ཤིང་པར་ལ་བརྐོས་པའི་ལང་ཚོ།——ཁམས་བརྐོས་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་ལ་ཀུ་སེའི་པར་བརྐོའི་རིག་གནས་སྐོར་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

གླེང་གཞི།

དེ་ཡང་། ཁམས་ཀུ་སེའི་ཡུལ་དུ་ཤིང་པར་བརྐོ་འདེབས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་ཞིང་། བོད་ཀྱི“པར་བརྐོས་ལག་ཤེས་ཀྱི་ཕ་ས”ཞེས་མཚན་སྙན་གྱི་གྲགས་པ་ཆེས་ཆེར་ཁྱབ་པར་མ་ཟད་ཡུལ་དེའི་པར་བརྐོའི་ལག་རྩལ་༢༠༠༨ལོར་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མིང་བྱང་ནང་ཚུད་ཡོད་ལ་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པ། ས་ཁུལ་དང་ཁུལ་རིམ་པ་བཅས་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་པའང་མི་ཉུང་བ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་པར་བརྐོའི་ལག་རྩལ་ཚབ་མཚོན་རྒྱུན་འཛིན་པ། ན་གཞོན་བརྐོས་དཔོན་འཇམ་གྲགས་ལགས་ནི་ཀུ་སེའི་ཡུལ་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་ཞིང་རང་ལོ་༡༣་ནས་བཟུང་ཤིང་པར་དང་འདྲེས་པའི་ལང་ཚོ་ཧྲིལ་པོའི་ནང་རིག་གནས་འདིའི་སྦྱོང་སྤྱོད་སྤེལ་གསུམ་ཐད་འབད་འབུངས་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་ལ། གློག་པར་སོགས་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་བརྐོས་རྩལ་ཤིན་ཏུ་དར་བའི་དུས་འདིར་སྔར་བཞིན་ལག་བརྐོས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་འདི་མི་ནུབ་པའི་ཆེད་འབད་འབུངས་གནང་བཞིན་ཡོད། ཐེངས་འདིར་ཁོང་ལ་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་ཤིང་པར་རིག་གནས་དང་དགོས་སུ་ཁམས་བརྐོས་ཀྱི་སྐོར་ནས་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་འདི་ལགས།

དང་པོ། འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པའི་ངོ་སྤྲོད་རགས་བསྡུས།

འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་ནི་༡༩༨༤ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཆབ་མདོ་ས་ཁུལ་འཇོ་མདའ་རྫོང་ཀུ་སེ་རུ་ཁག་བདུན་པ་གླང་ཐོད་གྲོང་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། ལོ་བཅུ་གསུམ་ཐོག་ནས་དགེ་རྒན་འབམ་གཤོང་འཆི་མེད་དང་གླང་ཆུང་དཀོན་མཆོག་རྡོ་རྗེ། བྱ་འོག་ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེ་སོགས་ཀྱི་མདུན་ནས་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་བསླབས། དེ་ནས་དགེ་རྒན་དམར་ཁང་ཐུབ་བསྟན་དང་ཚེ་འབུལ་ཨ་བློ། བྱ་འོག་ཚེ་རིང་ནོར་བུ་སོགས་ཀྱི་མདུན་ནས་པར་བརྐོས་ཀྱི་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་དགེ་རྒན་མཐུ་སྟོབས་ཀྱི་མདུན་ནས་ལྷ་རིས་བརྐོ་ཚུལ་དང་དགེ་རྒན་བྱ་འོག་ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེའི་མདུན་ནས་གཏོར་པར་བརྐོ་ཚུལ་སོགས་མདོར་ན་པར་བྲིས་བརྐོས་གསུམ་གྱི་ལག་རྩལ་ལ་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་སྦྱངས་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་བྱས། ལོ་སུམ་ཅུའི་ཐོག་སྟེ་༢༠༡༤ལོར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་དུ་ལས་གནས་སྤོས་ཏེ་གཞིས་ཆགས། ལོ་དེར་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གི་བཀའ་བསྟན་བསྐྱར་བརྐོས་ཀྱི་ལས་ཀའི་འགན་ཁུར། སྔོན་རྗེས་སུ་ཁུལ་རིམ་པ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་ཚབ་མཚོན་རྒྱུན་འཛིན་མི་སྣའི་གྲལ་དུ་ཚུད། ད་བར་གྱི་མི་ལོ་སོ་བདུན་རིང་དུ་ཁོང་གིས་བརྐོས་དཔོན་བྱས་པའི་ཤིང་པར་ཁྲི་ལྔ་ཙམ་བརྐོས་ཡོད་པར་མ་ཟད་བརྐོས་བྲིས་རི་མོའི་སྐོར་གྱི་སློབ་མ་མང་པོ་ཡང་གསོ་སྐྱོང་གནང་ཡོད།

གཉིས་པ། བཅར་འདྲི་དངོས་གཞི།

དྲི་བ། སྐུ་ཁམས་བཟང་། ཁྱེད་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ། ཐོག་མར་ཁྱེད་ཀྱི་འཚར་ལོངས་དང་སློབ་སྦྱོང་གི་རྒྱུད་རིམ་རགས་བསྡུས་ཤིག་གསུང་རོགས།

དྲིས་ལན། དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་༨༠ པ་ལ་ང་རང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཆབ་ས་ཁུལ་གྱི་འཇོ་མདའ་རྫོང་ཀུ་སེ་རུ་ཁག་བདུན་པ་གླང་ཐོད་གྲོང་དུ་སྐྱེས་པ་རེད། ཐོག་མར་པར་བརྐོའི་ལག་རྩལ་རྒན་ཐུབ་བསྟན་དང་ལྷ་བརྐོའི་དགེ་རྒན་མཐུ་སྟོབས་རེད། ཁོང་གཉིས་བུ་སྤུན་གཉིས་རེད། ཆུང་དུས་ངའི་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱང་རེད། ད་དུང་ལྷ་བརྐོས་མཁས་པ་རྒན་ཚེ་སྟོབས་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་རེད། སྡེ་དགེའི་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆའི་ནང་འཁོད་འདུག །སྡེ་དགེའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ནས་ཁོང་ནི་ངོ་མ་ངེས་པ་དོན་གྱི་ལྷ་བརྐོས་མཁས་པ་རེད། ཁོང་ཡང་ཁང་ར་ལ་རྒྱབ་ནས་རེད། ཕྱིས་སུ་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཚེ་སྟོབས་ཟེར་བ་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་རེད། མཐུ་སྟོབས་ཟེར་བ་དེ་ཚེ་སྟོབས་ཀྱི་ཚ་བོ་རེད་ལ་སློབ་མ་ཡང་རེད། རྒན་མཐུ་སྟོབས་ངའི་ལྷ་བརྐོའི་དགེ་རྒན་རེད། དེ་ནས་བྲིས་ཀྱི་དགེ་རྒན་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་རྒྱུ་རེད། རྒན་དཀོན་མཆོག་རྡོ་རྗེ་རེད། མཁར་རྩ་ཚེ་རིང་བླ་མ་ནི་གྲོང་ཉིན་ཀརྨ་ཚེ་དཔལ་གྱིས་མཛད་པའི་ཀུ་བྲིས་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། རྒྱལ་མཁར་མགོན་རྣམ་སོགས་ཀྱི་དགེ་རྒན་མཛད་མྱངས། ཚེ་རིང་བླ་མའི་སློབ་མ་དཀོན་མཆོག་རྡོ་རྗེ་རེད། སྔོན་ཆད་ངའི་ཨ་ཕ་སྨན་པ་ཞིག་རེད། ཁོང་གཉིས་ཡུལ་ཚོར་སྨན་པ་གནང་ནས་བཞུགས་དུས་ཨ་ཕས་ང་དེར་ཁྲིད་ནས་བྲིས་བསླབས་པ་རེད། ང་དེ་དུས་ལོ་༡༣ཙམ་ཡིན།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ལོ་དུ་ཙམ་ལ་པར་བྲིས་བརྐོས་གསུམ་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་བ་རེད།

དྲིས་ལན། ད་དེ་འདྲ་ཡིན་ན་སྔོན་མར་སྦྱང་རྒྱུ་ཁོམ་མི་ཁོམ་འདྲ་དང་སྦྱང་རོགས་བྱེད་དང་མི་བྱེད་ཙམ་འདྲ་བྱས། མ་གཞི་རིག་གནས་དེའང་ལས་སླ་མོ་ཞིག་གིས་ཁྱོད་ལ་བསླབ་རོགས་བྱ་རྒྱུ་མ་རེད། དེ་ནི་རིག་གནས་ཀྱི་ཆེ་བ་རེད་ཟེར་སྲོལ་འདུག །ང་འདྲ་ཡིན་ན་ཅུང་ཙམ་ཤེས་དུས་མི་གཞན་ལ་སྦྱོང་རོགས་གྱིས་ཟེར་ནས་སྐུལ་སློང་བྱེད་མཁན་དེ་འདྲ་ཡིན། སྔ་མོ་ཡིན་ན་དང་པོ་སྦྱོང་སྐབས་ལས་སླ་མོས་བསླབ་མ་རེད། དང་པོ་ཡིན་ན་དགེ་རྒན་གྱིས་བསླབ་རྒྱུའི་ཁས་བླངས་ན་པར་བརྐོའི་ནང་གི་“བཏེས་”རྒྱུ་ཁོ་ནར་ལོ་རེ་ཙམ་འགོར་ཞིང་“བཙུགས་” ཟེར་བ་དེའང་ཡུན་རིང་པོར་སློབ་བཞིན་མེད། དེ་ལྟར་སྒུག་བཞིན་དུ་ནང་ནུབ་དགེ་རྒན་ཁྱིམ་གྱི་རྟ་ཟོག་སེམས་ཅན་བསྡུ་རྒྱུ་སོགས་ལས་ཀ་ཙག་ཙིག་ལས་ཞོར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས།

