སྤྱི་ཟླ་4པའི་ཚེས་17ཉིན་ཀྲུང་གུང་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ཨུ་དང་། དཀར་མཛེས་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙོ་གཉེར་བྱས་པའི་གངས་དཀར་རི་བོའི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་འོས་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་ཁྲེང་ཏུའུ་རུ་འཚོགས། འོས་སྦྱོར་ལས་གངས་དཀར་རི་བོའི་ས་ཁོངས་ཆེན་མོའི་རང་བྱུང་ངོ་མཚར་དང་རིག་གནས་སྣ་མང་། ཡུལ་སྐོར་ཉམས་རོལ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པ་དང་། དྲ་ཐོག་དང་དྲ་འོག་བརྒྱུད་གངས་དཀར་རི་བོའི་ས་ཁོངས་ཆེན་མོའི་སྣོད་བཅུད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཏེ་འཛམ་གླིང་ལ་སྣ་མང་དང་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་དྭངས་གཙང་དཀར་མཛེས་ངོམས་པ་རེད།
ཅི་ལིན་ཞིང་ཆེན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐིང་དང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐིང་། ཚོང་དོན་ཐིང་། ལུས་རྩལ་ཅུས་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་སྡེ་ཚན་དང་། དེ་བཞིན་ཀྲེ་ཅང་དང་། ཅང་སུའུ། ཧུའུ་ནན། ཁྲུང་ཆིང་སོགས་རང་གིས་རླངས་འཁོར་བཏང་ནས་ཡུལ་སྐོར་བྱེད་པའི་མཐུན་ཚོགས། སི་ཁྲོན་དང་ཁྲུང་ཆིང་ས་གནས་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་ལས་དོན་ཁང་། ཡུལ་སྐོར་མ་འཇོག་ཚོང་པ། དྲ་ཐོག་གི་མི་སྣ་གྲགས་ཅན་སོགས་མི་300ཙམ་ཐེངས་འདིའི་འོས་སྦྱོར་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་ཡོད།
དཀར་མཛེས་ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཧྲེན་དབྱང་གིས་ཤིས་ཚིག་ནང་། དཀར་མཛེས་ཁུལ་ལ་རི་ཀླུང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་པ། རིག་གནས་འོད་སྟོང་འབར་བ། སྙིང་སྟོབས་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ། ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མདུན་ལམ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་སོགས་ཁྱད་ཆོས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁམས་པའི་རིག་གནས་ལྟེ་བའི་ཁུལ་དང་། དམར་དམག་རྒྱང་སྐྱོད་ཀྱི་བཅའ་སྡོད་དུས་ཚོད་རིང་ཤོས་ཀྱི་ས་གཞི་དམར་པོ། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་བརྒལ་ཐག་རིང་ཤོས་ཀྱི་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་གྱི་བར་ཁྱམས་བཅས་ཡིན་པས་མཛེས་ལྗོངས་ལྟ་ན་སྡུག་ཤོས་ཀྱི་ས་ཁོངས་སུ་འབོད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བཤད་ཅིང་། ཁོང་གིས་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ངང་ཚང་མ་དཀར་མཛེས་སུ་ཕེབས་ཏེ། དཀར་མཛེས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལས་གཏོད་བྱེད་པར་ཡོང་ནས་དྭངས་གཙང་དཀར་མཛེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་དངོས་སུ་མྱོང་ཚོར་ཐུབ་པ་དང་ཐུན་མོང་ངང་ཁམས་པའི་ས་གཞི་ཆེན་པོའི་རྟག་བརྟན་གྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གདན་འདྲེན་ཞུས།
དཀར་མཛེས་ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ། ཁུལ་དཔོན་ཧྥེང་ཧྥ་ཀུའེ་ཡིས་གངས་དཀར་རི་བོའི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་འོས་སྦྱོར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ། ཧྥེང་ཧྥ་ཀུའེ་ཡིས་བཤད་རྒྱུར། ཧྲུའུ་ཧྲན་རི་བོའི་རྒྱལ་པོར་གྲགས་པའི་གངས་དཀར་རི་བོར་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་སྣ་མང་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་མང་། གནམ་གཤིས་དང་སྐྱེ་ཁམས་སྣ་མང་། ཡུལ་སྐོར་ཉམས་ལེན་སྣ་མང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཡོད། ཁོང་གིས་གངས་དཀར་རི་བོར་སྐོར་སྐྱོད་བྱེད་པའི"གསེར་གྱི་ལམ་ཐིག"དང་། "དམར་དམག་གི་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་ཐིག" "བར་བརྒལ་ལམ་ཐིག" "རི་འཛེག་ལམ་ཐིག"སོགས་སྤུས་ལེགས་ལམ་ཐིག་གཙོ་གནད་དུ་འོས་སྦྱོར་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག "གངས་དཀར་རི་བོའི་དངོས་ལྗོངས་དཀྱུས་ཞེང་དཔངས་གསུམ་གྱི་པར་རིས་གཅིག"གི་གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་ལས་སྟེགས་བཏོན་ནས་ཐོན་ལས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་6དང་། མ་དངུལ་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་92.2བཏང་བའི་སྤུས་ལེགས་ཚོང་འགུགས་མ་འདྲེན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྩིས་ཐོ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད།
ཧྥེང་ཧྥ་ཀུའེ་ཡིས་བཤད་རྒྱུར། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་གངས་དཀར་རི་བོ་སྐོར་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་ཉི་སྟེང་ནས་དགེ་མཉེན་བར་དང་། བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་གེ་སར་ནས་པར་ཁང་བར་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཀྲུང་གོའི་མཛེས་ལྗོངས་ལམ་ཆེན་གྱི་རྒྱལ་ལམ་317དང་318བགྲོད་ལམ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ས་ཁོངས་ཧྲིལ་པོའི་ཡུལ་སྐོར་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་མགྱོགས་མྱུར་གཏོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ངང་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་ཡུལ་སྐོར་པ་གདན་དྲངས་ནས་གངས་རིར་འགྲིམ་བཞིན་མཉམ་དུ་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་དང་། རིག་གནས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་མྱོང་རོལ་བྱེད་ཆོག
དེའི་རྗེས། གངས་དཀར་རི་བོའི་ཡུལ་སྐོར་འོས་སྦྱོར་མི་སྣས་མཉམ་དུ་བཏོད་པའི་བརྙན་ཐུང་ཕྱོགས་བསྡུས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པ་རེད།
2025ལོར། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་ཁུལ་བཙུགས་ནས་ལོ་འཁོར་75ལོན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་བསུ་རྒྱུ་ཡིན། དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཁུལ་དཔོན་གཞོན་པ་ཅིན་ཐེན་ཆང་གིས་འོས་སྦྱོར་ངོ་སྤྲོད་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ལོ་ཧྲིལ་པོའི"4+N"མུ་འབྲེལ་ཡུལ་སྐོར་བྱེད་སྒོ་སྟེ་གངས་འཁྱགས་དཔྱིད་དུས་མེ་ཏོག་ལ་རོལ་བའི་དུས་ཚིགས་དང་། G318ཕྱི་རོལ་གྱི་འཚོ་བ་རབ་དགའི་རོལ་རྩེད་དུས་ཚིགས། དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་ཉམས་ལེན་དུས་ཚིགས། རི་ཁུལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་རྩལ་དུས་ཚིགས་བཅས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད།
དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ། ཁུལ་རིག་གནས་རྒྱང་བསྒྲགས་གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན་ཡུལ་སྐོར་ཅུས་ཀྱི་ཅུས་ཀྲང་ལིའུ་ཧུང་གིས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་བཙུགས་པའི་སྒོར་ཁྲི་300ཡི་འཕྲིན་སྦྱོར་གསར་པའི་དྲ་གྲགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དྲིལ་བསྒྲགས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་ཐབས་ལ་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་པ་རེད།
དཀར་མཛེས་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་ཅི་ལིན་ཞིང་ཆེན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐིང་བར་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ། ད་ཐེངས་ཀྱི་འོས་སྦྱོར་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གན་རྒྱ་བཞག་པའི་རྣམ་གྲངས་13ཡོད་པར་གྲོས་མཐུན་གྱི་སྤྱིའི་མ་འཇོག་སྒོར་དུང་ཕྱུར་48.96ཟིན་པ། དེའི་ནང་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་གན་རྒྱ་བཞག་པའི་རྣམ་གྲངས་6ཡོད་པ་དང་གྲོས་མཐུན་ལ་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་11.02བཏང་ཡོད། །