སྡེ་དགེ་པར་གཞིའི་བཀའ་འགྱུར་གསར་བརྐོས་མ་འདི་ནི་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཏང་སྲིད་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག །བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ཆུ་སྦྲུལ་ལོའི་བོད་ཟླ་༢་པའི་ཚེས་༡༡་རྒྱལ་ཕུར་འགྲུབ་སྦྱོར་སྟེ་སྤྱི་ལོ༢༠༡༤ལོའི་ཟླ་༤་པའི་ཚེས་༡༠ཉིན་མདོ་ཁམས་སྡེ་དགེ་དགོན་ཆེན་ལྷུན་གྲུབ་སྟེང་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ཆོས་མཛོད་བཀྲ་ཤིས་སྒོ་མང་དུ་འགོ་བརྩམས་ཏེ་སྤྱི་ལོ་༢༠༢༥ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་མཇུག་བསྒྲིལ་ལ་ཉེ།
ལས་གཞི་ཆེན་པོ་འདི་ནི་སྡེ་དགེ་རྗོང་གིས་མ་དངུལ་བཏང་བ་དང་། པར་བརྐོས་ལས་གཞིའི་འགན་ཁུར་མཁན་ནི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་པར་བརྐོས་ལག་རྩལ་གྱི་ཚབ་མཚོན་རྒྱུན་འཛིན་པ་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་ཡིན། པར་རྐོ་མཁན་ནི་ཁམས་བརྐོས་ཀྱི་ཕ་ས་རུ་གྲགས་པའི་ཀུ་སེའི་པར་རྐོ་བ་ཡིན་ཞིང་། སྔོན་གྱི་སྡེ་དགེ་པར་གཞིའི་བཀའ་འགྱུར་ལྟར་འཕྲི་སྣོན་གང་ཡང་མ་བྱས་པ་དང་། བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཀྱིས་གསར་གཏོད་མཛད་པའི་ཁམས་ལུགས་པར་བརྐོས་བཟོ་རྩལ་ལྟར་བརྐོས་ཡོད། ཤིང་པར་ཉར་ཚགས་ལག་ལེན་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་པར་ཡུའི་གོང་འོག་ཏུ་རིགས་དབྱེའི་སྡེ་ཚན་དང་། པོད་གང་དང་པར་གྲངས་བཅས་གསར་དུ་བརྐོས་པ་བཅས་ལ་གསུམ་སྟེ། པར་གསར་དུ་བརྐོ་དགོས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་དང་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་། བཀའ་འགྱུར་གསར་བརྐོས་མའི་རྣམ་དཀར་གྱི་བྱ་བ་དངོས་སྨོས་པ། བཀའ་འགྱུར་པར་གཞི་ཁག་ལས་སྡེ་དགེའི་པར་གཞིའི་ཁྱད་ཆོས་རགས་ཙམ་གླེང་བ་བཅས་སོ།།
དང་པོ། པར་གསར་དུ་བརྐོ་དགོས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས།
སྡེ་དགེ་པར་གཞིའི་བཀའ་འགྱུར་ནི་ཁམས་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རབས་ཞེ་གཉིས་པ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་རབས་དྲུག་པ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་(༡༦༧༨—༡༧༣༩)གིས་བདག་རྐྱེན་གྱི་བྱེད་པོ་མཛད་པ་དང་། སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོའི་དབུ་བླ་ཁག་ལྔའི་ཡ་གྱལ་ཤར་དཔལ་སྤུངས་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་སི་ཏུ་སྤྲུལ་སྐུ་ན་རིམ་བརྒྱད་པ་སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་(༡༦༩༩—༡༧༧༤)ཀྱིས་ཞུ་ཆེན་པ་དང་སློབ་སྟོན་པ་མཛད་ནས། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ས་མོ་བྱ་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༡༧༢༩ལོ་ནས་ཆུ་མོ་གླང་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༡༧༣༣བར་བགྲང་བྱ་ལོ་ངོ་ལྔའི་བར་མཆོད་ཡོན་ལས་བཟོ་སྤྱིས་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་པར་དུ་བཞེངས་། དེང་སང་གི་བར་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ཆོས་མཛོད་ཆེན་མོར་ཆོས་སྦྱིན་གྱི་ཕྱི་མོའི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ལོ་ངོ་སུམ་བརྒྱ་ལ་ཉེ་བའི་པར་གཞི་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་མ་འདས་པས། པར་གཞི་ཡོངས་ལ་ཟད་སྐྱོན་ཆེ་བ་དང་། དུས་ཡུན་རིང་དུ་སོང་བའི་དབང་གིས་པར་གཞི་རང་ངོས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བ་སྟེ། པར་གཞིའི་བཟོ་ལྟ་འགྱུར་བ་དང་། ལ་ལ་ཆག་སྐྱོན་ཅན་དུ་གྱུར་པ། ལ་ལའི་སྟེང་གི་ཡི་གེ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཡལ་ནས་མཐོང་མི་ཐུབ་པ་དང་། པར་གཞི་འཇོག་སའི་གནས་ཀྱི་དྲོད་ཚད་དང་བརླན་ཚད་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་ཚད་དང་མི་ལྡན་པས་རིམ་བཞིན་པར་གཞི་ཆག་གྲུག་ཏུ་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་པར་གཞི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཤིང་ལེབ་ཁོ་ནར་ཡིན་པར་མ་ཟད་ལག་ལེན་གྱི་ཁྲོད་དུ་སྣུམ་བྱུགས་གྲངས་མང་བས། པར་གཞིའི་གཏིང་དུ་སྣུམ་དིམ་པས་མེའི་གནོད་འཚེའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་། གཞན་ཡང་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གི་པར་གཞི་ཐམས་ཅད་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༦ལོའི་ཟླ་བ་༡༡པའི་ཚེས་པ་༢༠ཉིན་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་བའི་སྡེ་ཚན་གྱི་གྲས་སུ་བཞག་ཡོད། དེར་བརྟེན། སྤྱི་ལོ་༡༩༨༢ལོའི་ཟླ་བ་༡༡པར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་《 ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས། 》 དོན་ཚན་བཞི་པར། རིག་དངོས་ལས་དོན་ཐད་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་མཐའ་འཁྱོངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་རིན་ཐང་ལྟ་བས་སྣེ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོབ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་། མྱུར་སྐྱོབ་ཨང་དང་པོར་འཇོག་པ། བེད་སྤྱོད་ལུགས་མཐུན་བྱེད་པ། དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་བཅས་ཀྱི་མཛད་ཕྱོགས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཞེས་པའི་དགོངས་དོན་ལྟར། ༡༩༡༣ལོ་ནས་བཟུང་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཏང་སྲིད་བཅས་པའི་རྫོང་གི་ལས་ཁུངས་ཆེ་ཁག་བཞིས་ཐུན་མོང་ནས་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གི་པར་གཞི་རྩ་ཆེན་གྲས་བཀའ་བསྟན་འགྱུར་དང་། བརྒྱད་སྟོང་སུམ་ཕབ་དང་། རྙིང་མ་རྒྱུད་འབུམ་སོགས་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་པར་འདེབས་མཚམས་འཇོག་སྟེ་པར་གཞི་རྙིང་པ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་བཀའ་འགྱུར་ཆེན་མོ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཀུན་འདུས་ཀྱི་དཔེ་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་བོད་ཡིག་གི་བཀའ་བསྟན་འགྱུར་གྱིས་གལ་འགངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་སྡེ་ཁག་དང་། སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ། རྒྱ་ཆེ་བའི་དད་ལྡན་དམངས་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་རེ་འདོད་བསྐང་བའི་ཆེད་དུ་ཤེར་ཕྱིན་བརྒྱད་སྟོང་སུམ་ཕབ་སོགས་པར་གཞི་རྩ་ཆེན་འགའ་བསྐྱར་བརྐོས་བྱས་ཏེ་གང་ལ་གང་དགོས་ཀྱི་པར་གཞིའི་ཡིག་ཆ་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་བྱས།
དེའང་སྡེ་དགེ་རྫོང་གིས་བཀའ་འགྱུར་སོགས་པར་གཞི་བསྐྱར་བརྐོ་མཛད་པ་འདི་ནི་ལས་གཞི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བ་སྟེ། རང་རྒྱལ་གྱི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙིང་དོན་ལྟར་བེད་སྤྱོད་ལུགས་མཐུན་བྱེད་པ་དང་། དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་བཅས་ཀྱི་སྙིང་དོན་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེའི་ལས་གཞི་ལེགས་འགྲུབ་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་དངོས་ལས་གསུམ། བསམ་སྦྱོར་དངོས་གསུམ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ལེགས་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དགོས་པའི་ཕྱིར། གྲ་སྒྲིག་གི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྐབས་དེའི་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཧོ་ཞའོ་ཁྲུན་ལགས་ཀྱིས་འགན་ཁུར་ཏེ། ཁོང་སྐུ་ངོ་མས་པར་བསྐྱར་བརྐོ་བྱ་བའི་ཐད་བྱུང་བའི་བསམ་འཆར་འདྲ་མིན་རྣམས་གཅིག་སྡུད་མཛད་དེ། བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་གྱི་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་གསུང་རབ་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་ཕྱི་མོ་ཇི་ཙམ་རྙེད་པ་དག་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་ལས་དཔྱོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་རྟོན་པའི་གནས་སུ་འོས་པ་འདི་དག་ལ་འཕྲི་སྣོན་མེད་པ་ཇི་བཞིན་དུ་པར་བསྐྱར་བརྐོ་བྱ་དགོས་པ་དང་། བསྐྱར་བརྐོ་བྱ་བ་ལའང་དེང་སང་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་བརྐོ་བ་མ་ཡིན་པར་སྔོན་གྱི་སྡེ་དགེའི་ཡུལ་དུ་ཤིང་པར་བརྐོ་འདེབས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཇི་ཡོད་ལྟར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དགོས་པ། སྡེ་དགེ་པར་ཁང་དང་། སྡེ་དགེ་རྫོང་མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ཅུས། སྡེ་དགེ་རྫོང་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་ངག་བཀོད་ལྟར་པར་གཞིའི་ཞུ་དག་སྔོན་ལས་མ་ལྷག་ན་མི་ཞན་པ་ཞིག་བྱེད་པ་ལ་དགོན་པ་ཁག་གིས་མཁན་སློབ་བླ་སྤྲུལ་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་དགོས་པ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་གྲོན་དངུལ་ལ་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱས་ཏེ་པར་ཡོན་གང་ཡོད་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་ཆུད་ཟོས་སུ་མི་ཤོར་བ་བྱ་དགོས་པ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཏང་སྲིད་གྱི་ཐུགས་ཁུར་ཟོལ་མེད་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་བྱ་བ་མཐའ་དག་བདེ་བླག་ངང་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་པའོ། །
གཉིས་པ། བཀའ་འགྱུར་གསར་དུ་བརྐོས་པའི་རྣམ་དཀར་གྱི་བྱ་བ་དངོས་སྨོས་པ།
བསྒྲུབ་བྱའི་རྣམ་དཀར་གྱི་བྱ་བ་དངོས་སྨོས་པ་ལ་ཡུལ་དེའི་དགེ་མཚན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཆོས་ནོར་འདོད་ཐར་བཞི་དང་། ཁང་ས་ཞིང་ས་ས་ཡི་དགེ །འཐུང་ཆུ་ཡུར་ཆུ་ཆུ་ཡི་དགེ །ཁང་རྡོ་ཐབ་རྡོ་རྡོ་ཡི་དགེ །ཁང་ཤིང་བུད་ཤིང་ཤིང་གི་དགེ །ཞེས་པ་ལྟར་སྡེ་བཞི་དགེ་བཅུ་ཚང་བའི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྡེ་དགེ་དགོན་ཆེན་དཔལ་ལྡན་ལྷུན་གྲུབ་སྟེང་། འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ཆོས་མཛོད་ཆེན་མོ་བཀྲ་ཤིས་སྒོ་མང་དུ་བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་རྣམ་རྒྱལ་ཆུ་སྦྲུལ་ལོ་བོད་ཟླ་༢་པའི་ཚེས་༡༡་རྒྱལ་ཕུར་འགྲུབ་སྦྱོར་ཉིན་ལེགས་བྱས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདིའི་དབུ་ཚུགས་པའི་སྐབས་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཏང་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པས་གསུང་བཤད་ནན་པོ་གནང་བ་དང་། ལས་གཞི་འགན་ཁུར་བ་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པས་ཀྱང་ལས་གཞི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་སྤུས་ལེགས་པ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དམ་བཅའི་སྐོར་གསུང་བཤད་ཀྱང་གནང་ཡོད་པ་རེད།