དྲི་བ། དེ་སློབ་ཡོན་ལྟ་བུར་བརྩིས་ན་འགྲིག་ས་རེད།

དྲིས་ལན། རེད་རེད། སྔོན་མར་དེ་འདྲ་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་སྔ་མོར་མི་མཁས་པས་ལྷ་རྐོ་དུས་ལག་ཆ་དེ་ཚོ་ལས་སླ་མོར་མི་གཞན་ལ་མི་བསྟན་པ་དང་། བརྐོས་ཟིན་པའི་ལྷ་རིས་ཀྱང་གཞན་ལ་དེ་ཙམ་མི་སྟོན་པའི་སྲོལ་འདུག ། ང་ཚོས་ད་ལྟ་ཕར་བལྟས་ན་མི་ཞེ་ནག་འདྲ་ཞིག་མཐོང་སྲིད། འོན་ཀྱང་དེས་རིག་གནས་དེའི་ཆེ་བ་མཚོན་ཡོད་རེད་གསུངས་སྲོལ་འདུག

དྲི་བ། རེད་ལགས། རིག་གནས་དེ་དེ་འདྲའི་ལས་སླ་མོ་ཞིག་གིས་བསླབ་རྒྱུ་ཞིག་མ་རེད།

དྲིས་ལན། རེད། དེ་རིང་ཁ་སང་འདྲ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྦྱོང་རོགས་གྱིས་དང་ངས་བསླབ་ཡོང་ཞེས་ཕར་སྐུལ་སློང་བྱེད་དགོས་རེད། དེ་ཡང་དུས་ཚོད་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཡིན་རྒྱུ་རེད། མདོར་ན་སྔ་མོར་ཅི་མ་ཡིན་གྱིས་བསླབ་མ་རེད། དེར་བརྟེན་ང་འདྲ་ཡིན་ན་ལོ་བཞི་ལྔ་ཙམ་སྦྱངས་ཡོད་རེད། རེད་དེ་ད་ལྟ་ཡིན་ན་ངས་ལོ་ཚད་ཅིག་བགོས་ཡོད། བྲིས་ལ་མ་མཐར་ཡང་ལོ་གཅིག་སྦྱང་དགོས་པ། པར་ལ་ལོ་གཅིག །ལྷ་ལ་ལོ་གཅིག །དེ་ཚང་མར་ལོ་རེར་སྦྱང་པ་བྱས་ན་འབྲིང་སྟོད་ཙམ་ཤེས་ཐུབ་རྒྱུ་རེད། ཡང་དགོས་སུ་པར་དང་ལྷའི་ཐད་ལུང་པ་འདིར་སྦྱངས་པའི་དར་སྲོལ་ཡོད་པས་ཤེས་སླ། བྲིས་འདྲ་ཡིན་ན་དབུ་ཅན། དབུ་མེད། ཝརྟུ། ལཉྫ་ལ་སོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞིག་སྦྱང་དགོས་ན། ང་རང་ཚོའི་གཏམ་དཔེར་“ལྷ་རབས་ཟླ་གསུམ། བྲིས་རབས་ལོ་གསུམ་”ཟེར་བ་ནང་བཞིན། ཧ་ལས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་དགོས་ན་དཀའ་ལས་ཡོད་རེད་དེ། གང་ལྟར་ངས་ལོ་གསུམ་གྱི་ཚད་གཞི་བཞག་ཡོད། དེ་ཙམ་མ་སྦྱང་ཐབས་མེད་རེད། འགའ་རེས་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་སྦྱངས་ནས་རྐོ་མཁན་ཡང་འདུག འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱས་པའི་དབང་གིས་ངས་རྒྱུན་དུ་བཤད་བཞིན་ཡོད། ཀུ་སེ་རྒྱལ་མོ་ཚོ་དྲུག་ལ་ཚོད་དཔག་བྱས་ན། པར་རྐོ་མཁན་སུམ་བརྒྱ་ཡས་མས་ཙམ་ཡོད་ས་རེད། དེའི་ནང་ནས་གསེག་ཡུ་ལག་ན་ལེན་ཚད་ཚང་མས་བརྐོས་དང་མ་བརྐོས་ཡོད་མ་རེད། རང་གཞན་ཚང་མས་ཀླུ་དགྱེས་ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་ཡིན་བསམ་ནའང་། སྤུས་ཚད་ཡག་པོ་མ་བྱུང་ཚེ་ང་ཚོས་རྒྱུན་འཛིན་ཕར་ཞོག །ཞབས་འདྲེན་འདྲ་ཞིག་རེད་ཨེ་འགྲོ་བསམ་པའི་སེམས་ཁྲལ་འདུག དེར་བརྟེན་མ་མཐར་ཡང་ལོ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་དུ་རྨང་གཞི་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དགོས་འདུག་བསམ་བཞིན་ཡོད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་གོང་དུ་ཀླུ་དགྱེས་ཟེར་བ་ཞིག་གསུངས་གནང་སོང་། འོ་ན་ཀླུ་དགྱེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རགས་ཙམ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་གནང་རོགས།

དྲིས་ལན། བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་དེ་དུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྤྱིར་བཏང་སྡེ་དགེའི་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་དང་དུས་མཉམ་ཙམ་ཡིན་ས་རེད།

ངག་ཐོག་ལོ་རྒྱུས་ལྟར་ན། སྔར་ཀུ་སེའི་ཡུལ་གྱི་ཁང་ར་ལ་རྒྱབ་ཏུ་ཆགས་པའི་ཡེ་སངས་སྡེ་པར་བྱམས་ཐོག་ཚང་ཟེར་བའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཅིག་ཡོད་ཅིང་། ཡབ་ཤོག་ནག་དབང་རྒྱལ་དང་། ཡུམ་རིགས་བཟང་བུ་མོ་གཉིས་ལ་བུ་ལྷ་དབང་ཟེར་བ་ཞིག་འཁྲུངས། བུ་བྱམས་ཐོག་ལྷ་དབང་ལ་དགོང་མོར་ཉལ་བའི་རྨི་ལམ་དུ་རྟགས་དང་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ཞིང་། པར་བརྐོ་ལས་བྱ་རྒྱུར་ཐོག་མའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྐུལ་སློང་བྱུང་། དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གིས་རིག་པའི་རྩལ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རིང་བར་པར་བརྐོ་ཤེས་པ་བྱུང་། ཐེངས་དང་པོར་ཀ་སོགས་སུམ་ཅུའི་ཀ་དཔེ་ཞིག་བརྐོས། རྗེས་སུ་ཚེ་མདོའི་ཤིང་པར་ཞིག་བརྐོས་ཏེ་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ལ་ཕུལ་བ་རེད་ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་འདུག

ང་རང་ཚོས་དོན་དངོས་གནས་ཚུལ་ལྟར་བཤད་ན། དེའི་སྐབས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ལ་པར་བརྐོ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་དེ་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་དུས་ཁོང་གིས་ལག་རྩལ་པ་དང་། བྲིས་པ་སོགས་མི་སྣ་མང་པོ་བསྡུ་དགོས་རེད། ངོ་མ་ང་ཚོས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལྟར་དུ་སྒྲུང་གཏམ་དང་མི་འབྲེལ་བ་ཞིག་བཤད་བཞག་ན་ཕལ་ཆེར་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་རེད། སྐབས་དེར་ཀླུ་དགྱེས་ཁོང་གིས་ལག་རྩལ་དེས་འཚོ་རྟེན་བྱས་པ་དང་། སྔོན་ཆད་སྡེ་དགེའི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་རབས་བཞི་པ་ཁྲི་ཆེན་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་སྤྱིར་བཏང་བརྒྱད་སྟོང་སུམ་ཕབ་དང་། རྒྱུད་བཞི་སོགས་པར་མང་པོ་ཞིག་བརྐོས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་རེད། དེ་ཚོ་ངོ་མ་པར་ཁང་ནང་ལ་ཡོད་རེད། ད་ལྟའང་བརྒྱད་སྟོང་སུམ་ཕབ་དེ་ཡོད་རེད། ང་ཚོས་བརྒྱད་སྟོང་སུམ་ཕབ་བསྐྱར་དུ་བརྐོ་དུས་ཕྱིའི་ཁ་ས་འཕྱག་ལུགས་དང་། ནང་གི་ཡིག་འབྲུ་རྐོ་སྟངས་སོགས་ལ་ངོ་མ་ཞིབ་འཇུག་བཟོ་ཡོང་དུས། བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་སྐབས་བརྐོས་པའི་བཀའ་འགྱུར་དང་ཕན་ཚུན་བསྡུར་བ་བཏང་ནས་གཤིབ་ཡོང་དུས། ངོ་མ་མི་འདྲ་ས་འདུག་ཨང་བསམ་པའི་སྣང་བ་བྱིན་བྱུང་། ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་འདུག

