ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན་ལགས་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

སྔོན་འགྲོའི་ཞུ་མཆིད།

ཐོག་མར《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་》ཞེས་པའི་དྲྭ་ལམ་སློབ་ཁྲིད་ཅིག་ལས་དགེ་རྒན་ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན་ཞུ་བ་ལགས་ངོ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞིང་རྗེས་སོར་སློབ་ཆེན་གྱི་སྒོ་ཐེམ་འགྲིམ་དུས་ད་གཟོད་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན་ལགས་ནི་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཤིན་ཏུ་གྲགས་ཆེ་ཞིང་ཤུགས་རྐྱེན་མི་དམན་པའི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས། ལྷག་པར་ཏུ་ཁོང་གི《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་》ཞེས་པའི་སློབ་ཁྲིད་དེ་ནི་སློབ་གྲྭ་དེ་གའི་སློབ་མ་ཚོས་དགའ་བསུ་ཐོབ་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་དང་དགོན་སྡེ་དུ་མར་ཤུགས་རྐྱེན་མི་དམན་པ་བཞག་ཡོད་པ་རྟོགས།

ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་དུས་སུ་ལས་སྐལ་གྱི་བསོད་ནམས་མ་དམན་ནས་རྒན་ཁོང་གི་ཉེ་སར་བཅར་ནས་སློབ་ཁྲིད་དང་རིག་གཞུང་བགྲོ་གླེང་སོགས་ལ་ཉན་པའི་སྐལ་པ་ལྡན། དེ་དུས་རྒན་ལགས་ལ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་རིག་གཞུང་གི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མ་ཟད། རང་གི་རྣམ་དཔྱོད་དང་མཐོང་ཡངས་ལས་སྔར་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་པའི་སྡེ་ལ་ཡོད་མ་མྱོང་བའི་དོགས་དཔྱོད་དང་ལྟ་བ་གསར་པ་དུ་མ་འདོན་ཐུབ་བཞིན་པ་རྟོགས།

ལྷག་པར་ཏུ་ཁོང་གི་གདོད་མའི་དུས་སུ་གངས་རིན་པོ་ཆེ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ་ལྟེ་བར་བྱས་ནས་རིག་གནས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་བ་དང་། རིག་གནས་དེ་རིམ་གྱིས་དར་རྒྱས་སུ་སོང་བར་བརྟེན་ནས་ཆེས་གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་བྲམ་ཟེའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་བྱུང་བའི་འདོད་ཚུལ་དེ་ནི་ད་སྔ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ལྟ་བ་དང་དཔྱད་འབྲས་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།

དེ་བཞིན་ཁོང་གི་འབུམ་རམས་པའི་མཐར་ཕྱིན་དཔྱད་རྩོམ《ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་P.T.1288ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་གནད་བསྡུས་ལ་དཔྱད་པ》ཞེས་པར་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་པའི་སྡེ་དང་ཁྱད་པར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་སྔའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་དཔྱད་འབྲས་ཁྲོད་དུའང་གོ་ས་མི་དམན་པ་ཐོབ་ཡོད། ད་དུང་ཁོང་གི་རིག་གཞུང་དཔྱད་རྩོམ《ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གོ་དོན་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ》དང་《དབུ་ཁྱུད་ཀྱི་བྱུང་འཕེལ་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ》སོགས་གཙོས་པའི་རིག་གཞུང་དཔྱད་རྩོམ་དག་ལའང་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་པའི་སྡེ་དང་ཁྱད་པར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད།

ཐེངས་འདིར་རྒན་ཁོང་དང་ཉེ་བར་བཅར་ནས་བཅར་འདྲི་བྱ་རྒྱུའི་སྐལ་པ་ལྡན་སོང་། བཅར་འདྲིའི་ནང་དོན་གཤམ་གསལ་ལྟར།

