དེ་རིང་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱི་ཐུན་མོང་སློབ་སྦྱོང་ཐེངས་བཅུ་གཅིག་པ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། སློབ་སྦྱོང་གི་ནང་དོན་ནི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་ཡིན་པ་དང་། སློབ་སྦྱོང་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པ་དང་ཀྲུང་དབྱང་གི་དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བྱ་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས། དུས་རབས་གསར་པའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་། མངོན་གསལ་ཆེ་བའི་འགལ་བ་དང་གནད་དོན་ལ་དབྱེ་ཞིབ། ལེགས་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ལ་དཔྱད་བསྡུར་བཅས་བྱས་ཏེ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འཕེལ་སྐྱེད་གསར་པ་དང་ཐོད་བརྒལ་གསར་པ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ང་ཚོས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བསྟར་ཏེ། རང་རྒྱལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་རིམ་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་མུ་མཐུད་ངོས་འཛིན་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྐོར་ལ་སྔར་བས་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅུ་དགུ་པའི་སྙན་ཞུའི་ནང་“རང་རྒྱལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་པོ་འགྲོ་བའི་དུས་རིམ་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་རིམ་དུ་བསྒྱུར་ཡོད་”ཅེས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་སྙན་ཞུའི་ནང་“སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ནི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ཡིན་”ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད། དུས་རབས་གསར་པ་སླེབས་ཚུན། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཐབས་ཇུས་དང་བཀོད་སྒྲིག་གལ་ཆེན་རབ་དང་རིམ་པ་བྱས་ཏེ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཏང་ཡོངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་དང་རང་རྟོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དུ་གྱུར་པ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་དེ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་གྱུར་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་རང་རྒྱལ་གྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་བ་དང་གསར་གཏོད་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཉིན་རེ་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཐུན་སྦྱོར་རང་བཞིན་དང་དོ་མཉམ་རང་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ། སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པ་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་དང་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་པ། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་རིགས་སྒྱུར་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་ཐོབ་ཅིང་། འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་སྒྱུར་བའི་གོམ་སྟབས་མགྱོགས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་ཐོབ་ཡོད།
དུས་མཚུངས་སུ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ད་དུང་འབོར་ཆེན་ཞིག་གནས་ཡོད། ཕྱིའི་ཁོར་ཡུག་ནས་བལྟས་ཚེ། འཛམ་གླིང་གི་ལོ་བརྒྱའི་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་འཕོ་འགྱུར་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་མཐའ་ཀུན་དང་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་མགྱོགས་མྱུར་འབྱུང་བཞིན་ཡོད། ནང་གནས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ནས་བལྟས་ཚེ། རང་རྒྱལ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁ་ཤས་ཀྱི་འགག་རྩ་དང་སྲོག་ཤིང་གི་ལག་རྩལ་གཞན་གྱིས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྩ་བའི་ཆ་ནས་འགྱུར་ལྡོག་ཕྱིན་མེད་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཡོང་འབབ་བགོ་བཤའི་བར་གྱི་ཧེ་བག་སྔར་བཞིན་ཅུང་ཆེ་བས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་འགལ་རྐྱེན་བཟོས་ཡོད། ལས་སྒྲུབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ནས་བལྟས་ཚེ། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་གནད་ལ་མི་འཁེལ་བ་དང་། དངོས་ཡོད་ལས་ཀའི་ཁྲོད་འགལ་བ་དང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་མ་ཐག་རང་ཤུགས་སུ་རགས་ལས་རྒྱ་སྐྱེད་དང་ལས་ཕྱོད་དམའ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དོན་གཉེར་བྱེད་པའི་ལམ་རྙིང་པར་ཕྱིར་ལོག་པ་དང་། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལྟ་བ་རྙིང་པ་བཟུང་ཞིང་། ཁ་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་ཞེས་གླེང་ན་ཡང་དོན་དངོས་སུ་མི་གསར་པས་བསམ་བློ་རྙིང་པ་འཆང་བ་དང་གཉིས་སུ་མེད། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་འཇོན་ཐང་མི་འདང་བས། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་གསར་པ་དང་འགྲན་སློང་གསར་པའི་མདུན་དུ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཇི་ལྟར་གཏོང་དགོས་མིན་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དག་ལ་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱས་ནས་ཐག་གཅོད་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ནི་དུས་རབས་གསར་པའི་གནས་ལུགས་འགྱུར་མེད་ཡིན་པ་བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་ནས། ཆ་ཚང་དང་། ཡང་དག །ཕྱོགས་ཡོངས་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་པ་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་བསྟར་ཏེ། དེང་རབས་ཅན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་གང་མགྱོགས་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཚན་རྩལ་རང་ཚུགས་རང་དར་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བ། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་གང་མགྱོགས་འཛུགས་པ། སྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་དང་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་འབྱེད་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་བདེ་འཇགས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱེད་པ་སོགས་འཐབ་ཇུས་ལས་འགན་དོན་འཁྱོལ་གནད་འཁེལ་བྱེད་པ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དཔྱད་ཞིབ་གདེང་འཇོག་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་འདིང་དགོས།
སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ནི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ནང་གནས་ཀྱི་བླང་བྱ་དང་ཤུགས་རྒྱག་ས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། འདི་གར་ངས་དེའི་སྐོར་གྱི་ངོས་འཛིན་འགའ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་གླེང་རྒྱུ་ཡིན།
ན་ནིང་ཟླ་7པ་ནས་བཟུང་། ངས་སི་ཁྲོན་དང་། ཧེ་ལུང་ཅང་། ཀྲེ་ཅང་། ཀོང་ཞི་སོགས་ས་ཁུལ་དུ་རྟོག་ཞིབ་དང་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་སྐབས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱེད་པ་དང་། འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་གསར་དར་ཐོན་ལས་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་མགྱོགས་མྱུར་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས་པའི་གྲོས་འགོ་བཏོན་པ་ཡིན། ཟླ་12པའི་ཟླ་དཀྱིལ་དུ། ཀྲུང་དབྱང་དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ངས་སླར་ཡང་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོན་ལས་གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྩ་སློག་རང་བཞིན་གྱི་ལག་རྩལ་དང་མདུན་གྲལ་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོན་ལས་གསར་པ་དང་། དཔེ་རྣམ་གསར་པ། སྒུལ་ནུས་གསར་པ་བཅས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་ཞེས་བཏོན་ཡོད། ངས་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་དང་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་འདི་བཏོན་དགོས་དོན་གཙོ་བོ་ནི། ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་རྩ་བའི་སྒུལ་ཤུགས་ཡིན་ལ། སྤྱི་ཚོགས་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཆབ་སྲིད་འཕོ་འགྱུར་མཐའ་དག་གི་མཐར་ཐུག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡང་ཡིན། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་གསར་པའི་ཐོག་ནས་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ནི་ལག་ལེན་ནང་གྲུབ་པར་མ་ཟད་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ནུས་དང་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་ནུས་ཆེན་པོའང་མངོན་པར་བྱས་ཡོད་པས། ང་ཚོས་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐོག་ནས་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་སྙིང་བསྡུས་བྱས་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལག་ལེན་གསར་པར་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་དགོས།
སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཇི་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་དགོས་སམ་ཞེ་ན། དེའི་སྐོར་ལ་ངས་སྔར་ནས་ད་བར་བསམ་བློ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ལ། རིག་གཞུང་རིགས་ཁོངས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་འབྲས་འགའ་ཤས་ཤིག་ལའང་དོ་སྣང་བྱུང་། མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ནི་གསར་གཏོད་ཀྱིས་གཙོ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་པ་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕར་སྣོན་གཏོང་སྟངས་དང་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་ལས་གྲོལ་བ། ཚན་རྩལ་མཐོ་བ་དང་། ནུས་ཕྱོད་ཆེ་བ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཞིང་། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་པ་དང་འཚམ་པའི་སྔོན་ཐོན་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་ལག་རྩལ་གསར་བརྗེ་རང་བཞིན་གྱི་འགག་སྒྲོལ་དང་། ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་བགོ་སྒྲིག །ཐོན་ལས་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་རིགས་སྒྱུར་རིམ་སྤར་བཅས་ལས་བྱུང་ཞིང་། ངལ་རྩོལ་པ་དང་། ངལ་རྩོལ་གྱི་རྒྱུ་ཆ། ངལ་རྩོལ་བྱ་ཡུལ་དང་དེ་བཞིན་ལེགས་སྒྱུར་སྡེབ་སྒྲིག་གི་མཆོང་སྐྱོད་དེ་གཞི་རྩའི་ནང་དོན་དུ་བྱེད་པ་དང་། བདག་རྐྱེན་ཆ་ཚང་གི་ཐོན་སྐྱེད་ལས་ཕྱོད་ཆེས་ཆེར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་མཚོན་རྟགས་གཙོ་བོར་བྱེད་པ། ཁྱད་ཆོས་ནི་གསར་གཏོད་ཡིན་པ་དང་། འགག་རྩ་ནི་སྤུས་ཚད་བཟང་པོར་ཐུག་པ། ངོ་བོ་ནི་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཡིན།
སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་ཁྱད་ཆོས་ནི་གསར་གཏོད་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ནང་དུ་ལག་རྩལ་དང་ལས་རིགས་དཔེ་རྣམ་ཐད་ཀྱི་གསར་གཏོད་ཚུད་ཡོད་ལ། དོ་དམ་དང་ལམ་ལུགས་ཐད་ཀྱི་གསར་གཏོད་ཀྱང་ཚུད་ཡོད། ངེས་པར་དུ་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལེ་ཚན་ཆེན་པོ་འདི་མུ་མཐུད་ནས་ཡག་པོར་བརྩམས་ཏེ། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
དང་པོ། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་པོ་གཏོང་དགོས། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ནི་གཙོ་བོ་ལག་རྩལ་གསར་བརྗེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཐོད་བརྒལ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱིས་ཐོན་ལས་གསར་པ་དང་། དཔེ་རྣམ་གསར་པ། སྒུལ་ནུས་གསར་པ་བཅས་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་ཐུབ་པས་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་བདག་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཡིན། དེ་ལས་ང་ཚོར་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་ལྷག་པར་དུ་ཐོག་མའི་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་དང་རྩ་སློག་རང་བཞིན་གྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལ་ཤུགས་བརྒྱབ་སྟེ་ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཚན་རྩལ་རང་ཚུགས་རང་དར་མགྱོགས་མྱུར་མངོན་འགྱུར་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད། ཚན་སློབ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་དང་། ཤེས་ལྡན་མི་སྣར་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ལྡན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་འཐབ་ཇུས། གསར་གཏོད་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་བཅས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། “ཁ་ཕྱོགས་པ་བཞི་”རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ཚན་རྩལ་སྟོབས་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། འཐབ་ཇུས་ཕྱོགས་སྟོན་གྱི་ཐོག་མའི་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་དང་རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་སྒྲིག་འཛུགས་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་དང་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དངོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། འགག་རྩའི་ཐུན་མོང་རང་བཞིན་གྱི་ལག་རྩལ་དང་། མདུན་སྣེའི་སྣེ་ཁྲིད་ལག་རྩལ། དེང་རབས་ཀྱི་བཟོ་སྐྲུན་ལག་རྩལ། རྩ་སློག་རང་བཞིན་གྱི་ལག་རྩལ་གསར་གཏོད་བཅས་ཐོད་བརྒལ་བྱེད་ས་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཡོངས་སྒྲིག་སྲོལ་གསར་པའི་དགེ་མཚན་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། འགག་རྩ་དང་སྲོག་ཤིང་ལག་རྩལ་གྱི་འགག་སྒྲོལ་དམག་འཐབ་ཡག་པོ་བརྒྱབ་ནས་ཐོག་མའི་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་དང་རྩ་སློག་རང་བཞིན་གྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གང་སར་ཐོན་ཐུབ་པ་དང་། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་སྒུལ་ནུས་གསར་པ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་དགོས།
