པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏི་ནི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན།

མའོ་ཙེ་ཏུང་དང་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞལ་བརྡ་གནང་བཞིན་པ།

   པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏི་ནི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་བློ་བཟང་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནི་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་སྟག་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1938ལོའི་ཟླ་བ་2པའི་ཚེས་8ཉིན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཞིན་ཧྭ་རྫོང་ཁོངས་བིས་མདོ་ཤང་གི་ངོ་མཚར་ཞེས་པའི་གྲོང་ཚོར་ས་སྐྱ་འཁོན་གྱི་རིགས་ལས་མཆེད་པའི་བིས་མདོ་དཔོན་ཚང་དུ་ཡབ་མདོ་སྟོང་དཔོན་གུར་མགོན་ཚེ་བརྟན་དང་ཡུམ་བསོད་ནམས་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཐོག་མའི་མཚན་ལ་མགོན་པོ་ཚེ་བརྟན་ཞུ་ཞིང་བོད་ལྕགས་སྦྲུལ་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1941ལོར་པཎ་ཆེན་བཞུགས་སྒར་ནང་སྒང་ནས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་པའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་ཞུས།

   ས་གླང་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1949ལོའི་ཟླ་བ་6་པའི་ཚེས་3ཉིན། སྐབས་དེའི་མིང་གོ་སྲིད་གཞུང་ནས་ཆོག་མཆན་ཕུལ་བ་བཞིན། གསེར་བུམ་དཀྲུག་འདོན་མི་དགོས་པར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པའི་མཚན་བཞེས་པ་དང་། སྐྱབས་རྗེ་རྡོ་རྗེ་འཆང་བླ་ཁོ་འཇིགས་མེད་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་རྗེ་བཙུན་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་པའི་མཚན་གསོལ། ལོ་དེའི་ཟླ་བ་8པའི་ཚེས་10ཉིན་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་དགོན་དུ་ཁྲི་གསོལ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས། སྐུ་ན་ཕྲ་བའི་སྐབས་ནས་དངུལ་ཆུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བཀའ་ཆེན་ཨང་ཉི་མ་སོགས་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྟེན་ནས་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔས་མཚོན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ཁག་ལ་གསན་སྦྱངས་དང་ཉམས་བཞེས་མཐར་ཕྱིན་མཛད་པར་མ་ཟད། དགོན་སྡེ་ཉམས་གསོ་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གསར་བཞེངས། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་འཛུགས་གཉེར། དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་བཤད་གྲྭ་འཛུགས་རྒྱུ་སོགས་ལ་ཐུགས་ཁུར་རྒྱུན་མར་མཛད། དེ་འབྲེལ་རྒྱ་ཆེའི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ལ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་དང་། འཇིགས་བྱེད་དབང་ཆེན། བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་གྱི་བཀའ་ཁྲིད་སོགས་ཆོས་འཁོར་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དང་ཡང་དར་ལ་མཛད་རྗེས་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་བ་འཇོག་གནང་མཛད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་། རིག་གནས། སློབ་གསོ་སོགས་གོང་འཕེལ་ཡོང་ཆེད་འབད་པ་ལྷོད་མེད་གནང་ཡོད། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་གླང་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1949ལོའི་ཟླ་བ་10པའི་ཚེས་1ཉིན་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་པའི་མཛད་སྒོའི་ཉིན་དེར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་མཚོ་སྔོན་ཤང་སྡེ་ནས་ཀྲུའུ་ཞི་མའོ་ཙེ་ཏུང་དང་སྤྱི་ཁྱབ་དམག་དཔོན་ཀྲུའུ་ཏེ་རྣམ་གཉིས་ལ་གློག་འཕྲིན་བཏང་ནས་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་བརྙེས་པར་བརྩི་བཀུར་ཞུས་གནང་བ་རེད། ལྕགས་ཡོས་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1951ལོའི་ཟླ་བ་4པར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ངོ་མས་པཎ་ཆེན་བཞུགས་སྒར་ནང་སྒང་གི་དཔོན་རིགས་གཙོ་ཁྲིད་གནང་སྟེ། པེ་ཅིང་དུ་ཕེབས་ནས་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ལ་བརྩི་བཀུར་གནང་བ་དང། བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བྱུང་ཐབས་སྐོར་གྱི་གྲོས་མཐུན་འཇོག་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་མ་ཟད། གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་རྗེས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ནང་སྒང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ནས་བརྩི་བཀུར་ཞུས། ཤིང་རྟ་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1954ལོའི་ཟླ་བ་9པར་སྐབས་དང་པོའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་དང་། སྲིད་གྲོས་རྒྱལ་ཡོངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པར་བདམས་ཐོན་བྱུང་། མེ་སྤྲེལ་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1956ལོའི་ཟླ་བ་བཞི་པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དབུ་བརྙེས་སྐབས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གྲ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ཨུ་ཡོན་གཞོན་པ་དང་པོ་གནང་། ལོ་དེའི་ཟླ་བ་11པར། རྒྱ་གར་སྲིད་གཞུང་གི་གདན་ཞུས་ལྟར་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་བསྒྱུར་གནང་ནས་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དྲན་གསོའི་མཛད་ཆེན་ནང་ཞུགས།

པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པས་མཇལ་ཁ་གནང་བཞིན་པ།

   ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་འཚོགས་ཚུན་ཁོང་ཉིད་ལ་ནོར་འཛོལ་དག་སེལ་དང་དབུ་གནས་སླར་གསོ་བྱུང་བར་མ་ཟད། བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་ཇུས་འགོད་པ་ཏེང་ཞའོ་ཕིང་གིས་ཁྱེད་ནི་རྒྱལ་གཅེས་པ་བཟང་ཤོས་ཡིན་ཞེས་གདེང་འཇོག་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་མཛད། ས་རྟ་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1978ལོ་ནས་བཟུང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་གོ་གནས་སླར་གསོ་བྱུང་བ་དང་། དེ་རྗེས་ལོ་བཅུའི་ནང་རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་དང་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་ལས་དོན་གཟིགས་ཞིབ་གནང་བར་ཕེབས་ཏེ་སྤྲོ་སེམས་ཆེན་པོས་བོད་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་ཐད་འཛིན་པའི་ཏང་གི་བྱེད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་། བོད་ཁུལ་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་གཞག་ཁག་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་འཚོ་བར་ཐུགས་ཁུར་གནང་ཞིང་། ཏང་གི་མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་དང་ཆོས་ལུགས་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། བོད་རིགས་ས་ཁུལ་ཁག་ཡར་རྒྱས་དང་དར་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་མ་ཡོང་བའི་ཐད་ལེགས་སྐྱེས་ཤུགས་ཆེན་ཕུལ་གནང་བར་མ་ཟད། སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པར་སྣེ་ཁྲིད་མཛད་དེ་པོ་ལི་ཝི་ཡ་དང་། ཨོ་སི་ཐྲ་ལི་ཡ། བལ་ཡུལ་བཅས་སུ་འཚམས་འདྲི་གནང་བར་ཕེབས། རྒྱལ་ནང་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གྲོགས་པོ་ཚོར་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ་གྱིས་རང་རྒྱལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་ལས་དོན་ཁག་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་རང་རྒྱལ་ནས་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་དང་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སེམས་ཤུགས་ཀྱིས་ཁེངས་ཚུལ་གསུངས་པར་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གྲོགས་པོ་ཚོའི་ཚད་མཐོའི་བསྟོད་བསྔགས་དང་ཡིད་ཆེས་ཐོབ།

པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཕེབས་པ། ཁྲེན་ཝེ་ཏུང་གིས་པར་བླངས།

   པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དོན་གོང་འཕེལ་དང་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་དང་། བོད་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་གནང་། ལོ་བཅུ་ལྷག་གི་མཛད་འཕྲིན་གཙོ་བོ་ནི། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུར་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བཞེས་གནང་ནས་དུས་རྒྱུན་དུ་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་དབང་ཆ་གང་ལེགས་དང་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་དགོས་པའི་ནན་གསུང་གནང་བཞིན་ཡོད་ལ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཧ་ཅང་མཐོང་ཆེན་གནང་ནས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་བར་དང་མི་རིགས་གཞན་དག་བར། བོད་རིགས་ནང་ཁུལ་བཅས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་སྐོར་ནན་གསུང་གང་མང་གནང་མྱངས། བོད་དང་བོད་ཁུལ་གཞན་དག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཆེད་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གྲོས་འགོ་གནང་བ་ལྟར། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་མེ་ཡོས་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1987ལོའི་ཟླ་བ་4པའི་ཚེས་15ཉིན་བོད་དར་རྒྱས་རོགས་སྐྱོར་ཐེབས་རྩ་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་གནང་མཛད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་དང། བེད་སྤྱོད། གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་ལྷག་པར་དུ་མཐོང་ཆེན་གནང་ཞིང་། མེ་ཡོས་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1987ལོའི་ཟླ་བ་བདུན་པར་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་འགོ་འདོན་གནང་མཛད་ནས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག《བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་དང་། བེད་སྤྱོད། གོང་འཕེལ་བཅས་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གཏན་འབེབས་འགའ་ཞིག》ཅེས་པར་གྲོས་འཆམས་བྱུང་བ་རེད། བོད་བརྒྱུད་ནང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་གཙོ་འཛིན་ཞིག་གི་ངོས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་ལ་གཞོགས་འདེགས་ཀྱིས་ཆོས་དད་རང་མོས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་ལེན་མཐར་ཕྱིན་གནང་ཏེ་དགོན་པ་དང་གྲྭ་བཙུན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོང་གནང་བ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དེ་རིམ་བཞིན་རང་རྒྱལ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་འཚམ་པ་ཡོང་ཆེད་ཕན་ཡོད་ཀྱི་ཕྱག་ལས་མང་པོ་གནང་ཡོད་པ་སྟེ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དང་བསྟན་པ་ཡང་དར་ཡོང་ཆེད་སྐུ་ངོ་མས་པེ་ཅིན་དུ་ཀྲུང་གོའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་བཙུགས་གནང་བ་དང་འབྲེལ་དབུ་འཛིན་ཡང་གནང་ནས་ཆབ་སྲིད་ཐད་མེས་རྒྱལ་ལ་དགའ་ཞེན་དང་། ཆོས་ལུགས་ཐད་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་སྐུ་ཡོན་ཆེ་ཙམ་ཡོད་མཁན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་གསོ་སྦྱོང་མཛད་པ་སོགས་ཡིན། ཁོང་གི་གསུང་རྩོམ་ནི《སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་འགྲེལ་བ》དང་《ཀྱེེེེེ་རྡོར་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆོ་ག་གསུམ་བསྐྱེད》ཅེས་པ་སོགས་ཡོད། ས་སྦྲུལ་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1989ལོའི་སྤྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས9ཉིན་གཙང་ལྗོངས་ཀྱི་གདན་ས་ཆེན་མོ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ནས་དགུ་པའི་བར་གྱི་མཉམ་བཞུགས་སྐུ་གདུང་མཆོད་ཁང་ཤར་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་བསྐྱར་བཞེངས་གཙོ་སྐྱོང་གནང་བར་ཕེབས། མཛད་བྲེལ་ཆེ་དྲག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གློ་བུར་དུ་སྐུ་སྙིང་ལ་སྙུན་གཞི་ཕོག་ཏེ་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་མྱུར་སྐྱོབ་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་ལོ་དེའི་སྤྱི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས28ཉིན་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བདེ་ཆེན་སྐལ་བཟང་ཕོ་བྲང་གི་གཟིམ་ཆུང་བཤད་སྒྲུབ་འཕེལ་རྒྱས་གླིང་དུ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་གཤེགས།།  

པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་པ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་བཞིན་པ། ཁྲེན་ཝེ་ཏུང་གིས་པར་བླངས།

གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་ཞལ་ཐང་།  ཝང་ཏཱ་ཅིན་གྱིས་པར་བླངས།