དྲི་བ་དྲིས་ལན།

རིན་ཆེན་དཔལ། རྒན་ལགས་བདེ་མོ། རྒན་ལགས་ཀྱིས་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་ཞུ། ཐོག་མར་རྒན་ལགས་ཀྱིས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ལ་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ཟེར་འོས་པའི་སྐོར་ཅུང་གསུང་རོགས་མཁྱེན།

ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན། བདེ་མོ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ལ་བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་ཡང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ། ཐོག་མར་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ཞེས་པའི་རིག་ཚན་འདི་དང་ཐ་སྙད་འདི་ནི་བོད་རང་ལ་ཡོད་པ་ཞིག་མིན་པར་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཚུར་དར་བ་ཞིག་ཡིན། བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ནི་རྒྱ་ཡིག་གི་ཡིག་ཚང་རིག་པ（文献学）ཞེས་པ་ལས་ལོ་ཙཱ་བྱས་པ་ཞིག་རེད།

བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ནི་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་ཡོངས་འདུས་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ཡིག་ཆ་དང་དཔེ་ཆ་ཀུན་ཡིག་ཚང་རིག་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་བསྡུ་ཆོག །དེ་ནི་རྩོམ་རིག་དང་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ལྟ་བུའི་རིག་ཚན་ཆིག་རྐྱང་བ་ཞིག་མིན་པར་རིག་ཚན་དུ་མ་འདུས་ནས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན། ཡིག་ཚང་རིག་པའི་ནང་དུ་ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ཙམ་མ་ཟད་སྔར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་ཡིག་ཆ་དང་རྣམ་ཐར་ཡིག་ཆ་ཀུན་ཀྱང་འདུས་ཡོད།

པེ་ཅིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་དཔྱད་གླེང་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་བདུན་པ། 

རིན་ཆེན་དཔལ། རྒན་ལགས་ཀྱིས་ལོ་མང་པོར་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ལས་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ཅུང་བརྗོད་རོགས་མཁྱེན།

ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན། བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ཟེར་ན། དང་པོ། སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་ལ་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན། དེ་ལྟའི་ཡོངས་འདུས་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པ་བསླབ་པ་ལས་བོད་རང་གི་སྔར་གྱི་རིག་གནས་མང་པོ་ཞིག་ལ་གོ་བ་ལེན་ཐུབ། གོ་བ་བླངས་པར་བརྟེན་ནས་ད་ལྟའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་དང་ཀློག་འགྲེལ་བྱ་ཐུབ། དེ་གཉིས་བར་ལ་ཤིན་ཏུ་དམ་པོའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད། དཔེར་ན། ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཉི་ཟླ་དང་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་དབུ་ཅན། ད་དུང་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལྟ་བུ། དེ་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་རིག་གནས་དེའི་གོ་རིམ་ཧ་གོ་ཡོང་། འདི་དག་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ། ལྷག་པར་དུ་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་ཆོས་མ་ཤེས་ན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་ལ་གོ་བ་ལེན་མི་ཐུབ་སྙམ། གཉིས་པ། རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་ལ་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན། ཡིག་ཚང་རིག་པས་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གང་དེའི་རྨང་གཞི་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕན་ཐོག །རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་བྱ་བའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཤིན་ཏུ་གཏིང་ཟབ་ཅན་གྱི་ཤེས་བྱ་འཇོག་ཐུབ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་འབྱོར་བའི་ཤེས་བྱ་རིག་གནས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ནས་ཞིབ་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་ཇེ་ལེགས་ཇེ་བཟང་དུ་གཏོང་བར་ནུས་པ་བླ་ལྷག་ཐོན། དཔེར་ན། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྔོན་དུ་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་དབུ་མེད་ཡིན་པ། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་གུཔྟའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལ་དཔེ་བལྟས་ནས་བོད་ཀྱི་དབུ་ཅན་ཡི་གེ་བྱུང་བ་སོགས་སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་བྲམ་ཟེའི་ཡི་གེ་སོགས་ལས་ལས་སླ་པོར་ཤེས་ཐུབ། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་བའི་ཡི་གེ་བྱུང་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡིན་པ་ལས་ལོ་རྒྱུས་དངོས་དང་མི་མཐུན་པ། སྐབས་ཐོག་དེའི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས། སྤྱི་ཚོགས་སོགས་ཧ་གོ་ཡོང་དུས་འདི་དག་ཤེས་ཐུབ། འདི་དག་ལ་ཡིག་ཚང་རིག་པས་ནུས་པ་མི་དམན་པ་ཐོན་ཐུབ།