ཁོང་གིས་རིག་པའི་རྣམ་དཔྱོད་སྤྱད་ནས་བརྐོ་བྱེད་ལག་ཆ་དེ་ཚོ་བཟོས་ཡོད་ས་རེད་བསམ་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན་ཕྱིའི་ཁ་ས་འཕྱག་རྫས་དེ་ལ་ཅི་འདྲ་ཞིག་དགོས་པ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་ལྡེམ་བཀུག་ཅིག་བཟོས་པ་དང་། དང་ཐོག་ཆེ་གཅོད་བྱེད་རྫས་དེ་ལ་གསེག་གཅོད་མཐུག་པོ་འདྲ་ཞིག་དང་ཞིབ་བརྐོས་བྱེད་སྐབས་དེ་ལ་གསེག་གཅོད་སྲབ་མོ་ཞིག་བཟོས། ཡི་གེའི་མིག་འབུག་བྱེད་ལ་མིག་གི་ཆེ་ཆུང་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་མཚུངས་ཀྱི་མི་འབུག་བཟོས་པ། སྦོ་ལའང་ཡིག་འབྲུ་ཆེ་ཆུང་གང་འདྲ་དགོས་པར་ལྟོས་ནས། དེ་ནས་གོ་རིམ་ཇི་ལྟར་བསྒྲིགས་ནས་བརྐོ་དགོས་པ། བརྐོ་བའི་སྐབས་སུ་འདྲ་དཔེའམ་པར་རྩ་ཇི་ལྟར་འཇོག་དགོས་པ། དེ་ཚོ་ཁོང་གིས་བསམ་བློ་བཏང་ཡོད་རྒྱུ་རེད། ཚེ་མདོ་བརྐོ་རྒྱུ་དེ་ལའང་ཁོང་གིས་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ཡོད་རྒྱུ་རེད། གཅིག་ནས་ཁོང་གིས་ཆོས་རྒྱལ་ལ་རིག་གནས་འདི་འདྲ་ཞིག་གསར་གཏོད་བྱས་ཡོད་ཅེས་སྙན་ཞུ་འབུལ་རྒྱུ་དང་། གཉིས་ནས་ཆོས་རྒྱལ་སྐུ་ཚེ་བརྟན་པའི་ཆེད་དུ་ཚེ་མདོའི་ཤིང་པར་ཚད་ལྡན་ཞིག་བརྐོས་ནས་འབུལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་འདྲ་ཡིན་སྲིད།

སྐབས་དེར་ཚེ་མདོའི་ཤིང་པར་དག་འགའ་རེས་གླང་ལ་བཀལ་བ་དང་། འགའ་རེས་དྲེལ་ལ་བཀལ་བ། འགའ་རེས་གཡག་ལ་བཀལ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་ཕྱོགས་སུ་སོང་བ་རེད་ཟེར་མོད། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོས་གླང་ལ་བཀལ་ནས་སོང་བ་རེད་ཟེར་བ་དེ་ཁྱབ་ཆེ་བ་ཡོད་རེད། གླང་ལ་བཀལ་ཏེ་ཐང་ཕུག་ལ་ཞག་གཅིག་བསྡད། ཐང་ཕུག་ནས་ཤིང་པར་མར་ཕབས་ཏེ། ཞག་སྡོད་བྱས་རྗེས་ཀྱི་ནངས་མོར་ཁོང་གི་ཀ་དཔེའི་ཤིང་པར་བོར་སོང་བ་རེད་ཟེར། དེ་ཚོའང་ངག་རྒྱུན་རེད། ངག་རྒྱུན་དེ་དག་རིང་ན་ལོ་ངོ་སུམ་བརྒྱ་དང་། ཐུང་ན་ཉིས་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་དགུ་བཅུ་ཙམ་རེད་འདུག དེ་ལྟར་ན་ངག་རྒྱུན་དེ་ཚོའང་མི་བདེན་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་ས་མ་རེད། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཕྱིན་ཚར་བ་འདྲ་ཡིན་ན། ངག་རྒྱུན་རེད་ཟེར་ནའང་ཡིད་ཆེས་ཁག་པོ་རེད།

དེ་ལྟར་ན་རྒན་རབས་ཚོའི་ངག་རྒྱུན་དེར་གནས་ལུགས་འདུག་བསམ་བཞིན་ཡོད། ཕྱིས་སུ་ཀ་དཔེ་དེ་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་བླུ་སྐབས་དངུལ་རྡོ་ཚད་གཅིག་ཏེ་དངུལ་སྲང་ལྔ་བཅུ་བླུ་ཡོན་བྱིན་པ་རེད་ཟེར། ཀ་དཔེ་རྡོ་ཚད་མ་ཟེར་དུས་དེང་སང་ཡང་པར་ཁང་ནང་ཡོད་རེད་ཟེར་བཞིན་འདུག །རེད་དེ། ངས་རིག་མ་མྱོང་། ངག་རྒྱུན་དེ་ཚོ་ཡིག་ཐོག་ལ་ཡང་ག་ལ་གང་འཚམ་འཁོད་ཡོད་རེད། དེ་ནས་ཡང་གླང་ལ་བཀལ་ཏེ་འགྲོ་དུས། ཞག་གཉིས་པར་འཛོམ་ཐོག་སྟེ། ད་ལྟའི་འཇོ་མདའ་སྐམ་ཐོག་ལ་སླེབས་དུས་རྒྱལ་པོ་དང་འཕྲད་པ་རེད། ཆོས་རྒྱལ་ཁོང་རང་འབངས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ནས་གང་སར་ཕེབས་མཁན་ཞིག་ཡིན་དུས། ཁོང་གཉིས་ཏག་ཏག་ད་ལྟའི་སྐམ་ཐོག་ཏུ་འཕྲད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ཡུལ་དེའི་སྔ་མོའི་མིང་ལ་འཛོམ་ཐོག་ཟེར་བ་རེད། དེང་སང་སྐམ་ཐོག་ཟེར་བ་དེ་སྐད་ཟུར་ཆག་པ་རེད། ཁོང་གཉིས་གནས་དེར་འཛོམས་པས་ས་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་རེད་ཟེར་སྲོལ་འདུག །

ཁོང་གཉིས་གནས་དེར་ཐུག་དུས་སྤྱིར་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ཁོང་རང་ཆས་རྫིག་པོ་གྱོན་ནས་ཕེབས་མེད་པ་འདྲ། སྤྱིར་བཏང་མི་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་ཆས་བྱས་ཏེ། གྲུ་ཁ་དང་ཁྲལ་འུ་ལག་དེ་ཚོར་ཚད་བརྒལ་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་མེད་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་ནས་འགྲོ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། ཁོང་གིས་སྐབས་དེར་པར་ཁང་བཞེངས་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་དང་། ཏག་ཏག་ལྷ་དབང་གིས་ཤིང་པར་ཁུར་ནས་ཡོང་བ་དང་འཕྲད་པས་ལས་དང་རྟེན་འབྲེལ་དཔེ་མེད་ཅིག་འགྲིག་སོང་བས། ད་ལྟ་མྱུར་དུ་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་ལོག་འགྲོ་བྱས་པས། ལྷུན་འགྲུབ་སྟེང་དུ་འབྱོར་དུས། འབུད་རྡུང་དཀྲོལ་གསུམ་རྒྱ་ཆེན་བྱས་ཡོད་ཤག་རེད། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་གླང་འདྲོགས་པ་ནས་ཤིང་པར་སར་འཐོར་བ་རེད་ཟེར། ཤིང་པར་འཐོར་ཤུལ་དུ་ཐོ་བཙུགས་ནས་ད་ལྟའི་པར་ཁང་གི་ཞེང་ཚད་ཆེ་ཆུང་དེ་རྟེན་འབྲེལ་གཅིག་འགྲིག་པ་ཡིན་སྐད། རྟེན་འབྲེལ་དང་པོ་དེ་འཛོམ་ཐོག་ནས་འགྲིག་པ་དང་། རྟེན་འབྲེལ་གཉིས་པ་དེ་པར་ཁང་བཞེངས་སར་ཤིང་པར་འཐོར་རྒྱུ་དེ་རེད།

དེའི་སྐབས་སུ་ཐ་སྙད་གསར་པ་མང་པོ་ཆགས་འདུག ། དཔེར་ན། ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་ཁྱེད་ཀྱི་བྱ་བ་འདི་ལ་ང་ནི་ཡི་རངས་ཚད་མེད་ཡོད། ཅེས་པས་ན་བརྐོས་ལྷའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་མིང་ལ་ཡི་རངས་ཚང་ཞེས་ཐོག་པ་དང་། ཁྱེད་ཀྱི་བྱ་བ་འདི་ལ་ལྷ་ཡང་མགུ་བར་འདུག །རྐོ་བྱེད་ཀྱི་ལག་ཆ་འདི་ཚོར་ཀླུ་ཡང་དགྱེས་པར་འདུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པས། དེའི་དུས་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་མཚན་ལ་བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཞེས་ཐོགས་པར་གྲགས། ལྷ་ཡང་མགུ་བས་བརྐོས་ལྷ་དང་། ཀླུ་ཡང་དགྱེས་པས་ཀླུ་དགྱེས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། དེ་ལྟར་ཁྱིམ་ཚང་ལ་ཡི་རངས་ཚང་དང་། ཐུག་འཕྲད་བྱུང་སར་འཛོམ་ཐོག །རྐོ་མཁན་གྱི་མིང་ལ་བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཞེས་སོགས་ཐ་སྙད་གསར་པ་བྱུང་ཡོད།

ཁོང་གིས་རིག་གནས་གསར་གཏོད་བྱས་པས་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་ཁོང་ལ་བཀུར་བཟོ་བྱས་པ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། དེར་བརྟེན་བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་སོགས་ཟེར་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡག་པོ་འདུག་བསམ་གྱི་ཡོད།

དེ་ནས་བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཚང་སྡེ་དགེའི་མངའ་རྒྱ་ཞིང་ཁམས་གང་དུ་སོང་རུང་འགྲོ་ཆོག་པ་དང་། ཁྲལ་དང་འུ་ལག་གང་ཡང་སྤྲད་མི་དགོས་གསུངས་པ་རེད། ད་དུང་ཕ་ཡུལ་དུ་བཤད་སྲོལ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། ང་རང་ཚོའི་ས་ཕྱོགས་ལ་སྡེ་མང་པོ་ཡོད་པ་མཁྱེན་གསལ་རེད། དེའི་དུས་སུ་ཡང་འབྲི་ཆུའི་ཕར་ཁར་འགྲོ་མི་ཆོག་པའི་སྐབས་སུ། ཡི་རངས་ཚང་ནི་འབྲི་ཆུ་ཕར་ཚུར་གྱི་མཚེར་ས་གང་ཡག་འདེམ་ནས་རུ་བ་འགྲོ་ཆོག་གི་ཡོད་རེད་ཟེར། དེས་ཅི་ཞིག་མཚོན་པ་རེད་ཟེར་ན། བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཀྱིས་རིག་གནས་གསར་པ་དང་ལག་རྩལ་གསར་པ་ཞིག་ལུང་པ་འདིར་འཁྱེར་ཡོང་བར་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་པས་རེད་མ་གཏོགས། ཁ་རོག་དབང་ཆ་དེ་ཚོ་སླ་མོ་ཞིག་གིས་གནང་རྒྱུ་མ་རེད། བརྐོས་ལྷའི་ཁྱིམ་ཚང་ཡོད་ས་ནི་འབྲི་ཆུ་ཚུར་ཁ་རེད། འབྲི་ཆུ་ཕར་ཁར་གཟེ་བྲག་ཧང་ཉེ་ཟེར་བའི་ས་ཆར་ཁོང་ཚང་རུ་བར་འགྲོ་ཆོག་པ་རེད། ཆུ་ཕར་ཁར་ཁོང་ཚང་མ་གཏོགས་སུ་ཞིག་འགྲོ་ཆོག་པའི་ལོ་རྒྱུས་མི་འདུག །ཁོང་ཚང་གི་ཟོག་སེམས་ཅན་དེ་ཚོས་ཀྱང་འབྲི་ཆུ་བཅད་ནས་ཐད་ཀར་འགྲོ་བ་དང་། ཕར་འགྲོ་ཚུར་ཡོང་གི་དུས་ཚོད་ཟོག་གིས་ནམ་ཚོད་བཟུང་གི་ཡོད་རེད། མ་ཚད་སྐབས་དེར་ཁོང་ཚང་གིས་གསེར་བྲིས་དང་དངུལ་བྲིས་མང་པོ་བྲིས་མྱངས་པ་རེད། ཡི་རངས་བརྐོས་ལྷ་ཚང་གི་གསེར་གཏུན་དང་དངུལ་གཏུན་རེད་ཟེར་བའི་རྡོ་གཞོང་ཆེན་པོ་གཉིས་ད་ལྟ་ཡང་རུ་ཁང་གི་འགྲམ་ན་རིག་རྒྱུ་འདུག །དེ་ཚོར་བལྟས་ནས་ཡི་རངས་བརྐོས་ལྷ་ཚང་དེ་ངོ་མ་སྡེ་དགེ་ཚང་ལ་བྱས་རྗེས་འཇོག་མཁན་གྱི་མི་རྒྱུད་དམིགས་བསལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ས་རེད་དྲན་བཞིན་ཡོད།

ང་འདྲ་ཡིན་ན་ཤེས་ཡོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་མ་རེད་དེ། ཕ་ཡུལ་གྱི་རྒན་རབས་ཚོའི་བཤད་རྒྱུན་དེ་ཚོ་ང་རང་གིས་ཡང་བཤད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་རང་ཡང་ས་གནས་འདིའི་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་པ་ཞིག་རེད། ས་གནས་འདིའི་སྔ་རབས་ཀྱི་མེས་པོའི་ཕྱག་རྗེས་དེ་ཚོ་ཁུངས་ལུང་ཡོད་པ་ཞིག་བཤད་རྒྱུ་དེའང་ང་རང་གི་འགན་འཁྲི་རེད་སྙམ།

དྲི་བ། རེད། ཁྱེད་རང་པར་བརྐོའི་ལག་ལེན་དུ་ཞུགས་ནས་བགྲང་བྱ་མང་པོ་འདས་ཟིན་པ་རེད། ཁྱེད་རང་འདྲ་བ་དག་གིས་མ་ཤེས་ན་ད་ཤེས་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན་རྒྱུ་རེད།

དྲིས་ལན། ང་རང་གིས་པར་བརྐོ་ཤེས་པ་རེད་དེ། དེའི་ཐད་ལའང་མུ་མཐུད་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཐུབ་ན་བསམ། དེ་ལ་དགོས་པ་ཆེན་པོ་འདུག

དྲི་བ། རེད། རང་གི་ཆེད་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་ཐུབ་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཞུ་དགོས་པ་རེད།

དེ་མ་གཏོགས་ང་ཚོ་འདྲ་ཡིན་ན་སྐད་ཆ་འདྲི་བ་ཙམ་ལས་དངོས་སུ་ལག་ལེན་མེད་པས། ཧ་ཅང་དཀའ་མོ་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་པར་བརྐོས་ལོ་རྒྱུས་དང་དམིགས་བསལ་ཀུ་སེའི་པར་བརྐོའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཐད་ནས་དེབ་ཅིག་འབྲི་བཞིན་ཡོད་པ་གོ་ཐོས་བྱུང་། དེབ་དེ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཨེ་ཡོད་ན།

དྲིས་ལན། འབྲི་ཚར་ཟེར་ནའང་ད་ལྟ་དེབ་ཅིག་བསྒྲིགས་བཞག་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཤར་རེ་དེབ་ཚད་ལྡན་འདྲ་ཞིག་ད་དུང་ཐོན་མ་སོང་། མུ་མཐུད་ཞིབ་འཇུག་ཅུང་ཙམ་བྱེད་བསམ།

མ་འོངས་པར་ང་རང་ཚོའི་ཀུ་སེའི་པར་དང་བྲིས་སོགས་རིག་གནས་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིག་བྱུང་ཐུབ་ན་ཡག་ས་རེད་དྲན། དེ་མ་གཏོགས་མི་རེས་ལམ་ལུགས་རེ་བཟུང་ནས་ཞིབ་འཇུག་འདྲ་བྱས་བསྡད་ན། ཚང་མ་ཡིད་ཆེས་དཀའ་མོ་རེད།

དྲི་བ། རེད་ལགས། དེབ་དེར་རེ་སྒུག་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད། ད་ལྟ་སྡེ་དགེར་ཡོད་པའི་བཀའ་འགྱུར་དེ་ཚོ་ཚང་མ་བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཀྱིས་བརྐོས་པ་ཨེ་རེད།

དྲིས་ལན། ཚང་མ་ཟེར་ནའང་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གི་སྐུ་དུས་སུ། བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་དེ་ལོ་དེའི་ཐོག་སྐྱེས་པ་ཡིན། ལོ་དེའི་ཐོག་ལ་བརྐོས་པ་ཡིན་ཟེར་བའི་དམིགས་བསལ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་མེད་རུང་། ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ཉིད་ལོ་དེའི་ཐོག་འཁྲུངས་པ་ཡིན། ལོ་འདིའི་ཐོག་པར་བརྐོས་པ་ཡིན། འདིའི་ཐོག་པར་ཁང་བཞེངས་པ་ཡིན་ཟེར་བའི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོ་ཡོད་རེད། ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་ཁོ་རང་གི་སྐུ་དུས་སུ། ད་ལྟའི་བཀའ་འགྱུར་དེ་ཆ་ཚང་གྲུབ་པ་རེད།

བཀའ་འགྱུར་ཆ་ཚང་གྲུབ་པ་དང་། བསྟན་འགྱུར་བརྐོ་འགོ་བརྩམས་ཡོང་དུས་སུ། ཁོང་རང་སྐུ་ཞིང་ལ་གཤེགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་རེད། བརྐོས་ལྷ་ཀླུ་དགྱེས་ཡང་དེའི་དུས་སྐབས་སུ་ཡོད་བསྡད་པ་ཞིག་རེད། བཀའ་འགྱུར་དེ་ལོ་དྲུག་གིས་བརྐོས་གྲུབ་ཅེས་འཁོད་འདུག །དེར་བརྟེན་ལོ་དྲུག་གི་རིང་ལ་བརྐོས་ལྷ་ཁོང་ཡོད་བསྡད་པ་རེད། ང་རང་ཚོའི་ཀུ་སེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་པར་བརྐོའི་རིམ་པ་བདུན་པོ་དེ་ཁོང་གིས་དངོས་སུ་གསར་གཏོད་མཛད་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་ས་རེད། ང་ཚོས་ཁོང་གི་སྔོན་ལ་བརྐོས་པ་དང་། ཁོང་གི་དུས་སྐབས་སུ་བརྐོས་པ། ཁོང་གི་ཕྱིས་སུ་བརྐོས་པ་བཅས་ལ་བསྡུར་བ་བཏང་དུས། ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་བཀའ་འགྱུར་བརྐོས་པའི་དུས་ནས་བཟུང་། དེའི་ཚུན་ཆད་ཀྱི་པར་དེ་ཚོ་ཕལ་ཆེར་བརྐོ་ལུགས་གཅིག་འདྲ་རེད་འདུག