གཉིས་པ། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོན་ལས་གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་གྲུབ་འབྲས་དེ་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ལ་དངོས་སུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དེའི་མཚོན་ཚུལ་ནི་ཐོན་ལས་གསར་པ་སྐྱེད་སྲིང་དང་ཐོན་ལས་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་རིགས་སྒྱུར་རིམ་སྤར་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་དུས་ཐོག་ཏུ་བྱེ་བྲག་གི་ཐོན་ལས་དང་ཐོན་ལས་མུ་ཕྲེང་ཐད་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཏེ། སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་བསྒྱུར་བཀོད་དང་མཐོར་འདེགས་གཏོང་བ་དང་། གསར་དར་ཐོན་ལས་སྐྱེད་སྲིང་དང་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ཐོན་ལས་བཀོད་སྒྲིག་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་བྱས་ནས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ནས་ཐོན་ལས་མུ་ཕྲེང་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང་། ཐོན་ལས་ཞན་པའི་མུ་ཕྲེང་གསབ་པ། དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་མུ་ཕྲེང་སྲིང་བ། སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་ཀྱི་མུ་ཕྲེང་རིམ་སྤར། གསར་དར་ཐོན་ལས་ཀྱི་མུ་ཕྲེང་འཛུགས་པ་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཐོན་ལས་མུ་ཕྲེང་དང་འདོན་སྤྲོད་མུ་ཕྲེང་གི་ལྡེམ་ཤུགས་དང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་སྟེ། ཐོན་ལས་མ་ལག་རང་བརྟེན་དང་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ་དང་བདེ་འཇགས་བློས་འགེལ་ཆོག་པའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས། བཟོ་ལས་ཅན་གསར་པར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་བཟོ་སྐྲུན་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་དང་། སྤུས་ཚད་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ། དྲ་རྒྱའི་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ། གྲངས་ཀའི་ཀྲུང་གོ་སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་གང་མགྱོགས་བྱེད་པའི་འཐབ་ཇུས་ལས་འགན་ལ་དམིགས་ཏེ། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་ཐོན་ལས་གསར་གཏོད་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། གྲངས་ཀའི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་གྲངས་ཀའི་དཔལ་འབྱོར་དང་དངོས་གཞིའི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ལྡན་པའི་གྲངས་ཀའི་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས་སྐྲུན་དགོས། ཞིང་ལས་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་དམིགས་འབེན་ལ་དམིགས་ཏེ། ས་བོན་ལས་རིགས་དང་ཞིང་ལས་འཕྲུལ་ཆས་སོགས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་བྱེད་པ་དང་གསར་གཏོད་གྲུབ་འབྲས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། གསར་གཏོད་ཚན་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་དེང་རབས་ཞིང་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲུ་རིགས་བདེ་འཇགས་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས།
གསུམ་པ། འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་གསར་གཏོད་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་དགོས། ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ནི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡིན་པ་དང་། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ནི་མ་གཞི་ནས་ལྗང་མདོག་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཡིན། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སྟངས་ལྗང་མདོག་ཕྱོགས་སུ་གང་མགྱོགས་རིགས་སྒྱུར་བྱས་ནས་ཐཱན་རྩེར་སོན་དང་ཐཱན་སྙོམ་སྦྱོར་ལ་རོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས། རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་བསྐྱེད་ཅིང་ལག་ལེན་བྱས་ཏེ། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྐྱེ་ཁམས་དམིགས་བསལ་གྱིས་སྔོན་ལ་བཞག་ནས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་སྐྱོད་དགོས། ལྗང་མདོག་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་སྔོན་ཐོན་གྱི་ལྗང་མདོག་ལག་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་དང་བེད་སྤྱོད་གང་མགྱོགས་བཏང་ནས་ལྗང་མདོག་བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། ལྗང་མདོག་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