དབྱིན་ཇིའི་ཨོཀྶ་ཕོརཌ་སློབ་གྲ་ཆེན་མོ་ནས་བསྡུས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་འདུ་ལ་ཞུགས་པའི་སྐབས།

རིན་ཆེན་དཔལ། ལས་དང་པོ་བ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ཇི་ལྟར་སློབ་སྦྱོང་བྱ་འོས།

ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན། ཡིག་ཚང་རིག་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་སོགས་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་རེད། དེ་བས་ལོ་རྒྱུས་མ་ཤེས་ན་ཡིག་ཚང་སོགས་གོ་དཀའ། དཔེར་ན་གཡང་འབོད་དམ་ཕྱྭ་འབོད། གཡང་མདའ་སོགས་ལ་གོ་བ་ལོན་དགོས་ན་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡོད་དགོས་པ་ལྟ་བུ་རེད། གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གཡང་འབོད་བྱེད་དོན་ནི་འཇིག་རྟེན་བསྐྲུན་པ་པོ་འབོད་ཆེད་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་པ་ལྟ་བུའམ། ཡང་ན་དེའི་རྗེས་ནས་འབྱུང་བ་ལྔའི་བཤད་སྲོལ་ལྟ་བུ། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་འབྱུང་བ་ལྔའི་བཤད་ཚུལ་དེ་ཕལ་ཆེར་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སྔ་རོལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་འདུག །ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འབྱུང་བ་ལྔའི་བཤད་སྲོལ་དེ་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སྐབས་སུ་གསར་དུ་དར་བ་ཞིག་རེད། དེའི་སྔ་རོལ་དུ་འབྱུང་བ་ལྔའི་རིག་གནས་རྩ་བ་ནས་གླེང་མྱོང་མི་འདུག །འཇིག་རྟེན་བསྐྲུན་པ་དང་། དེ་ནས་འབྱུང་བ་ལྔའི་བཤད་སྲོལ་དར། དེ་ནས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ། དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་གྱི་གོ་རིམ་བརྒྱུད་ནས་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་སོགས་ལ་གོ་བ་མ་ལོན་ན་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་དང་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་རིག་པ་ལའང་གོ་བ་ལེན་ཐུབ་པ་མ་རེད། དུས་སྐབས་དེའི་རྩོམ་རིག་དང་ཁྲིམས་ལུགས། བརྡ་སྤྲོད། སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་སོགས་ལ་གོ་བ་ལེན་དགོས་ན་ངེས་པར་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་ལ་གོ་བ་ལོན་དགོས། ཡང་དཔེར་ན་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཤེས་དགོས་ཚེ་གདོད་མའི་རིག་གནས་ཤེས་དགོས་པ་སྔོན་འགྲོ་རེད། དཔེར་ན་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱྭ་གཡང་ལྟ་བུ། ད་དུང་མནའ་སྐྱེལ་སྟངས་ཀྱི་སྐོར་ལྟ་བུ། བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་མནའ་སྐྱེལ་སྟངས་དང་དེང་སང་གི་མནའ་སྐྱེལ་སྟངས། ཡང་ན་སྟོང་རྒྱག་སྟངས་སོགས་རིག་གནས་གང་ཞིག་གང་གི་རྨང་གཞི་བྱས་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་དར་བ་ཡིན་པ་ཤེས་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་བས་ད་ལྟའི་རིག་གནས་ངེས་དགོས་ན་གདོད་མའི་རིག་གནས་དང་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་རིག་གནས་སོགས་ཡིད་ལ་ངེས་དགོས་པ་དང་། བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་ནང་དོན་མ་གོ་ན་སྐབས་དེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་ཡང་སེམས་ལ་འབབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད།