དྲི་བ། ལགས་སོ། ཁྱེད་ཀྱིས་གོང་དུ་གསུངས་པའི་བརྐོས་ཀྱི་རིམ་པ་བདུན་ཞེས་པ་དེ་ངོ་སྤྲོད་ཞིག་གནང་རོགས།

དྲིས་ལན། པར་བརྐོའི་རིམ་པ་བདུན་ཟེར་དུས། དང་པོ་འདྲ་བརྐོས་ནས་བཤད་ན། ཁ་ཤས་ཀྱིས་འདྲ་བརྐོས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ངས་བཏགས་པ་རེད་དྲན་བཞིན་འདུག །འོན་ཀྱང་། དེ་ངས་གསར་དུ་བཏགས་པ་མིན། འདྲ་བརྐོས་བྱེད་མཁན་ཨ་མདོ་དང་དབུས་གཙང་གི་པར་མཁན་མང་པོའི་ཁ་ནས་ཁོང་ཚོས་དེ་འདྲ་བརྐོས་རེད་ཟེར་གྱི་འདུག །ང་སྔོན་དུས་གསེར་རྟར་འགྲོ་མྱོང་། ང་ཚོ་གསེར་རྟར་འགྲོ་དུས་ཁོ་རང་ཚོ་ལའང་འདྲ་བརྐོས་བྱས་ནས་རྐོ་མཁན་འགའ་འདུག

དེ་ཚོས་ཤིང་གི་ཐོག་ལ་དང་པོ་ཡི་གེ་ཕྱིར་བྲིས་རྐྱང་རྐྱང་བྱེད་ནས། དང་ཐོག་ནས་ཤིང་གི་སྟེང་དུ་འབྲི་བ་ལས། པར་རྩ་སྦྱར་རྒྱུ་དེ་འདྲ་མི་བྱེད། རྐོ་བའི་དུས་སུ་ཡང་ཐད་ཀར་འབྲུ་མ་རེ་རེ་བཞིན་རྐོ་བ་ལས། དང་པོ་ཆེ་གཅོད་དང་། དེ་ནས་སྦོ་དང་མིག་འབུག་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འདུག །དེ་དུས་ངས་མ་གཞི་རིག་གནས་འདིའི་ཐད་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་བསམ་པ་དེ་ཙམ་མེད་དུས་ཡིན་པས། དོ་སྣང་དེ་ཙམ་ཆེན་པོ་བྱས་མེད་མ་གཏོགས། ནམ་རྒྱུན་ཁོང་ཚོ་དང་སྐད་ཆ་བཤད་སྐབས། ཁོང་ཚོས་ཅི་གསུངས་མྱངས་ཟེར་ན། ཁྱེད་ཚོའི་རྐོ་ལུགས་དང་བསྡུར་ན་ང་ཚོའི་འདི་འདྲ་བརྐོས་ངོ་མ་རེད་གསུངས་དར། དེར་བརྟེན་ངས་འདྲ་བརྐོས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་བེད་སྤྱད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་རེད། དེ་དུས་ཁོང་རྣམ་པས་ཀྱང་ང་ཚོའི་རྐོ་ལུགས་འདི་ངོ་མ་ཡག་པོ་རེད་ཅེས་ཁས་ལེན་བྱེད་བཞིན་འདུག

མ་གཞི་ང་ཚོས་གོ་རིམ་བདུན་ཞེས་བཤད་ཡོད་རེད་དེ། དེ་ལ་ཡང་ཕྱི་ཡི་རིམ་པ་བརྒྱད་དང་། ནང་གི་རིམ་པ་བདུན། བསྡོམས་པས་རིམ་པ་བཅོ་ལྔ་ཡོད་རེད།

ཕྱིའི་རིམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ན། དང་པོ་ཤིང་པར་བཟོ་བ་དང་། གཉིས་པ་པར་རྩ་སྦྱར་བ། གསུམ་པ་དངོས་སུ་རྐོ་བ། བཞི་པ་སྣུམ་བསྲེག་རྒྱག་པ། ལྔ་པ་ཆུ་ལ་བཀྲུ་བ། དྲུག་པ་བརྐོ་བཙུགས་རྒྱག་པ། བདུན་པ་ཞུ་དག་བྱེད་པ། བརྒྱད་པ་པར་འདེབས་པ།

ནང་གི་རིམ་པ་བདུན་ལས་དང་པོ་ཆེ་གཅོད་ལའང་ནང་གསེས་རིམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆེ་གཅོད་ཡར་བཙུགས་མར་བཏེས་གཉིས།

གཉིས་པ་མིག་འབུག་ལ་ནང་གསེས་ཡར་བཙུགས་མར་བཏེས་གཉིས། གསུམ་པ་གསེག་གཅོད་ཀྱིས་འབྲུ་རྐོ་སྐབས་ཀྱི་ནང་གསེས་ལ་ཡར་བཙུགས་མར་བཏེས་གཉིས། སྦོ་འབུག་རྒྱག་སྐབས་མར་བཏེས་པ་བཅས་རེད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། བོད་ཀྱི་པར་བརྐོས་ལག་རྩལ་ལས་ཀུ་སེའི་ཁམས་བརྐོས་ཞེས་པའི་ལུགས་འདི་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་གང་ཡོད།

དྲིས་ལན། ཕྲ་སྦོམ་སྒྲོས་གསུམ། ལི་ཁམས་འཛར་གསུམ། ཕྲ་གཅོད་ཁྲིག་ཟླུམ། ཞེས་པ་འདི་ནི་སྔར་ནས་ད་བར་མ་ནུབ་པར་གནས་པའི་ཀུ་སེའི་ལུགས་ཀྱི་པར་བརྐོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཚད་ལྡན་མན་ངག་གམ་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་དེ་ཡིན་པ་དང་། ཀུ་སེའི་པར་བརྐོ་ལུགས་ནི་བྱ་བར་གོ་རིམ་ཡོད་པ་དང་། རྐོ་བའི་ཚུགས་ཡོད་པ། འདྲ་བའི་དཔེ་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པའི་པར་བརྐོའི་ལུགས་ཤིག་ཡིན།

དྲི་བ། ལགས་སོ། ཁམས་བརྐོས་སམ་ཀུ་སེའི་པར་བརྐོའི་ལག་རྩལ་ནི་གོ་རིམ་ཁ་གསལ་ལ་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་ཅན་ཞིག་རེད་འདུག

དྲིས་ལན། དེས་མ་ཟད་ཀ་སོགས་སུམ་ཅུ་ཚང་མར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འདྲ་བའི་དཔེ་ཡི་འབྲུ་བཤད་བརྒྱག་རྒྱུ་ཡོད་རེད། དཔེར་ན་བརྐོས་ཀྱི་ནང་ལ།“ཀ་ནི་བྱ་ཆད་ཁ་གདང་འདྲ”ཟེར་བ་ལྟ་བུ། འོན་ཀྱང་དེང་སང་ཅུང་ཉམས་འགྲོ་བཞིན་འདུག །དེ་ཙམ་བཤད་ཤེས་མཁན་མི་འདུག །རེ་ཉིས་ཙམ་མ་གཏོགས་བརྒྱུད་པ་ཆད་ལ་ཉེ་འདུག །དཔེར་ན“ག་ཁམས་གསུམ་ཁམས་ལ་ཡངས་དོག་མེད”ཟེར་བ།“ང་ནི་ཝ་ཆུ་རླུང་གིས་སྐྱོད་འདྲ”ལྟ་བུ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མང་པོ་ཡོད་རེད། དེ་རྣམས་ང་ཚོས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་ཚད་ལྡན་ཅན་ཞིག་བསྒྲིག་ཐུབ་ན་ཧ་ཅང་དགོས་པ་ཆེན་པོ་འདུག ། ངག་རྒྱུན་གཞིར་བཞག་ནས་ངས་དེབ་ནང་དུ་རགས་ཙམ་བྲིས་ཡོད། ཚད་ལྡན་ཞིག་འགོད་ཐུབ་པའི་རེ་བ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །པར་བརྐོ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངེས་པར་དུ་ཡིག་མཁན་ཡིན་དགོས་པའི་ངེས་པ་ཡོད་དམ་མེད་ལགས། སྔོན་མ་དེ་འདྲའི་ཤོད་སྲོལ་ཡོད་དམ།

དྲིས་ལན། ངོ་མ་བཤད་ན། པར་ཚད་ལྡན་ཞིག་བརྐོ་དགོས་ན་ཡིག་གཟུགས་མ་ཤེས་ན་མི་ལོ། སྔར་དེ་འདྲའི་བཤད་སྲོལ་རང་ཡོད་མ་རེད། ཡི་གེ་མི་ཤེས་མཁན་གྱི་པར་རྐོ་མཁན་རེ་རེ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་རེད། དེ་ཅི་རེད་ཟེར་ན། ཚད་ལྡན་མིན་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་བྱས་ན་ཡི་གེ་མི་ཤེས་མཁན་གྱིས་པར་བརྐོ་ལོ་རེད། ཡིན་ནའང་ངོ་མ་ཆ་ཚད་དང་ལྡན་པ། སྤུས་ཀ་ཅན་ཞིག་ཆགས་དགོས་ན་ཡི་གེ་མ་ཤེས་ན་མི་ལོ་ཟེར་དགོས་ས་རེད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །ཡིག་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་པར་སྤུས་ཀ་ལེགས་ཙམ་བརྐོ་ཐུབ་རྒྱུ་ཨེ་རེད།