སྤྱིར་ཤིང་པར་ཞིག་བརྐོ་བ་ལ་ཐོག་མར་པར་ཡིག་གམ་པར་རྩ་འབྲི་དགོས་པ་ནི་ཆེས་དཀའ་ཤོས་ཀྱི་ལས་ཀ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། འདིར་པར་རྩ་ལག་བྲིས་བྱེད་མི་དགོས་པར་དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་པར་དུ་བཏབས་ནས་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་རང་གིས་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་པའི་པར་མ་པར་བཤུས་བྱས་ཏེ་པར་རྩ་བྱ་ཆོག་པ་ནི་དོན་གྱི་ཆ་ནས་ཆད་ལྷག་མེད་པ་དང་། སྔོན་གྱི་སྡེ་དགེའི་པར་གཞིའི་བཀའ་འགྱུར་བསྐྱར་བརྐོས་ཡིན་པའི་ངེས་ཤེས་སྐྱེས་ཆོག་ཆོག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། དེ་ལྟར་པར་དུ་བརྐོ་བའི་ལག་རྒྱུན་ནི་སྔོན་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་པོ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གི་སྐུ་རིང་དུ་བྱུང་བའི་ཀུ་སེ་བ་བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཀྱིས་གསར་གཏོད་མཛད་པའི་ཁམས་ལུགས་པར་བརྐོས་བཟོ་རྩལ་ཞེས་གྲགས་པ་འདི་ཡིན། ཀུ་སེ་པར་བརྐོའི་ཕ་ས་ཞེས་དོན་ཐོབ་ཀྱི་མིང་ཐོགས་ཡོད་ལ། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༨ལོར་ཀུ་སེའི་པར་བརྐོའི་ལག་རྩལ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མིང་གཞུང་ནང་དུ་ཚུད་ཡོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལག་རྒྱུན་མ་ཉམས་པ། ཀུ་སེ་བ་མང་སྐབས་གཅིག་བརྒྱ་ཙམ་དང་། ཉུང་སྐབས་བཞི་བཅུ་ཞེ་གྲངས་ཀྱིས་བརྐོས་དང་རྐོ་བཞིན་པ་རེད། དེ་ལྟར་པར་དུ་བརྐོས་ཟིན་རྣམས་ཀྱང་ཞུས་ཐེངས་རེ་སོང་མཚམས་སུ་བརྐོ་བཙུགས་རེ་ཐོན་ངེས་བྱས་ཤིང་ཞུས་ཐེངས་ལན་མང་ལ་བརྐོ་བཙུགས་ཀྱང་ལན་མང་དུ་བྱ་དགོས་པ་ལ། པར་ངོས་རེའི་སྟེང་དུ་བརྐོ་བཙུགས་བྱས་གྲངས་མང་དྲགས་ན་ཤིང་པར་གྱི་ཟད་ཤུལ་ལ་གནོད་པས་ཤིང་པར་བརྗེས་ནས་བསྐྱར་བརྐོས་བྱས། པར་རྩིས་ལེན་སྐབས་ཚད་དུ་ལངས་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཞི་ནས་ཡང་བརྐོས་བྱས། མཇུག་མཐའི་ཞུ་ཆེན་ཁམས་བྱེ་བཤད་གྲྭས་བྱས་ཡོད། ཡོ་བྱད་ཤོག་བུ་དང་བཅས་ཤིང་པར་སོགས་ཡུལ་སྡེ་རང་ལས་ཐོན་པ་ཁོ་ན་བྱས་པས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བདེ་འཇགས་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན། དེ་མིན་སྔོན་གྱི་པར་གཞི་དང་མི་འདྲ་བ་པར་གཞིའི་གཡོན་གདོང་ཟུར་ཡུ་བའི་སྟེང་འོག་ལ་པར་ལེབ་འདིའི་སྡེ་ཚན་དང་པོད་རྟགས་པར་ལེབ་ཀྱི་གྲངས་གང་ཡིན་གདོང་རྟགས་བརྐོས་ཡོད་པ་ནི་པར་འབྲུ་སྲུང་སྐྱོང་དང་ལག་ལེན་ལ་སྟབས་བདེའི་ཕན་ནུས་ཡོད། གཞན་ཡང་ཤིང་པར་གྱི་ཡུ་བ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་འཇམ་མཉེན་དོད་པོ་བྱས་པས་ལས་གྲ་བའི་བདེ་འཇགས་ལ་ཕན་པའི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའོ། །
གསུམ་པ། བཀའ་འགྱུར་པར་གཞི་ཁག་ལས་སྡེ་དགེའི་པར་གཞིའི་ཁྱད་ཆོས་རགས་ཙམ་གླེང་བ།
སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་འཇང་བོད་འབྲུག་སོག་པོ་སོགས་སུ་སྔ་ཕྱི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གཞི་མི་འདྲ་བ་ཁག་མང་པོ་བྱུང་སྟེ། ཐོག་མར་ཡུང་ལོ་བཀའ་འགྱུར་ནས་བཟུང་རིམ་བཞིན་དུ་ཝན་ལི་བཀའ་འགྱུར། འཇང་བཀའ་འགྱུར། པེ་ཅིན་བཀའ་འགྱུར། ཅོ་ནེ་བཀའ་འགྱུར། སྡེ་དགེ་བཀའ་འགྱུར། སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར། རྭ་རྒྱ་བཀའ་འགྱུར། ལྷ་ས་བཀའ་འགྱུར། འབྲུག་པུ་ན་ཁ་བཀའ་འགྱུར། སོག་ཁུ་རེ་བཀའ་འགྱུར། ཆབ་མདོ་ཡབ་ཚང་བཀའ་འགྱུར་བཅས་ཀྱི་པར་གཞི་བརྐོས་མ་བྱུང་བ་ལས། ད་ལྟ་སྡེ་དགེ་བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གཞི་རྙིང་པ་ཆ་ཚང་ལུས་ཡོད་པ་ལས་གཞན་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་པར་གཞི་བརླགས་ཟིན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནང་འཇང་དང་ཆབ་མདོ་བཀའ་འགྱུར་གཉིས་ནི་ལག་བརྐོས་དང་འཕྲུལ་བརྐོས་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ། ལྷ་ས་བཀའ་འགྱུར་ཤིང་པར་རྙིང་པ་གང་འཚམ་ཞིག་ལུས་ཡོད་པར་ཁ་སྐོང་གྲུབ་པར་གྲགས། སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་པར་རྗེས་རྭ་རྒྱ་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ཕྱི་མོ་དང་ལྷ་ས་བཀའ་འགྱུར་སོགས་ཀྱི་ཁུངས་གཏུགས་སར་བྱས། ཀྲུང་ཧྭ་བཀའ་བསྟན་བོད་ཡིག་དཔེར་བསྡུ་མའི་བསྡུ་གཞི་གཙོ་བོའང་འདི་བྱས། སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་ནི་པར་གཞི་གཞན་དག་ལས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཆ་ཚང་བ་དང་། ཞུས་དག་ཡིད་རྟོན་དུ་རུང་བ། ཡིག་གཟུགས་ཁོད་སྙོམ་ལ་ངོས་གཙང་བ། པར་ངོས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བཟོ་རྩལ་ལྡན་པ། པར་གཞི་ལ་ནག་ནོག་མེད་ཅིང་གསལ་ལྷང་ངེ་བཅས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པའི་གནས་སུ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཡིན་པ་ནི་ཞུ་མ་དགོས་པ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་ལགས། དེ་ལྟ་བུའི་ལེགས་བྱས་འདི་ད་ལྟའི་བར་དུ་གནས་ཐུབ་པའི་ཞབས་ཏོག་ཐམས་ཅད་དཀའ་བ་དང་ལེན། བྱ་མིག་གྱེན་ལྟ། ཕྱ་བ་གྲུ་འདེགས་བྱས་ནས་བྱུང་བས། ད་ཐེངས་སྡེ་དགེ་པར་གཞིའི་བཀའ་འགྱུར་གསར་བརྐོས་མའི་ལས་གཞི་འདིའང་པར་གཞི་རྙིང་པ་གས་པ་དང་། ཟད་པ། འཆུས་པ། འཁྱོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་པས། སྔོན་གྱི་པར་གཞི་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་བསྐྱར་བརྐོའི་བྱ་རིམ་ཁག་ལ་དཀའ་བ་མ་བསམ་ནས་ཕན་པ་བསམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆ་ཚང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཞུས་དག་པ། ཇི་ལྟར་བརྐོས་ཟབ་པ། ཇི་ལྟར་སྲུང་ཞིང་ལག་ལེན་བདེ་བའི་ཐབས་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱས་ཏེ་བརྐོས་པའོ།།
སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་ལ་ཁྱོན་བསྡོམས་གླེགས་བམ་མམ་པོད་103བཞུགས་ལ་ཤིང་པར་33049སྟེ། གླེགས་བམ་སོ་སོའི་དབུ་ཁང་གཡས་གཡོན་དུ་འདུལ་མདོ་རྒྱུད་གསུམ་རང་རང་ནས་བྱུང་བའི་ཡི་དམ་གྱི་ལྷའི་གཙོ་བོ་དང་། དེའི་བྱེད་པ་པོ། པཎྜི་ཏ་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་སོགས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་ཁྱོན་212ཙམ་བཞུགས། པར་གཞིའི་བཞུགས་བྱང་གི་གྲངས་ཀ་ནི་དཀར་ཆག་དང་། སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་དུ་ད་ལྟར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའི་པར་གཞི་ངོ་མའི་མཐའ་ལྡེབ་རིང་རྩིས་ཀྱི་གྲངས་གཉིས་གོ་བསྡུར་ཡང་ཡང་བྱས་ཏེ་འཁོད་པ་ཡིན་པས་ཡིད་རྟོན་རུང་བའོ། །བཀའ་འགྱུར་ནང་གསེས་ཀྱི་རིགས་དབྱེ་སྟངས་ཀྱང་སྤྱིར་བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གཞི་མི་འདྲ་བ་ལ་ཁྱད་པར་རེ་ཡོད་ནའང་གསར་བརྐོས་མའི་ཕྱི་ཁོག་སྔོན་མ་ལས་ཅུང་ཆེ་བ་རིང་ཚད་ལི་སྨི་༧༢དང་ཞེང་ཚད་ལི་སྨི་༡༢བཅས་ཏེ་འདི་སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་རང་གི་རིགས་དབྱེ་སྟངས་ལྟར་སོར་བཞག་བྱས་པ་ཡིན། པར་ངོས་ཉིན་སྲིབ་གཉིས་ཏེ་ངོས་རེའི་རིང་ཚད་ནང་ཁོག་ལི་སྨི་54དང་ཞེང་ཚད་ལི་སྨི་10 པར་ཡུའི་རིང་ཚད་ལི་སྨི་10 མཐུག་ཚད་ལི་སྨི་3ཙམ་བཅས་ཏེ།
