླུང་བླུག་སྣོད་ཁུར་ཏེ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་1548ལ་འཚམས་འདྲི་བྱས། སྒོ་རྩར་བསྐྱོད་དེ་མང་ཚོགས་ལ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དཔྱད་བསྡུར་དང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ལ་ཕན་པའི་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་བྱས། ཁོང་སུ་རེད་ཅེ་ན། ད་ལྟའི་གསེར་རྟ་རྫོང་རྫོང་ཨུ་གཞུང་ལས་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན། རྫོང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛིན་འགོ་གཙོ་ཀྲང་ཧན་ཡིན་ལ། ཁོང་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ལམ་བུ་སྙེག །སི་ཁྲོན་པ་ཀྲུང་དུ་སྐྱེས་ཤིང་ཏང་དུ་ཞུགས་ནས་ལོ་བཅུ་ལྷག་ཟིན་པའི་ཁོང་གིས་མཐོ་གྲང་ས་ཁུལ་དུ་མི་ལོ་17རིང་བརྟན་སྲུང་བྱས་ཏེ། ཏང་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་མི་དམངས་ལ་བཅངས་པའི་སྤྱི་ཞབས་པའི་བརྩེ་སེམས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས། ལས་གནས་གང་དུ་ཡོད་ཀྱང་རང་འགན་ནན་སྒྲུབ་བྱས་ཤིང་། སྤྱིར་བཏང་གི་ལས་གནས་ཐོག་སྤྱིར་བཏང་མིན་པའི་བྱ་གཞག་སྒྲུབ། ད་ལོར་ཁོང་ཉིད་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཕུལ་བྱུང་གུང་ཁྲན་ཏང་ཡོན་ལ་བདམས་འདུག
ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་སྲུང་། སྒེར་སེམས་མེད་པར་བློས་གཏོང་གིས་འགན་འཁྲི་འཁུར།
དགེ་རྒན་བྱས་པའི་ཉིན་དང་པོ་ནས་བཟུང་།ཀྲང་ཧན་གྱིས་བྱིས་པ་གཅིག་ཀྱང་ཆད་མི་རུང་བ་དང་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་ཡག་ཤོས་སློབ་ཁང་དུ་ཡོད་ཅེས་པའི་དད་སེམས་འཆང་སྟེ།དམངས་ལ་བརྩེ་སེམས་འཆང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་དབུལ་པོ་ཡིན་པའི་གནས་བབ་བསྒྱུར་ཆེད།རི་ཀླུང་བརྒལ་ཞིང་གངས་རླུང་དྲག་པོ་བརྒྱུད་དེ་སློབ་ལོ་རན་པའི་སློབ་མ་འཚོལ་སྡུད་བྱས་ཤིང་།སློབ་ཞུགས་བྱེད་ཚད་60ནས་100བར་མཐོ་རུ་བཏང་།ངས་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྲུ་གུ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས་འཇོན་ཐང་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།ཞེས་པའི་ཁས་ལེན་དེར་ལོ་17རིང་ཁོང་གིས་དུས་ཆེན་དང་ངལ་གསོའི་དུས་ཚོད་སྤྱད་དེ་གསབ་ཁྲིད་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་གཉེར་བ་དང་།སྐད་འཕྲིན་ཞབས་ཞུའི་ཚོགས་པ་འཛུགས་པའི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ། སློབ་མ་500ལྷག་ལ་རིན་མེད་གསབ་ཁྲིད་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས། སློབ་ཆེན་སློབ་མ་18གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་མཐོ་གྲང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཕྲུ་གུའི་ཕུགས་འདུན་དོན་གཉེར་བྱེད་པའི་མི་ཚེར་རེ་བའི་འོད་སྣང་སྦྱིན། ཁོང་གི་འཚོ་བ་དཀའ་སྤྱད་བབ་ཆགས་ཡིན་མོད།འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་སློབ་མར་སེར་སྣ་མེད་པར་སྔ་རྗེས་སུ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཕྲུ་གུ་7ཁྱིམ་དུ་ཁྲིད་དེ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ་དང་།སློབ་མ་18སློབ་ཆེན་མཐར་ཕྱིན་རག་བར་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ནས་རང་སྒེར་གྱི་དུས་ཚོད་དང་རྒྱུ་ནོར་ལྷག་མ་ཚང་མ་མཐོ་གྲང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཕྲུ་གུ་ཚོར་ཕུལ་བས། ད་བར་མང་ཚོགས་ཚོས་བྱམས་བརྩེའི་ངང་དགེ་རྒན་ཀྲང་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད།
གསར་འབྱེད་གསར་གཏོད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་འཁུར་ཕོད་པ་དང་། བྲེལ་དཀའ་ཉེན་ལྕིའི་མདུན་དུ་མཆོངས་པ།
གུང་གཞོན་ཚོགས་པའི་རྫོང་ཨུར་ལས་དོན་སྒྲུབ་རིང་། ཀྲང་ཧན་གྱིས་གཞོན་ནུ་ནི་གསེར་རྟའི་མ་འོངས་པའི་རེ་བ་ཡིན་པ་ཤེས་ཏེ། ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་བརྟེན་ནས་གུང་གཞོན་ཚོགས་པ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྣེ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། རིམ་རྩིས་ལྟར་ན་གུང་གཞོན་ཚོགས་པའི་རྩ་འཛུགས་སྣ་ཚོགས་131བཏོད་དེ། གཞོན་ནུ་300ལྷག་ཙམ་ལ་རིན་མེད་ངང་རྒྱུགས་སྔོན་གྱི་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ནས། གསེར་རྟའི་ན་གཞོན་53ལས་དོན་ལས་གནས་ཐོག་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱས། ཁོང་གིས“བརྩེ་བ་1℃ མང་བཅུགཅེས་པ་དང་“ཁམས་ཁུལ་གུང་གཞོན་ཚོགས་པའི་དར་དམར་གཡོ།གསེར་རྟའི་བུ་དང་བུ་མོ་ཏང་ལ་དགའཞེས་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོའི་སྤུས་རྟགས་3བཏོད་དེ།གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་ཚོར་ཏང་གི་བཀའ་ལ་ཉན་པ། ཏང་གི་བཀའ་དྲིན་ཚོར་བ། ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་བའི་སློབ་གསོ་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་པས་གུང་གཞོན་ཚོགས་པའི་རྫོང་ཨུ་དེ་ལོ་མང་བསྟུད་མར“ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ལྔ་བཞིའི་དར་དམར་གྱི་གུང་གཞོན་ཚོགས་པའི་ཨུ་ལྷན”ལ་བདམས། ཁོང་གིས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་རིགས་མི་འདྲ་བའི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་ནང་ཞུགས་ནས། ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པས། མང་ཚོགས་ཀྱིས་བྱ་བ་ཡོད་ན་ཀྲང་ཧན་འཚོལ་དགོས་པ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། ལོ་མང་རིང་ཁོང་གིས་མང་ཚོགས་ཚོགས་པའི་དང་བླངས་པ་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱས་ནས་རིགས་མི་འདྲ་བའི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་གྲངས་ཚད་25480སྤེལ་ཏེ། རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ཞབས་ཞུ་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཆུ་ཚོད་3700བཏང་བ་དང་། མང་ཚོགས་900ལྷག་ལ་ཛ་དྲག་དང་དཀའ་ངལ་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་བྱས་པ། དགེ་དངུལ་དང་དངོས་ཟོག་སོགས་སྒོར་ཁྲི་20ལྷག་ཞལ་འདེབས་ཕུལ།
དམ་པ་དོན་གཉེར་གྱིས་དམངས་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་སེལ། གཞི་རིམ་དུ་གཞི་ཚུགས་ནས་ཞབས་འདེགས་ཡག་པོ་ཞུས།
རྫོང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་སུ་ལས་དོན་སྒྲུབ་པར་སླེབས་རྗེས།ཀྲང་ཧན་གྱིས་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ཞེས་པའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་སྤྱི་དེ་ཏང་གི་ཐུགས་ཁུར་ལ་བརྟེན་ཚེ།གཞི་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཐུབ་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།ཁོང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་རེ་རེར་སླེབས་སྐབས།ང་ནི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།ཁོང་གིས་རྟག་ཏུ་དབྱང་རླུང་བླུགས་སྣོད་ཁུར་ནས་མཚོ་འཕགས་སྨི་4000ཡན་གྱི་བས་མཐའ་འབྲོག་ས་དང་གྲོང་ཚོར་ལས་དོན་སྤེལ་བར་བསྐྱོད་དེ།དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་1548ལ་འཚམས་འདྲི་བྱས་པ་དང་།ལམ་ཐག་ཅི་ཙམ་རིང་བ་དང་མཚོ་འཕགས་མཐོ་ཚད་ཅི་ཙམ་མཐོ་ཡང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ཡོད་པའི་ས་ཆར་ཁོང་གི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།ཁོང་གིས་ལས་ཞུགས་ནི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཞུགས་རྒྱུར་རོགས་རམ་བྱེད་པའི་ཆེས་ནུས་ལྡན་གྱི་བྱ་ཐབས་ཤིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཤེས་སྟེ།“གཅིག་སྡུད་གསོ་སྦྱོང་དང་སློབ་ཁྲིད་སྒོ་རྩར་སྐྱེལ་བ།ཆེད་དོན་གཏན་འཁེལ་སྒྲིག་སྲོལ“བཅས་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་888ལ་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་དང་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་པ་དང་།“དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་རང་བརྩོན་ལས་སྒྲུབ་ཁང་བཙུགས་ནས་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་611ལ་ལས་ཞུགས་འབབ་འཕར་ཡོང་བ་བྱས། རིག་སྟོབས་དང་། བསམ་བློ། ཉན་ནུས་སོགས་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དཔྱད་བསྡུར་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བའི་དོན་དངོས་ལ་དམིགས་ནས། ཁོང་གིས“དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དཔྱད་བསྡུར་བཞི”སོགས་གསེར་རྟའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་ལས་དོན་བྱ་ཐབས་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ།མང་ཚོགས་220ལྷག་ལ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་ལག་ཁྱེར་སྤྲད་པ་དང་།མང་ཚོགས་ཀྱིས་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དཔྱད་བསྡུར་བྱེད་དཀའ་བ་དང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ལ་ཕན་པའི་སྲིད་ཇུས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དཀའ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད།
ཁོང་གིས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ལ་གཞོགས་འདེགས་བྱས་ནས་ཁམས་གསོའི་སྨན་ཁང་དུ་སྨན་བཅོས་བྱེད་པར་བསྐྱོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་དང་འཕྲད་ཚེ། གླ་ཕོགས་བཏོན་ནས་ཁོང་ཚོར་རླངས་འཁོར་གྱི་འགྲོ་གྲོན་དང་འཚོ་བའི་འགྲོ་གྲོན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུར་སེར་སྣ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པར། སྔ་རྗེས་སུ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་310ལྷག་ལ་སྨན་བཅོས་འོས་འཚམས་དང་ཁམས་གསོའི་རོགས་སྐྱོབ་ཐོབ་པ་བྱས་པས། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བྱམས་བརྩེའི་ངང་ཁྱིམ་མི་ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། །