དྲིས་ལན། ཡིག་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ལྷག་ཏུ་ཡག་ཆེ། དཔེར་ན་རི་མོ་བརྐོ་དུས་ཀྱང་རི་མོ་འབྲི་ཤེས་ན་བརྐོས་ཀྱང་ཡག་པོ་ཡོང་ཆེ་བ་རེད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། བཀའ་འདྲི་ཞུ་རྒྱུར། ཀླུ་དགྱེས་སྐབས་སུ་པར་རྩའི་ཡིག་གཟུགས་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་རེད།

དྲིས་ལན། དེའི་སྐབས་སུ་ད་ལྟའི་དབུ་ཅན་སྡེ་བྲིས་འདི་ལས་དབུ་མེད་འབྲི་སྲོལ་མེད་ཟེར་དགོས་རེད། འོན་ཀྱང་དེའི་དུས་སུ་ཡི་གེ་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་སྡེ་བྲིས་དབུ་ཅན་ནི་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བྲིས་པ་མང་པོ་ཞིག་བསྡུས་ནས་བྲིས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡེབས་པ་ཞིག་ལ་སྡེབ་བྲིས་སམ་སྡེ་བྲིས་བྲིས་ཟེར། དེའི་དུས་ནས་གྲོང་ཉིན་ཀརྨ་ཚེ་དཔལ་མ་བྱོན་བར་གྱི་བྲིས་གཟུགས་དེར་སྡེབ་བྲིས་སམ་སྡེ་བྲིས་རྙིང་མ་ཟེར། གྲོང་ཉིན་ཀརྨ་ཚེ་དཔལ་གྱིས་ཁམས་བྲིས་སམ་ཀུ་བྲིས་འདི་གསར་གཏོད་མཛད། པར་རྩ་འབྲི་དུས་ཤིང་པར་བརྐོ་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིག་འབྲུ་རྣམས་རྒྱབ་ནས་གསེག་གཅོད་གཅིག་གིས་དྲངས་བཞག་ཆོག་དུས་མགོ་འདོགས་བརྩེགས་ཡིག་རྣམས་ལ་སྔ་ཕྱི་མེད་པ་བྱས་ནས་འབྲུ་རྣམས་ཐིག་ཁང་ནང་དུ་ཚུར་བཞག །“མ་ན་ཞ”གསུམ་སོགས་ཡིག་གཟུགས་མ་མཛེས་པ་རྣམས་མཛེས་པར་བྱས། དེ་ནས་དབུ་ཅན། དབུ་མེད། ཡིག་ཆུང་། ཝརྟུ། ལཉྫ་དང་བཅས་པ་ཁོང་གིས་རང་ཚུགས་ཐུབ་པ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་ཤས་འདུག །དེའི་དུས་ནས་ད་བར་གྱི་ཡིག་གཟུགས་འདིར་སྡེ་བྲིས་གསར་མ་ཟེར། སྡེ་བྲིས་གསར་མའི་འབྲུ་སྒམ་འདི་ཚོ་འབྲི་སྲོལ་ནུབ་པའི་ཉེན་ཁ་ཆེ། དེ་ཚོ་ཉམས་གསོ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཁོང་རྣམ་པས་གཙོ་བོ་བྱས་ནས་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་པའི་རྩ་བ་དེ་ལ་ཐུག་ཡོད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །སྡེ་བྲིས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀར་ཀུ་བྲིས་ཞེས་བོས་ནའང་འགྲིག་པ་ཨེ་རེད།

དྲིས་ལན། རེད་རེད། བྲིས་འདི་ལ་ཀུ་བྲིས་དང་སྡེ་བྲིས། ཁམས་བྲིས་བཅས་ཀྱི་མིང་ཐོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། འབྲི་མཁན་ཀུ་སེ་བ་ཡིན་པས་ཀུ་བྲིས་དང་། ཁམས་སྡེ་དགེའི་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཕྱིན་པས་སྡེ་བྲིས། ཁམས་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བས་ཁམས་བྲིས་ཞེས་ཐོགས། འདི་ཚང་མ་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་རེད། གོང་དུ་ཀླུ་དགྱེས་སྐབས་སུ་པར་རྩ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པའི་སྐོར་དེ་རེད། དེའི་ཡར་སྔོན་དུ་ཁྱུང་པོ་གཡུ་ཁྲིའི་ཡིག་གཟུགས་ཡོད་བསྡད་པ་རེད། གང་སར་ཁྱབ་ཡོད་རེད། དེའི་ཡིག་གཟུགས་དེ་ཁོང་གིས་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་རིམ་མང་པོའི་ཁྲོད་པར་རྩ་སྦྱར་རྒྱུ་སོགས་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ད་དུང་ཞིབ་འཇུག་བྱ་དགོས་པ་ལས་ངག་རྒྱུན་དང་ལོ་རྒྱུས་གང་ཡང་ཡོད་མ་རེད།

དྲི་བ། ཇི་ཙམ་གཏིང་ཟབ་པ་བརྐོ་ཐུབ་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ལེགས་པ་ཡོད་ཨེ་རེད།

དྲིས་ལན། ལོས་ཡིན། དཔེར་ན་དེ་སྔོན་ང་ལ་དྲི་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་བཀོད་མྱངས། པར་འབྲུ་གཟུགས་ཡག་པོ་ཞིག་དང་གཏིང་ཟབ་པོ་གཉིས་ལ་གང་གིས་དགའ་ཟེར། ང་འདྲ་ཡིན་ན་གཏིང་ཟབ་པོ་དེ་གལ་ཆེ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཆོས་རྒྱལ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གི་སྐབས་འདྲ་ཡིན་ན་འབྲི་མཁན་མང་པོ་མེད་ཅིང་ཤིང་པར་ཡང་མང་པོ་དེ་འདྲ་ཡོད་མ་རེད། ཚར་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་པར་ཨེ་ལོ་བསམ་པའི་དམིགས་ཡུལ་དེ་གཙོ་བོ་རེད། དེར་བརྟེན་ཟབ་རྫོང་དེ་གལ་ཆེན་རེད། འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་དཔེ་ལ་བྲིས་ངན་ན་འདོན་ལོ། ལྷ་ངན་ན་འདྲེ་འདྲ་ཟེར་རེད་དེ། འོན་ཀྱང་། ཤིང་པར་ཞིག་གི་ངོས་ནས་ཡིག་གཟུགས་ལས་ཟབ་རྫོང་གལ་ཆེ་སྙམ་གྱིན་འདུག

དྲི་བ། ལགས་སོ། །བརྐོས་ལྷའི་དུས་ཀྱི་བཀའ་འགྱུར་ཤིང་པར་ད་ལྟ་ཡང་པར་བཞིན་ཡོད་ཨེ་རེད།

དྲིས་ལན། རེད། ད་ལྟ་མ་ཚད་དེང་སང་གསར་དུ་བརྐོས་པའི་ཤིང་པར་འགའ་རེ་ལས་རྙིང་པས་རབ་ཅིག་དགའ་ས་རེད།

དྲི་བ། ཤིང་པར་གིྱི་རྒྱུ་ཆ་གཙོ་བོ་ཤིང་འཁྲིས་པ་རྐྱང་རྐྱང་ཨེ་རེད།

དྲིས་ལན། ཚད་ལྡན་ཞིག་དགོས་ན་འཁྲིས་པ་ཡིན་དགོས་རེད།

དྲི་བ། འཁྲིས་པ་མིན་པ་ད་དུང་ཤིང་གང་གི་སྟེང་བརྐོ་ཆོག

དྲིས་ལན། ད་དུང་ཤིང་སྟག་པར་བརྐོ་ལོ་རེད་དེ། དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཡོད་རེད།

དྲི་བ། ཤིང་འཁྲིས་པའི་དགེ་མཚན་ཅི་འདྲ་ཡིན་ན།

དྲིས་ལན། གཅིག་ནས་སྲ་མོ་ཡིན་པ། ཆག་གྲུག་འགྲོ་དཀའ་བ། དམ་ཆ་ཆེ་བ། ཁམས་ཕྱོགས་ལ་སྤྱིར་བེ་དང་། བྱང་པ་ལ་སོགས་ཤིང་གི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་རེད་དེ། འཁྲིས་པའི་དགེ་མཚན་ལྟ་བུ་ཡོད་མ་རེད། སྟག་པ་འདྲ་ཡིན་ན་ཇོ་དར་སོགས་ཡིག་འབྲུ་ཆེ་བའི་རིགས་བརྐོ་རེད། ཤིང་པར་བརྐོ་སའི་ཤིང་ཚད་ལྡན་ལ་མི་བརྩི། བརྐོ་སླ་དགོས་ན་སྟག་པས་སླ་རེད། གནའ་སྔ་མོ་ལྕང་མར་བརྐོ་སྲོལ་བྱུང་འདུག །དེ་ལ་ལྕང་པར་ཡང་ཟེར།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །འོ་ན་ཤིང་པར་གིྱི་རིང་ཚད་དང་ཞེང་ཚད་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཚད་གཞི་གང་ཡོད་དམ།