གཅིག །ཐོག་མར་བཀའ་དང་པོ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་འདུལ་བ་ལུང་སྡེ་བཞིར་གྲགས་པའི་ཀ་པ་ལ་ལྡེབ་བུ་311 ཁ་པ་ལ་317 ག་པ་ལ་293 ང་པ་ལ་302 ཅ་པ་ལ་292 ཆ་པ་ལ་287 ཇ་པ་ལ་287 ཉ་པ་ལ་269 ཏ་པ་ལ་328 ཐ་པ་ལ་310 ད་པ་ལ་333 ན་པ་ལ་302 པ་པ་ལ་313 བསྡོམས་པོད་13 ལ་ཤིང་པར་3944 དབུ་ལྷ་26ཡོད།
གཉིས། བཀའ་བར་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་འཁོར་གྱི་ཤེར་ཕྱིན་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་ཐོག་མར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་ཀ་པ་ལ་394 ཁ་པ་ལ་402 ག་པ་ལ་394 ང་པ་ལ་381 ཅ་པ་ལ་395 ཆ་པ་ལ་382 ཇ་པ་ལ་398 ཉ་པ་ལ་399 ཏ་པ་ལ་384 ཐ་པ་ལ་387 ད་པ་ལ་411 ཨ་པ་ལ་395 ཉི་ཁྲི་ལས་ཀ་པ་ལ་ལྡེབ་བུ་382 ཁ་པ་ལ་393 ཨ་པ་ལ་381 ཁྲི་བརྒྱད་ཀ་པ་ལ་300 ཁ་པ་ལ་304 ག་པ་ལ་297 ཁྲི་པ་ག་པ་དང་ང་པ་གཉིས་ལ་397 བརྒྱད་སྟོང་པ་286 ཤེས་རབ་སྣ་ཚོགས་284 བསྡོམས་པོད་21ལ་ཤིང་པར་7746 དབུ་ལྷ་42ཡོད།
གསུམ། བཀའ་ཐ་མ་མདོ་བཞུགས་ཚོགས་ཆེ་བའི་སྐོར་ཕལ་ཆེན་ཀ་པ་ལ་ལྡེབ་བུ་393 ཁ་པ་ལ་396 ག་པ་ལ་396 ཨ་པ་ལ་363 བསྡོམས་པོད་4ལ་ཤིང་པར་1548 དབུ་ལྷ་8ཡོད།
བཞི། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཀ་པ་ལ་270 ཁ་པ་ལ་294 ག་པ་ལ་297 ང་པ་ལ་288 ཅ་པ་ལ་309 ཆ་པ་ལ་299 བསྡོམས་པོད་6ལ་ཤིང་པར་1757 དབུ་ལྷ་12ཡོད།
ལྔ། ལེགས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཆོས་འཁོར་གཙོ་བོར་གྱུར་ཅིང་འཁོར་ལོ་གཞན་ཡང་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་པའི་མདོ་མང་དུ་གྲགས་པ་ལ་ཀ་པར་ལྡེབ་བུ་340 ཁ་པ་ལ་278 ག་པ་ལ་305 ང་པ་ལ་288 ཅ་པ་ལ་292 ཆ་པ་ལ་297 ཇ་པ་ལ་298 ཉ་པ་ལ་343 ཏ་པ་ལ་339 ཐ་པ་ལ་296 ད་པ་ལ་316 ན་པ་ལ་300 པ་པ་ལ་344 ཕ་པ་ལ་319 བ་པ་ལ་314 མ་པ་ལ་296 ཙ་པ་ལ་308 ཚ་པ་ལ་307 ཛ་པ་ལ་297 ཝ་པ་ལ་299 ཞ་པ་ལ་306 ཟ་པ་ལ་310 འ་པ་ལ་319 ཡ་པ་ལ་318 ར་པ་ལ་307 ལ་པ་ལ་312 ཤ་པ་ལ་305 ས་པ་ལ་310 ཧ་པ་ལ་309 ཨ་པ་ལ་300 ཨཾ་པ་ལ་298 ཨཿཔ་ལ་281བཞུགས། བསྡོམས་པོད་32ལ་ཤིང་པར་9851 དབུ་ལྷ་64ཡོད།
དྲུག །གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའམ་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་དུ་གྲགས་པའི་རྒྱུད་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བཞིའི་སྐོར་ལ་ཀ་པ་ལ་ལྡེབ་བུ་370 ཁ་པ་ལ་311 ག་པ་ལ་292 ང་པ་ལ་343 ཅ་པ་ལ་286 ཆ་པ་ལ་331 ཇ་པ་ལ་303 ཉ་པ་ལ་274 ཏ་པ་ལ་272 ཐ་པ་ལ་322 ད་པ་ལ་309 ན་པ་ལ་334 པ་པ་ལ་273 ཕ་པ་ལ་287 བ་པ་ལ་287 མ་པ་ལ་316 ཙ་པ་ལ་311 ཚ་པ་ལ་266 ཛ་པ་ལ་295 ཝ་པ་ལ་264 བསྡོམས་པོད་20ལ་ཤིང་པར་6046 དབུ་ལྷ་40 ཡོད།
བདུན། རྙིང་རྒྱུད་ཀ་པ་ལ་358 ཁ་པ་ལ་311 ག་པ་ལ་287 བསྡོམས་པོད་3ལ་ཤིང་པར་956 དབུ་ལྷ་6ཡོད།
བརྒྱད གཟུངས་འདུས་ཨེ་པ་ལ་283 ཝཾ་པ་ལ་278 བསྡོམས་པོད་2ལ་ཤིང་པར་561 དབུ་ལྷ་4ཡོད།
དགུ དྲི་མེད་འོད་ཤྲཱི་ལ་469 དབུ་ལྷ་4ཡོད།
བཅུ དཀར་ཆག་ལཀྵྨི་ལ་171 དབུ་ལྷ་6ཡོད།
མཇུག་བསྡུ་བའི་གཏམ།
སྡེ་དགེ་པར་གཞིའི་བཀའ་འགྱུར་གསར་བརྐོས་མའི་སྤྱིའི་དོ་དམ་པའམ་འགན་ཁུར་བ་པོ་ནི། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་པར་བརྐོས་ལག་རྩལ་གྱི་མཚོན་བྱེད་རྒྱུན་འཛིན་པ་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་ཡིན་ལ་ཁོང་ནི་ཀུ་སེ་གླང་ཐོད་གྲོང་ཚོ་པར་བརྐོས་ཀྱི་ཁྱིམ་རྒྱུན་འཛིན་པ་གླག་སྡེར་ཚང་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། བརྡ་དག་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་སོགས་ལ་མཁས་པས་གསུང་རབ་ལ་ལྟ་བའི་མིག་གྲུང་པོར་གྱུར། ཡིག་བྲིས་དང་པར་བརྐོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་སོགས་ལ་བྱང་ཞིང་མཁས། གཞུང་དྲང་ལ་ཚུགས་ཐུབ་པ། ཁོག་ཡངས་ལ་དཀྱེལ་ཆེ་བ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་རྣམས་ཡིད་ནི་སྔོན་འགྲོ་བས །ཡིད་ནི་གཙོ་བོ་ཞེས་སུ་བརྗོད །ཅེས་དང་། སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། །དེས་བསྐྱེད་ལུས་དང་ངག་གི་ལས། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ཀུན་སློང་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒོ་ནས་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་པའི་སེམས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཏེ་བཀའ་འགྱུར་གསར་བརྐོས་མ་ལས་འགོ་བརྩམས་ནས་ད་བར་བྱ་བ་འདི་ལ་འབད་འབུངས་ཟོལ་མེད་དུ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་ཀུན་གྱིས་ཡིད་སྨོན་དུ་གྱུར་རོ།།
༢༠༢༣ལོར་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི《 བཀའ་བསྟན་འགྱུར》པར་བརྐོ་ལས་གཞིའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་ཆུང་གིས་ཁོང་ལ་བྱས་རྗེས་གཟེངས་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའ་སྤྲད་ནས་གཟེངས་བསྟོད་བྱས་པའོ།།
2014年，藏历第十七绕迥水蛇年，《德格版甘珠尔》复刻工程在德格印经院开工。《德格版甘珠尔》在众多版本中无损保存至今，且独具魅力，是其他版本的典范与重要蓝本。德格县投资建设的《德格版甘珠尔》复刻工程在相关部门的全力协助和项目团队的精心策划与执行下，历经多年心血浇灌，预计2025年竣工。
该工程由省级非物质文化遗产雕刻技艺代表性传承人江永扎巴领衔负责，其核心是对原《德格版甘珠尔》木刻版进行原汁原味的还原刻制，包括古泽波罗耶荣·鲁杰首创的康派木刻雕版技艺方式、众多传承人参与雕刻、严格验收校对、选用本地材料等。同时为了更好地保护版本并方便操作，创新性地在印版手柄及版肩上雕刻了本卷所属的典籍类别名、卷号及版数等关键信息。
一、复刻工程背后的深远意义与厚重历史背景
《德格版甘珠尔》在第十二代德格土司曲甲·登巴泽仁（1678—1739）的大力支持之下诞生。他慷慨出资，礼聘德格土司五大家庙之一八帮寺第八世司徒班钦曲吉逈勒（1699—1774）担当总校审，充分调动德格境内各类能工巧匠，自藏历第十二绕迥土鸡（1729）年起始，至水牛（1733）年历经五年不懈努力，完成了包括收集、汇编、校对、雕刻等一系列复杂而严谨的工作流程，最终成就了这一经典版本，其版本至今仍被德格印经院精心珍藏，并且依旧具备印刷使用功能。
历经近三百年的时光流转，这套珍贵的木刻印版面临诸多严峻挑战。一方面，自然老化现象难以抗拒，印版的字迹逐渐退化模糊；另一方面，印版自身的温度与相对湿度难以得到精准有效的控制，由此引发的印版损坏问题日益突出。此外，为了保护印版，每年一次涂酥油的传统做法，会导致酥油沉淀在印版之中，从而形成火灾隐患。德格印经院早在1996年11月20日就被国务院列入全国重点文物保护单位，依据《中华人民共和国文物保护法》规定，德格县委、县人民政府以及相关单位在深入调查研究后，于2013年做出了意义重大的决策：秉持文物“保护为主、合理利用”的理念，决定将《甘珠尔》《丹珠尔》《三体合璧般若波罗蜜多经八千颂》《旧译十万续集》等经典版本停止印刷，转而珍藏在“德格藏文雕版印刷博物馆”，向世人生动展现德格历史上雕版印刷业的辉煌盛况。
中华《大藏经》作为中国特色的佛教百科全书，其中藏文《甘珠尔》《丹珠尔》占据着极为重要的地位。为了满足国内外社会科学研究院、大专院校、专家学者以及广大信教群众对《甘珠尔》拓印本的强烈需求，2013年8月22日，德格县委、县人民政府批准德格印经院开展《甘珠尔》《丹珠尔》《三体合璧般若波罗蜜多经八千颂》《旧译十万续集》等经典的复刻工作，且复刻本将用于印刷发行。此次典籍复刻工程非比寻常。首先，必须严格遵循我国《文物保护法》的各项相关规定，确保复刻工作合法合规；其次，《甘珠尔》《丹珠尔》作为国内外公认的大型典籍丛书，其规模宏大、内容繁杂，需要投入大量的人力、财力资源以及科学合理的决策支持；再者，要确保工程顺利推进，离不开众多不辞辛劳、技艺精湛的能工巧匠以及尽心竭力、专业素养极高的顶尖人才的积极参与。
在《德格版甘珠尔》复刻项目正式启动之前，德格县委、县人民政府进行了全面深入的调查研究与严谨科学的论证工作，广泛吸收各方意见建议，充分明确项目宗旨后，时任德格县委书记何晓春勇挑重担，毅然承担起《德格版甘珠尔》复刻工作的主要责任。何晓春指出，《德格版甘珠尔》是记录释迦牟尼佛法语内容最为完整的版本之一，它由德格土司曲甲·登巴泽仁师徒依据不同《甘珠尔》古本精心编纂，并在德格地区完成刊刻印刷。长期以来，它已然成为众多不同《甘珠尔》版本的典范与标杆，因此在复刻过程中，必须严格依照原本进行，坚决不做任何增减刊刻。同时，复刻工作要坚定不移地采用德格传统手工技艺方式开展，并且在德格印经院、德格县民宗局和德格佛教协会的专业指引下，精心组织寺庙堪布、格西等专家团队，从最初的对照核对，到多次严谨校对，直至最后的终校环节，都务必保持高度警惕，不容许出现丝毫麻痹大意，全力确保原文与复刻版本的一致性与高质量校对标准。此外，为了切实保障复刻工程能够取得圆满成功，一方面要积极拓宽渠道争取复刻资金，另一方面要强化资金管理，做到专款专用，确保整个过程公开透明、节约高效。
在德格县委、县人民政府的持续关怀和相关部门的有力协助，以及工程团队历经十年的努力下，复刻《德格版甘珠尔》工程已接近尾声，胜利在望。
二、复刻版工程施工流程解析
