1965ལོའི་ཟླ་9པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་། བགྲང་བྱ་60ཡི་རིང་ཀྲུང་གོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དབུ་ཁྲིད་འོག །བོད་ལ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་འཕོ་འགྱུར་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས“ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ལོ་ངོ་སྟོང་གི་མཆོང་བརྒལ་གྱི”མི་ཡུལ་གྱི་ངོ་མཚར་བཏོད་ཡོད།
དཔལ་འབྱོར་ཐད། 2024ལོའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་ནི་1965ལོའི་ལྡབ་155ཡིན་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་ནི་1965ལོའི་ལྡབ་121ཡིན། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་སྡོད་དམངས་ཀྱི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་ནི་1965ལོའི་ལྡབ་199ཡིན། འགྲིམ་འགྲུལ་ཐད། བོད་ཀྱི་གཞུང་ལམ་ཐོག་རླངས་འཁོར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཚད་སྤྱི་ལེ་ཁྲི་12.49ཟིན་པ་དང་། ཡུལ་ཚོ་དང་གྲོང་རྡལ། སྒྲིག་གཞི་ཚང་བའི་གྲོང་ཚོར་གཞུང་ལམ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཚད་100%ཟིན། དེ་མིན་མཁའ་ལམ་183ཤར་གཏོང་ཐུབ་པས་གར་བགྲོད་རང་ལག་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཆགས་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་ཐད། ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱིས་དབུལ་ཕོངས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མེད་པར་བཟོས་པ་དང་། དབུལ་ཕོངས་རྫོང་དང་ཆུས་74ཚང་མའི་དབུལ་ཞྭ་ཕུད་ཅིང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྔོན་ལ་ལོ་15ཡི་གཞུང་གྲོན་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་སྔོན་དཔག་ཚེ་ཚད་ལོ་72.5ཟིན་ཡོད། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཐད། རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆའི་50%ཡན་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་དམར་ཐིག་ནང་བཅུག་ནས། མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་ཉིན་གྲངས་ཀྱི་བསྡུར་ཚད་99.7%ཡན་ཟིན་པར་མ་ཟད། གཙང་པོ་དང་མཚེའུ་གཙོ་བོའི་ཆུའི་སྤུས་ཚད་100%ཟིན་པའམ་ཡང་ན་IIIརིགས་ལས་ལེགས་པར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།
“གངས་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་དུ་གནམ་ས་བླ་འོག་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུའི་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ནས། རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་དང་མཉམ་དུ་དུས་བཅད་ལྟར་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྒོ་ཀུན་ནས་སྐྲུན་ཐུབ་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྒོ་ཀུན་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་བུ་གསར་པའི་ཐོག་སྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད” ཉེ་ཆར། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པའི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་60འཁོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་པ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཐོབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་ཚད་མཐོའི་གདེང་འཇོག་གནང་བ་རེད།
གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་ཀྲུང་གོའི་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་དང་ཡང་དག་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཡོད། 2015ལོ་དང་2020ལོར། ཀྲུང་དབྱང་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་འཚོགས་ནས། དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་ཉིན་རེ་བཞིན་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། བོད་ལྗོངས་འདི་ཉིད་འཕེལ་རྒྱས་ཡག་ཤོས་དང་། འགྱུར་ལྡོག་ཆེ་ཤོས། མང་ཚོགས་ལ་དངོས་ཕན་མང་ཤོས་ཐོབ་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་སྐབས་སུ་སླེབས་ཡོད་པས། “ཏང་གི་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་ནི་ཡང་དག་པ་ཞིག་དང་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ར་སྤྲོད་ཡང་ཡང་བྱས་ཡོད” “བྱང་སྐར་སྤུན་བདུན་ལ་བལྟས་ནས་བགྲོད་ན་ལམ་ནོར་མེད་པ་དང་། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཚེ་བདེ་སྐྱིད་ཡོང་ངེས་རེད”ཅེས་པ་ནི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་བུ་ཕྲུག་ཚོའི་ཐུན་མོང་གི་བསམ་འདུན་ཡིན།
གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཏང་ཡོན་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འབད་འཐབ་ལྷོད་མེད་བྱས་པ་དེ་རེད། 2024ལོར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ཏང་ཡོན་མི་གྲངས་དེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་མ་ཐག་པའི་མི་ཁྲི་1.48ནས་མི་ཁྲི་47.04ལ་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད། 2011ལོ་ནས་བཟུང་ཁག་ཐེངས་14ཡི་ལས་བྱེད་པ་ཁྲི་29.7ལྷག་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་བྱེད་པར་འདེམས་གཏོང་བྱས་ནས། མང་ཚོགས་ལ་བྱ་བ་དངོས་སྒྲུབ་པ་དང་དཀའ་གནད་སེལ་རོགས་རྒྱུན་མཐུད་བྱས་ཏེ། ཏང་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི“སེམས་སྦྲེལ་ཟམ་པ”བཙུགས་ཡོད།
གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་རིགས་ཁག་གི་མཐུན་སྒྲིལ་ལག་གདང་སྦྲེལ་བ་དང་། “ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པའི”གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ལག་ལེན་ཞིག་རེད། “ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”བོད་སྐྱོར་བྱེད་འགོ་བཙུགས་ཚུན་སློབ་གསོའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་མི་ཐེངས་2100ལྷག་གིས་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་འབྲིང་ཆུང་21ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ནས། རྨང་གཞིའི་སློབ་གསོ་རྒྱ་སྐྱེད་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ། སྨན་བཅོས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་2000ཙམ་གྱིས་ལག་རྩལ་གསར་པ་4400ལྷག་འཁྱེར་ཡོང་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་སྨན་བཅོས་ལག་རྩལ་གྱི་སྟོང་ཆ་2500ལྷག་གསབ་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། “ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་ལྗོངས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པ་ནི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་ཡུན་རིང་མཐའ་འཁྱོངས་དང་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་ནན་མོ་བྱས་ཏེ་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་རྣམ་པ་གསར་པ་གཏོད་དགོས།”
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགོ་འཛུགས་ས་གསར་པའི་ཐོག་ལངས་ཏེ། “ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ་མཉམ་སྐྲུན་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ལེའུ་གསར་པ་བརྩམ་རྒྱུ”ནི་ང་ཚོ་ཐུན་མོང་གི་སྨོན་འདུན་ཡིན་ནོ། །