དྲིས་ལན། སྤྱིར་བཏང་མི་རང་གི་བསམ་བློ་ལྟར་ཚད་གཞི་བཟོ་ཆོག་རྒྱུ་རེད། ཡིན་ནའང་སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་འདྲ་ཡིན་ན་མདའ་ཚད་མ་ཟེར་དུས། མདའ་ཞིག་གི་ཚད་གཞི་བྱས་ཏེ་དེ་ལྟར་མིང་ཐོགས་ཡོད་ས་རེད་བསམ་བཞིན་ཡོད། དེ་མིན་ད་དུང་སྡེབ་འབྲིང་དང་སྡེབ་ཐུང་། སྡེབ་རིང་ལ་སོགས་པ་ཡོད་རེད། ད་ལྟ་འདྲ་ཡིན་ན་མདའ་ཚད་མ་དེ་སྡེབ་མ་ཆེ་གྲས་བརྩི་ཆོག །སྔོན་ཆད་བརྒྱད་སྟོང་སུམ་བིད་མ་འདྲ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་རེད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །ཤིང་པར་ཆེ་ཆུང་གོང་དུ་གསུངས་སོང་། དེ་ནས་པར་བརྐོ་རྒྱུའི་ཡིག་འབྲུའི་ཆེ་ཆུང་ལ་ཚད་གཞི་གང་ཡོད་དམ།

དྲིས་ལན། འབྲུ་ལ་བང་དུང་དང་། སྲབ་ལེབ་ཟེར་བ་གཉིས་ཡོད་རེད། ཡི་གེའི་གཟུགས་དབྱིབས་ལ་བལྟས་ནས་བཏགས་པ་རེད། བང་དུང་ཟེར་དུས་འབྲུ་ཁོག་དེ་ཕྲ་ལ་རིང་བ་ཞིག་ཡོད། དེང་སང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དུས་བང་དུང་དེ་བརྐོས་ལྷའི་སྐབས་སུ་དང་སྲབ་ལེབ་དེ་ཕྱིས་ཀྱི་ཡིན་ཤས་ཆེ་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན་སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་འདྲ་ཡིན་ན་ཤོང་ཚད་ཡོད་པ། མཛེས་ཆ་ཆེ་བ་དེ་འདྲ་ཡོད་རེད།

དེ་ལ་ཡང་རྐང་རིང་། རྐང་འབྲིང་། རྐང་ཐུང་། ཞེས་སྤྱིར་འབྲུ་སུམ་ཅུར་རྐང་པ་རིང་ཐུང་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཡོད་རེད། སྤྱིའི་ཚད་གཞི་དེ་རེད་མ་གཏོགས་ཤིང་པར་རྐོ་དུས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཚད་གཞི་མེད།

གཙོ་བོ་པར་རྩའི་ཡིག་གཟུགས་ཀྱི་ཐིག་ཚད་ལ་ཚད་མེད་བཞི་ཐིག་དང་། སྟོང་ཆེན་ཐིག་དགུ་ལྟ་བུ་ཡོད་རེད། ཀུ་སེའི་པར་རྩ་འདྲ་ཡིན་ན་མང་ཆེ་བ་ཚད་མེད་བཞི་ཐིག་རེད།

དྲི་བ། ལགས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལག་ཤེས་རྒྱུན་འཛིན་སློབ་གྲྭ་གཞན་ཕན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་བཙུགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་སློབ་གྲྭའི་སྒྲིག་གཞི། སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་བཅས་གང་འདྲ་ཡོད་ལགས།

དྲིས་ལན། སློབ་གྲྭ་དེ་༢༠༡༥ལོར་སྡེ་དགེ་རུ་གསར་དུ་བཙུགས། ༢༠༢༢ལོར་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་ཀུ་སེ་གླང་ཐོད་དུ་གཉེར་བཞིན་ཡོད། སློབ་གྲྭ་བཙུགས་ནས་ད་བར་དུ་ལོ་ངོ་དགུ་ཙམ་འགོར་ཡོད། དང་པོ་སློབ་གྲྭ་བཙུགས་སྐབས་སློབ་མ་བཅུ་ཡས་མས་ལས་མེད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ཡུལ་ལུང་གི་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་གིས་པར་བརྐོས་ལག་རྩལ་གྱི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་རྟོགས་ནས། ད་ལྟ་སློབ་གྲྭར་སློབ་མ་བརྒྱ་ཡས་མས་ཡོད། སློབ་མ་དག་ཀྱང་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ས་གནས་ཁག་མང་པོ་ནས་ཡོང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་འཇོ་མདའ་རྫོང་དང་རི་བོ་ཆེ་རྫོང་། དེ་མིན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་དང་ལིའང་ཧྲན་ཁུལ་མུ་ལི་རྫོང་སོགས་ནས་འོང་བའི་སློབ་མ་ཡོད། དེ་ཡང་ད་ལྟའི་བར་དུ་སློབ་མ་དངོས་དང་སློབ་མའི་སློབ་རྒྱུད་བཅས་རགས་བརྩིས་བྱས་ན་པར་བརྐོ་དང་བྲིས་གཟུགས། ལྷ་རིས་བཅས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སློབ་མ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད། དགེ་རྒན་གྱི་གླ་ཕོགས་དང་སློབ་མ་སྡོད་ས། ཟ་མ། དཔེ་རིན་སོགས་འགྲོ་སོང་འདི་དག་ང་རང་གིས་གཏོང་བཞིན་ཡོད།

སློབ་གྲྭ་རུ་ལག་ལེན་དམར་ཁྲིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པར་མ་ཟད། རིག་གཞུང་ཐད་ནས་ཀྱང་སློབ་ཁྲིད་གང་མང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། སྔོན་བྱོན་ཡབ་མེས་ཚོའི་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་སྟངས་ལྟར་ཤེས་ལྡན་ལག་ཤེས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་དང་། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་རིག་གནས་ཐད་རྒྱུས་ལོན་ངེས་ཅན་ཡོད་མཁན་ཤ་སྟག་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི་རེ་བ་དང་དམིགས་ཡུལ་བཅངས་ནས། བསླབ་བྱ་གཙོ་བོ་ནི་ལག་རྩལ་གྱི་སྐོར་ནས་པར་བརྐོས་དང་བྲིས་གཟུགས། དེ་དག་མ་སྦྱོང་བའི་ཡར་སྔོན་དུ་མ་མཐའི་ཆ་རྐྱེན་ནི་ཡི་གེ་འདོན་ཀློག་ཡག་པོ་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་དང་། དེ་ནས་ལོ་གཅིག་གི་རིང་དུ་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་སྦྱོང་དགོས་པར་མ་ཟད། ལེགས་བཤད་ཀྱི་སྐོར་དང་ཁྲིམས་ལུགས་ཤེས་བྱའི་སྐོར་སོགས་གང་ལ་གང་འཚམ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་དགོས། ཆ་རྐྱེན་དེ་དག་འཛོམས་རྗེས་སློབ་མ་རང་གི་མོས་པ་ལྟར་པར་བརྐོས་དང་། བྲིས་གཟུགས། ལྷ་རིས་སོགས་ལ་དངོས་སུ་སྦྱང་ཆོག །སློབ་གྲྭ་རུ་མ་མཐར་ལོ་བཞིའི་རིང་འབད་འབུངས་ཡར་བརྩོན་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པ་རེད།

གཞན་ཁམས་ཀུ་སེའི་བཻ་རོའི་གསེར་བྲིས་གླིང་ནི་༢༠༢༡ལོར་དབུ་བརྙེས་ཤིང་། བོད་ཀྱི་ལག་ཤེས་རྒྱུན་འཛིན་སློབ་གྲྭ་གཞན་ཕན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་གི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་ཞིང་། སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བྲིས་གཟུགས་ལ་བྱང་ཆ་ལྡན་པའི་སློབ་མ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། སློབ་གྲྭ་དེ་ག་ནས་བྲིས་སྦྱོང་མཁན་གྱི་ལས་དང་པོ་བ་ཞིག་གིས་ཐོག་མར་གསལ་བྱེད་ནས་འགོ་བརྩམས་ཏེ་རིམ་བཞིན་སྣག་བྲིས་སྦྱོང་བ་དང་། དེ་ནས་མཚལ་བྲིས་ཀྱི་གོ་རིམ་བརྒྱུད་རྗེས་དངུལ་བྲིས་དང་། མཐར་གསེར་བྲིས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཡོངས་རྫོགས་བརྒྱུད་དགོས། ཆོས་རྗེ་ས་པཎ་ཉིད་ཀྱིས་གང་དག་ཡི་གེ་འབྲི་བ་པོ། །སྙོམ་གཙང་འགྲིག་གསུམ་ལྡན་པ་དང་། །ལེགས་མགྱོགས་དག་གསུམ་དྲུག་ཚང་ན། །མཁས་པའི་གོ་ས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སློབ་གྲྭ་དེ་གས་ཀྱང་བྲིས་པ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བའི་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་ནས་སློབ་མ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

དྲི་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཁྲི་པ་མི་རིགས་ལག་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ཡོད་སྤྱི་གཉེར་ཁང་གི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་དང་དེ་སྔ་ལས་དོན་གང་འདྲ་བསྒྲུབས་ཡོད།