རིན་ཆེན་དཔལ། རྒན་ལགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཤེས་ན་བརྡ་སྤྲོད་ཤེས་པ་ལའང་ཕན་ཐོགས་འབྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་། ལོ་རྒྱུས་ཤེས་ན་ཅི་ལྟར་བརྡ་སྤྲོད་ཤེས་ཐུབ་པའི་ཚུལ་ཅུང་བརྗོད་རོགས་ཞུ།

ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན། རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཤེས་ན་སྔར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་ད་ལྟའི་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སོགས་ཀྱང་ཡིད་ལ་འབབ་རྒྱུ་རེད། དཔེར་ན། བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་ད་ལྟའི་བརྡ་སྤྲོད་གཉིས་ཀྱི་འགྱུར་བའི་གོ་རིམ། རྒྱ་གར་གྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་རྣམ་དབྱེ་བརྒྱད་དང་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་དང་དེ་དག་བར་གྱི་འབྲེལ་བ། བརྡ་སྤྲོད་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་གོ་རིམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་སུ་ངེས་རྒྱུ་ཡོད། དེ་མིན་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བཞིན་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བཞིན་པ། མིའི་བསམ་བློ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་ཤེས་ནུས། ཡང་དཔེར་ན། ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་སྦྲ་ཞེས་པ་ཡང་། ལ་ལས་ར་བཏགས་གཅིག་པུ་བཟུང་སྟེ་ར་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་། ལ་ལས་མིང་གཞི་གཅིག་པུ་ལ་བརྟེན་ནས་བ་ཞེས་བརྗོད་པ། ཡང་ལ་ལས་སྦ་ཞེས་བརྗོད་པ། ས་ཆ་ལ་ལས་ས་བ་ར་ཞེས་བརྗོད་པ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་གཅིག་གི་མིང་གཞིའི་སྟེང་འཕྲོས་ནས་སོང་བ་དེ་ཡིན། ད་དུང་གྲོགས་པོ་ཞེས་པའི་མིང་གཞིའི་སྟེང་འཕྲོས་པའི་རོགས་པ། བླ་བྲང་གི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་ནས་འཕྲོས་པའི་བླ་རང་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ནི་སྐད་ཆའི་འགྲོ་ཕྱོགས་དང་ཆོས་ཉིད་ཡིན།

བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་པ་ཤེས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེ། བརྡ་སྤྲོད་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བཞིན་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བཞིན་པ། འཕེལ་རྒྱས་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཐམས་ཅད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་རིམ་དེའི་ནང་དུ་རིམ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བསླབ་བྱ་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ་ལས་སེམས་ལ་ངེས་དགོས། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་རེད། ཉི་མ་ཞེས་པ་ཏུན་ཧོང་ཡི་གེའི་ནང་དུ་གཉི་མ་ཞེས་འབྲི་བ་དང་། དབོན་ཞང་རྡོ་རིང་སྟེང་དུ་ཡང་གཉི་ཞེས་བྲིས་ཡོད། ད་ལྟའི་ཁ་སྐད་ཁྲོད་དུའང་ངེད་གཉི་ཀ་ཞེས་པ་ལ་སྔོན་འཇུག་ག་ཡོད་པ་ལྟ་བུ། དེ་དག་སོ་སོ་ཅུང་བསྡུར་ནས་བལྟས་ཚེ་ཉི་མ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཡང་སྔོན་འཇུག་དང་རྗེས་འཇུག་སོགས་གང་ཞིག་དོར་བ་ལས་འགྱུར་ཡོང་བ་སོགས་སེམས་ལ་ངེས་རྒྱུ་ཅུང་ཙམ་ཡོད་ངེས། ཐ་སྙད་འགྲོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་རིམ་དང་ཆོས་ཉིད་སོགས་ཀྱང་སེམས་ལ་འཆར་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཡིན།

རིན་ཆེན་དཔལ། རྒན་ལགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལྟར་ན་གདོད་མའི་དུས་སུ་གངས་རིན་པོ་ཆེ་ལྟེ་བ་བྱས་ནས་རིག་གནས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་ཞིང་།

རིག་གནས་དེ་རིམ་གྱིས་གངས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕར་ཚུར་དུ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་སོང་བས། གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་བཞིའི་ཡ་གྱལ་རྒྱ་གར་རིག་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་རྨང་གཞིའང་གངས་རིན་པོ་ཆེ་ལྟེ་བ་བྱས་ནས་བྱུང་བའི་རིག་གནས་དེ་ཡིན་པར་འདོད། རྒན་ལགས་ཀྱི་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་དེའི་སྐོར་ཅུང་བརྗོད་རོགས་ཞུ།

ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན། རྒྱ་གར་གྱི་བྲམ་ཟེའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཐོག་མའི་རྨང་གཞི་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཡིན་ལ། རིག་བྱེད་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ཡིན་མ་གཏོགས། རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཆ་ཡིན་པར་གཏན་ནས་ངོས་འཛིན་མི་བྱེད། བོད་ཀྱི་ས་ཆར་དར་ཡོད་པའི་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་སྐབས་ཀྱི་འདི་དང་འདི་ཞེས་དཔེ་མཚོན་ཆེན་པོ་དྲངས་རྒྱུ་མི་འདུག་མོད། ད་སྐབས་བོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་བཞིན་པའི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་བྱུང་བ་དང་གཅིག །འབྱུང་བ་སྣ་ལྔའི་རིག་གནས་དང་གཉིས་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ན། ད་ནས་ཡར་བརྩིས་པའི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་གྱི་གོང་རོལ་ཏུ་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ་དང་གངས་ཏི་སེའི་འགྲམ་རྒྱུད་དུ་དར་བའི་རིག་གནས་དེ་ནི་རྒྱ་གར་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་ན་མི་ཆོག་པ་མི་འདུག་སྙམ། དེའི་འགྲམ་རྒྱུད་དུ་བྱུང་བའི་ཡི་གེ་དང་“ཨང་ཀིའི”བྱུང་བའང་དེ་དང་གཅིག་འདྲ་ཡིན། ད་ལྟ་རྒྱལ་སྤྱིའི“ཨ་ལ་པོ”ཨང་ཀིའི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེར་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་མོད། དེའང་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པར། ཨང་ཀིའི་ཐོག་མའམ་རྨང་གཞི་བོད་ཀྱི་ཨང་ཀི་རེད། སྒྲ་སྦྱོར་ཡི་གེའི་ཐོག་མའང་རྒྱ་གར་གྱི་སྒྲ་སྦྱོར་མིན་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་ཡི་གེ་ཡིན།

ཆུ་བོ་གངྒཱའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བལྟས་པས་ཀྱང་རྒྱ་གར་རིག་གནས་ཐོག་མར་གངས་ཏི་སེའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ལས་ཆད་པ་ཡིན་པའི་སྐོར་ཤེས་ཐུབ། དེ་བས་ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན་རྒྱ་གར་རིག་གནས་ཀྱི་ཐོག་མ་དེ་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་ལ་རག་ལས་ཡོད། དེ་ཡིན་ན་བྲམ་ཟེའི་ཡི་གེ་དེ་ཆེས་ཐོག་མ་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཡི་གེར་རྨང་གཞིའི་བྱས་ཏེ་བྱུང་བ་ཡིན། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྔོན་དུ་བོད་ལ་དབུ་མེད་ལས་དབུ་ཅན་བྱུང་མི་འདུག །ཚུལ་དེ་ནི་སྔར་གྱི་བཙན་པོའི་ཡིག་ཆ་དག་བལྟས་ན་དབུ་མེད་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཤུགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ། ད་དུང་གནའ་བོའི་རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་ངོ་2500ཡན་གྱི་བྲམ་ཟེའི་ཡི་གེ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་བོད་ཡིག་དབུ་མེད་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡོད་པ་ཞིག་གིས་དེ་མ་ཐག་འདོན་ཐུབ་པར་མ་ཟད། ལྷག་པར་དེ་ལས་པ་ཕ་བ་མ་དང་ཏ་ཐ་ད་ན་ཡ་སོགས་ནི་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དབུ་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།