། ལྗང་མདོག་ནུས་ཁུངས་ཐོན་ལས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་ཐོན་ལས་དང་འདོན་སྤྲོད་མུ་ཕྲེང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་རེས་འཁོར་དཔལ་འབྱོར་མ་ལག་འཛུགས་པ་བཅས་བྱེད་དགོས། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་དཔལ་འབྱོར་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ལག་སྒམ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ལྗང་མདོག་དངུལ་རྩའི་སྣེ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། ནུས་ཆེའི་སྐྱེ་ཁམས་ལྗང་མདོག་གི་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས་སྐྲུན་དགོས། དུས་མཚུངས་སུ། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ལྗང་མདོག་བདེ་ཐང་གི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་དགོས།
བཞི་པ། སྒྲིག་སྲོལ་དང་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་ཏན་ཏིག་གཏོང་དགོས། ཐོན་སྐྱེད་འབྲེལ་བ་དེ་ངེས་པར་དུ་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་བླང་བྱ་དང་འཚམ་དགོས། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ངེས་པར་དུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྒྱུར་བཅོས་སྔར་བས་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ནས་དེ་དང་འཚམ་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གསར་པ་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ལ་སྲིད་གཞུང་གིས་དེང་བརྒལ་འཆར་འགོད་དང་ཁྲིད་སྟོན་དང་། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་ལ། ཚོང་རའི་ལམ་སྲོལ་སྙོམས་སྒྲིག་དང་ཁེ་ལས་སོགས་ཕྲ་མཐོང་བྱེད་པོས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གསར་གཏོད་ཀྱང་བྱེད་དགོས་པས། སྲིད་གཞུང་གི་“གཟུགས་ལྡན་ལག་པ་”དང་ཚོང་རའི་“གཟུགས་མེད་ལག་པ་”གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་སྐྱེད་སྲིང་དང་སྐུལ་འདེད་བྱས་ནས་གྲུབ་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན། དཔལ་འབྱོར་སྒྲིག་སྲོལ་དང་ཚན་རྩལ་སྒྲིག་སྲོལ་སོགས་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱས་ནས་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་པའི་འགག་ས་དང་ཐོགས་ས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སེལ་བ་དང་། ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་ཚོང་རའི་མ་ལག་འཛུགས་པ། ཐོན་སྐྱེད་བདག་རྐྱེན་བགོ་སྒྲིག་བྱེད་སྟངས་གསར་གཏོད་བཅས་བྱས་ཏེ། སྔོན་ཐོན་དང་སྤུས་དག་གི་ཐོན་སྐྱེད་བདག་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཕྱོགས་སུ་བདེ་བླག་ངང་འཁོར་རྒྱུག་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས། དུས་མཚུངས་སུ། ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཕྱི་ཕྱོགས་སྒོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་སྐྲུན་དགོས།
ལྔ་པ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་བླང་བྱ་ལྟར་སློབ་གསོ་དང་། ཚན་རྩལ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་བཅས་འཁོར་རྒྱུག་བཟང་པོ་ཡོང་བ་དང་། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་དང་། ནང་འདྲེན། བེད་སྤྱོད། ལུགས་མཐུན་འཁོར་རྒྱུག་བཅས་བྱེད་པའི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་གསར་པར་གཞིགས་ནས་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་རིག་ཚན་བཀོད་སྒྲིག་དང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ། སྤུས་གསར་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། འཐབ་ཇུས་ཚན་རིག་པ་དང་། ཚན་རྩལ་སྣེ་ཁྲིད་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་རྩེ་གྲ། གསར་གཏོད་ཚོགས་པ་བཅས་གསོ་སྐྱོང་དང་སྐྱེད་སྲིང་ཤུགས་ཆེན་པོ་དང་། བཟོ་བཀོད་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་ལག་ཤེས་པ་གསོ་སྐྱོང་དང་སྐྱེད་སྲིང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་ངལ་རྩོལ་པའི་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣའི་བྱང་ཚད་སྣ་ཚོགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། བདག་རྐྱེན་ཡོང་འབབ་བགོ་བཤའི་ནང་ཞུགས་པའི་ལམ་སྲོལ་ཆ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ངལ་རྩོལ་དང་། ཤེས་བྱ། ལག་རྩལ། དོ་དམ། མ་རྩ། གཞི་གྲངས་སོགས་ཐོན་སྐྱེད་བདག་རྐྱེན་གྱི་གསོན་ཤུགས་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ། ཤེས་བྱ་དང་། ལག་རྩལ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་བཅས་ཀྱི་ཚོང་རའི་རིན་ཐང་སྔར་ལས་ལེགས་པར་མཚོན་པ་དང་། གསར་གཏོད་ལ་བསྔགས་སྐུལ་དང་ཕམ་ཁར་གུ་ཡངས་བྱེད་པའི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་སྐྲུན་དགོས།