དྲིས་ལན། མིག་སྔའི་སྤྱི་གཉེར་ཁང་གི་ལས་དོན་གཙོ་བོ་ནི་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་བསྐྱར་བརྐོས་ཀྱི་ལས་གཞི་མཇུག་གང་ལེགས་བསྐྱང་རྒྱུ་དེ་རེད། ཞོར་དུ་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་དུ་བརྒྱད་སྟོང་སུམ་ཕབ་ཚར་གསུམ་སོགས་ཤིང་པར་གང་མང་བརྐོས། གཞན་ཡང་བཀའ་བརྒྱད་དགུ་ཐང་དང་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད། རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔ་སོགས་ལྷ་པར་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་དང་། མདོ་སྡེ་བསྐལ་བཟང་དབུ་ལྷ་ཆིག་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་བརྐོས། ད་དུང་གསེར་རྟ་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་འབུམ་དང་ཡ་ཆེན་བླ་མ་ཨ་ཁྱུག་གི་གསུང་འབུམ། རྫོགས་ཆེན་སྤྲུལ་སྐུ་པདྨ་སྐལ་བཟང་གི་གསུང་འབུམ། ཀུ་སེ་མཁན་པོ་ཨ་པད་ཀྱི་གསུང་འབུམ་སོགས་གསུང་འབུམ་སྐོར་མང་ཙམ་བརྐོས། ལྷག་ཏུ་དེང་དུས་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཤིང་པར་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་བརྐོས་ཡོད། མདོར་ན་བཀའ་བསྟན་འགྱུར་དང་གཞུང་ཆེན་སྐོར་རྐྱང་པ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་རྫས་ཏེ་དུས་རབས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་ཤིང་པར་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་དང་ནང་དོན་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་བརྐོས་ཡོད་ལ། ཆོས་དད་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཀྱང་རླུང་རྟ་དང་གཟུངས་གཞུག །གཏོར་པར་སོགས་དགོས་མཁོ་ལྟར་བརྐོས། རགས་བརྩིས་བྱས་ན་དེ་སྔོན་ཁྲི་པ་མི་རིགས་ལག་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ཡོད་སྤྱི་གཉེར་ཁང་གིས་ཤིང་པར་ལྔ་ཁྲི་ལྷག་བརྐོས་ཟིན་པ་དང་། ཐོན་རྫས་དེ་དག་གི་ཡོང་སྒོ་ལ་བརྟེན་ནས་པར་བརྐོས་ལག་རྩལ་གྱི་རྒྱུན་འཛིན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན།

དྲི་བ། བཀའ་དྲིན་ཆེ། དུས་ཚོད་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་འདི་ནས་མཇུག་བསྡུ་དགོས་འཁེལ་སོང་། ཁྱེད་ཀྱིས་པར་བརྐོའི་རིག་གནས་འདིའི་ཐད་ནས་ན་གཞོན་ཚོ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་རྒྱུན་འཛིན་ཐད་རེ་བ་དང་ཐུགས་འདུན་གང་འདྲ་ཡོད་ན།

དྲིས་ལན། དེའི་ཐད་དུ་རེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོའི་ཡུལ་འདིར་བསམ་བློ་བཏང་ན་གསུང་རབས་འབྲི་བརྐོ་བྱེད་རྒྱུ་འདི་ནི། གཅིག་ན་རྒྱུན་འཛིན་ཡུན་རིང་བ། གཉིས་ནི་བཻ་རོ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པའི་སྨོན་ལམ་ཟབ་པ། གསུམ་ནི་འབྲི་བརྐོས་གཉིས་ཀའི་སྤུས་ཀའི་ཚད་གཞི་མཐོ་བ་སོགས་གང་ལ་བསམ་ན་ཡུལ་འདིའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་འདི་ཡུན་རིང་གནས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་། ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིར་ནུབ་འགྲོ་བ་ལ་དོགས་པ་བྱས་ཏེ། འདི་གནས་པ་དང་ནུབ་པ་ལ་རེ་དོགས་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་ལག་རྩལ་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སའི་སློབ་གྲྭ་བཙུགས་པ་དང་། ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིས་ཡབ་མེས་ཀྱི་ཤུལ་བཞག་ལ་ཡང་དག་པའི་རྒྱུན་འཛིན་དགོས་ཚུལ་གྱི་སློབ་གསོ་གཏོང་བ། ནུབ་འགྲོ་བའི་དོགས་པ་ལ་དེང་དུས་སུ་གློག་པར་འཕྲུལ་ཆས་དར་རྒྱས་བྱུང་བར་བརྟེན། འཕྲུལ་བརྐོས་ཀྱིས་ལག་བརྐོས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་འཇིག་ཉེན་ཡོད་པས་ང་ཚོའི་ཡུལ་ལུང་གི་མི་སྣས་འཕྲུལ་བརྐོས་མི་བྱེད་པའི་དམ་བཅའི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་བཅས་ཀྱི་སྔོན་སོང་གི་ལས་ཀ་མང་དུ་བསྒྲུབས། ངའི་ཕུགས་འདུན་གཙོ་བོ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན། ཡུལ་འདིའི་ལག་རྩལ་འབྲི་ཀློག་བརྐོས་གསུམ་འདི་གཙོ་བོ་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་ཤིག་གི་རིག་གནས་བཟང་པོ་འདི་དག་དུས་ནམ་ཡང་རྒྱུན་འཛིན་ཡང་དག་པ་ཞིག་འོང་རྒྱུ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་མི་ཟེར་བའི་ལུས་རྟེན་བཟང་པོ་འདི་སྲོག་ཆགས་གཞན་ཐ་མལ་པ་རྣམས་དང་མི་འདྲ་བར་ཀུན་སྤྱོད་དང་ཤེས་ཡོན་གང་གི་ཐད་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་རྣམས་དང་འདྲ་མཉམ་པའི་གྲལ་དུ་ཚུད་ཐུབ་པ་དང་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུའི་ཕུགས་བསམ་ཡོད། ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདིའི་མི་རབས་ཕྱི་མའམ་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་རྣམས་ནི། ང་ལྟ་བུའི་མི་གཞི་ཤེས་ཡོན་གང་ཡང་མེད་པ་འུ་ཐུག་ཐབས་ཆགས་ཤིག་མི་འོང་བའི་རེ་བ་དང་འདུན་པ་སྨོན་ལམ་སོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཟེར་བ་ཡིན།

གསུམ་པ། མཇུག་བསྡུ་བ།

རང་རེ་ཁ་བའི་ལྗོངས་ནི་ལོ་རྒྱུས་རིང་ཞིང་རིག་གནས་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། བོད་དུ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དང་མཐུན་པའི་བོད་ཡིག་ཉིད་གསར་གཏོད་གྲུབ་པ་ནས་བཟུང་། རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་སོགས་གསུང་རབ་ཁག་པར་དུ་འདེབས་པའི་སྲོལ་བྱུང་བ་དང་། ཡིག་གཟུགས་དང་དག་ཆ་སོགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་སྲོལ་ལུགས་གཅིག་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་འགྱུར་བར་གནས་པ་ཙམ་བྱུང་། སྔ་རྗེས་སུ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ལ་པར་ཁང་ཀྱང་མི་ཉུང་བ་བཞེངས་སྲོལ་བྱུང་ཡོད་པར་མ་ཟད་པར་རྐོ་མཁན་དང་ཡིག་མཁན་སོགས་རིག་གནས་པའི་སྡེའང་མང་དུ་འཕེལ་ཡོད། དེས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་མོའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དང་སྒོས་སུ་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་དེ་འབྲེལ་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་མཛད་རྗེས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་པར་བརྐོའི་ལག་ཤེས་པའི་ཡུལ་སྡེ་ཞིག་སྟེ་ཁམས་ཀུ་སེའི་ཡུལ་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་པར་བརྐོའི་ལག་རྩལ་དང་ཡུལ་དེའི་ལག་ཤེས་རྒྱུན་འཛིན་པར་ཅིས་ཀྱང་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་ཤིག་རེད། ། 

(བཅར་འདྲི་མཁན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་བོད་ལྗོངས་གནའ་དཔེ་སྲུང་སྐྱོབ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་དབང་མོ། ཁམས་འཇོ་མདའ་འབོ་མདའི་མི་ཡིན།)

古泽雕版制作技艺即康派木刻雕版技艺起源于18世纪，兴起于德格土司曲甲·登巴泽仁时期，现主要流传于西藏自治区昌都市江达县、四川省甘孜州德格县等地。

位于金沙江西岸的古泽村，被世人誉为“木刻之乡”，该地区在传统地域概念上从德格土司喇钦·向巴平措时期便隶属德格土司下辖江达古泽宗。“古泽”的藏文正字有等不同写法，这里曾创造过藏族雕版印刷的辉煌历史，“古泽波罗雕版木刻技艺”于2008年列入第一批国家级非物质文化遗产代表作名录，并与“藏文化大百科全书”雪山下的宝库——德格印经院紧紧相连。

出生于古泽隆特村的江永扎巴自13岁起在古泽和德格两地拜师学艺，年轻的他，曾在西藏江达、四川甘孜州和阿坝州，青海玉树州等地留下雕刻“手印”，成为诸多木刻雕版匠人中的佼佼者，最终在善地德格落地生根。

2016年，江永扎巴被评为“德格印经院藏族雕版印刷技艺”州级传承人；2017年被授予“善地英才”称号；2019年在雪域手造·甘孜州文化传承与创新“工匠杯”手工艺人才选拔大赛中，以版画作品《二十五君臣》《唐东杰布》《千手千眼观音》获得“康巴十大工巧大师”名号。除此之外，由他负责的《德格版大藏经》复刻工程，被德格县授予“突出贡献奖”，他先后完成德格印经院《八大修行》等唐卡印版雕刻。分别于2019年、2023年被聘请为国家艺术基金年度艺术人才培养资助项目《藏族雕版技艺人才培养》的项目导师，2024年，被评为四川省非物质文化遗产代表性传承人。

他先后设立“赤巴民族手工艺发展有限公司”“古泽隆特藏传百科工巧苑”等民族手工艺传承培训基地，长期致力于授徒传艺，学生总数达两百余人。

本次访谈主要以江永扎巴成长历程为主线，就康派木刻雕版技艺传承，面对面探讨该技艺的历史渊源、使用工具、具体工序……同时对雕刻生涯做总结与展望，反思这一古老技艺的传承与发展现状，思考传统手工技艺如何适应和融入现代化社会。