工程于藏历第十七绕迥水蛇年即公元2014年4月10日，在享有“法、财、欲、果”四德以及“远近牧草美，田宅土质美，饮灌水质美，砌磨石质美，屋薪木材美”十格盛誉的善地德格更庆伦珠顶德格印经院举行开工仪式。当日，德格县党政领导亲临现场并发表讲话，为工程团队加油鼓劲，寄予厚望。省级非物质文化遗产雕版技艺代表性传承人江永扎巴，作为本项目的核心负责人与技术监管人，庄重承诺将全力以赴，以最高标准确保本项目能够高质量完成，不辜负各方期待。
在传统藏文木刻雕版技艺中，通常由书法家先将刻制的内容精心书写在薄型透明纸上，经过仔细校对无误后，再反贴在胚版上进行雕刻。而此次《德格版甘珠尔》复刻版的“写样”环节则采用了更为便捷高效且精准的方式，即直接使用上个世纪80年代收藏在德格印经院拓印本复印件反贴在胚版上。对于复印件中一些不够清晰的地方，在反贴之前会进行认真校对并改正，从而在内容上最大程度地确保了与原版的一致性与准确性，让读者能够真切感受到《德格版甘珠尔》内容的完整全面与原汁原味。其版本雕刻技艺传承自德格土司曲甲·登巴泽仁时期由古泽波罗耶荣·鲁杰所开创的独特技艺，这一技艺在以康区为核心的地区代代相传，被尊称为“康派木刻雕版技艺”。古泽波罗地区也因此被誉为“木版雕刻之乡”。在2008年，古泽木版雕刻技艺成功被列入全国非物质文化遗产技艺名录，足见其技艺的精湛与独特价值。在本次《德格版甘珠尔》复刻工程中，这一珍贵技艺得到了充分传承与应用，参与复刻工作的康派木刻雕版技艺传承人众多，多时可达百人，少时也有40多位，他们凭借着精湛技艺与深厚情怀，全身心投入到复刻工作之中。
在刻制过程中，每一个环节都严格遵循高标准、严要求的原则，完成后均要经过严格验收。截至目前，已经刻完三万余块版片，并且顺利进入校对阶段，工程团队正全力以赴朝着2025年竣工的目标奋力冲刺。刻制印版的校对工作堪称是一项极为细致且要求极高的艰巨任务，每完成一次校对，都需要及时对发现的问题部分进行补刻（挖刻）处理，而且反复进行几次校对，就要进行几次相应的改正部分补刻工作，如果版面补刻处过多，为了确保印版的寿命和版面质量，甚至需要换版重刻此版面。为了切实保证版本能够刻深、刻准、刻精，验收组会对所有印版进行一丝不苟的认真验收，绝不放过任何一个细微瑕疵。终校由德格宗萨寺佛学院承担，直至达到准确无误的标准。在材料选用方面，所用版本均采用本地出产的优质红桦木。而其他纸墨等用具也均为本地出产，具有环保、耐用等特点，与整个复刻工程的文化传承理念相得益彰。值得一提的是，制版创新之处，那就是利用印版手柄及版肩上，用小字精心刻制了经版类别名、卷号、版块数，这一小小的改进举措，对于保护版面文字以及实际使用过程中的便捷性都有着极为显著的作用。此外，手柄经过特殊处理，相较于原印版更加光滑柔软，这不仅提升了使用者的操作手感，更有利于在印刷过程中的使用安全，有效降低了因操作不当而对印版造成损坏的风险。
三、《德格版甘珠尔》在众多版本中的独特魅力
自公元十五世纪起，国内外多个地区先后涌现出了诸多《甘珠尔》木刻版本，其中较为著名的有《永乐版甘珠尔》《万历版甘珠尔》《丽江版甘珠尔》《北京版甘珠尔》《卓尼版甘珠尔》《德格版甘珠尔》《纳塘版甘珠尔》《拉嘉版甘珠尔》《拉萨版甘珠尔》《普拉卡版甘珠尔》《库伦版甘珠尔》《昌都版甘珠尔》等。然而，在这些众多版本中，唯有《德格版甘珠尔》版本能够无损保存至今，其他版本大多已难觅踪迹。当前，《丽江版甘珠尔》《昌都版甘珠尔》分别借助传统手工雕艺和现代激光雕刻机刻制技术陆续完成了复刻工作，《拉萨版甘珠尔》的散缺部分也已得到补齐完善。而自《德格版甘珠尔》问世以来，它便凭借其卓越品质在众多版本中脱颖而出，《拉嘉版甘珠尔》更是以其为蓝本进行复刻，《德格版甘珠尔》已然成为《拉萨版甘珠尔》等其他版本的典范与标准，同时也是《中华藏文甘珠尔》的重要蓝本。
《德格版甘珠尔》之所以能够获得如此崇高的地位，其独特魅力与显著优势不言而喻。在内容方面，它的佛语内容完整全面，语句校对精准可靠；在排版与字体上，字体工整规范、版面简洁大方，具有极高的工艺美学价值；在版本纯洁性方面，相较于其他版本更是优势明显，其内容的纯粹性与准确性得到了广泛认可与赞誉。可以说，《德格版甘珠尔》能够无损珍藏在德格印经院，是历代德格人民以及众多文化守护者们心往一处想、劲往一处使，齐心协力、持之以恒的结果。而此次《德格版甘珠尔》复刻工程的启动，正是因为原版出现了裂开、弯曲、变形、字迹退化等不同程度的损坏现象，印版的还原复刻工作势在必行。在复刻过程中，工程团队始终秉持着排除万难的坚定信念，力求做到复刻版本在内容上更加完整、在文字校对上更加精准、在雕刻刻深上更加到位、在使用安全性上更加可靠，将其作为当代文化传承者们义不容辞的神圣使命。
从版本规格细节来看，《德格版甘珠尔》版本均为双面刻版，且属于朱砂版。其每一块版片长64厘米，宽10厘米，厚3厘米，除去手柄10厘米后，净长54厘米，复刻版版片外框长72厘米，宽12厘米，内框与原版一样。整个版本共有103函，涵盖1108部经典，版片总数达33049块，卷首插图多达212幅。更为详细地分类来看，其函数和版片块数分布如下：1.释迦牟尼佛说法时初转四谛法轮《律》部，包含13函，版片数为3944块，函首插图26幅；2.释迦牟尼佛说法中转无相法轮《般若》部，有21函，版片7746块，函首插图42幅；3.释迦牟尼佛说法时后转分别法轮《大方广经》，共4函，版片1548块，函首插图8幅；4.《宝积经》，计6函，版片1757块，函首插图12幅；5.释迦牟尼佛说法时后转分别法轮为主的其它法轮《经》部，多达32函，版片9851块，函首插图64幅；6.释迦牟尼佛说法称为大密咒金刚乘或持明藏《续》部，有20函，版片6046块，函首插图40幅；7.《旧译十万续集》部，为3函，版片956块，函首插图6幅；8.《陀罗尼》部，共2函，版片561块，函首插图4幅；9.释迦牟尼佛说法咒集《释难无垢光》部，仅1函，版片469块，函首插图4幅；10.司徒班钦编著的《德格版甘珠尔总目录》，1函171块，函首插图6幅。这些详细的数据不仅体现了《德格版甘珠尔》版本的系统性与规范性，更彰显了其在佛教经典传承体系中的重要地位与独特价值。
后记
在这场意义重大的《德格版甘珠尔》复刻工程背后，有一位关键人物——雕刻负责人江永扎巴。江永扎巴出生于龙唐村郎德印刻世家，自幼深受家族文化氛围的熏陶。他熟读经典，雕刻技艺精湛，始终坚守着对传统文化传承的初心与使命。在他心中，《德格版甘珠尔》复刻工程犹如一颗璀璨的明珠，是他心之所向、身之所依的神圣事业。自工程启动以来，他怀着满腔的热忱与不懈的努力，全身心地投入到这份工作之中，不辞辛劳，对每一个细节都精益求精，对每一个环节都严格把控。他的这种孜孜不倦、持之以恒的精神，不仅为工程团队树立了榜样，更赢得了社会各界的广泛赞誉。2023年，德格县《大藏经》复刻工程领导小组授予他“突出贡献奖”。