2013ལོའི་སྟོན་ཀར་གྲོགས་པོ་འགའ་དང་མཉམ་དུ་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་གྱི་རང་སྒྲ་ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་གླུ་གཞས་འགྲན་བསྡུར་ཞིག་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་འགོ་བརྩམས། སྔོན་ཆད་ཀྱང་འདིའི་རིགས་ཀྱི་འགྲན་བསྡུར་གང་མང་ཞིག་ལ་བལྟས་མོད། བག་ཆགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐེབས་མ་མྱངས། ཡིན་ཡང་ཐེངས་འདིའི་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་བོད་ལྗོངས་མེ་ཏོག་རྫོང་ནས་ཐོན་པའི་དབྱངས་སྐྱིད་མ་ཟེར་བའི་མོན་པའི་གཞས་མ་ཞིག་གི་ཁུ་བྱུག་གདངས་ལ་འགྲན་པའི་སྐད་ངག་དང་བབ་ཆགས་ལྷོད་ལ་བཀོད་པའི་ཉམས་འགྱུར་དེ་སྟོན་རླུང་འཇམ་པོ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་ཐེངས་འདིའི་འགྲན་བསྡུར་ལ་ཁ་དོག་གསར་པ་ཞིག་བསྩལ་བྱུང་། ཟླ་ངོ་གཉིས་ལྷག་གི་འགྲན་བསྡུར་བརྒྱུད་རྟིང་རྩོད་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་གངས་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་ནས་ཐོན་པའི་གླུ་མ་འདིས་བྱ་དགའ་ཨང་གཉིས་པ་བླངས། རེ་ཞིག་ཁོ་མོའི་ལྷ་ལ་འགྲན་པའི་གཟུགས་བྱད་དང་། བབ་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར། སྙན་འཇེབས་ཀྱི་སྐད་ངག ལྷོད་ཡངས་བག་ཕེབས་ཀྱི་གཞས་གདངས་དག་ཀུན་གྱི་བརྗོད་བྱར་གྱུར།
གཡང་སྐྱིད་མ་ནི་1986ལོར་བོད་ཤར་སྐྱིད་པའི་ཞིང་ཁམས་ཉིང་ཁྲི་ས་ཆར་སྐྱེས་ཤིང་ཆུང་དུས་ནས་ཨ་ཕྱི་དང་ཨ་མྱེའི་གཅེས་སྐྱོང་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་། ཁོ་མོའི་དངོས་མིང་ལ་ཚེ་རིང་གཡང་སྐྱིད་ཟེར་ཞིང་ད་ལྟ་ཀུན་གྱིས་གཡང་སྐྱིད་མ་ཞེས་འབོད། ཁོ་མོ་ཀྲུང་གོའི་འཕྲིན་སྦྱོར་སློབ་ཆེན་གྱི་འཁྲབ་སྟོན་སྡེ་ཁག་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ཞིང་། སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ཁོ་མོའི་ཕ་མའི་རེ་བ་ལྟར་ན། མཐོ་སྒང་གི་གཞོན་སྐྱེས་དག་གིས་ནམ་རྒྱུན་གདམས་ཀ་བྱེད་སྲིད་པའི་མདུན་ལམ་སྟེ། གཞུང་ཞབས་པར་རྒྱུགས་སྤྲད་ནས་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བར་ཞུགས་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཡིན་ཡང་ཁོ་མོར་མཚོན་ན་རྨི་ལམ་དང་ཕུགས་འདུན་ཡོད་ལ་འོས་འགན་ཀྱང་དེ་བས་ལོས་ཡོད། 2009ལོ་ནས་བཟུང་དངོས་སུ་གླུ་ལེན་པར་བརྩམས་ཤིང་། ལོ་ངོ་དུ་མའི་ནང་འགྲན་སྡུར་གང་མང་བརྒྱུད་ཅིང་ལྷག་པར་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་གྱི་རང་སྒྲ་ཞེས་པའི་གར་སྟེགས་ཁོ་མོར་སྐད་གྲགས་ཆོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་མེ་ཏོག་རྫོང་དང་མོན་པའི་གདོད་མའི་གདངས་དབྱངས་སྙན་མོ་དེ་སླར་ཡང་ཀུན་གྱི་རྣ་བའི་བཅུད་དུ་གྱུར།