ད་དུང་ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་སྐབས་དང་། ཀུཥྣའི་དུས་སྐབས། གུབྟའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐབས་སོགས་རྒྱལ་རབས་གང་གི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཡིན་ནའང་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཡི་གེའི་མགོ་སྣ་མི་འདྲེན་པ་མེད། དེ་ལས་གཞན་རྒྱ་གར་གྱི་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཁྲོད་དུའང་ཡི་གེའི་མགོ་དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཡོད། དེ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ཚངས་པ་བས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ཨ་ཨུ་མ། ཨ་ཨུ་མའི་སྙིང་པོ་ཨྃ། ཨྃ་ཡིག་དེ་ལྷ་ཆེན་ཚངས་པའི་ཡི་གེ་ཡིན་པར་འདོད་ནས་རང་རང་གི་བྱ་བ་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་རྐྱེན་དུ་ཡིག་མགོར་ཨྃ་ཡིག་འཇོག་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེའི་རྨང་གཞི་ལས་ཨྃ་ཡིག་འབྲི་བ་དེ་ཡིན། ཨྃ་ཡིག་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷ་ཆེན་ཚངས་པའི་ཡི་གེ་ཡིན་ཞེ་ན་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ལས་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་ལྷ་ཆེན་ཚངས་པ་ཞེས་པ་དེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད།

ཨྃ་ཡིག་དེའི་མགོ་ཡི་རི་མོ་ནི་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་མཚོན་བྱེད་ཡིན། འཛམ་བུ་གླིང་དུ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་མགོར་འཇོག་པ་བོད་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས་ཡིན་ནའང་འདྲ་པོ་འདུག །ད་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་རིག་གནས་ཐོག་མ་དང་ཆོས་ལུགས་གི་ཐོག་མ་དེ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བར་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་གོ་དོན་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་ལ་མི་ཀུན་གྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་ཧ་མ་གོ་བས་ནམ་མཁའི་ཉི་ཟླ་ལ་དད་པ་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་གྲུབ་ཡོད་པས། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་ན་ཡོད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་གདོད་མའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་རྨང་གཞི་ལས་འཕྲོས་འོང་། རང་བྱུང་ཁམས་ལས་ཆེས་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ནི་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དད་པ་དང་སྐྱབས་འཇུག་ཞུས་ནས་རང་གི་བྱ་བ་དེ་ལེགས་འགྲུབ་འབྱུང་བར་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་ནས་བྱ་བ་གང་དང་གང་ཞིག་སྒྲུབ་ནའང་། ཐོག་མའམ་མགོ་ལ་བཞག་ནས་དབུ་འདྲེན་པའི་རིགས་སུ་གྱུར་བའི་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་ད་དུང་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ལྷ་ཁང་གི་རྒྱ་ཕིབས་དང་།

མཆོད་རྟེན། གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར། དར་ལྕོག་སོགས་གང་ཡིན་ཡང་མགོ་ན་ཉི་ཟླ་ཡོད་པ་དེ་དང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སོང་བས་ཡིན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གདོད་མའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དེ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལ་དད་པ་བྱེད་པའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་འཕྲོས་ཡོང་བར་གོ་བ་ལེན་ཆོག །དེ་བས་རྒྱ་གར་རིག་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་རྒྱ་གར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རིག་གནས་དེ་རྒྱ་གར་རང་གི་རིག་གནས་མིན་པར་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་རིག་གནས་གངས་ཏི་སེ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ་འགྲམ་ནས་འཕྲོས་པའི་རིག་གནས་ཤིག་ཡིན་པར་འདོད།