མོན་པའི་གཞས་ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་བོད་ལྗོངས་ལྷ་སའི་ཕྱོགས་སུ་དར་འགོ་བརྩམས་ཤིང་། དུས་རབས་དེའི་ཁྲོད་ལྷ་སའི་བྱིངས་ལ་སྟོད་གཞས་དང་ནང་མ་རྒྱུགས་ཆེ་ལ། ཀུན་གྱི་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་བཞིན་ཡོད་ལ། དེ་དུས་མོན་པའི་དམངས་གཞས་འགའ་ཤས་ཀྱང་ལྷ་སའི་ནང་མ་ཁང་ནས་རིམ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ཀུན་ལ་ཁྱབ། ཁོ་མོའི་དྲན་པའི་ནང་། རང་གི་མི་རིགས་དེ་ཕ་ཡུལ་གྱི་རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་དང་སྲོག་ལྡན་སྐྱེ་དངོས་ལ་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱིས་དད་པའི་སྒོས་ངག་ཏུ་གྱེར་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ཡང་དུས་སྐབས་འདིར་སླེབས་པ་ན་རྒྱུད་འཛིན་པ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐབས། ཨ་ཕྱིའི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་ཁོ་མོ་མི་རབས་བདུན་པའི་རྒྱུན་འཛིན་པར་གྱུར། དེ་ཡང་ད་ལྟའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་གཞལ་ན་ཁོ་མོའི་འབད་བརྩོན་དང་དགའ་མོས་གླེང་མ་དགོས་པར་གཞན་དུ་རང་ངོས་ཀྱི་འགན་ཁུར་ཞིག་དང་ཡུལ་དེའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གིས་ཀྱང་མཐུན་རྐྱེན་བཟང་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་པ་གདོན་མི་ཟ། མོན་པའི་གླུ་གཞས་དང་། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་རྣམ་ཐར་གྱི་སྒྲ་དབྱངས། དེ་མིན་ནང་པའི་ཆོས་སྒྲ་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་ངོ་མཚར་ཁྱད་འཕགས་ཀྱི་གླུ་གཞས་གང་མང་ཞིག་ཉན་མཁན་དག་གི་རྣ་ལམ་དུ་བཀོད་ཡོད་ལ། ཉེ་བའི་རིང་ཁོ་མོས་རིམ་བཞིན་བྱིན་ཆགས་དང་སྙན་འཇེབས་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་གླུ་སྐད་དེ་ཁྱེར་ནས་ཧྲང་ཧེ་དང་ཁྲུང་ཆིང་། ཁྲེང་ཏུའུ་སོགས་ནང་ལོགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་དུ་མ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་གླུ་གཞས་ཆེད་ཚོགས་འཚོགས་ཤིང་། སླར་ཡང་ཀུན་གྱི་མིག་མདུན་དུ་མི་ལོ་གསུམ་གྱི་ཡར་སྔོན་དུ་གར་སྟེགས་ཁྲོད་ཀྱི་བསིལ་རླུང་འཇམ་པོའི་མདངས་ཀྱི་བྱུགས་པའི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་མངོན་བྱུང་། ད་ལྟའི་ཁོ་མོ་ལ་མཚོན་ན་སྔོན་ལས་ལྷག་པའི་བབ་ཆགས་དང་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་ལ། ཁོ་མོའི་སྐད་ངག་གིས་བོད་ཤར་མོན་པའི་ཡུལ་ལ་བློ་སེམས་འཁོར་ཏུ་འཇུག་པ་ལས་ད་རུང་ཟང་ཟིང་གི་འཇིག་རྟེན་འདིར་རེ་ཞིག་གི་ལྷིང་འཇགས་ཀྱང་བསྐྱལ་བཞིན་འདུག
ད་ལྟའི་བར་ཁོ་མོའི་ཚབ་མཚོན་གྱི་གླུ་གཞས་ལ་《སྐྱོ་གཞས།》དང་《འདི་ཡུན་དུ་བརྟན་པའི་སྨོན་ལམ་ཤོག》《པདྨའི་བཞིན་རས།》《གཉིད་ལས་སད་པར་གྱུར་ཅིག》《རི་བོ་ནག་པོ།》སོགས་ཁྱེར་ནས་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་གྱི་རང་སྒྲ་དང་2015ལོའི་ཀྲུང་གོའི་སྐར་ཆེན་སོགས་སུ་ཞུགས་མྱོངས་ལ། ད་དུང་《སྤུན་གྲོགས》ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་དང་《གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འཆར་སྣང་ལས་ཨ་བྷོ།》དང《མི་རེར་ཕྱེད་རེ།》སོགས་གློག་བརྙན་ཆུང་གྲས་མང་པོ་ཕབ་སྐྲུན་བྱས་མྱངས།