མཚམས་སྦྱོར་རགས་བསྡུས།

ཞོ་ར་པདྨ་དབང་ཆེན་ནི་1965ལོར་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་ཞོ་འོང་དཔྱིས་སུ་འཁྲུངས་ཤིང་། 1980ལོར་རྨ་ལྷོ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭ་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན། 1985ལོར་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱས། 1990ལོར་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་བསླབ་གནས་ཐོབ་ཅིང་སློབ་གྲྭ་དེ་གའི་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་གནས་སུ་ཞུགས། 1994ལོར་ཀྲུང་གོའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གནའ་བོའི་ཡི་གེའི་ཞིབ་འཇུག་གཏམ་གླེང་ལ་ཞུགས་ནས་དེའི་ཞིབ་འཇུག་བྱ་བའི་ལས་གནས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ཐོབ། 1996ལོར་པེ་ཅིན་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་ལོ་གཅིག་རིང་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བསླབ་བྱ་བསྡུ་ལེན་མཛད། 1998ལོར་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་ཞོ་འོང་དཔྱིས་ནས་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་སློབ་གསོ་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ་བཙུགས། 2001ལོར་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒན་གཞོན་སྐྱེས་རབ་པའི་མཚན་སྙན་ཞེས་པ་དང་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་གཞོན་པའི་ཐོབ་ཐང་བླངས། 2003ལོར་དབྱིན་ཇིའི་ཨོཀྶ་ཕོརཌ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་རུ་འཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་འདུ་ལ་ཞུགས། 2004ལོར་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཧྲིང་ཐོན་ཇོར་ཇི་མེར་ཟིན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་སོང་ནས་ལོ་གཅིག་རིང་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བསླབ་བྱ་བསྡུ་ལེན་བྱས། 2008ལོར་འབུམ་རམས་ཞིབ་འཇུག་པའི་ཐོབ་ཐང་བླངས། 2009ལོར་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོའི་ཐོབ་ཐང་བླངས། 2015ལོར་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་ང་རང་ཆེས་དགའ་བའི་དགེ་རྒན་ཞེས་པའི་བྱ་དགའི་རྟགས་མ་ཐོབ། ད་ལྟའང་སློབ་གྲྭ་དེ་གར་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད།

དངོས་གཞི་དང་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་ཆེད་གཉེར་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ལ། 《བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་རིམ་བྱོན་གྱི་རྩོམ་རིག》དང་《བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་》《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས》《བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་རིག་གནས་ཡིག་ཆ》གཙོར་བྱས། 《བོད་ཀྱི་རིག་གནས་མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས》དང་《ནུབ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ》《མཚན་ཉིད་རིག་པ》《རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་རྒྱུས》སོགས་ལ་འཇུག་དང་འཇུག་མུས་སུ་མཆིས།

ཞིབ་འཇུག་གི་བྱ་བའི་ཐད། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་དང་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ལས་གཞི་གང་མང་དང་། དུས་དེབ་མང་པོའི་སྟེང་སྔ་གཞུག་ཏུ་དཔྱད་རྩོམ་40ལྷག་སྤེལ། དཔེ་དེབ་བརྩམས་ཆོས་ལ《ཞོ་འོང་དཔྱིས་སྡེ་པའི་ལོ་རྒྱུས》དང་《བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོགས་གནད་འགའ་ཞིག་ལ་དཔྱད་པ》《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་དགའ་ཚལ》《སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ》《བོད་རིག་པའི་དཔྱད་འབྲས་ཡིད་ཀྱི་དགའ་སྟོན》སོགས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་འབྲས་མི་དམན་པ་མཆིས་སོ། ། 

(རིན་ཆེན་དཔལ། ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཀྲུང་གོའི་སྐད་ཡིག་རྩོམ་རིག་སློབ་སྡེའི་2023ལོའི་རབ་འབྱམས་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ།)